به گزارش روزپلاس؛ تابستان، فصل لذتبخش کودکانونوجوانان و فصل برنامهریزی برای اوقات فراغت از تحصیل است و البته که در روزگار سلطه رسانه، بخش مهمی از این برنامهریزی دراختیار رسانهها قرار دارد. فارغ از هرگونه برنامهریزی فردی، تلویزیون و برنامههایش یکی از مهمترین مراکز تولید محتوا برای بچههاست که باید برنامههایش را از چندماه قبل برای این سهماه آماده کند تا نوجوانان بتوانند از دیدن این برنامهها لذت ببرند.
در گزارش امروز بهسراغ برنامههای تابستانی تلویزیون در شبکههای مختلف رفتیم تا ببینیم چه برنامههایی برای تابستان دارند و در میان آنها کدامشان برای کودکونوجوان است. درکنار این موضوع به برنامههای قدیمی در دهههای 70 و 80 پرداختیم که مخاطب کودکونوجوان را پای صفحه تلویزیون میخکوب میکرد. همچنین بهسراغ کارشناسان رسانه رفتیم تا از آنها بشنویم که تلویزیون برای این مخاطب و سرگرم کردنش چه کارهایی باید انجام دهد.
سهم اندک برنامههای تابستانی امسال برای نوجوانان
چند روز پیش روابطعمومی صداوسیما در خبری که برای رسانهها ارسال کرد از پخش 5900ساعت برنامه جدید در تابستان خبر داد، با نگاهی که به این برنامهها داشتیم متوجه سهم اندک کودکانونوجوانان در برنامههای تابستانی سال1401 شدیم؛ موضوعی که سال گذشته هم به آن اشاره کردیم و بارها درمورد آن صحبت کردیم. مطمئنا هر شبکهای ماموریتی برای خودش دارد، اما میتواند در همان ماموریت تعریفشده، برای این رده سنی برنامه داشته باشد.
شبکه یک برنامهای برای این رده سنی در تابستان ندارد، شبکه دو برنامه «اقیانوس آرام»، برنامه «پاکار» که به ترویج و تبلیغ کارکردن برای مخاطب نوجوان اختصاص دارد، همچنین مجموعه نمایشی که سریالی در حوزه کودکونوجوان است از ساعت17 هر روز پخش میشود. شبکه سه سیما هم عصرجدید و مامانها و قهرمان را برای این قشر دارد که البته هر سه این برنامهها، هم نوجوان را دربرمیگیرد و هم بزرگسال را.
شبکه آموزش هم چند برنامه برای این رده سنی در نظر گرفته است؛ «محله پرماجرا»، «گنجینه»، مسابقه «حرفهایها» و مستند «مارکپوش» ازجمله این برنامهها هستند. شبکه امید هم با توجه به ماموریتی که دارد برنامههای جدیدی را تدارک دیده است ازجمله برنامههای «شبکه تلوبیونی مثبت امید»، «لیگ گل کوچیک»، «برو پی کارت»، «رسانش» و «جشنواره تابستانی سینما هویت» هستند. «باشگاه امید» ساعت19، مسابقه «بازنده شو» ساعت22، پخش مسابقه «کهکشانیا» ساعت22 همزمان با شبکه پنج سیما، سری جدید «بازی ویزیون» ساعت23 و «ساعت صفر» را ساعت 24 دقیقه روی آنتن میبرد.
سریال خارجی «راز جزیره» ساعت16:30، «کارآگاهان نابغه» ساعت20 و «هتی دختر نویسنده» ساعت21 از شبکه امید تماشایی میشوند. با نگاهی به برنامههای تابستانی امسال تلویزیون متوجه میشویم که سهم کودکونوجوان شاید فقط 10برنامه باشد که با توجه به تعدد مخاطبان این حوزه میتوان گفت بسیار سهم اندکی است.
تولید رسانه برای کودکونوجوان مهم است
یک موضوع مهم که نباید از یاد ببریم این است که امروزه مخصوصا در رسانههای معتبر دنیا و کلا در فعالیتهای رسانهای جهان، کودکانونوجوانان سهم زیادی از فعالیتهای رسانهای را بهخود اختصاص دادهاند. آنها از طریق تولید محصولات رسانهای برای کودکانونوجوانان، عقاید، باورها، فرهنگ و سبک زندگی خاصی را در دنیا ترویج میکنند، هم تولید این محصولات برای آنها سودآور است و هم درآمدهای سرسامآوری برای آنها میآورد؛ برای اینکه آنها فهمیدهاند تولید محصول رسانهای برای کودکانونوجوانان هم بهلحاظ ایدئولوژیکی و سیاسی و هم بهلحاظ اقتصادی مهم است و از طرف دیگر برای آن برنامهریزی کردهاند.
هریک از رسانهها اعم از رسانههای مکتوب، رادیووتلویزیون، رسانههای شفاهی مثل منبر و شعر و همینطور فضای مجازی متناسب با کارکردهایشان شیوههایی برای برقراری ارتباط دارند. تلویزیون هم با استفاده از اصول فنی، هنری و تکنیکهای ویژه میتواند بهنوعی با مخاطب نوجوان خود ارتباط برقرار کند که برای او جذاب باشد. این شیوهها تنها شیوههای نمایشی نیست. انواع و اقسامی وجود دارد که با رعایت اصول فنی و زیباییشناسی در ساختار و محتوا میتوان از آن بهره برد و از طرفی میتواند تاثیرگذار و بلکه جریانساز باشد.
پروین شمشکی که سالها در حوزه کودکونوجوان فعالیت کرده است درمورد این موضوع و ساخت برنامه برای کودکان این سنی میگوید: «ساختن برنامههایی که نوجوان را در رسیدن به بلوغ عاطفی و مسائل مربوطه به سنش یاری میدهد درواقع تسهیل میکند میتواند نوجوان را به این واسطه جذب کند. مسائلی از قبیل کنار گذاشتن تفکر جادویی، چگونگی مقابله با اضطراب و نگرانی، چگونگی پذیرش درد و رنج زندگی، چگونگی برخورد صحیح با احساس گناه، چگونه به احساس نوجوانی واقعیت ببخشیم، اینها مسائلی است که میتواند درواقع امر برنامهسازی برای نوجوان را به موفقیت برساند. باز تکرار میکنم نظرم بر این است ما در رسانهملی به حضور متخصصان، مشاوران و روانشناس رده سنی نوجوان احتیاج داریم. اگر تلاش کنیم برنامهسازی برای نوجوان را طوری طرحریزی کنیم که آسان صحبت کنیم با زبان خودش، به نتیجه مطلوب رسیدهایم. این هدف را دنبال کنیم که هرچقدر تلاش کردیم و شکست خوردیم مهم نیست، با کمک و دیدن یکسری برنامههای متنوع آموزشی که از طرف رسانهملی دراختیار تولیدکننده گذاشته میشود میتوان به موفقیت رسید.»
کمک نویسندگان حوزه کودکونوجوان به تولید محتوا
تولید محتوا برای کودکونوجوان در تلویزیون نیازمند کار کارشناسی و بهرهگیری از تجربیات نویسندگان حوزه کودک است. کاری که در دهههای 70 و 80 زیاد انجام میشد. مصطفی رحماندوست، هوشنگ مرادیکرمانی و محمد میرکیانی ازجمله کسانی هستند که در این حوزه بسیار فعالیت داشتهاند و میتوانند در ساخت برنامههای متعدد تلویزیونی به تلویزیون کمک کنند.
محمد میرکیانی که سالها در حوزه نویسندگی برای کودکونوجوان فعالیت داشته و از طرف دیگر در تلویزیون هم کار کرده است درمورد این موضوع میگوید: «برنامهسازی، تولید محصول و کالای فرهنگی در گام اول شناخت مخاطب نوجوان و نیازهای آنهاست.
همچنین باید بر عرصه تولید فکر و فرهنگ هم اشراف داشته باشند، از طرف دیگر در گامهای بعدی نسبت به جریانشناسی فرهنگی آگاهی پیدا کنند و با ظرفیتهای پیدا و پنهان تولید در رسانه آشنا باشند، عرصه فرهنگ خودی، ملی و دینی، آداب و رسوم و باورهای مردم، نظارت دقیق بر اندیشه و باورهای اقوام ایرانی را بشناسند و با زمینههای تولید هنری مثل رسانه، نمایش، ادبیات و داستان بیگانه نباشند.
این عوامل وقتی بهدرستی کنار هم قرار بگیرند میتوانند یک محصول قابلقبول فرهنگی را برای نوجوانان تولید کنند. از همه اینها مهمتر مدیریت در عرصه تولید فکر و فرهنگ برای کودکانونوجوانان است؛ چراکه مدیران فرهنگی ما در عرصه فرهنگ و رسانه باید شناخت دقیقی از اندیشه و ویژگی شخصیتی هنرمندان این عرصه داشته باشند تا بتوانند با آنها خوب ارتباط برقرار کنند و از دنیای ذهنی آنها آگاهی کامل بهدست آورند.»
برنامههایی که از یاد نمیبریم
در دهههای 70 و 80 برنامهها و سریالهای ویژه فصل تابستان تولید میشدند که علاوهبر تعدادشان از کیفیت نسبی هم برخوردار بودند. یعنی برای این فصل از سال سریالهای 90قسمتی تولید میکردند که با شروع تابستان روی آنتن میرفت و با پایان تابستان به اتمام میرسید؛ فقدان این برنامهها و سریالها از دهه90 بهبعد در صداوسیما احساس میشود. در ادامه تعدادی از این جنس برنامهها و سریالها را بررسی کردیم.
کولهپشتی
«کولهپشتی» یکی از برنامههای محبوب میان مردم در تابستان سالهای 83 تا 86 بود و جزء اولین برنامههای اجتماعی-انتقادی تلویزیون بود. این برنامه با اجرای فرزاد حسنی روی آنتن شبکه سه سیما رفت. کارشناسان، موفقیت این مصاحبه تلویزیونی را در عوامل متعددی همچون مجری این برنامه، ریتم تند موسیقی و تیتراژ این برنامه و موضوعات و افراد دعوتشده میدانند. میهمانان دعوتشده در این برنامه افرادی بودند که یک ویژگی خاص داشتند، سازندگان این برنامه افرادی همچون علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه اسبق ایران، نفرات اول کنکور ایران و... را دعوت کردند؛ اما آنچه باعث رونق این برنامه شد پخش مصاحبه با فردی بهنام خانم آرین، یک بازگشته به دین اسلام بود.
نیمرخ
مجموعه تلویزیونی «نیمرخ» یکی از برنامههایی بود که در دهه70 از شبکه یک سیما در بخش گروه کودکونوجوان پخش میشد. مجریان این برنامه حسین رفیعی، امیرحسین مدرس و کامیار اسماعیلی بودند. اسماعیلی معتقد است این برنامه در زمان خودش از طرفداران زیادی برخوردار بود. «نیمرخ» به کارگردانی محمد حسنزاده تولید شده بود.
سریالهای 90 شبی
داستان سریالهای 90شبی را باید نقطهعطف تلویزیون دانست، برای اولینبار در تابستان سال80 بود که قاسم جعفری تولید سریال «خطقرمز» را برای شبکه3 کلید زد. این سریال میان نوجوانانوجوانان بسیار محبوبیت داشت و قصه چند نوجوان را نشان داد که هرکدامشان برای فرار از مشکلات زندگیشان از خانه فرار کردند و دور هم جمع شدند و در این مسیر راهی جادهای نامعلوم شدند، سفری که درنهایت با حوادث ناگوار همراه شد. این سریال در زمان خودش توجه 90درصد مخاطبان تلویزیون را به خود جلب کرده بود.
این سریال با موسیقی هیجانانگیز و شاد شروع میشد اما در پایان نشاندهنده شادی نبود. و بعد سریال نرگس که آنهم طرفداران خودش را داشت و خیابانها را خلوت میکرد، قصه سریالهای 90شبی تا اواسط دهه90 در تابستان ادامه داشت، اما درحال حاضر این موضوع را نمیبینیم و برایش حتی یک فکر و نقشه هم وجود ندارد.
فرهیختگان
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد