به گزارش روزپلاس، سهیل صفاری قانونی در نگارش آثار داستانی وجود دارد که طبق آن، کل وضعیتهای قابل ترسیم درباره انسان، از 36 وضعیت فراتر نمیرود. طبق این قانون بنیادین، روابط میان انسانها، 36 وضعیت دارد. 36 وضعیت که البته هر کدام شامل تبصرههایی میشوند، که باز، به هر حال مشتق و زیرمجموعه همان وضعیتهای ابتدایی هستند.
بر این اساس، این که قریب به اتفاق آثار سینمایی و نمایشی، تکرار مکرر داستانهای پیشتر گفته شده هستند و به ندرت با اثری مواجه میشویم که توان «آشناییزدایی» از شخصیتها، رویدادها و روابط ذخیره شده در حافظه سینمایی ما را داشته باشد. از این منظر، تکرار عناصر نمایشی آشنا در یک اثر سینمایی یا تلویزیونی، به خودی خود و فینفسه موجب تخطئه اثر نیست، اما هنر مؤلف و کارگردان اثر آنجا است که در چینش عناصر، رویدادها، روابط و شخصیتهای آشنا و مکرّر، خلاقیت و بداعتی را به کار گیرد، حتی اگر این خلاقیت و بداعت سر سوزنی باشد.
مدتی است که مجموعه تلویزیونی با عنوان «در کنار پروانهها» به کارگردانی داریوش یاری از شبکه دوم سیما در حال پخش است. در نگاه نخست، سریال چیزی جز بازنمایی دوباره شخصیتها و رویدادها و روابط بارها تکرار شده، به ویژه در سینمای فارسی (فیلمفارسی) نیست:
رابطهی پسر فقیر و دختر ظاهرا پولدار که معلوم میشود زیر سایه سنگین یک عمه متمول است؛ تصادفی که این دو را به هم وصل میکند؛ بیماری قلبی پسر، به زندان افتادن یک عزیز و سوق یافتن به خلاف برای نجات او؛ همدستی با دختر برای دزدی از عمه متمول؛ یک رفیق شوخ و شنگ و دست و پا چلفتی اما بامرام که وردست قهرمان فیلم است؛ سفر به جایی دور از هیاهوی شهر که موجب «تحول» روحی میشود و...
همه این عناصر، تک به تک، یا مجموعه از آنها، هم در سینمای فارسی قبل از انقلاب و هم در مجموعههای تلویزیونی بعد از انقلاب، بارها تکرار شده است. اما یک نکته خاص به لحاظ حسی و عاطفی در کار «داریوش یاری» هست، که آن را به نوعی «وصف حال»/ این روزها تبدیل میکند که ارزش تماشا دارد.
این محاکات درونی «رهی» (سامرند معروفی)، جوانی که در خانوادهای مذهبی رشد کرده و پدری معتقد و تا حدی اهل سلوک دارد، با اعتقادات شخصی خود و این «تردید»ِی که نسبت به لطف خداوند متعال ابراز میکند، بر خلاف دیگر عناصر تکراری و بارها دیده شدهی سریال، به شدت مساله امروز است. شبح «تردید» نسبت به اعتقادات دینی، چند سالی است که با فاصله نزدیکتری از آدمی پرواز میکند و سایه سنگین و غلیظ خود را، به ویژه روی نسلهای جوانتر انداخته است، سایهای که در تلاشی بیوقفه و مستمر از سوی یک امپراتوری رسانهای جهانی و در یک کارزار سنگین «القایی» قصد دارد به اذهان آدمیان، به ویژه نسلهای متأخر، چنین القاء کند که هر آنچه که با حواس پنجگانه درک نشود، «موهوم» است و جهان و کائنات از یک انفجار بزرگ بیمعنا آغاز شده و هیچ مفهوم استعلایی و هیچ هدفی ماورای ماده وجود ندارد. رسانههای جریان اصلی دنیا (که امروز همه میدانند وابسته به یک الیت کوچک و به دشت قدرتمند است) و بازوهای فارسیزبان همان امپراتوری، چهرههایی چون «استفن هاوکینگ» را از یک فیزیکدان نظری، به یک «سلبریتی» علمی در حد ستارههای سینما و موسیقی تبدیل کردند که پیامبر دوران مدرن است و هر چه که میگوید، حقیقت و نعوذبالله وحی منزل است. جالب اینجا است که بسیاری از نظریات هاوکینگ، در همان حوزه کاریش که فیزیک نظری است، از سوی همکاران دانشگاهی او به شدت زیر سؤال رفته است. حتی فرضیه «انفجار بزرگ»(بیگ بنگ) تنها یکی از تصویرسازیهای ذهنی درباره آغاز خلقت عالم است که هیچگونه اثبات تجربی برای آن وجود ندارد، اما به مدد حمایت تمام قد امپراتوری رسانهای، به عنوان یک «حقیقت» محض در ذهن مخاطبان این رسانهها جاگیر شده است تا مساله «خالق» و «آفرینش» را زیر سؤال ببرد.
در چنین فضایی، که دینستیزی و خداگریزی سکه رایج در نظام القایی-رسانهای است، فیلم ساختن درباره چالشهای ذهنی یک جوان امروزی با پروردگار و ترسیم یک نبرد درونی که گلایهها، نومیدیها، تردیدها و انکارها در یک طرف و شعلههای درونی فطرت خداجو و نشانههای هدایتگر در سوی دیگر قرار دارند، قابل تأمل و قابل تحسین است.
از قضاء، آیه شریفهی «وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ ۚ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ »(انعام/59)، که در رویاهای «رهی» تکرار میشود، کلیدی در درک وضعیت کنوی بشر در عصر فتنههای «تردید»ساز است. هر اندازه آدمیان از «غیب» و ایمان به «غیب» فاصله گرفت و گمان برد که با آنچه پیشرفت «علمی»خوانده میشود، دانای اسرار نهان عالم شده، سرگشتگی و حیرت و اضطراب وجودیاش افزونتر شده است. «رهی» اما هنوز در عمق باطن مؤمن است و آینه فطرتش به تمامی زنگار تردید نگرفته است و تلألو آن آیه شریفه در رویاهایش، نشان از این دارد که باب هدایت هنوز برایش گشوده است و الهام قرآنی او در خواب، کلید رهایی از تردید و سرگشتگی را به او مینمایاند. رهی باید دوباره به صاحب حقیقی کلیدهای «غیب» و به نقصها و نادانیهایش، به عنوان بشر خاکی، ایمان بیاورد تا دوباره دلش آرام بگیرد، چرا که به تصریح ادامه همین آیه شریفه، «...وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا یَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا یَابِسٍ إِلَّا فِی كِتَابٍ مُبِینٍ»(و هیچ برگی از درخت نمیافتد مگر آنکه او آگاه است و نه هیچ دانهای در زیر تاریکیهای زمین و نه هیچ تر و خشکی، جز آنکه در کتابی مبین مستور است). ترجمان ساده و «دلی» این آیهی شریفه الهی آن است که سر رشتهی تقدیر در دست «او» است، پس دل را قوی دار و در نادانستهها و جهالتها و نقصهایت، به کلیددار خبیر خزائن غیب «اعتماد» کن.
با همه ضعفها و نقایص «در کنار پروانهها»، که نگارنده نیز به خوبی به آن آگاه است و البته بعید است که داریوش یاری هم چندان ادعایی درباره اثر خود داشته باشد،، همین که فیلمساز «مساله» داشته و مسالهی او یک مسالهی کلیدی در نسبت بشر با خود و با خالق هستی است، «در کنار پروانهها» را به یک اثر شریف و واجد ارزش تبدیل میکند. واقع امر آن است که ما در سینما و حتی تلویزیون با مساله غیاب «معنا» و فقدان امر «معنوی» مواجهیم و روز به روز این مساله وخامت بیشتری به خود میگیرد و ارزش آثاری چون «در کنار پروانهها» در اینجا رخ مینماید.
تسنیم
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد