به گزارش روزپلاس؛ اکران فیلم علفزار کماکان ادامه دارد و فروش آن از مرز ۱۶میلیارد تومان عبورکرد، به همین مناسبت نقد اختصاصی این فیلم به قلم امیر اهوارکی در صفحه «هنر روز» پایگاه خبری روزپلاس منتشر شد.
علفزار، نخستین نوشته و ساختۀ کاظم دانشی، کارگردان 29 ساله است که پیشتر فیلمهای مستند میساخت. بهرام رادان، تهیه کنندۀ علفزار است که از سال 1397 در کنار بازیگریهایش، به عرصۀ تهیه کنندگی نیز ورود کرده است. دو فیلم تهیه شدۀ قبلی جناب رادان، به جشنواره فجر راه نداشتند: ستارۀ قطبی (سودابه مرادیان/ 1397)، گربه سیاه (کریم امینی/ 1398).
خلاصه داستان
یک روز از زندگیِ کاریِ بازپرس امیرحسین بشارت (پژمان جمشیدی) که به چند پرونده از جمله ماجرای یک تجاوز به عنف رسیدگی میکند.
علفزار را میتوان یک فیلمِ جنایی ــ دادگاهی به حساب آورد. چنانکه بیشترین سکانسهایش، در اتاق بازپرسی و ساختمان دادگاه میگذرند. به لحاظ وحدت مکان، علفزار را میتوان یک نمایشنامه تلقی کرد. هرچند که ساختار فیلم به گونهای است که مخاطب احساس خستگی نمیکند. هادی بهروز، مدیر فیلمبرداری علفزار بوده که توانسته یک فیلمبرداری متعارف به دست دهد، و نه مانند دوربین سوبژکتیو در اغلب آثار مهدویان.
علفزار، حاوی قصه و درام نیست. مخاطب صرفاً با دنبال کردن شخص بازپرس، به سه مورد از پروندههای او وارد میشود. ماجرای اول، یک خطای انسانی است که در ابتدای فیلم اتفاق میافتد. شلیک هوایی یک مأمور پلیس، به یک کودک در پشتبام اصابت میکند که بازپرس بشارت در آن واقعه، نقش تعیینکننده دارد. همین خطا میتوانست به عزل جناب بازپرس بیانجامد. اما او صرفاً از سوی دادستان، شفاهاً توبیخ میشود. این سکانس صرفاً برای معرفی بازپرس و دادستان در فیلم گنجانده شده و چیز دیگری نباید از آن انتظار داشت. دقایقی بعد، جای دو شخصیت خوب و بد عوض میشود. چیزی که برای راقم، یادآور نمایشنامه روسپی بزرگوار نوشتۀ ژانپل سارتر است.
در ابتدای تیتراژ آمده است: «بر اساس چند داستان واقعی». ماجرای اصلی فیلم ــ درگیری در باغ ــ اقتباس از پروندۀ خمینیشهر در سال 1390 است. خود جناب کارگردان نیز در برنامۀ هفت (12 بهمن 1400)، همین را گفت که فیلمنامه را بر اساس آن واقعه نوشته است. جرم اصلی در آن ماجرا، تجاوز به عنف بوده در حالیکه مسئلۀ تجاوز، بدواً در فیلم مطرح نمیشود. در واقع، قبل از ورود سارا (سارا بهرامی) به دادگاه و شکایت او، کسی از تجاوز سخنی نمیگوید.
جناب شهردار با نام مهندس صادقی (فرخ نعمتی) به نزد دادستان آمده قصد دارد با اعمال نفوذ، پرونده را مختومه کند. مخاطب بدواً گمان میبرد که چهار برادر متجاوز، از بستگان شهردارند. اما در ادامه معلوم میشود که وی در سمت دیگر ماجرا ایستاده است. یعنی به خانواده شهردار تجاوز شده و او برای حفظ آبرو یا سمَت خود، درخواست دارد که پرونده مختومه شود! در حالیکه ماجرا باید بالعکس باشد. یعنی شهردار تشدید مجازات مجرمان را از دادستان بخواهد. چون ماجرا به هر حال، پس از جلب چهار مجرم، قابل پنهان کردن نیست. ظاهراً شهردار به عنوان نمونهای از مسئولان کشوری در فیلم مطرح میشود، مسئولانی که حمیت و غیرتی برای آنها باقی نمانده است. علاوه بر تجاوز به دختر و عروس شهردار، پسر او نیز در جریان نزاع به اغماء رفته است. به هر حال، بازپرس بشارت اعمال نفوذ را نمیپذیرد و قصد دارد از سارا عروس خانواده احقاق حق کند.
سارا تنها کسی است که بر مجازات مجرمان و گرفتن حق خود اصرار دارد. ظاهراً علت این است که در حضور فرزندش، به او تجاوز شده. آنطور که در دیالوگهای دادگاه گفته میشود، جالب توجه است که سارا در معیت پسر شش سالهاش در فیلم، مشروبات الکلی مصرف کرده و همراه با نامحرمان به شنا در استخر پرداخته است. اما عجیب است که در این موارد، اصلاً نگران بدآموزی فرزندش نبوده است. شاید جناب کارگردان با ساخت این فیلم، میخواسته به اظهارات امام جمعه خمینیشهر پاسخ دهد که گفته بود: اینها (کسانی که بهشان تعرض صورت گرفته) آدمهایی «علیه السلام» نبودهاند. در فیلم نیز میبینیم که بازپرس به اظهارات یکی از متهمان که میگوید اینها در باغ، فسق و فجور میکردند، پاسخ تندی داد.
انتخاب سارا بهرامی با آن چهرۀ مظلوم برای این نقش با همان نام واقعیاش سارا، همراهی مخاطب را موجب میشود. در حالیکه این نقش اگر میخواست واقعیتر شود، به یک بازیگر با چهرهای وقیحتر نیاز داشت.
همۀ افراد متجاوز و قربانی در فیلم، مذهبی نشان داده شدهاند. مردها دارای محاسن هستند و زنها چادری! فقط سارا و خواهرش شبنم (ستاره پسیانی) مانتو پوشیده است. مادر متجاوزان (مائده طهماسبی)، چادر دارد و به بیماری برص مبتلا؛ یادآور برص در چهرۀ شمر (سریال مختارنامه). پسر او به نام رحیم جوشکار (محمد معتضدی) که برص را از مادرش به ارث برده، برای خود جانماز آب میکشد. اما او همان کسی است که سارا با دیدنش به خشم میآید (متجاوز اصلی). آیا مقصود کارگردان، تمسخر افراد مذهبی است یا او قصد کرده که نسبت به شیوع چنین وقایعی در میان مسلمانان هشدار دهد؟
در کنفرانس مطبوعاتی فیلم در جشنواره چهلم فجر، بنده این سؤال را از کارگردان پرسیدم که چرا مادر متجاوزان (مائده طهماسبی) برص دارد؟ آیا شما با افراد چادری مشکل دارید؟ کارگردان پاسخ داد که مادر و خواهر خودش نیز چادری هستند. این پاسخ البته کافی نبود. جناب کارگردان میخواهد بگوید که گناه قتل، بزرگتر از فسق و فجور و زنا است. در حالیکه در شرع مقدس، جرم قتل با شهادت دو شاهد اثبات میشود ولی برای اثبات زنا، به شهادت چهار شاهد، نیاز است.
اما قصۀ سوم، سینماییتر از کار درآمده؛ ماجرای زنی معتاد به نام فریبا (صدف اسپهبدی) که میخواهد برای دختر ده ساله نامشروعش، شناسنامه بگیرد. بازپرس با این زوج معتاد، همراهی دارد. این دقایق، از قسمتهای مفرح فیلم است. بازی صدف اسپهبدی در نقش زن معتاد، عالی شده چنانکه برای او سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل را به ارمغان آورد. البته طراحی گریم (مونا جعفری) و مخصوصاً کاهش 25 کیلویی وزن بازیگر (آنطور که در کنفرانس خبری جشنواره فجر گفته شد) نیز بسیار مؤثر بوده است. اگرچه تُن صدای خانم اسپهبدی، برای این نقش مناسب نیست. در عوض، انتخاب مهدی زمینپرداز برای این نقش کاملاً غلط است. سخن گفتن جناب زمینپرداز، حاوی یک نوع فخامت است که به نقشهای منفی نمیخورد.
چند نکته منفی در این قصه هست. اولاً عادی کردن حرامزادگی و نشان دادن چهرهای موجه از یک دختر ده سالۀ بدون نسب. در حالیکه چنین افرادی، به شدت قانون گریز و هنجارشکن هستند. اما فیلمهایی مانند علفزار و طلا (پرویز شهبازی/ 1397) که حرامزادهها را خوب و شیرین جلوه میدهند، در واقع به ترویج قانونشکنی و انهدام خانواده کمر بستهاند. بنده اکنون که به پنجاه سال از عمر خود رسیده، هنوز یک حرامزاده در کشورمان ندیدهام. و این در حالی است که آمار موالید حرامزاده در کشور فرانسه در سال 2020 میلادی، از 62% گذشته است.
پژمان جمشیدی در نقش بازپرس، باورپذیر ظاهر شده است. هرچند که عدهای در ایام جشنواره فجر، او را به عنوان بهترین بازیگر مرد نقش اول پیشنهاد میکردند اما در واقع اینطور نیست (سیمرغ بهترین بازی به امین حیایی برای بازی در فیلم برف آخر رسید). بازپرسهای واقعی، متفاوت از این نقش هستند. معمولاً بازپرسها قبل از سن 35 سالگی به مقام قضاوت میرسند. اما در مورد بازپرس بشارت در آستانۀ 50 سالگی هنوز اینطور نشده است. این البته میتواند ضعف حقوقی فیلم باشد یا غرضمندی کارگردان برای اینکه بگوید این بازپرس با آن همه سابقه، به دلیل اینکه توصیهپذیر نبوده، نتوانسته به مقام قضاوت ارتقاء یابد. یکی دیگر از ضعفهای حقوقی فیلم که بر خلاف آیین دادرسی رخ داده، بازپرسی گروهی است. در حالیکه مرحلۀ بازپرسی، باید تکبهتک انجام شود تا اظهارات شاکیان و متهمان جداگانه به ثبت برسد.
در کنفرانس مطبوعاتی، نه کارگردان و نه تهیه کننده حاضر نشدند که در مورد مسمّای نام علفزار، توضیح دهند. نام فیلم، یکی از آن مواردی است که میتواند نیت سازندگان را علن کند. ظن راقم به سازندگان خوب نیست. به نظر میرسد که اگر آنها میتوانستند، نام فیلم را «باغ وحش» میگذاشتند.
ویدیو طنز/تصاویر لحظه درگیری پدافند با ریز پرنده رژیم صهیونیستی
فیلم/تصویری دیده نشده از حمله نا موفق ریز پرنده ها به تاسیسات اصفهان
عکس/ تمسخر رژیم صهیونیستی توسط کاربران عرب در حاشیه حادثه اصفهان
طنز/ اولین عکس از محل برخورد موشک به پایگاه هشتم شکاری اصفهان
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
روند نزولی بازار ارز ادامه دارد/ افزایش نرخ ارز در بحرانهای سیاسی، ناپایدار و موقتی است
پرداخت با تلفن همراه بدون کارت بانکی چگونه است؟
اسم پدر و مادر از کارت ملی حذف میشود؟
جزئیات مذاکرات اوسمار و پرسپولیس/ مربی برزیلی چراغ سبز نشان داد
پاسخ مثبت بازیکن پرسپولیس به پیشنهاد میلیون دلاری
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان