مصالح ساختمانی به متریال و موادی گفته می‌شود که در صنعت ساختمان‌سازی کاربرد دارند. این مصالح از مرحله سفت‌کاری تا نازک‌کاری ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. در انتخاب مصالح ساختمانی در درجه اول باید دوام و استحکام آنها را مد نظر قرار داد زیرا مصالح با کیفیت باعث افزایش دوام و استحکام ساختمان شده و عمر مفید آن را بالا می‌برند. از جمله رایج‌ترین و پرکاربردترین مصالح ساختمانی می‌توان به سنگ، آجر، گچ، سیمان و بتن اشاره کرد که هم به صورت مصنوعی و به صورت طبیعی تولید می‌شوند. برخی از این مصالح را می‌توان به همان صورتی که در طبیعت یافت می‌شوند مورد استفاده قرار داد از جمله انواع سنگ‌های طبیعی که نیازی به ترکیب با سایر عناصر و متریال را ندارند. اما بعضی دیگر از مصالح از ترکیب سایر متریال‌ها با هم حاصل می‌شوند از جمله سیمان که از ترکیب خاک‌رس و آهک بدست می‌آید. در این نوشته سعی شده به رایج‌ترین نوع مصالح در صنعت ساخت‌و‌ساز اشاره شود و اطلاعات لازم در خصوص معرفی اولیه آنها در اختیار شما قرار داده شود. با ما همراه باشید.
سیمان
سیمان پودری نرم با خاصیت چسبندگی بسیار بالاست که برای چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده ترکیبی از اکسید کلسیم, اکسید آلومینیوم, اکسید منیزیم, اکسید آهن, اکسید سیلیسیم و اکسیدهای قلیایی است. اصلی‌ترین عنصر تشکیل‌دهنده سیمان، اکسید کلسیم است که از سنگ‌آهک به دست می‌آید. سیمان ماده‌ای است که میل به ترکیب با آب دارد. در صورت ترکیب این ماده با آب مقداری حرارت آزاد می‌شود که به این عمل هیدراتاسیون سیمان گفته می‌شود و حرارت آزاد شده نیز حرارت هیدراتاسیون نامیده می‌شود. سرعت هیدراتاسیون سیمان به دانه‌های آن بستگی دارد. اگر دانه‌ها ریزتر آسیاب شوند سرعت هیدراتاسیون سیمان بالاتر می‌رود. در نتیجه زمان گیرش سیمان سریع‌تر و مقاومت آن نیز بالاتر خواهد رفت.
پودر سیمان بسیار ریز و نرم است. در اثر ترکیب این پودر با آب ماده‌ای چسبنده و خمیری شکل ایجاد می‌شود که اگر در معرض آب یا هوا قرار گیرد به مرور زمان به جسمی سخت و محکم تبدیل می‌شود. این ماده سخت، مقاومت خود را در برابر رطوبت یا آب حفظ می‌کند و دچار آسیب نمی‌شود. ملات سیمان برای اتصال مصالحی چون سنگ، آجر و بلوک در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عمدتاً سیمان به رنگ خاکستری تولید می‌شود اما سیمان سفید نیز با قیمتی بالاتر در بازار موجود است. این مصالح پر کاربرد در کیسه‌های مخصوص بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌شود. سیمان را باید در محیطی خشک نگهداری کرد زیرا اگر آب به آن نفوذ کند به ماده‌ای سخت تبدیل می‌شود.
آجر
آجر از جمله قدیمی‌ترین مصالحی است که در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماده اصلی تشکیل‌دهنده آجر، خاک‌رس است. خاک‌رس مخصوص آجرپزی باید شامل عناصری از جمله سیلیس، آلومین، فلدسپات، سنگ آهک، سولفات‌ها، املاح آهن و مواد‌گیاهی باشد. آجر در کوره‌های آجرپزی پخته و آماده می‌شود. زمان پخت و میزان دمای مورد نیاز برای آجرها به ترکیب کانی‌های خاک‌رس بستگی دارد. رنگ آجر نیز از جمله فاکتورهایی است که به ترکیب مواد‌اولیه و شرایط پخت آجر مرتبط است. اصولاً آجرها به رنگ قرمز و زرد هستند و کم‌رنگی و پررنگی آنها به دمای پخت بستگی دارد. آجر مرغوب باید بدون حفره و دارای بافتی همگن باشد. علاوه بر آن آجر نباید پوک باشد زیرا پوک بودن آن باعث جذب آب شده و همین امر منجر به یخ زدگی و خرد شدن آن می‌شود.
سنگ
سنگ از جمله مصالحی است که دارای ساختاری متشکل از کانی‌های مختلف است. این نوع مصالح در پوسته زمین یافت می‌شود و در انواع مختلفی از جمله سنگ‌های آذرین، دگرگون و رسوبی وجود دارد. سنگ‌های آذرین به سنگ‌هایی گفته می‌شود که از سرد شدن مواد مذاب آتشفشان ایجاد می‌شوند. این سنگ‌ها به دو نوع سنگ‌های آذرین درونی و بیرونی طبقه‌بندی می‌شوند. سنگ‌های آذرین درونی از سرد شدن مواد مذاب در داخل زمین و سنگ‌های آذرین بیرونی از سرد شدن مواد مذاب در خارج از کوه آتشفشان تشکیل می‌شوند. از جمله سنگ‌های آذرین درونی می‌توان به سنگ گرانیت و از جمله سنگ‌های آذرین بیرونی می‌توان به سنگ بازالت و ریولیت اشاره کرد.
سنگ‌های دگرگون نیز حاصل تغییر شکل سنگ‌هایی هستند که از قبل وجود داشتند. پدیده دگرگونی به محو شدن تعدادی از کانی‌های متبلور سنگ اشاره دارد. در واقع این سنگ‌ها را می‌توان سنگ‌های ثانویه نامید زیرا از دگرگون شدن سایر سنگ‌ها ایجاد می‌شوند. از جمله عوامل موثر بر تغییر و دگرگونی سنگ‌ها شامل تغییر شرایط فیزیکی و شیمیایی, فشار لایه‌های بالایی, جانشینی و اثر سیال‌ها است.
سنگ‌های رسوبی از ته‌نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها موادی را با خود به دریا می‌برند که این مواد در کف دریا ته‌نشین شده، روی هم انباشته می‌شوند و به سنگ‌هایی با نام سنگ رسوبی تبدیل می‌شوند. این سنگ‌ها به صورت لایه لایه هستند و جنس هر لایه ممکن است با لایه زیرین متفاوت باشد.
بتن
بتن ماده‌ای است که از ترکیب سیمان, آب و سنگ‌دانه‌ها تشکیل می‌شود. این متریال یکی از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین مصالح ساختمانی است که به دلیل پایین بودن قیمت مواد‌اولیه و مقاومت بسیار بالای آن در صنعت ساختمان‌سازی بسیار کاربرد دارد. حدود 75 درصد بتن را سنگ‌دانه‌ها تشکیل می‌دهند به همین دلیل اندازه آنها باید به نحوی باشد که کمترین جای خالی را در بتن ایجاد کند. سیمان نیز ماده‌ای است که در صورت ترکیب با آب باعث چسبندگی و اتصال ذرات به یکدیگر شده و ماده‌ی به نام بتن با مقاومت بسیار بالا به وجود می‌آورد. مخلوط بتن در مراحل اولیه ترکیب حالتی نرم و انعطافی دارد که به مرور زمان به جسمی سخت و بادوام تبدیل می‌شود. به همین دلیل از این ماده در ساخت پل‌ها، سدها، پیاده‌روها، ساختمان‌ها و ... استفاده می‌شود. بتن در انواع مختلفی وجود دارد از جمله بتن پیش‌ساخته, بتن آماده, بتن معمولی, بتن سبک و ... .
گچ
گچ از جمله مصالحی است که از گذشته تا امروز در صنعت ساحتمان‌سازی کاربرد داشته است. این متریال به عنوان پوشش حفاظتی یا دکوراتیو برای سقف یا دیوار، سفید کاری،اندود‌کاری,،گچ‌بری, قالب‌بندی و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد. گچ‌های مورد استفاده در ساختمان‌سازی از سنگ گچ خالص تهیه می‌شوند. بعد از استخراج سنگ گچ از معدن, آنها را به کارخانه منتقل کرده و سپس برای تولید گچ ساختمانی به کوره برده و در دمای 180 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند. گچ به صورت پودری خشک تهیه می‌شود که در صورت ترکیب با آب ماده‌ای خمیری شکل ایجاد می‌کند. ترکیب گچ با آب باعث آزاد شدن گرما از طریق کریستالیزاسیون شده و در نتیجه با گذشت زمان گچ سخت می‌شود.
انتشار محتوا: اخبار رسمی
