صفحه نخست » اجتماعی

ویژگی‌های حاکم اسلامی از نگاه امیرالمومنین (ع) چیست؟

حضرت علی (ع) در نامه ۵۳ نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر، ویژگی‌های انتخاب فرد صالح در اداره حکومت اسلامی را بیان کرده است.

کد خبر: ۲۰۲۵۱۸

تاریخ انتشار:۲۷ خرداد ۱۴۰۰ - ۲۱:۳۷ - 17 June 2021

به گزارش روزپلاس، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، به ده ویژگی پیرامون انتخاب فرد شایسته در اداره حکومت اسلامی و سبک زندگی سیاسی از نگاه علی (ع) در نهج البلاغه خواهیم پرداخت؛ مبتنی بر نامه امیرالمومنین (ع) خطاب به مالک اشتر هنگام انتصاب وی به فرمانداری مصر که به نامه ۵۳ نهج البلاغه معروف است.

ده ویژگی برای انتخاب فرد شایسته اداره امور جامعه

تقوا و عمل صالح

ای مالک! به تقوای الهی و مقدم داشتن طاعت خدا و پیروی آنچه را که خداوند در کتابش از واجبات و سنّت های خود امر فرموده، مشغول باش. کسی باش که خداوند سبحان را به قلب و دست و زبانش یاری کند، زیرا خداوند یاری‌ِ یاری کننده خود و عزّت آن کس را که او را عزیز بدارد، ضامن شده است.

کنترل نفس

علی (ع) به مالک دستور می‌دهد که نفس را به وقت خواسته های نابجا درهم شکند و آن را به هنگام سرکشی‌ها بازدارد که نفس امرکننده به بدی است؛ مگر خداوند رحم نماید... پس باید محبوبترین اندوخته‌ها در نزد فرد حاکم عمل صالح باشد. ای مالک! بر هواهایت مسلط باش، نسبت به خود از آنچه بر تو حلال نیست بخل بورز، زیرا بخل به خود انصاف دادن از خود است در رابطه با آنچه محبوب یا منفور انسان است.

مهربانی با مردم

ای مالک! مهربانی و محبت و لطف به رعیت را شعار قلب خود قرار ده، بر رعیت همچون حیوان درنده مباش که خوردن آنان را غنیمت دانی که رعیت بر دو گروهند: یا برادر دینی توانَد یا انسانهایی مانند تو که خطاهایی از آنان سر می‌زند. علل گناهی بر آنان عارض می‌شود و گناهانی از آنان به عمد یا اشتباه بروز می‌کند، پس همان گونه که علاقه داری خداوند بخشش و چشم پوشی را به تو عنایت نماید رعیت را مورد عفو و چشم پوشی قرار بده.

تواضع و پرهیز از غرور و تکبر

ای مالک! به مردم نگو به من فرمان دادند و من نیز فرمان می‌دهم که این وضع موجب فساد دل و کاهش و ضعف دین و باعث نزدیک شدن زوال قدرت است. هرگاه حکومت برای تو خودبزرگ بینی و کبر به وجود آورد، به بزرگی سلطنت خداوند که فوق توست و قدرتی که بر تو دارد و تو را بر خودت آن قدرت و توانایی نیست نظر کن که این نظر کبر و غرورت را می‌نشاند و تندی و شدت را از تو بازمی دارد و عقلِ از دست رفته را به تو بازمی گرداند.

انتخاب کارگزاران و شایسته سالاری

ای مالک! بدترین وزرای تو وزیرانی هستند که پیش از تو وزیر اشرار بوده و در گناهانشان شرکت داشته اند. چنین کسی نباید محرم راز تو باشد که اینان یاران اهل گناه هستند و برادران اهل ستم. درحالی که قدرت داری جانشینی بهتر از آنان انتخاب کن که در کشورداری دارای فکر و کاردانی است.

توجه به فقرا و محرومان

ای مالک! مبادا سرمستی حکومت، تو را از رسیدگی به محرومان بازدارد که هیچ وقت انجام کار‌های فراوان و مهم، عذری برای ترک مسئولیت‌های کوچکت نخواهد بود. همواره در فکر مشکلات مردم باش و از آنان روی مگردان. به ویژه امور کسانی را بیشتر رسیدگی کن که از کوچکی به چشم نمی‌آیند و دیگران آنان را کوچک می‌شمارند و کمتر به تو دسترسی دارند. برای این گروه، از افراد مورد اطمینان خود که خداترس و فروتنند فردی را انتخاب کن تا پیرامونشان تحقیق و مسائل آنان را به تو گزارش کنند. سپس در رفع مشکلاتشان به گونه‌ای عمل کن که نزد خدا عذری داشته باشی، زیرا این گروه در میان مردم بیشتر از بقیه به عدالت نیازمندند.

عدالت و صداقت با مردم

ای مالک! حق را به صاحب حق هرکس که باشد، نزدیک یا دور، بپرداز؛ و در این کار شکیبا باش و این شکیبایی را به حساب خدا بگذار. گرچه اجرای حق مشکلاتی برای نزدیکانت ایجاد کند، تحمل آن را به یاد قیامت بر خود هموار ساز؛ زیرا تحمل آن پسندیده است. هرگاه رعیت بر تو بدگمان گردد عذر و مشکل خویش را آشکارا با آنان در میان بگذار و با این کار از بدگمانی نجاتشان ده که این کار ریاضتی برای خودسازی تو و مهربانی کردن نسبت به رعیت است و این عذرخواهی تو آنان را به حق وا می‌دارد.

پرهیز از عجله و لجاجت

ای مالک! مبادا هیچ وقت در کاری که وقت آن نرسیده شتاب کنی یا در کاری که وقت آن رسیده سستی کنی. یا در چیزی که حقیقت آن روشن نیست لجبازی کنی یا در کار‌های واضح و آشکار کوتاهی کنی. تلاش کن تا هر کاری را در جای خود و در زمان مخصوص به خود انجام دهی.

باشگاه خبرنگاران

سایر اخبار

بازدید میدانی رئیس مجلس از شهر پردیس +عکس

ژست عجیب بایدن در ژنو +عکس

نامه انصراف زاکانی از انتخابات ریاست جمهوری+عکس

خارج شدن یک قطار باری از ریل+عکس

طرح جالب چینی ها در یک شالیزار + عکس

کاروان عجیب اسکورت بایدن در ژنو + عکس

ژست عجیب جو بایدن در ژنو +عکس

نامه انصراف سعید جلیلی از انتخابات +عکس

لاغری عجیب رهبر کره شمالی + عکس

تعهدنامه محسن رضایی منتشر شد+عکس