نتورک مارکتینگ چیست؟

پرسش این است که نتورک مارکتینگ چیست؟ معمولا اولین سوالی است که در ذهن مخاطبان و علاقه‌مندان به حوزه‌ی بازاریابی شبکه‌ای شکل می‌گیرد همین سوال است.

در این مقاله به بررسی جامع و کامل این حوزه‌ی نو پا در کشورمان می‌پردازیم.

بازاریابی شبکه ای / بازاریابی چند سطحی / فروش مستقیم

هیدروژن یک گاز است. اکسیژن هم یک گاز دیگر است و تلفیق این دو آب می‌شود. آب نه ویژگی‌های اکسیژن را دارد نه ویژگی‌های هیدروژن را. پس بهتر است نتورک مارکتینگ را هم ترجمه نکنیم! بازاریابی شبکه‌ای یک اشتباه مصطلح است که جا افتاده است. بهتر است بگوییم نتورک مارکتینگ یعنی: روش نوین توزیع کالا و خدمات. در واقع نتورک مارکتینگ از ۲ بخش تشکیل شده است: نتورک + مارکتینگ. نتورک یعنی شبکه سازی و مارکتینگ هم یعنی فروش.

در قسمت مارکتینگ یا فروش، نتورک مارکتینگ بخشی از دایرکت سلینگ یا فروش مستقیم است. یعنی شامل فروش مستقیم محصولات از تولید کننده به مصرف کننده‌ی نهایی می‌شود. قسمت نتورک یا شبکه سازی هم یعنی اینکه این کار فروش یا مارکتینگ را از طریق یک شبکه انسانی یا شبکه فروش انجام دهیم. دقت داشته باشید که این دو جزء با هم کاربرد و معنا پیدا میکنند و بصورت تکی هیچ ربطی به نتورک مارکتینگ ندارند! چون شبکه سازی تنها یعنی همان سیستم‌های هرمی‌و غیرقانونی سابق که تنها به دنبال جذب افراد بودند و مارکتینگ یا فروش تنها هم می‌شود همان روش‌های فروش سنتی. وقتی دو مفهوم نتورک و مارکتینگ در کنار هم قرار می‌گیرند، آنگاه به عنوان شاخه‌ای از بازاریابی چندسطحی یا مولتی لول مارکتینگ (MLM) شناخته می‌شوند.

پس در جواب سوال (نتورک مارکتینگ چیست؟) باید گفت: نتورک مارکتینگ یک روش فروش مستقیم است که از شبکه‌ای از مردم برای فروش یک محصول استفاده می‌کند.

بسیار خوب. پس تا اینجا به چند نکته رسیدیم که مجددا آنها را بیان میک‌نیم: (البته بخاطر برداشت‌های اشتباهی که معمولا از این اصطلاحات می‌شود)

۲. نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکه‌ای (که به نظر من فروش محصولات از طریق شبکه مناسب‌تر است!) (NM: Network Marketing)

۳. بازاریابی چند سطحی یا مولتی لول مارکتینگ (MLM = Multi Level Marketing)

بعضی‌ها به اشتباه بیان می‌کنند که نتورک مارکتینگ همان فروش مستقیم یا دایرکت سلینگ است. همان‌طور که گفتم تنها بخش مارکتینگ یا فروش در بازاریابی شبکه‌ای به صورت فروش مستقیم انجام می‌گیرد. یعنی فروش مستقیم زیر مجموعه‌ی نتورک مارکتینگ است. بسیار خوب. فکر می‌کنم به اندازه‌ی کافی در این مورد توضیح داده شد.

در این روش محصولات شرکت از طریق نمایندگان انحصاری، عمده فروشها، خرده فروشها، مغازه دارها در نهایت به مشتری میرسد.

در این روش شرکت نماینده‌ای جذب می‌کند و آن نماینده به قیمت عمده محصولات را از شرکت می‌خرد و به قیمت جزء به افراد می‌فروشد و به همین ترتیب شرکت‌ها افراد دیگری را جذب می‌کردند که آنها هم همین کار را تکرار کنند. ولی در این روش مسائلی پیش می‌آمد. مثلا افراد پس از آموزشی که دیده بودن نمی‌توانستند فروشی انجام بدهند یا اگر فروش خوبی انجام می‌دادند شرکت‌های رقیب آنها را به استخدام می‌کردند و هزینه آموزشی که توسط شرکت پرداخت می‌شد بدون فایده بود. این‌جا بود که فروش مستقیم چند سطحی متولد شد.

در این روش شرکت به شما کالایی را می‌دهد که شما علاوه بر مصرف شخصی، می‌توانید آنها را به دیگران هم توصیه کنید، در ضمن می‌توانید افراد علاقه‌مند را هم جذب کنید و آنها هم همین کار رو تکرار کنند و علاوه بر مصرف شخصی‌شان به افراد دیگر توصیه کنند. این روش طبق آخرین آمار منتشر شده از انجمن‌های DSA و WFDSA ، ۱۴۴ میلیون نفر در سراسر دنیا عضو فعال دارد و گردش مالی بیش از ۱۸۰ بیلیون دلار دارد. مطلب بعد توجه به این مورد است که اعضای فعال در صنعت نتورک مارکتینگ درآمد خود را از طریق فروش مستقیم محصولات خودشان و یا بکارگیری افراد دیگر برای فروش محصولات کسب می‌کنند. در واقع این افراد به نوبه خود دیگران را برای فروش همان محصولات بکار می‌گیرند تا زمانی که یک سلسله مراتب از توزیع کننده‌های فروش محصول وجود داشته باشد. از این رو به نتورک مارکتینگ بازاریابی چند سطحی هم گفته می‌شود.

در نتورک مارکتینگ به افرادی که کار فروش محصولات شرکت را انجام می‌دهند توزیع کننده (Distributor) می‌گویند. هر توزیع کننده اساسا یک مالک کسب و کار به صورت کاملا مستقل است یا اگر دقیق‌تر بگوییم یک نماینده‌ی فروش مستقل است. افراد فعال در صنعت نتورک مارکتینگ درآمد خودشان را هم از طریق فروش محصولات توسط خودشان کسب می‌کنند و هم از طریق فروشی که افراد تحت حمایتشان انجام می‌دهند. البته از طریق یک سیستم جامع پرداخت تحت عنوان طرح یا پلن درآمدزایی شرکت است

. برای واضح‌تر شدن بحث یک مثال ذکر می‌کنم. حتما با صنعت بیمه آشنا هستید. همه ما فکر می‌کنیم افرادی که در بیمه عمر یا انواع دیگری از آن فعالیت می‌کنند به استخدام شرکت‌های بیمه درآمده‌اند؛ در حالی که اینطور نیست. این افراد بصورت مستقل و مالک کسب و کار خودشان هستند. در واقع از فروش محصول‌شان که خدمات بیمه‌ای است، از شرکت بیمه پورسانت دریافت می‌کنند. البته با توجه به طرح درآمدی همان شرکت بیمه!

مطلب بعدی این است که در نتورک مارکتینگ درآمد و پاداشی که از طریق شرکت به افراد واجد شرایط پرداخت می‌شود از محل حذف هزینه‌های تبلیغاتی و همچنین کاهش واسطه‌ها به دست می‌آید. در مورد هزینه‌ی تبلیغات در روش‌های سنتی کافی است نگاهی به آدرس زیر بکنید تا جدیدترین نرخ تبلیغات تلویزیونی را مشاهده کنید.

در سایت فوق می‌توانید تعرفه‌ی پخش تلویزیونی و رادیویی را مشاهده کنید. بعد از مشاهده و یک حساب سرانگشتی شگفت زده خواهید شد!

به نظرم دیگر کاملا مشخص شد که نتورک مارکتینگ چیست. نتورک مارکتینگ شامل مزایا و معایبی است. ولی از آنجا که موضوع این مقاله تنها در مورد معرفی این صنعت بود سایر موارد را در مقالات جداگانه‌ای بررسی میکنیم.