به گزارش روزپلاس، ما صدها مورد از داستانهای گمراهکننده را در دوران همهگیری جهانی بررسی کردیم. دریافتیم که پشت این اطلاعات نادرست چه کسانی قرار دارند و انگیزههای آنها چیست. در اینجا هفت جور آدمی که اخبار نادرست را میسازند و پخش میکنند، معرفی میکنیم.
۱. آدمهای شوخ
خیال میکنیم هیچکس باورش نمیشود اگر در یک پیام صوتی در واتس اپ بگوییم دولت تصمیم گرفته است در استادیوم ومبلی لازانیای عظیمی برای همهٔ اهالی لندن بپزد. اما هستند کسانی که متوجه شوخی ماجرا نمیشوند.
برای اینکه مثال واقعیتری بزنیم، یکی که اهل شوخی است از یک پیام جعلی منسوب به دولت مبنی بر اینکه دریافتکنندهٔ پیام به دلیل چندین بار خروج از خانه جریمه شده است، اسکرینشات میگیرد. او خیال میکند ترساندن آدمهایی که قوانین قرنطینه و در خانه ماندن را زیر پا میگذارند، کار خندهداری است.
پس از آن از دنبالکنندهها و طرفدارانش در اینستاگرام میخواهد تا آن را به اشتراک بگذارند و این نامه به گروههای محلی فیسبوک راه پیدا میکند و گروهی از اهالی نگران و برآشفته آن را جدی میگیرند و بارها بازنشر میکنند.
یکی از این آدمهای شوخ که از گفتن نام واقعیاش خودداری میکند، میگوید: «من واقعاً قصد ایجاد وحشت و اضطراب نداشتم، اما وقتی آدمها یک اسکرینشات را در شبکههای اجتماعی باور میکنند، لازم است در شیوهٔ استفاده از اطلاعات در اینترنت کمی فکر و تجدیدنظر کنند».
۲. کلاهبردارها
پیامهای نادرست دیگری هم هستند که برای مردم فرستاده میشوند و ادعا میکنند که از طرف دولت یا مقامات محلی هستند، اما درواقع این پیامها از کلاهبردارانی هستند که میخواهند از شرایط همهگیری جهانی پولی به جیب بزنند.
یک مورد از چنین کلاهبرداریها این بود که ارسال کننده پیام ادعا کرده بود که دولت به افراد کمک مالی کند و از آنها خواسته بود تا مشخصات حساب بانکی خود را بدهند. تصاویر این پیام جعلی در فیسبوک به اشتراک گذاشته شده بود. از آنجا که به صورت پیام دستبه دست میشد به آسانی نمیتوانستیم به اصل و آدمهای پشت آن برسیم.
از ماه فوریه کلاهبرداران با استفاده از خبرهای جعلی و نادرست در مورد ویروس شروع به کلاهبرداری کردند. با ارسال ایمیلهایی که به افراد پیشنهاد میکرد روی لینک "اگرمیخواهید در مورد ویروس کرونا بدانید" کلیک کنند یا ادعا میکرد که افراد به دلیل همهگیری شامل بازپرداخت مالیاتی شدهاند.
۳. سیاستمداران
اطلاعات نادرست فقط از مراجع خلاف وارد اینترنت نمیشود.
اخیرا دونالد ترامپ این پرسش را مطرح کرد که آیا قرار گرفتن بدن بیماران در برابر نور ماورای بنفش یا تزریق مادهٔ ضدعفونی میتواند برای درمان ویروس کرونا به کار رود. او در حال حدس زدن و سنجش امکانات مختلف بود.
او کمی بعد ادعا کرد اظهاراتش طعنهآمیز بوده است، اما به هر حال افرادی با خطوط تلفنی مددرسانی تماس گرفتند و در مورد استفاده و درمان با مواد ضدعفونی سؤال کردند.
البته فقط رئیسجمهوری آمریکا نبود. سخنگوی وزارت امور خارجهٔ چین هم این نظر را مطرح کرد که کوویدـ۱۹ را ارتش آمریکا به ووهان چین برده است. تئوریهای توطئه در مورد این همهگیری در صدر برنامههای تلویزیون دولتی روسیه مطرح میشود و در حسابهای توییتر طرفداران حکومت هم بازنشر میشود.
۴. نظریهپردازان
همهٔ تردیدها و عدم قطعیتها در مورد ویروس، زمینهای مناسب و بینظیر برای نظریههای توطئه ایجاد کرده است.
داستان دروغین بدون منبع مشخص در گروههای بزرگ فیسبوکی ضد واکسیناسیون و نظریهپردازان توطئه پخش شده مبنی بر اینکه اولین داوطلبی که در آزمایش واکسن کرونا در بریتانیا شرکت کرده بوده، جان خود را از دست داده است؛ که حقیقت ندارد.
مصاحبههای دیوید آیک در یوتیوب که مدتی پس از آن از این شبکه برداشته شد، ادعاهای نادرستی را مطرح میکرد که ویروس کرونا به فناوری نسل پنج (فایو جی) مربوط است. آقای آیک در شبکهٔ تلویزیونی در لندن هم حضور پیدا کرد که مشخص شد این کار ناقض استانداردهای پخش در بریتانیا بوده است. صفحهٔ فیسبوک او بسته شد و فیسبوک اعلام کرد دلیل آن انتشار «اطلاعات بهداشتی نادرست بوده که باعث صدمه به سلامتی میشود.»
نظریههای توطئه منجر به چندین حمله و تخریب دکلها و آنتنهای شبکهٔ نسل پنج (فایو جی) شده است.
۵. منابع موثق
گاهی اطلاعات نادرست از منابع موثق میآید مثل پزشک، استاد دانشگاه یا کارکنان بیمارستان، اما بیشتر اوقات این افراد «موثق» خیلی هم معتبر و مورد اطمینان نیستند.
زنی از اهالی کراولی در ساسکس غربی در بریتانیا، سازندهٔ پیام صوتی وحشتانگیزی بود که به طور ناگوار و غیرمستند، آماری از مرگومیر افراد جوان و سالم را بر اثر کرونا منتشر میکرد. او ادعا میکرد که این اطلاعات محرمانه را به دلیل شغل خود در خدمات اورژانس به دست میآورد. او به کسانی که درخواست اثبات موقعیت حرفهای او را داشتند و مدرک میخواستند، پاسخ نمیداد، و ما نمیدانیم که او واقعاً در بخش درمانی کار میکرد یا نه فقط میدانیم که ادعاهایی که او در پیامهای صوتی خود مطرح میکرد، صحت نداشتند.
۶. بستگان و فامیل
پیامهای صوتی هشداردهندهای به طور فراگیر منتشر شدند، و باعث نگرانی افراد شدند. همه این پیامها را در میان دوستان و فامیل به اشتراک میگذاشتند. این موضوع شامل دانیلا بیکر، مادر چهار فرزند هم میشود که چنین هشداری را در پیامرسان فیسبوک «فقط، چون شاید حقیقت داشته باشد» منتشر کرد. او میگوید: «اول کمی شک کردم، چون از طرف زنی بود که نمیشناختم، اما آن را برای دیگران فرستادم، چون خودم و خواهرم بچههای همسن داشتیم و همینطور بچههای بزرگتر و فکر میکردیم در خانهٔ ما هم ممکن است چنین چیزی پیش بیاید»
این افراد تلاش میکنند تا مفید باشند و فکر میکنند که کار مثبتی انجام میدهند؛ اما با این پیامهایی که پخش میکنند کار مثبتی انجام نمیشود.
۷. افراد مشهور
فقط مادر و عمو و عمه شما نیستند. آدمهای مشهور هم باعث تقویت ادعاها و خبرهای نادرست و پخش آنها میشوند. ام. آی. ای. (M.I.A. )، خواننده و وودی هارلسون، بازیگر از کسانی بودند که نظریهٔ ارتباط ویروس کرونا با فناوری نسل پنج (فایو جی) را در میان صدها هزار طرفدار و دنبالکنندگان خود در شبکههای اجتماعی پخش کردند.
در گزارش اخیر خبرگزاری رویترز روشن شد که افراد مشهور و نامآوران نقش مهمی در پخش اطلاعات نادرست در اینترنت دارند. بعضی از افراد مشهور پایگاههایی در رسانههای سنتی هم دارند. حرفهای ایمون هولمز، مجری شبکهٔ تلویزیونی آیتیوی، در تأئید تئوری توطئهٔ فناوری نسل پنج و ویروس کرونا هم مورد انتقاد قرار گرفت.
او میگوید: «آنچه برای من پذیرفتنی نیست این است که جریان اصلی رسانه فوراً آن را به عنوان حرفی نادرست سرکوب میکند، پیش از آنکه حتی بداند درست هست یا نیست» آقای هولمز از گفتههای خود عذرخواهی کرد و نهاد ناظر بر رسانهها در بریتانیا، رهنمودهایی برای آیتیوی صادر کرد و این اظهارات را نسنجیده خواند.
اولین روز سخت کاری بایدن در کاخ سفید!+ عکس
برکناری یک مسئول به خاطر رفتارهای پرخاشگرانه/عکس
عکسی متفاوت از نسیم ادبی و همسر مرحومش
بلایی که واکسن کرونا فایزر سر یک مادر آورد +عکس
مار سمی در دانشگاه اهواز +عکس
تغییر لباس ملانیا ترامپ در هواپیما+عکس
استتار خنده دار سربازان رژیم صهیونیستی +عکس
تنها موجودی که قلبش تو سرشه! +عکس
جریمه عجیب نزدن ماسک در خیابان/عکس
کار غیر اخلاقی کادردرمان/ عکس یادگاری با مهرداد میناوند+عکس
بازیگر زن معروف کرونا گرفت +عکس
جشن و آتش بازی پس از مراسم تحلیف جو بایدن + عکس
عمارت لاکچری ترامپ معروف به بهشت!+عکس
سر جدا شده عامل انتحاری انفجار بغداد+عکس18+
سالار عقیلى مهمان امشب «دورهمی» +عکس
تغییرات بایدن در اتاق ریاست جمهوری آمریکا+عکس
ظاهر متفاوت لعیا زنگنه در خیابان+عکس
لباس های ملانیا ترامپ هنگام ترک کاخ سفید جنجالی شد/عکس
بارش شدید برف در شهرستان اشنویه/عکس
اجساد قربانیان انفجار در بغداد+عکس
گریه ایوانکا ترامپ در هنگام سخنرانی خداحافظی پدرش+ عکس
واژگونی اتوبوس در گرمسار با ۱۵ کشته و زخمی/ عکس
مراسم تحلیف ترامپ و بایدن در یک قاب + عکس
بایدن در اتاق ریاست جمهوری آمریکا+عکس
چرت زدن بیل کلینتون در مراسم تحلیف+عکس
نصب تصویر بایدن و همسرش در کاخ سفید+عکس
سقوط بالگرد نظامی در نیویورک +عکس
خوش و بش کرونایی بایدن و اوباما+عکس
وقتی کرونا در مراسم تحلیف جو بایدن حضور ندارد!+عکس
شقایق دهقان از بازیگری خداحافظی کرد؟+عکس
خودروی خاص و لوکس جو بایدن/عکس
۱۷ فرمان اجرایی در اولین روز از ریاست جمهوری بایدن +عکس
تخلیه کاخ سفید در آخرین لحظات حضور ترامپ/عکس
وضعیت شدید امنیتی واشنگتن ساعاتی پیش از تحلیف بایدن/عکس
عمارت ۱۵۰ میلیاردی در اقدسیه تهران!+عکس
خندههای ظریف هنگام پاسخ به خبرنگاران/عکس
ادای احترام بایدن به 400 هزار قربانی کرونا در آمریکا/عکس
مهمان امشب دورهمی کیست؟ +عکس
خانواده بایدن به واشنگتن رسیدند/عکس
گریه جو بایدن هنگام سخنرانی+عکس
تجمع اعتراضی معلمان مقابل مجلس در روزهای کرونایی/عکس
تیپ و چهره الناز حبیبی در کنار خواهرش+عکس
نصب شیشه ضدگلوله در محل سخنرانی بایدن/عکس
ورود جو بایدن به واشنگتن+عکس
استقرار تک تیراندازها در واشنگتن/عکس
شهروند ۱۰۸ ساله؛ پیرترین فردی که واکسن کرونا زد/ عکس
دختر خردسال شهید مدافع حرم در آغوش حاج قاسم/عکس
آر پی جی زنی میهمانان برای هیجان عروسی+عکس
لباس عجیب معترضان در اتریش سوژه شد +عکس
مد جدید ریش مردانه با نام دم میمون! +عکس
انفجار دینامیت در نیروگاه هستهای ترکیه +عکس
جلسه بورسی مجلس با حضور وزیر اقتصاد/عکس
نوجوان آزاده ایرانی در اسارت ارتش عراق سال ۶۳ +عکس
بازیگر تاجیک «در چشم باد» درگذشت +عکس
مجری برنامه جنجالی شبکه دو ممنوع التصویر شد؟
چهره متفاوت نیوشا ضیغمی بعد از جراحی زیبایی/عکس
دستخط رئیس ستاد کل نیروهای مسلح/عکس
هومن سیدی در کنار بازیگران سریال قورباغه/عکس
تمرین شبانه مراسم تحلیف بایدن+تصاویر
عکسی جالب و دیده نشده از وزیر ارتباطات و مادرش
چشم انداز روابط عربستان و آمریکا در دوره بایدن
خبر مهم درباره نحوه پرداخت یارانه در سال ۱۴۰۰
حقوق بازنشستگان از شاغلان بیشتر شد؟
وقوع انفجار در سوریه/مقابله پدافند هوایی سوریه با تجاوز اسرائیل
اولین تصمیم جو بایدن درباره ترامپ
خبر مهم درباره همسانسازی بازنشستگان
علائم اصلی تب که باید بدانید
سقف پاداش بازنشستگی چقدر شد؟
تازهترین رنگبندی کرونا در استانها/۱۰ شهرستان همچنان قرمز +نقشه
خبری خوش/ وام ازدواج بدون ضامن میشود
واریز سود سهام عدالت سهامداران غیر مستقیم به ۲ روش
احتمال تغییر رنگ کرونایی در تهران +نقشه
شعر محسن رضایی برای دونالد ترامپ
ترامپ بعد از خروج از کاخ سفید چه خواهد کرد؟
هشدار درباره خطر انتقال کرونا در عابربانک ها
پیشکسوت پرسپولیس به کرونا مبتلا شد
اظهارات گزینههای کابینه دولت بایدن درباره ایران
باد شدید و سرمای زیرصفر در پایتخت
حقوق چه کسانی در سال جدید افزایش مییابد؟
ارزش سبد سهام عدالت (۱ بهمن)+جدول
اولویتهای تزریق واکسن کرونا تشریح شد
حکم جلب بینالملل خاوری صادر شد
آیا کرونا در تابستان تمام می شود؟
در روزهای آلودگی هوا بهتر است چه بخوریم؟
چرا درد در برخی از مبتلایان کرونا شدیدتر است؟
کاهش محسوس دما در کشور
ترامپ: تنها رئیس جمهور بدون جنگ تاریخ آمریکا هستم!
ایوانکا ترامپ به دنبال شغلی برای پدر
فرمان جدید ترامپ علیه ایران و چین
آیا در صورت سرماخوردگی یا تب می توان واکسن کرونا زد؟
تازهترین رنگبندی کرونا در استانهای ایران/نقشه
سریال جدید کارگردان پایتخت
برف و باران و باد شدید فردا شب در پایتخت
مهمترین شروط بهداشتی بازگشایی مدارس
آغاز واکسیناسیون عمومی کرونا ازخردادماه ۱۴۰۰
جزئیات واریز سه یارانه در بهمن ماه+ جزئیات
۸۷ فوتی جدید کرونا در کشور/۴۲۷۲ تن در وضعیت شدید بیماری
نسخه آلمانی ویروس کرونا آمد
رئیس سازمان بورس استعفا کرد
جزئیات بازداشت دو شهردار در تهران
زنگ خطر پیک چهارم کرونا در این استان!
دلیل شکایت مجلس از رئیس جمهور چیست؟ +متن کامل
حال ۱۴ داوطلب واکسن ایرانی کرونا خوب است
حداقل و حداکثر وام ازدواج در سال ۱۴۰۰
تصمیم مجلس برای افزایش منابع یارانه نقدی
ابتلا به کرونای انگیسی چه علائمی دارد؟
دومین کارت زرد به ظریف در یک روز
وراث برای دریافت سود و سهام عدالت چه کنند؟
هشدار هواشناسی/ سردشدن ۲۰ درجهای دما در کشور
ظریف از مجلس کارت زرد گرفت
هشدار زالی از مشاهده بیماران کرونایی ۵ تا ۱۷ ساله
سهمیه بنزین بهمن ماه امشب واریز میشود
برنامه مجلس پرداخت یارانه 300 هزار تومانی
افزایش تعداد بستریهای روزانه کرونا در ایران
طرح بازنشستگی پیش از موعد به کجا رسید؟
ارزش سهام عدالت در ۲۹ دی ماه ۹۹
پیک چهارم کرونا در راه تهران
زمان پخش «عصر جدید» روی آنتن شبکه سه سیما
تکلیف سهام عدالت متوفیان چه شد؟
بایدها و نبایدهای تغذیهای هنگام بروز تب