نگاهی تحلیلی به چند فراز از زیارتنامه حضرت علی اکبر (ع)

علی اکبر (ع) برای حق طلبی از مرگ هراسی نداشت، زیرا صفتی غیر قابل انکار برای حیات مادی انسان بود. از این رو تصمیم گرفت تا مسیر اطاعت از ولی زمان را انتخاب کند و با دشمنان آن بجنگد. این ویژگی برجسته در زیارتنامه به صورت پذیرش دوستی و کسی را سرپرست قرار دادن است که واژه مناسب آن تولی است. چنانچه می خوانیم: «سَلامُ اللهِ وَ سَلامُ مَلائِکَتِهِ المُقَرَّبینَ وَ أنبِیائِهِ المُرسَلینَ وَعِبادِهِ الصالِحینَ عَلیکَ یا مَولای وَ ابنَ مَولای وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُهُ. صَلی اللهُ عَلیکَ وَ عَلی عِترَتَکَ وَ أَهل بَیتِکَ وَ آبائِکَ وَ أَبنائِکَ وَ أُمَّتهاتِکَ الأَخیارِ الأَبرارِ الَّذینَ أَذهَبَ اللهُ عَنهُمُ الرِّجسَ وَ طَهَّرَهُم تَطهیرا.». یعنی «سلام خدا و رحمت و برکات او و سلام فرشتگان مقرب و پیامبران و بندگان شایسته خدا بر تو‌ای مولا و فرزند مولای من. درود خدا بر تو بر عترت و خاندان و پدران و فرزندان و مادران تو که شایسته و نیک بودند و خداوند هر گونه پلیدی را از آنان دور ساخت و آنان را پاکیزه وطاهر گردانید».

اما همان طور که میدانیم در طرف مقابل تولی و دوستی، تبری و بیزاری از دشمن وجود دارد. این امر در خطوط پایانی زیارتنامه حضرت علی اکبر می‌آید: «لَعَنَ اللهُ قاتِلَکَ وَ لَعنَ الله ُمَنِ استَخَفَّ بِحَقِّکُم وَ قَتََلَکُم وَ لَعَنَ مَن بَقِی مِنهُم وَ مَن مَضی» «خداوند لعنت کند کسی که با تو جنگید و کسی که حق شما را نادیده گرفت و شما را کشت؛ و تمام رفتگان و زندگان آنان را خدا لعنت کند.».

درواقع دعای مذکور بیان یک دستور سیاسی و اجتماعی است که ما آن را از انتخاب علی اکبر (ع) در مسیر حق طلبی ایشان یاد می گیریم. دوستی با خاندان پیامبر (ص) و نبرد با دشمنان که جزو فروع دین است و ما را به سوی اطاعت محض از امام هدایت می‌کند (5). چنانچه بنابر سخنی از امام صادق (ع) میبینیم که هرکسی ما را دوست بدارد، اما از دشمن‌ها بیزاری نجوید این دروغ است(6).

این زیارت نامه به نقل از ابوحمزه ثمالی و او از امام صادق (ع) در ص ۳۲۹ کتاب مذکور توسط جعفر بن محمد ابن قولویه درج شده است: جعفر بن محمد ابن قولویه، کتاب کامل الزیارات، ترجمه صاق حسن زاده و حسین حسن زاده، تهران: انتشارات آل علی (ع)، ۱۳۹۴.

مقاله تحلیلی گزیده‌هایی از زیارت نامه حضرت علی اکبر (ع)، محمد رنجبر حسینی و مسلم محمدیان، پژوهشنامه معارف حسینی، بهار ۹۷، ش ۹، ص ۴۱.

همان، ص ۴۴-۴۵.

برای مطالعه کامل رجز خوانی حضرت علی اکبر (ع) میتوان به پایگاه www.seratnews.com مراجعه کنید.

مقاله تحلیل گزیده‌هایی از زیارت نامه حضرت علی اکبر (ع)، ص ۴۵.

www.emadionline.com