دیپلماسی و مقاومت » عمومی

سرنوشت مبهم ۱۴ مارسی‌ها و جامعه اهل سنت لبنان بعد از خروج سعد حریری از عرصه سیاسی

هم‌زمان با اعلام تصمیم سعد حریری درخصوص عدم مشارکت در انتخابات پارلمانی لبنان نگرانی زیادی در میان طرفداران وی و محافل اهل سنت مشاهده‌ می‌شود.

کد خبر: ۲۳۷۰۰۲

تاریخ انتشار:۰۵ بهمن ۱۴۰۰ - ۱۰:۰۶ - 25 January 2022

سرنوشت مبهم ۱۴ مارسی‌ها و جامعه اهل سنت لبنان بعد از خروج سعد حریری از عرصه سیاسی

به گزارش روزپلاس، نتایج نظرسنجی‌های انجام شده طی چند ماه گذشته نشان می‌دهد که درصد بالایی از لبنانی‌ها در انتخابات پارلمانی آینده مشارکت نخواهند کرد؛ اما بسیج رسانه‌ای و سیاسی که به شکل شبانه روزی در لبنان فعال است احساس و موضع واقعی مردم نسبت به اوضاع کشورشان را منعکس نمی‌کند.

به نوشته الاخبار، در این میان مولفه اهل سنت لبنان بعد از اعلام تصمیم «سعد حریری» نخست وزیر پیشین این کشور (که در واقع رهبر جامعه اهل سنت لبنان محسوب می‌شود)، مبنی بر عدم مشارکت در انتخابات پارلمانی، خود را در میان یک بحران بزرگ می‌بینند. حقیقت آن است که لبنان در سال 2022 همانند لبنان سال 1992 نیست و واقعیت‌های داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی برای این کشور کاملاً متفاوت است. بر این اساس رهبران سنی لبنان در مرحله جدید دیگر نمی‌توانند همانند گذشته تحت حمایت آمریکا و عربستان سعودی بر ارکان قدرت لبنان سیطره یابند.

آنچه که امروز لبنان شاهد آن است بحرانی است که کل جامعه اهل سنت را در بر می‌گیرد؛ بحرانی که با نزدیک شدن به پایان زندگی سیاسی خاندان حریری آغاز می‌گردد.

با وجود فراز و نشیب‌های فراوان در عملکرد سیاسی سعد حریری، اما واقعیت آن است که او بعد از مرگ پدرش «رفیق حریری» نخست وزیر فقید لبنان جایگاه ویژه‌ای در میان مولفه اهل سنت این کشور دارد و به راحتی می‌توان تعصب بالایی که سنی‌های لبنانی به سعد حریری دارند را مشاهده کرد. طبق یک نظرسنجی که هفته قبل در لبنان انجام شد حدود 72 درصد از مردم این کشور از عملکرد سعد حریری ناامید شده‌اند؛ اما هنوز هم جامعه سنی معتقدند که بهترین گزینه برای نخست وزیری لبنان می‌توانست حریری باشد.

طرفداران سعد حریری همواره شکست‌های وی در عرصه‌های مختلف را برای مردم توجیه می‌کرده‌اند و همیشه آماده هستند تا دیگران را به توطئه چینی علیه حریری و مانع تراشی در مسیر فعالیت‌های سیاسی وی متهم کنند. این امر نشان می‌دهد که جامعه اهل سنت لبنان به شکل کلی و طرفداران سعد حریری و جریان المستقبل به شکل ویژه، وجود هیچ رقیبی را برای او نمی‌پذیرند.

رفتار طرفداران حریری به گونه‌ای است که می‌خواهند به هر قیمتی مانع رفتن وی شوند؛حتی اگر ماندن سعد حریری به آنها آسیب برساند. بعد از اینکه سعد حریری اعلام کرد قصد مشارکت در انتخابات پارلمانی را ندارد به راحتی می‌توان اضطراب و نگرانی را در میان جامعه اهل سنت لبنان و طرفداران حریری مشاهده کرد.

حریری بعد از شکست پروژه خود برای بازگشت به کاخ نخست وزیری لبنان روی تحولاتی حساب باز کرد که می‌تواند موجب تغییر مواضع سعودی- آمریکایی در قبال او شود. وی همچنین روی بحران لبنان برای ترسیم معادلات جدید در عرصه قدرت این کشور حساب باز کرده بود؛ اما زمانی که همه این شرط‌بندی‌ها به بن بست رسید رئیس جریان المستقبل نه تنها از ماموریت تشکیل دولت لبنان استعفا داد؛ بلکه به نظر می‌رسد تصمیم گرفته تا به کلی از بازی سیاسی در لبنان خارج شود.

پرواضح است که سعد حریری قلبا می‌خواست در انتخابات پارلمانی مشارکت کند و اگر زمان برگزاری این انتخابات مشخص نشده بود موضع خود را در این زمینه اعلام نمی‌کرد؛ اما شرایط لازم را برای حضور در این انتخابات ندارد. سعد حریری بعد از تشکیل دولت لبنان از این کشور خارج شد و اجازه داد همه چیز به آرامی پیش برود. وی پس از اقامت در امارات و انجام محاسبات سیاسی و اقتصادی خود در سایه بدهی‌های سنگینی که به عربستان سعودی دارد و همچنین موضع منفی «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در قبال وی، به این نتیجه رسید که شرایط مشارکت در انتخابات پارلمانی را ندارد.

در این بین سعد حریری سناریویی برای خود ترسیم کرده که بر اساس آن احساس می‌کند یک درگیری بزرگ بین المللی و منطقه‌ای در خارج از لبنان وجود دارد و این کشور یکی از میدان‌های درگیری است. از نظر او «جو بایدن» رئیس جمهوری ایالات متحده نمی‌تواند کار زیادی در عرصه این درگیری برای لبنان انجام دهد و نقش اروپا نیز خیلی پررنگ نیست. حریری می‌داند آنچه که امروز در منطقه عربی اتفاق می‌افتد امری عادی نیست و مواضعی که محور سعودی-آمریکایی و متحدان آنها در قبال لبنان پیش گرفته‌اند تاثیر منفی بر این کشور خواهد داشت.

طبق سناریویی که سعد حریری برای خود ترسیم کرده، او معادله سیاسی داخلی لبنان را واقعیتی پایدار می‌بیند که گزینه‌ها و ائتلاف‌ها را تغییر نخواهد داد. از نظر وی همه ساختارها و معادلات سیاسی که بعد از انتخاب میشل عون به عنوان رئیس‌جمهور لبنان در این کشور به وجود آمد همچنان پایدار خواهد ماند؛ معادلاتی که در دوره گذشته مانع از تحقق اهداف سعد حریری در دولت لبنان شد. به طور کلی حریری معتقد است که انتخابات پارلمانی آینده معادلات قوی در عرصه میدانی لبنان را تغییر نمی‌دهد.

در حال حاضر سعد حریری تصمیم گرفته که مخالف یا موافق هیچ حزبی در انتخابات نباشد اما به شکل غیرمستقیم تیرهای خود را به سمت احزاب مخالفش یعنی حزب الله و جنبش امل و تیم رئیس جمهوری و جریان آزاد ملی پرتاب می‌کند و قصد دارد این طرف‌ها را مسئول بحران فعلی لبنان معرفی کند.

در سطح حزبی نیز سعد حریری اعلام کرده که از هیچ نماینده‌ای از جریان المستقبل در انتخابات پارلمانی حمایت نمی‌کند و هر کس قصد مشارکت در این انتخابات را دارد باید به شکل مستقیم و جداگانه در آن حاضر شود نه به عنوان نماینده جریان المستقبل. حریری در عین حال در تلاش است تا محتاطانه رفتار کند و می‌گوید عقب نشینی فعلی او به عنوان یک گام رو به جلو تلقی می‌شود و امیدوار است که بعد از مدتی اوضاع تغییر کند.

در این میان به نظر می‌رسد با وجود اینکه حریری اعلام کرده قصد کناره گیری از عرصه سیاسی لبنان را ندارد اما همچنان می‌ترسد که افراد دیگری جایگزین وی شوند؛ بنابراین قاطعانه می‌گوید که هیچ گونه فعالیتی به نام جریان المستقبل در انتخابات را نمی‌پذیرد.

در حال حاضر سعد حریری در واقع خود را در شرایطی می‌بیند که چیزی برای از دست دادن ندارد و حتی نگران از دست رفتن اعتبار خود در میان طرفدارانش نیز نیست.

سعد حریری طی روزهای گذشته صداهای زیادی را شنید که مخالف کناره‌گیری او هستند و تاکید می‌کنند که عقب‌نشینی وی از انتخابات پارلمانی یک پیروزی بزرگ برای رقبا و مخالفانش به شمار می‌آید. حتی طرفداران سعد حریری در مناطق مختلف تجمعات اعتراض آمیز برگزار کرده و شعارهای ضد سعودی سر دادند؛ چراکه معتقدند سیاست‌های عربستان در قبال سعد حریری موجب شده که وی در معرض پایان زندگی سیاسی خود قرار بگیرد.

طرفداران سعد حریری از مردم عادی و بسیاری از اعضای جریان المستقبل و حتی متحدان وی در جریان 14 مارس همانند «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی و «ولید جنبلاط» رئیس حزب سوسیالیست ترقی خواه نگران خروج سعد حریری از بازی سیاسی لبنان هستند؛ چرا که این امر جایگاه آنها در انتخابات پارلمانی لبنان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. این افراد در واقع نگران موقعیت خودشان هستند و احساس می‌کنند جریان 14 مارس و جریان المستقبل بدون حضور سعد حریری قدرتی نخواهد داشت.

در هر صورت تصمیم سعد حریری برای عدم حضور در انتخابات پارلمانی لبنان و کناره‌گیری از عرصه سیاسی این کشور تبعات زیادی در جامعه اهل سنت به ویژه در سطح نمایندگی آنها در انتخابات آینده خواهد داشت و باید منتظر کاهش چشمگیر آمار مشارکت سنی‌های لبنانی در انتخابات پارلمانی این کشور باشیم.