به گزارش روزپلاس؛ حسن بن علی (ع)، نخستین فرزند امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) و نخستین نوه پیامبر (ص) در ۱۵ رمضان سال سوم قمری در شهر مدینه چشم به جهان گشودند. ایشان پس از شهادت پدر رهبری جامعه اسلامی را در طول شش الی هشت ماه بدست گرفتند، اما معاویه این مسئله را نپذیرفت و لشکری از شام را بهسوی عراق روانه کرد. حضرت نیز سپاهی به فرماندهی عبیدالله بن عباس تدارک دیدند. معاویه جهت شکست نیروی امام، تصمیم به تبلیغات در خط مقدم جبهه ایشان و اذهان عمومی گرفت که در نهایت منجر به صلح مشهور و واگذاری خلافت به معاویه شد.
این قرارداد در سال ۴۱ قمری میان طرفین مورد قبول قرار گرفت و پس از آن حسن بن علی (ع) برای همیشه به مدینه هجرت کرد. طی این ایام، امام بهمنظور شفافسازی چرایی و چگونگی صلح دست به انتشار سلسله خطبهها، نامهها و دیدارهایی زدند که مخاطبان آن شامل عوام، معاویه و امویان و یاران خودشان بودند. بدینترتیب، حضرت اقدام به یک جهاد تبیین در مسئله حکومت جامعه اسلامی زمانه خود کردند که حجت الاسلام و المسلمین حمید سبحانی صدر صاحب اثر «پس از چهل سال: نگاهی نو به زمینههای صلح امام حسن مجتبی (ع) در چهل سالگی حکومت اسلامی» آن را برای ما به شرح زیر تشریح نموده است:
آقای سبحانی صدر؛ اوضاع جامعه اسلامی در دوره خلافت امام حسن (ع) چگونه بود؟
بنابر تاریخنگاریهای شیعه و سنی حدود چهل هزار نفر از مردم، پس از شهادت امام علی (ع) با نخستین فرزند ایشان بیعت کردند. اما شام به سرکردگی معاویه خلافت امام حسن (ع) را نپذیرفت و ضمن ارسال نامههایی به ایشان، از گسیل سپاهیان خود بهسوی مرزهای عراق، حضرت را تهدید علنی کرد. البته بنیامیه تنها در عرصه نظامی فعال نشد و قصد تقویت تبلیغات علیه امام یا سلطه بر اذهان مسلمانان را داشت. بهعبارتیدیگر، معاویه به تعبیر امروزی، یک جنگ نرم را آغاز کرد که هدف آن براندازی حسن بن علی (ع) از خلافت بود.
منظور از جبهه تبلیغاتی علیه امام یا جنگ نرم با ایشان چیست؟
شاید اصطلاح جنگ نرم متعلق به دوران ما باشد؛ ولیکن شایعهپراکنی و تبلیغات مسموم از ارکان این اصطلاح است که امویان بهویژه معاویه از آن بسیار برای مقابله با امام استفاده کرد. او در خط مقدم جبهه امام پس از شکست سخت، اخباری دروغ مبنی بر پیشنهاد صلح توسط حضرت و واگذاری خلافت به عبیدالله بن عباس را منتشر کرد. معاویه به وی قول پرداخت یک میلیون درهم را داد که منجر به کنارهگیری این فرمانده از سپاه امام حسن (ع) شد. افزون بر این سخنان کذب، دشمن با شایعه صلح حضرت در مدائن سعی کرد توان سربازان لشکر را بکاهد و آنان را از ادامه جنگ بازدارد و یا نااُمید سازد؛ زیرا استمرار نبرد به نفع سپاه اموی نبود و آنان شکستهای سنگینی را متحمل میشدند. معاویه خوب میدانست که حسن بن علی (ع) در شهرهای دیگر همانند ساباط مشغول گردآوری نیرو نیز هست؛ بنابراین میبایست ذهن عوام را به سوی خود جلب و در واقع تغییر دهد.
چگونه معاویه با پخش اخبار دروغ بر عوام تسلط پیدا کرد؟
در آن زمان، نیروهای اموی شروع به بازی با اذهان عوام نمودند و مسئله چرایی نبرد با معاویه را برای مردم شبهه ناک کردند. یعنی میگفتند زمانیکه امام قصد صلح دارد، دیگر معنای جنگ چیست؟ چرا باید به مرزهای شام اعزام شویم، در صورتیکه سپاهیان دست از نبرد کشیدهاند؟ بنابراین امویان آرام آرام پیشنهاد صلح را از سوی امام حسن (ع) معرفی کردند و مردم هم واکنشی قوی مقابل آن نشان ندادند یا حداقل درباره صحت اخبار تحقیق نکردند. تأثیر این دروغپراکنیها چنان بالا بود که خوارج را تحریک به تهاجم علیه حضرت کرد. این اقدام زمانی انجام شد که امویان پس از صحبت با امام فریاد الله اکبر به نشانه پیروزی سر دادند؛ پس دیگر ما شاهد شکلگیری فتنه در آن هنگام بودیم. حال، امام حسن (ع) خود در خط مقدم مقابله با این جبهه قرار میگرفتند که چیزی جز جهاد تبیین این صلح برای همگان نبود.
چگونه کریم اهل بیت (ع) به شفافسازی واقعیت در جامعه اسلامی پرداختند؟
پس از واگذاری خلافت به معاویه بسیاری از اصحاب حضرت دور ایشان را خالی کردند؛ چرا که فضا غبارآلود بود و مسیر حق بهدرستی مشاهده نمیشد. برخی از یاران، ایشان را یک عنصر تضعیفکننده برای جامعه اسلامی به شمار میآوردند و حتی به امام برچسب خوارکننده مومنان میزدند.
در این اوضاع حضرت جهت خنثیسازی عملیات روانی معاویه خطبههایی را در مسجد کوفه با مضامین حیلهگری امویان و عدم شایستگی آنان در منصب خلافت ایراد کردند و میفرمودند: «معاویه برای شما چنان وانمود کرده که من او را سزاوار خلافت دانسته و خود را شایسته خلافت ندانسته. او دروغ میگوید در حالیکه ما بر طبق کتاب خدا و بنا بر امر رسولش از همه برای حکومت سزاوارتریم ...». امام حسن (ع) در کنار تبیین عوام دیدارهایی با یاران نزدیک ایشان بهمنظور روشنسازی مسئله داشتند که اقدامی روشنگرانه محسوب میشد.
چگونه امام حسن (ع) علل صلح را برای اصحاب خود تبیین کردند؟
گاهی اوقات حضرت این روند را در قالب دیدارهای خصوصی یا فرد به فرد انجام میدادند؛ زیرا ظرفیت درونی و فهم اشخاص نسبت به هم متفاوت بود. ما در منابع میبینیم که برخی از یاران امام، علی رغم گذشت سالها به ایشان مراجعت میکردند و هنوز از چرایی صلح با معاویه و پرسش میکردند؛ اما وجه غالب توضیحات همان بود که در این ملاقات با یکی از اصحاب آمده: «بهخدا قسم من از آن جهت حکومت را به معاویه واگذار کردم که برابر خودم یاری ندیدم تا مرا همراهی کند و اگر مییافتم شب و روز به نبرد با وی میپرداختم تا خداوند بین من و او داوری کند؛ بنابراین من کوفیان را شناختم و آنان را آزمودم و فهمیدم که آنان نه وفادار هستند و نه به کردار و رفتار خود پایبند... من برای حفظ جان شما تن به صلح دادم». بر این اساس حضرت در دو مرحله جهاد تبیین خود را انجام میدادند، یکی در نزد عوام و دیگری پیش خواص.
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
عکس/ نوشته حکاکی شده روی انگشتر رهبر انقلاب چه بود؟
عکس/ حضور مخبر در اجتماع حمایت از غزه در میدان انقلاب
عکس/ رونمایی از جدیدترین دیوارنگاره میدان جهاد
عکس/ اهدای انگشتر توسط رهبر انقلاب به شیخ زکزاکی و همسرش
سحر دولتشاهی و رامبد جوان در مراسم تشییع پیکر آتیلا پسیانی/ عکس
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟
پسر احمدرضا عابدزاده جواب بیرانوند را داد
اینفوگرافیک/ دلایل خوابرفتن دستوپاها چیست و چه باید کرد؟
انفجار عامل تروریستی حین انجام عملیات بمب گذاری در سیستان و بلوچستان/ دومین تروریست متواری گشت
شوک 700 میلیون یورویی منچستر به رئال در جذب امباپه!
بهای پایه طرح ترافیک ۷۵ هزار تومان میشود/عوارض ۳۵ درصدی برای مجوز احداث و نصب آنتنها و دکلها
حادثه تلخ سوختگی برای دختر دوچرخهسوار ایران
بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور
زمان دقیق واریز عیدی کارمندان، کارگران و بازنشستگان ۱۴۰۳ اعلام شد
دستور ویژه اژهای به قضات: با سرعت به موضوع تخلفات انتخاباتی ورود کنید
برای باز شدن پنجره؛ نام پرسپولیس در بین «ممنوعها»/ خطری سرخها را تهدید نمیکند
۷ بازیکن نکونام در آستانه از دست دادن بازی با استقلال و دربی!
مشکل حادی تاکنون در حوزه انتخابات و فعالیت کاندیداها نبوده است/ تاکنون جرم انتخاباتی نداشتهایم
شکایت باشگاه الشباب از رونالدو به خاطر حرکت غیر اخلاقی
ورود سامانه بارشی جدید به کشور طی فردا
این نشانه ها می گوید شما فردی عاقل هستید ولی کسی متوجه آن نیست
آغاز فروش ارز به متقاضیان سفرهای هوایی/ نحوه دریافت ۱۰۰۰ یورو
برزیل قهرمان جهان شد/ ایران با پیروزی قاطع مقابل بلاروس سوم شد