به گزارش روزپلاس؛: ماه رمضان با تمام زیبایی ها و فوایدی که دارد ممکن است برای برخی از افراد مانند دیابتی ها دردسر ساز شود. دیابت یا همان بیماری قند خون در جوامع جهانی امروزی شیوع زیادی پیدا کرده است. دیابت بیماری است که مقدار زیادی قند را وارد خون می کند و بدن توانایی ترشح انسولین به اندازه کافی ندارد. به همین دلیل متناسب با نوع دیابت، حالات و وضعیت بدن باید قبل از شروع ماه رمضان، پزشک اجازه روزه داری را به فرد بیمار دهد. روزه داری برای تمام بیماران دیابتی ممنوعیت ندارد و برخی از آنها تحت شرایطی می توانند از فضایل این ماه مبارک بهره مند شوند.
در روزهای ابتدایی ماه رمضان، قندخون افراد سالم در محدوده طبیعی کمی کمتر میشود اما در ادامه به مقدار قبل خود باز می گردد. اما افراد مبتلا به دیابت با توجه به شدت بیماری، تغییرات مختلفی را در سطح کنترل قند خون، نوع و مقدار داروهای مصرفی را انجام می دهند.
علل کاهش قند خون در افراد دیابتی
سابقه بروز افت قندخون قبل از ماه رمضان، تنظیم نکردن دوز داروهای کاهنده قندخون در طول روزه داری، کاهش مصرف مواد غذایی یا حذف وعده سحری و انجام کارهایی که نیاز به فعالیت زیاد بدن دارند در فاصله سحر تا افطار از عوامل مهم در کاهش شدید قندخون بیماران دیابتی در ماه رمضان می باشد.
هنگام روز داری، احتمال کاهش قند خون در بیماران دیابتی مخصوصا افرادی که از داروهای ترشح کننده انسولین مانند گلی بنکلامید استفاده می نمایند و یا انسولین تزریق می کنند چندین برابر می شود. از سوی دیگر افزایش قند خون نیز به دلیل کم کردن دارو برای جلوگیری از کاهش قند خون، بیشتر می شود. برای خودداری از هیپوگلایسمی، در بیشتر افراد مبتلا به دیابت،کم شدن دوز داروهای کاهنده قند خون اجتناب ناپذیر است. که در اغلب مواقع موجب به وجود آمدن هایپرگلایسمی و به هم خوردن کنترل قند خون خواهد شد.
غلظت خون
یکی از عوارض مهم تشنگی طولانی مدت، غلیظ شدن خون و استعداد ایجاد لخته های خونی و بسته شدن رگ های مغزی و قلبی می باشد. در افراد دیابتی که دارای میزان قند خون بالاتر از 180 هستند، ادرار زیاد و عدم امکان نوشیدن آب منجر به بروز کم آبی پیش رونده می شود. این افراد در صورت گرفتن روزه در ایام گرم سال و انجام فعالیت در طول روز با خطر دهیدراتاسیون ( کم آبی ) مواجه هستند.
خطرات بی آبی بدن
1. افزایش احتمال لخته شدن خون در رگ های چشم و به دنبال آن نابینایی
2. افزایش احتمال لخته شدن خون به خاطر زیاد شدن غلظت خون و عوارض بعدی آن شامل سکته های مغزی
3. ایجاد سنکوپ به دلیل این که بیماران دیابتی همزمان دچار مشکلات اعصاب داخلی قلب و عروق هستند.
انواع دیابت
دیابت به دو نوع 1 و 2 تقسیم می شود:
دیابت نوع 1
در این نوع دیابت فرد از سنین کودکی به بیماری مبتلا شده و می بایست در چند نوبت در طول شبانه روز انسولین تزریق نماید. به همین دلیل روزه داری برای این افراد قطعا ممنوع است چرا که در صورت تزریق نکردن انسولین، قند خون افزایش پیدا می کند و در نتیجه افزایش خطر هایپرگلایسمی ( کمای ناشی از افزایش گلوکز ) بیشتر می شود. از طرفی، تزریق همزمان انسولین در زمان روزه داری نیز موجب کاهش قند خون و افزایش خطر کمای هیپوگلیسمی (کمای ناشی از افت قند خون) می شود.
دیابت نوع 2
در دیابت نوع 2، بیماران در چند نوبت ، تزریق انسولین انجام می دهند بنابراین نباید روزه بگیرند. اما افرادی که انسولین های طولانی اثر تزریق می کنند به مشورت پزشک اجازه گرفتن روزه را دارند. به عبارتی این نوع انسولین ها، در بدن سطح ثابت و خفیفی از انسولین را فراهم می کنند و فرد با افت ناگهانی قند خون مواجه نمی شود. بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، تنها در صورت رعایت رژیم غذایی و استفاده از داروهایی مانند متفورمین ، گلوتازون، آکاربوز و... (داروهایی که باعث ترشح انسولین نمی شوند) و کنترل بیماری خود می توانند با رعایت شرایطی خاص روزه بگیرند. این افراد با تقسیم داروهای خود در وعده افطار و سحر و همچنین مصرف زیاد آب و کنترل به موقع قند خون، تحت نظر پزشک روزه می گیرند.
گرفتن روزه برای دیابتی ها یک نعمت است زیرا موجب کاهش استرس و وزن این افراد می شود بنابراین قند خون بهتر کنترل می گردد .استفاده از داروهایی که موجب ترشح انسولین می شوند مانند گلی بنکلامید و گلی کلازید را باید به بعد از وعده افطار و قبل از خوردن غذای اصلی موکول کنند. البته همه این شرایط را پزشک باید تایید کند و قند خون تحت کنترل باشد. یعنی فرد می بایست دارای قند ناشتای کنترل شده و قند 3 ماهه (Hb A1C) زیر 7 باشد و علاوه بر این به بیماری هایی چشمی، قلبی و کلیوی مبتلا نباشد.
در صورت فراموش کردن دارو در وعده سحر چه کار باید کرد؟
داروهای قند خون به سرعت تاثیر نمی گذارند. اگر مصرف دارو در سحر فراموش شود باید در طول روز مدام سطح قند خون کنترل شود تا در صورت کاهش آن و یا افزایش شدید آن، روزه داری ادامه پیدا نکرده و آن را قطع نمود. همچنین داروی فراموش شده را باید در وعده افطار و یا سحر بعدی مصرف نمود.
داروها تأثیر آنی ندارند. بنابراین در صورت فراموش کردن دارو در وعده سحر لازم است که در طول روز قند خون به طور مرتب کنترل شود. در صورت پایین بودن، افت یا افزایش شدید قند خون لازم است روزه داری خاتمه پیدا کند. بیمارانی که دارای قند خون بیش از 300 هستند نباید روزه بگیرند زیرا به کم آبی و تکرر ادار دچار می شوند که برای بدن خطرناک می باشد.
روش کنترل قند خون در ماه رمضان
تعداد دفعات کنترل قند خون باید در ماه رمضان بیشتر شود. کنترل قند خون قبل از افطار و دو ساعت بعد از آن و همچنین قبل از سحر بسیار مهم است اگر میزان قند خون دو ساعت بعد از افطار بیش از 250 میلی گرم در دسی لیتر بود ضروری است که در شب بعد کالری دریافتی در زمان افطار را به میزان 20 درصد کاهش دهد.
همچنی اگر میزان قند خون در قبل از خوردن سحری بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر باشد حتماً باید 20 درصد از کالری دریافتی همیشگی کمتر مصرف شود. علاوه بر این اگر میزان قند خون بیش از 300 باشد نباید به روزه داری خود ادامه دهد و هر چه سریعتر با پزشک خود مشورت نماید.
با مشاهده کدام علائم باید به روزه داری خاتمه داد ؟
فرد دیابتی که روزه گرفته است اگر در هر ساعتی از روز علائمی مانند لرزش دست و پا، عرق سرد زیاد، گرسنگی شدید، تپش قلب ، ضعف و بی حالی شدید، سرگیجه ، تاری دید و خواب آلودگی مشاهده کند باید بلافاصله قند خون را کنترل کند و اگر قند خون کمتر از 70 تا 65 میلی گرم در دسی لیتر باشد باید روزه خود را افطار کرده و به آن ادامه ندهد. در غیر این صورت دچار افت شدید قند خون، کاهش سطح هشیاری، کما و عوارض خطرناک دیابت خواهد شد.
توصیه پزشکی به افراد دیابتی
افراد دیابتی که در ماه رمضان روزه می گیرند بهتر است بعد از افطار کمی ورزش مانند پیاده روی انجام دهند. افراد دیابتی باید بدانند که روزه بر آنها واجب نیست و اگر مایل به انجام این فریضه دینی بودند باید تحت نظر پزشک بوده و مرتب قند خون خود را کنترل نمایند. وعده سحری را حتما میل کرده و داروهای خود را استفاده کنند. معمولا پزشک برای این وعده برنامه خاص به آنها می دهد.
رژیم غذایی دیابتی
به طور کلی، افراد مبتلا به دیابت نوع دوم باید میزان مصرف گوشت (گوشت های چرب، گوشت خوک… )، چربی های حیوانی (کره، مارگارین، خامه، پنیر…) و قندهای سریع الجذب (شکر سفید، مربا، شیرینی،… ) را کمتر کنند و به جای آنها از غذاهای سرشار از قندهای کامل، مانند غلات، نشاسته ها و میوه های خشک استفاده کنند.
توصیه های تغذیه ای در وعدۀ سحری برای بیماران دیابتی:
برای تنظیم برنامه غذایی که با داروهای منطبق، مناسب باشد می توان با کارشناس تغذیه مشورت نمود.
در صورت نخوردن غذای سحری نباید آن روز را روزه گرفت.
برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون بهتر است از پرخوری، مصرف مواد غذایی خیلی شیرین مانند زولبیا و بامیه و قندهای ساده مانند قند و شکر و نبات که خیلی سریع هضم می شوند خودداری کرد زیرا نه تنها منجر به کاهش احساس گرسنگی و حفظ قندخون نمی شود، بلکه با افزایش ناگهانی قندخون منجر به تشدید عوارض دیابت نیز می گردد.
خودداری از مصرف زیاد موادغذایی حاوی کافئین مانند:
نوشابه های کولا، قهوه ، نسکافه و چای پر رنگ ؛ چرا که موجب افزایش حجم ادرار، کاهش آب بدن و دفع مواد معدنی مورد نیاز در طی روز خواهد شد.
اجتناب از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، پرنمک و پرادویه مانند فست فود ها که موجب افزایش وزن و بالا رفتن چربی در خون می شود و مشکلات گوارشی نظیر نفخ، سوء هاضمه ، سوزش مری و همچنین افزایش احساس تشنگی را در پی خواهند داشت.
خودداری از نوشیدن بیش از اندازه چای مخصوصا نوع پر رنگ آن؛ زیرا علاوه بر افزایش حجم ادرار و کاهش آب بدن موجب دفع مواد معدنی مورد نیاز در طول روز می شود. مصرف چای کم رنگ در استکانهای کوچک و تداد دفعات مناسب توصیه می شود.
نوشیدن آب زیاد در بین غذا موجب نفخ و اختلالات گوارشی می شود. بنابراین از آشامیدن آب در میان غذا خودداری کنید.
برای کم کردن احساس تشنگی در ساعات روزه داری، از چند قطره آب لیموترش تازه در آب به هنگام سحر استفاده کنید. همچنین نباید مصرف میوه ها و سبزیجات غیرنشاسته ای به میزان کافی را فراموش کرد.
کنترل قند خون در ماه رمضان
بهترین مواد غذایی برای استفاده در وعده سحر برای افراد دیابتی
افراد دیابتی بهتر است که در هنگام سحر از موادغذایی دیر هضم و کربوهیدرات های پیچیده استفاده کنند مانند :
نان و غلات سبوس دار مانند نان سنگک، ماکارونی سبوس دار، بلغور گندم و جو و جوانه غلات
میوه های تازه مانند سیب و پرتقال و میوه های خشک نظیر انجیر خشک و پرهلو جهت پیشگیری از یبوست
انواع سبزیجات
درصورت تمایل به مصرف برنج ترجیحا مخلوط با حبوبات و سبزیجات
حبوبات و جوانه آن ها مانند عدس، لوبیا، نخود، لپه و ماش
انواع حلیم که حاوی گندم، گوشت و شیر باشد
انواع خورشت کم چرب
بیماران دیابتی باید نکات زیر را در وعده شام رعایت کنند :
غذای اصلی باید پس از افطار اولیه میل شود یعنی بعد از 1 تا یک و نیم ساعت پس از افطار بهترین زمان برای صرف شام است.
بهترین روش برای تامین املاح مورد نیاز بدن و آب و همچنین کاهش احساس تشنگی، مصرف میوه های تازه، سبزیجات، نوشیدنی های سالم مانند آب و دوغ کم نمک و مغزهای خام است که باید پس از ساعات اولیه افطار میل شود.
برای جلوگیری از افت قندخون می توان از میان وعده هایی حاوی کربوهیدرات پیچیده مانند یک لیوان شیر به همراه یک عدد موز یا سه عدد خرما استفاده کرد.
در طول ساعات میان افطار تا سحر نباید از تنقات ناسالم استفاده کرد تا معده در وعده سحر، آماده دریافت و پذیرش مواد غذایی مورد نیاز در طول روز باشد و همچنین از افزایش وزن و قند خون جلوگیری شود.
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟