به گزارش روزپلاس به نقل از خبرگزاري مهر؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سکاندار امور فرهنگی کشور نقش مهمی در ساماندهی وضعیت فرهنگ در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و همسو کردن آن با آرمانهای انقلاب سال ۵۷ دارد. معاونت امور فرهنگی این وزارتخانه نیز در ساختار فرهنگی کشور از نقش خاصی برخوردار است و میتوان آن را ستون خیمهای نامید که به زعم رهبر معظم انقلاب باید در حوزه بازسازی انقلابی حوزه فرهنگ هم در ساحت اندیشه و هم در ساحت عمل به ایفای نقش بپردازد. این معاونت متولی امور جریان چاپ و نشر در کشور است، بنابراین اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست، اما متأسفانه این حوزه با تمام اهمیتش در چند سال اخیر شرایط خوبی را نداشته است.
پس از دادن سکان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به محمدمهدی اسماعیلی در دولت سیزدهم، او به تاریخ ۲۸ شهریور امسال طی حکمی یاسر احمدوند را به سمت معاونت فرهنگی این وزارتخانه منصوب کرد. انتخابی که امیدها را برای بهبود صنعت نشر کشور که مدتی است به احتضار رفته، افزایش داد. تحصیلات آکادمیک احمدوند به اخذ مدرک دکتری عرفان و تصوف اسلامی از دانشگاه ادیان و مذاهب قم ختم شده است، اما او سوابق مهمی در زمینه کتاب دارد. شاید همین سوابق دلیلی بر انتخاب احمدوند بود تا صنعت نیمه جان نشر با حضور و دانشش بتواند حیات دوبارهای بگیرد.
احمدوند پیش از انتصاب به سمت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سمتهای مختلفی مرتبط با صنعت نشر مشغول خدمت بوده است: از مدیریت انتشارات مؤسسه همشهری گرفته تا معاونت اجرایی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، مدیرعاملی شرکت پخش محصولات فرهنگی ترنج، مدیرعاملی فروشگاههای ترنجستان، مدیریت مرکز آموزشهای کاربردی نشر، مدیریت روابط عمومی بنیاد دایرةالمعارف و عضویت در هیأت مدیره مجتمع چاپ واژهپرداز اندیشه.
گفتوگوی مفصلی با احمدوند داشتهایم که بخش اول آن به مساله پخش کتاب در ایران و همچنین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اختصاص داشت.
مشروح بخش اول اینگفتگو در ادامه میآید؛
* آقای احمدوند، یکی از مهمترین معضلات صنعت نشر ایران، عدم وجود یک ساختار درست برای پخش کتاب است. بخشی از مناطق ایران با وجودی که طیف کتابخوان قابل توجهی دارند، اما فاقد کتابفروشیهایی هستند که کتابهای به روز عرضه میکنند. این مشکل با برپایی نمایشگاههای استانی تاکنون رفع نشده است. فی المثل نمایشگاه استانی سیستان و بلوچستان در زاهدان برگزار میشود که فاصله زیادی با منطقه کتابخوان سرباز دارد. ضمن اینکه این نمایشگاهها کتابفروشیهای محلی را که نقش مهمی در کتابخوانی دارند نابود خواهد کرد. با توجه به اینکه شما تجربه مهمی در تأسیس کتابفروشی و پخش کتاب دارید، راهکارهای حمایتی معاونت فرهنگی در توسعه پخش کتاب را در چه مواردی دیدهاید؟ این معاونت قرار است چه کارهای زیربنایی را برای ایجاد یک ساختار مناسب توزیع کتاب انجام دهد؟
سوال مهم و دقیقی را مطرح کردید. مسئله توزیع یکی از مهمترین حلقههای نشر است. این حلقه اگر خوب عمل کند، کاملاً میتواند حلقههای پیشینی را با قدرت و سرعت به دنبال خود بیاورد و اگر فعال نباشد این اتفاق رخ نخواهد داد. مشکلات حوزه توزیع کتاب، متعدد است و کتابفروشیها صرفاً بخشی از زنجیره توزیع هستند. توزیع زنجیرهای با حلقههای متعدد و متنوع است و از مراکز و شرکتهای پخش تا کتابفروشیها، نمایشگاهها، راههای فروشهای مستقیم و غیرمستقیم، فروش به مخاطب خاص، فروشهای سازمانی، نهادی و ارگانی، فروش در خارج از کشور را دربر میگیرد.
بنابراین حوزه فروش و توزیع تعدد و تنوع بسیار بالایی دارد. در کشورهایی که صنعت نشرشان بزرگتر از ماست، دو سه حلقه وجود دارد که در ساختار توزیع در کشور ما این حلقهها مفقودند. یکی از آنها شرکتهای توزیع است. ما در کشورمان چیزی به نام شرکت توزیع – به این معنایی که عرض میکنم – نداریم: شرکت توزیع یعنی شرکتی که از ناشر همه محصول یا بخش عمدهای از آن را دریافت میکند و آن را در انبارهای بزرگ و وسیعش نگهداری کرده و در نهایت آن را در اختیار شرکتهای رساننده کتاب به فروشگاهها، باشگاههای مشتریان، برگزار کنندگان تورهای فروش و تورهای نویسندگان و شرکتهای دیگر، میگذارد.
چیزی که ما در کشور داریم به نام شرکت توزیع یکی از انواع و یکی از مدلهای توزیع کتاب است که رساندن کتاب از ناشر به کتابفروش را انجام میدهند. رساندن از ناشر به باشگاههای مشتریان در کشور ما تعریف ندارد. همینطور رساندن کتاب از ناشر به خریداران عمده، برگزار کنندگان تورهای معرفی کتاب و نویسنده در کشور ما متولی ندارد. شرکت توزیع شرکتی است که همه اینها را تغذیه میکند. آن چیزی که ما داریم و به آن شرکت توزیع میگوئیم صرفاً یکی از انواع شرکت توزیع است که کتاب را از ناشر میگیرد و به کتابفروش میرساند و در واقع صرفاً موزع کتاب است.
این موزعین سالهای سال هیچگونه هویت حقوقی در کشور ما نداشتند. یعنی نه از جایی مجوز میگرفتند و نه جایی بر اینها نظارت میکرد و نه نهادی از آنها به حمایت میپرداخت. خودشان در تشکیلات کوچکشان دور هم جمع شده و گروهی را تشکیل میدادند. آرام آرام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این فکر افتاد که بالاخره باید یک کاری کند. به همین دلیل وزارتخانه مجوز نشر را تبدیل کرد به مجوز نشر و پخش و به برخی از فعالان این عرصه مجوز نشر و پخش داد. شاید تا سه سال پیش اصلاً چنین چیزی در کشور تعریف نشده بود. یعنی هیچ موزعی در کشور ما از هیچ مرجع فرهنگی مجوز دریافت نمیکرد. تعدادی از آنها ثبت شرکت کرده بودند و با همان به فعالیت میپرداختند، اما اکنون مجوز نشر و پخش دارند یا مؤسسه فرهنگی هستند.
شرکت توزیع یعنی شرکتی که از ناشر همه محصول یا بخش عمدهای از آن را دریافت میکند و آن را در انبارهای بزرگ و وسیعش نگهداری کرده و در نهایت و آن را در اختیار شرکتهای رساننده کتاب به فروشگاهها، باشگاههای مشتریان، برگزار کنندگان تورهای فروش و تورهای نویسندگان و شرکتهای دیگر، میگذارد، ما از این شرکتها در کشور نداریمبه طور کل اما با توجه به ابعاد نشر کشور، اینها هنوز شرکتهای کوچکی هستند و نمیتوانند میزان تولید کتاب در کشور را پاسخگو باشند. سالانه در حدود ۱۰۰ هزار عنوان کتاب در کشور ما منتشر میشود. پیشبینی شده که ما امسال چیزی حدود ۱۱۰ هزار عنوان کتاب خواهیم داشت و تا همین روزها هم نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۵ درصد افزایش عناوین را داشتهایم. شما توجه داشته باشید که در کشوری که ۱۰۰ هزار عنوان کتاب دارد و بر طبق آمارها اگر اشتباه نکنم چیزی حدود ۱۱۲ یا ۱۱۳ میلیون جلد کتاب سالانه تولید میشود، شرکت توزیعی که بتواند حتی پنج درصد این ظرفیت را پوشش دهد، وجود ندارد. بزرگترین شرکتهای توزیع ایران در سال میتوانند کمتر از دو درصد تولید کتاب کشور را توزیع کنند. یعنی پنج شرکت جدی و مهم در کشور به این کار اشتغال دارند که همگی باهم صرفاً میتوانند حدود ۱۰ درصد مکتوبات تولید شده در کشور در طول یکسال را توزیع کنند. پس ما تا وضع مطلوب فاصله زیادی داریم.
فارغ از اینها، شرکت توزیع نیاز به زیرساخت دارد. یعنی باید به امکانات نگهداری کالا یا انبار صنعتی مدرن مجهز باشد. همچنین به سامانه رسانش کالا نیازدارد و باید ناوگان حمل و نقل کالا برای خود تعریف کرده باشد. رساندن کتاب در کشور ما به مشکلات عدیدهای دچار است. پست، باربریها و حمل و نقلها در این زمینه مشکلاتی دارند. حوزه فرهنگ نظام توزیع مخصوص به خود را ندارد و نظامهایی که در کشور برای توزیع کالا ایجاد شده، متناسب با توزیع کالاهای فرهنگی از جمله کتاب نیست. پس در این زمینه هم ضعف داریم. حلقه دیگر با اهمیت در زنجیره تولید کتابفروشیها هستند که در جای مناسب درباره آن صحبت خواهم کرد.
* مشکلات امر توزیع را به خوبی بیان کردید که نشان از احصا نظام مسائل حوزه نشر توسط معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید دارد. سوال این است که این معاونت به طور مشخص چه برنامههایی برای رفع این مشکلات دارد؟ پیشنهادها و نوع حمایت از کسانی که قصد ورود به این عرصه را دارند، چیست؟
یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه هستیم این است که در حوزه فرهنگ مسائلی وجود دارد که مسئولیتش بر عهده ما نیست، اما حل نشدنش حوزه فرهنگ را با معضلات عدیدهای مواجه میکند. یکی از این مسائل حوزه توزیع کتاب و دیگر محصولات فرهنگی است. موضوعات دیگر کاغذ، ویترین و مسئله قاچاق کتاب است. ساماندهی این مسائل در حوزه مأموریت و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف نمیشود. اما تا اینها حل نشود حوزه فرهنگ نمیتواند شرایط مطلوبی داشته باشد. بنابراین ما مجبوریم به این حوزهها از جمله تأمین کاغذ، راهاندازی کتابفروشی، توزیع کتاب و… ورود پیدا کنیم. ولی چون مسئولیت قانونی نداریم، امکانات قانونی مورد نیاز برای حل این مشکلات هم در اختیار ما نیست. اگر هم بخواهیم مسائل حوزه کاغذ را حل کنیم، این سوال را از ما میپرسند که آیا ابزار قانونی برای ورود به این عرصه را داریم؟ که پاسخ خیر است. چون مسئولیت قانونی نداریم، بنابراین باید تعامل کنیم با نهادهایی چون وزارت صمت و همینطور کارخانهها و تولیدکنندگان خصوصی.
برای حل این معضلات ناچاریم به عنوان یک آدم بیرون از دایره از مسئولیتهای آن موضوع، ورود پیدا کنیم با همه سختیهایی که برای ما دارد. توسعه ویترین و ساماندهی شبکه توزیع کتاب هم از این دست است. برای حل اینها احتیاج به سرمایه گذاری، تسهیلات و امکانات است و با توصیه و رهنمود حل نخواهند شد.
راه اندازی یک شبکه توزیع سراسری در کشور، به یک سرمایه گذاری چند صد میلیارد تومانی اگر نگویم چند هزار میلیارد تومانی، نیاز دارد. این سرمایهگذاری کلان با مقدورات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همخوانی ندارد. در حوزه چاپ هم همین گرفتاری را داریم. در حال تلاش هستیم تا با ظرفیتهایی که در حال ایجاد است و حمایت مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال آینده، موضوع توزیع کتاب و توسعه ویترینها را کمی به جلو حرکت دهیم. ضمن اینکه حتماً در آینده شیوه توزیع کتاب متفاوت خواهد بود. چون مفهوم کتاب اصلاً متفاوت میشود.
زمانی کتاب کالایی بود که جلد داشت و تعدادی کاغذ و عطف و شیرازه و… اکنون فرمتهای نوینی از کتاب رواج پیدا کرده است: کتاب صوتی، کتاب دیجیتال و… این فرمتها نیز اکنون عرضه میشوند و نظام توزیع این محصولات هم متفاوت است و باید متناسب با این کالاها ایجاد شود. ما مشغول فکر و برنامهریزی هستیم تا در زمینه توزیع کتاب صوتی و دیجیتال نقشی مؤثر و جدی داشته باشیم. هماکنون نیز مشغول شناسایی و در ادامه کمک به مجموعههایی هستیم که مشغول تولید در این حوزه هستند و هم اینکه مشغول برنامهریزی هستیم تا آن بخشی از کار را که روی زمین مانده یا بخشی را که حاکمیت باید در آن ورود پیدا کند، برعهده بگیریم. ما نمیخواهیم رقیب بخش خصوصی باشیم و به همین دلیل سراغ بخشهایی میرویم که روی زمین مانده است. مؤسسه خانه کتاب و ادبیات مأمور است که درباره این موضوع فکر و برنامهریزی کند.
* نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاههای استانی را چه خواهید کرد؟ میدانیم که نمایشگاه کتاب تهران به دلیل همین نقص ساختاری در پخش کتاب کارکردی فروشگاهی پیدا کرده و در تقابل با بخش خصوصی عمل میکند و تعارض منافع را پیش میآورد. این نمایشگاهها و کتابفروشیها محلی را که در توسعه کتابخوانی نقش بسیار مهمی دارند، نابود میکنند. همچنین مشکل دیگر این است که عامه مردم خرید کتاب را به نمایشگاه کتاب تهران یا نمایشگاههای استانی محدود میکنند، چرا که این نمایشگاهها تخفیفهای ویژهای برای مشتریان در نظر میگیرند و اینکه مدت برگزاری نمایشگاهها هم معمولاً به مثابه یک «کارناوال» مفرح است. معمولاً این نمایشگاه هزینههای گزافی را هم به برگزار کنندگان تحمیل میکند و به طور کل نه یک اتفاق فرهنگی که بیشتر یک اتفاق اقتصادی (آن هم از نوع ضرردهاش) بودند. برنامهای برای قرار دادن نمایشگاه کتاب تهران در مسیر اصلیاش دارید؟ آیا قرار است که نمایشگاه مجازی حفظ شود و نمایشگاه کتاب تهران را به صورت یک نمایشگاه واقعی و نه یک فروشگاه بزرگ برگزار کنید؟
ویروس کرونا با شیوعش سبک زندگی نوینی را هم به همراه آورد. در این سبک زندگی چیزهایی تجربه شد که بعضاً یا خوب بودند و یا اینکه عادت به انجام آنها بوجود آمد. یکی از این ویژگیها آشنایی و انس بیشتر مردم با خرید از فضای مجازی بود. در حوزه کتاب هم این اتفاق افتاد. به همین دلیل رکورد فروش کتاب در بسیاری از کشورهای جهان در سال گذشته شکسته شد. مردم انگلستان در سال ۲۰۲۱ رکورد ۱۰ ساله خرید کتاب را شکستند. یعنی کرونا با همه رکودی که در همه صنایع پیش آورد، حوزه فروش کتاب را توسعه داد و کتابفروشیها با فروش بیشتر مواجه شدند. یکی از دلایل آن این بود که مردم فراغتی پیدا کردند و میخواستند کتاب بخوانند یا به کتاب پناه ببرند و برای آنها امکان خرید کتاب از فروشگاههای اینترنتی به سادگی فراهم بود.
یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه هستیم این است که در حوزه فرهنگ مسائلی وجود دارد که مسئولیتش بر عهده ما نیست، اما حل نشدنش حوزه فرهنگ را با معضلات عدیدهای مواجه میکند. یکی از این مسائل حوزه توزیع کتاب و دیگر محصولات فرهنگی استسال گذشته نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در چنین شرایطی تجربه شد. همکاران من برای برگزاری آن زحمت زیادی کشیدند. تصور هم نمیشد که استقبال از آن نمایشگاه به آن گستردگی باشد. مشکلات فنی روز نخست نمایشگاه به دلیل تقاضا و استقبال بیش از حد مردم، پیش آمد. همکاران من تلاش کردند تا در زمان برگزاری دومین نمایشگاه مجازی میزبان بهتری برای مردم باشند. امیدوارم مشکلات کمتر باشد و پیشرفتی در برگزاری نمایشگاه حاصل شود.
بنابراین یکی از ویژگیهای عصر کرونایی این بود که خرید از فضای مجازی به عادت مردم تبدیل شد و این اتفاق مثبت ارزیابی میشود. به دلیل همین عادت ما دیگر نمایشگاههای استانی کتاب را به صورت حضوری برگزار نخواهیم کرد. چون تجربه خوبی نبود. برای برگزاری آن هزینههای بسیاری صرف میشد، اما خود نمایشگاه بازدهی لازم را نداشت و تبدیل به چیز دیگری شده بود. مشکلات این نمایشگاهها کاملاً احصا شده و به صورت گزارشهایی در دست است و همین گزارشها هم ما را مجاب به عدم برگزاری به صورت فیزیکی کرده است. من قصد ندارم با بیحاصل خواندن آن نمایشگاهها زحمات دوستان را منکر شوم.
اما برگزاری نمایشگاه مجازی استانی یک تجربه نیمه موفق برای ماست. در نمایشگاه استانی اصفهان بیش از یک میلیارد تومان کتاب به فروش رسید. نه میشود گفت اتفاق بزرگی افتاده و نه میشود گفت که کاملاً شکست خورده است. برپایی آن نمایشگاهها بیشتر به عنوان تمرینی برای برگزاری نمایشگاه در سطح ملی و توسعه نرم افزار و زیرساخت بود. یعنی تمرینی برای رفع مشکلات و پیاده کردن کار در ابعاد بزرگ.
به هر حال امکان برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی فراهم است و اگر در هر نقطهای از کشور هم بخواهیم آن را برگزار کنیم، قطعاً هزینههای کمتری برای ناشر و برگزار کننده خواهد داشت. مهم این است که مردم استقبال و خرید کنند. برخی رویدادها با تکرار در برگزاری تبدیل به عادات و اتفاقات فرهنگی میشوند و نمایشگاه مجازی کتاب هم از همین دست است.
درباره نمایشگاه فیزیکی کتاب تهران هم باید بگویم که اگر ستاد ملی مقابله با کرونا مجوز آن را صادر کند و شرایط مطلوب باشد در دهه سوم اردیبهشت سال آینده این نمایشگاه برگزار خواهد شد. به احتمال بسیار زیاد در آن رویداد ما همزمان هم نمایشگاه مجازی و هم نمایشگاه حضوری را خواهیم داشت. در آن نمایشگاه تلاش خواهیم کرد تا مردم را به خرید از نمایشگاه مجازی ترغیب کنیم و به همین دلیل تسهیلات یعنی یارانه، تخفیفها و خدمات پست را به سمت خرید مجازی پیش خواهیم برد و البته امکان خرید حضوری را هم از مردم سلب نخواهیم کرد. یعنی ناشران در آن نمایشگاه حضور داشته و تولیدات خود را عرضه خواهند کرد، اما با توجه به اینکه مزایای خرید به سمت خرید مجازی سوق پیدا میکند، علاقهمندان میتوانند کتابهای خود را از این طریق تهیه کنند.
در کنار این کسانی که میخواهند کتاب و نویسنده را ببینند یا در آئینهای رونمایی و جشن امضا شرکت کنند یا اینکه گردشی فرهنگی به همراه خانواده داشته باشند، میتوانند در فضای نمایشگاه حضور پیدا کنند. بنابراین ما فضای فروشگاهی را به طور کامل حذف نخواهیم کرد، چرا که یکی از ویژگیهای نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران است. شاید چندان مطلوب نباشد که نمایشگاه کتاب تهران حتماً مانند نمایشگاه فرانکفورت شود.
* یعنی بخش نمایشگاهی پررنگتر از بخش فروشگاهیاش خواهد بود؟
بله. باید به سمتی برویم که در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران صرفاً اتفاقات فرهنگی رخ دهد.
* یکی دیگر از معضلات نمایشگاه کتاب تهران، حضور ناشران آموزشی و کمک آموزشی است. عموم مسئولان فرهنگی کشور و مسئولان برگزاری ادوار مختلف نمایشگاه کتاب تهران متفق القولند که جراحیِ جداسازی ناشران کمک آموزشی از نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران ضرورت دارد، اما از این جراحی میترسند، چرا که اگر ناشران آموزشی و کمک آموزشی را به کناری بگذارند دو اتفاق میافتد؛ نخست اینکه فروش کلی پایین میآید، دوم تعداد مخاطبان و بازدیدکنندگانی که مسئولان فرهنگی مدام روی آن مانور تبلیغاتی میدهند پایین میآید. شما برنامهای برای این جراحی در دست دارید؟
من نگاه منفی به ناشران کمک آموزشی ندارم.
* ما هم نداریم، مسئله این است که حضور آنها در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران چندان مناسب نیست.
ناشران کمک آموزشی بخش خوبی از صنعت نشر کشور هستند. آنها در این صنعت ثروت آفرینی، اشتغال و گردش مالی ایجاد میکنند و همینطور خدمات آموزشی را به نقاط بدون امکانات در کشور و مناطق دورافتاده از مرکز میرسانند. این موارد محاسن ناشران کمک آموزشی است که البته معایبی هم بر آنها وارد است و ما بعضاً از کیفیت کتابها یا از قیمت بالای آنها گلهمند هستیم. هرچند این مشکلات هم در رقابتی که بین این دست از ناشران افتاده، به تدریج رفع خواهند شد. در جلساتی که با ناشران آموزشی و کمک آموزشی داشتم از آنها خواهش کردم که به سمت ناشران علمی حرکت کنند. به آنها گفتم که خوب است در کشور ناشران علمی و دانش محور داشته باشیم، نه صرفاً ناشران کمک آموزشی. اکنون نیز برخی از این ناشران مشغول تولید کتابهایی با همین مبنا هستند و قصد دارند در حوزه توسعه دانش برای نوجوانان کار کنند و در این فضا بیشتر فعال شوند.
اگر ستاد ملی مقابله با کرونا مجوز آن را صادر کند و شرایط مطلوب باشد در دهه سوم اردیبهشت سال آینده این نمایشگاه برگزار خواهد شد. به احتمال بسیار زیاد در آن رویداد ما همزمان هم نمایشگاه مجازی و هم نمایشگاه حضوری را خواهیم داشتمعاونت فرهنگی نیز تصمیم گرفته تا با همکاری این ناشران یک جایزه علمی را برای این کتابها طراحی کند تا فضای تولیدات کمک آموزشی به سمت تولید علم برود. این یک گزاره برای مواجهه ما با ناشران کتابهای کمک آموزشی است. بنابراین به نظر من حضور آنها در نمایشگاه کتاب امری منفی نیست.
* اما مهم این است که این ناشران به دلیل درآمد بالایشان نیازی به حمایت ندارند و میتوان حمایتها از این ناشران را به سمت ناشران عمومی سوق داد که معمولاً درآمد کمتری دارند.
بودن در نمایشگاه معنای حمایت را نمیدهد. حضور این ناشران در نمایشگاه کتاب بیشتر مسئله حمایت از مصرف کننده است. با این حضور مشتریان این امکان را مییابند که کتابهای خود را یکجا و با تخفیف خریداری کنند.
* اتفاقاً امکان حضور در نمایشگاه برای این ناشران یک حمایت بزرگ است، چرا که دیگر نیاز به حضور در چرخه توزیع و دادن ۴۰ درصد قیمت پشت جلد کتاب به توزیع کننده را ندارند و میتوانند حجم عمدهای از موجودی انبارهای خود را بی هیچ دردسری بفروشند. همچنین آنها میتوانند از سیستم بن کتاب هم بهره ببرند. اگر حضور در نمایشگاه برای آنها حمایت به حساب نمیآید، چه اشکالی دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران را صرفاً با حضور ناشران عمومی برگزار کند؟ اگر هم هدف حمایت از این ناشران است چه اشکالی دارد که یک نمایشگاه اختصاصی برای آنها برگزار شود؟ در این صورت مصرف کننده هم به راحتی میتواند از آنها خرید کند.
این را که این ناشران در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از یک حمایتهای حداقلی برخوردارند، در راستای حمایت دولت از همه تولیدکنندهها بگذارید. به هر حال از هر تولید کنندهای در این کشور با برگزاری نمایشگاههای فصلی حمایت میشود تا تولیدات داخلی رونق بگیرند. ما در کشور نمایشگاههای لوازم خانگی، تولیدات چوبی و… را داریم، چرا برای تولید این کتابها نداشته باشیم؟ اتفاقاً ناشر کمک آموزشی پولش در حوزه ترجمه مصرف نمیشود و ساختار مالی خود را در حوزه داخلی تعریف میکند.
در نمایشگاه فیزیکی کتاب در سال آینده تلاش خواهیم کرد تا مردم را به خرید از نمایشگاه مجازی ترغیب کنیم و به همین دلیل تسهیلات یعنی یارانه، تخفیفها و خدمات پست را به سمت خرید مجازی پیش خواهیم برد و البته امکان خرید حضوری را هم از مردم سلب نخواهیم کردبنابراین نباید به طور یکسویه گفت که ناشر کمک آموزشی احتیاج به کمک ندارد. چرا احتیاج به حمایت ندارد؟ به هر حال آنها هم ذیل صنعت نشر کشور تعریف میشوند. ولی من به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید حمایت فرهنگی را از ناشر فرهنگی انجام دهم. مثلاً کاغذ دولتی به ناشر کمک آموزشی نمیدهم. به همین دلیل هم آنها از وزارت ارشاد گله هم دارند و دلخور هستند. پاسخ ما این است که تا وقتی که کاغذ به مقدار کفایت در کشور نیست و ما مجبوریم که به تعدادی از ناشران بدهیم جسارتا به آنها کاغذ نمیدهیم و ناچاریم این سهمیه را به ناشران عمومی اختصاص بدهیم. حتی در این زمینه هم ممکن است کسی استدلال کند که حال که شما سهمیه کاغذ دولتی به کتابهای کمک آموزشی نمیدهید خریداران دور از مرکز و مناطق روستایی ناچار هستند که کتابها را به قیمتهای نجومی بخرند اما اگر شما به آنها کاغذ بدهید ممکن است با قیمتهای کمتری خریداری کنند. این استدلال منطقی است، اما به هر حال ما کاغذ دولتی به ناشر کتابهای کمک آموزشی نمیدهیم.
به طور کل من با این استدلال که ناشران کمک آموزشی کلاً از نمایشگاه کتاب تهران حذف شوند، فعلاً موافق نیستم و حداقل این ایده برای سال پیش رو امکان عملیاتی شدن نخواهد داشت. چند ایده دیگر هم درباره نمایشگاه وجود دارد که هرکدام موافقان و مخالفانی دارند. یک ایده این است که نمایشگاه تبدیل شود به چند نمایشگاه تخصصی یا موضوعی. مثلاً نمایشگاه کتابهای کودک، کمک آموزشی، کتابهای دانشگاهی و بخش بینالملل هرکدام به صورت نمایشگاههایی مستقل در طول سال برگزار شوند. آیا این تجربه موفقی خواهد بود؟ برخی میگویند هست و برخی میگویند خیر.
نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران یک جایگاهی در دنیا دارد و آن را با ویژگیهایی میشناسند. این نمایشگاه با تمام ویژگیهایش یعنی رستورانش، کتاب کول کردن باربرهایش، شلوغی و نداشتن تهویه و گرما و… تعریف شده و کلیتش نشان دهنده علاقه ایرانیان به موضوع کتاب است. نمایشگاه کتاب تهران میتواند اثبات کند که مردم کشور به کتاب علاقه دارند. نکته دیگر این است که نمایشگاه کتاب تهران تنها اتفاق فرهنگی ملی کشور است که در آن از همه جای کشور جمع میشوند و اجتماعی شکل میگیرد. یعنی ناشر و خریدار از همه جای کشور جمع شده و به این نمایشگاه میآیند. شما در نمایشگاه اقوام مختلف را با لباسها و لهجههای متنوع میبینید که آن را بدل به نمایشگاهی از فرهنگ ایرانیان میکند.
اینها ویژگیهای مثبت نمایشگاه کتاب تهران است. اگر ما نمایشگاه را به چند قسمت تقسیم کنیم، ویژگیهای مثبتش حذف خواهند شد. به نظر من باید نمایشگاه کتاب تهران را با این ترکیب که بخش فروش و نمایشگاهیاش کاهش پیدا کند و مزیتهای فروشش حداقلی شود، برگزار کنیم. این کار باعث میشود تا از حجم سوداگری، کتابسازیها و هجوم کتابسازها و گرفتن غرفههای کم محتوا کم شود و نمایشگاه به سمت یک اتفاق فرهنگی پررنگ پیش برود. هرچند که اعتقاد دارم نباید بخش فروش به طور کامل حذف شود و نمایشگاه باید هر دوی این اتفاقات را پوشش دهد. پس از برگزاری بدین صورت، در طول سال هم تعدادی نمایشگاه موضوعی و تخصصی داشته باشیم. این نوید را به شما میدهیم که احتمالاً در آینده یک نمایشگاه مستقل کتاب کودک را به همراه یک جایزه منطقهای کتاب کودک در حوزههای نویسندگی و تصویرگری خواهیم داشت که ممکن است در تهران برگزار نشود.
در کنار این ما از انجمنهای فرهنگی و تشکلهای نشر هم خواهش کردیم که اگر ویترینهای خاص خودشان را در فضای مجازی داشته باشند، از آنها حمایت خواهیم کرد. درست مانند کاری که مدتی پیش در حمایت از ناشران دانشگاهی و مجموعه پند انجام دادیم.
منبع: مهر
عکس/کاشت نهال در پاکستان توسط رئیسی
ملاقات هادی چوپان با یک پرسپولیسی سرشناس+عکس
عکس/ اقامه نماز جماعت ظهر و عصر به امامت حضرت آیتالله خامنهای
عکس/ دیدار فرماندهان نیروهای مسلح با رهبر انقلاب
ویدیو طنز/تصاویر لحظه درگیری پدافند با ریز پرنده رژیم صهیونیستی
فیلم/تصویری دیده نشده از حمله نا موفق ریز پرنده ها به تاسیسات اصفهان
عکس/ تمسخر رژیم صهیونیستی توسط کاربران عرب در حاشیه حادثه اصفهان
طنز/ اولین عکس از محل برخورد موشک به پایگاه هشتم شکاری اصفهان
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
شوک به گرایی؛ حذف کاپیتان کشتی از المپیک!
نقش متفاوت لیلا حاتمی در یک فیلم آمریکایی
مصوبه جدید مجلس درباره مالیات بر عایدی سرمایه | چه داراییهایی شامل این نوع از مالیات میشوند؟
ادای احترام آیتالله رئیسی به اقبال لاهوری
پیشبینی وضعیت هوا طی روزهای آینده/ کدام استانها بارانی میشوند؟
جزئیات ثبت سفارش کتابهای درسی اعلام شد
لیست نهایی تیم ملی والیبال ایران با غیبت دو فوقستاره
حذف «زوج و فرد» در طرح جدید ترافیک پایتخت/ بهروز رسانی طرح ترافیک در نیمه اول امسال
ایران با ۳۱ سهمیه المپیک در مسیر پاریس/ ۷ رشته همچنان در انتظار
قیمت سکه و طلا در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
جزئیات تعرفه خدمات دارویی ۱۴۰۳ اعلام شد
کدام کشورها در کشتی فرنگی آسیا سهمیه گرفتند؟
روند نزولی بازار ارز ادامه دارد/ افزایش نرخ ارز در بحرانهای سیاسی، ناپایدار و موقتی است
تکلیف شهریه مدارس غیردولتی مشخص شد/ بالاترین شهریه ۶۵ میلیون تومان
خبر شوکه کننده درباره ترانه علیدوستی | مادر: برایش دعا کنید
واکنش عجیب آقای «جدی میفرمایید» به شکست تیلور
ستاره گلزن سابق استقلال قرمزپوش شد
این خودرو رکورددار افزایش قیمت در بازار خودروهای داخلی شد؛ ساینا، شاهین، سمند، ام وی ام و فونیکس چقدر قیمت خورد؟ | جدول قیمت ها
پرداخت با تلفن همراه بدون کارت بانکی چگونه است؟
کدام سلاح و مهمات قاچاق به نفع دولت مصادره میشود؟ + جزئیات
این اسلحه ها و مهمات به نفع دولت ضبط میشوند +اینفوگرافیک
انتقاد تند و تیز به شوخیهای سریال نون خ ۵
آغاز اعزام ایرانیها به عمره پس از ۹ سال
سلطان کوکائین دستگیر شد
اسم پدر و مادر از کارت ملی حذف میشود؟
جزئیات مذاکرات اوسمار و پرسپولیس/ مربی برزیلی چراغ سبز نشان داد
هدف نتانیاهو از حمله به رفح چیست؟
پاسخ مثبت بازیکن پرسپولیس به پیشنهاد میلیون دلاری
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟