به گزارش روزپلاس، این روزها که گزارش مجله نیویورکر درباره پرونده شباهت فیلم «قهرمانِ» اصغر فرهادی با مستند «دوسر برد دوسر باخت» آزاده مسیح زاده منتشر شده است، این گمانه به ذهن متبادر میشود که گویا یکباره رویکرد محافل سینمایی آمریکایی با فرهادی تغییر کرده است. او که دو بار جایزه اسکار برده است و در گلدن گلوب نامزد و برنده بوده و در دیگر رویدادهای سینمایی و رسانهای-هالیوودی حضور چشمگیری داشته چرا به چهره منفی آنها تبدیل شد؟ تیتر «آیا فرهادی کارگردان برنده اسکار، ایدهها را میدزد؟» حتی با همین فرم پرسشگرایانهاش نیز برای زدن یک فیلمساز کافی است.
شاید بتوان نشانه این رفتار را از سال قبل دنبال کرد؛ جشن اسکار 2022 که فرهادی با فیلم «قهرمان»اش که در جشنواره کن توانست جایزه بزرگ هیئت داوران را بدست آورد، حتی نامزد اسکار هم نشد و رسماً از حضور در این مراسم محروم ماند.
نمیتوان برای این موضوع دلیل قطعی از منظر غیر سینمایی بیان کرد اما همان موقع هم عدم حضور این فیلم در اسکار را بیربط با حواشی قهرمان و ادعای مسیحزاده مبنی بر سرقت ادبی- هنری فرهادی نمیدانستند. چیزی که شاید امروز، از نظر برخی افراد، دیگر بیراه و اشتباه دانسته نشود.
بهنظر میرسد که حتی اگر در میان اعضای آکادمی اسکار خبری از روزنامهنگاران و اهالی مطبوعات نباشد بدون شک آنها در سینمای آمریکا تأثیر بسیار مهمی دارند. یکی از مصادیق روشن آن اتحادیه مطبوعات هالیوود است که جایزه سینمایی گلدن گلوب را برگزار میکند؛ به این اضافه کنید دهها رسانه مهم سینمایی که در حضور فیلمها در فهرست اولیه، نامزدی و پذیرش، اثر جدی دارند. مانند ورایتی، هالیوود ریپورتر، ددلاین و...
بنابراین رسانههای خارجی که از سال گذشته درباره این موضوع ورود کردهاند و حتی با شاگرد فرهادی در این باره مصاحبه انجام دادند، در رد کردن نظر موافقان و سنگین کردن نظر مخالفان فیلم «قهرمان» برای نامزدی در اسکار بیتأثیر نبودهاند.
حالا از آن ایام کمتر از یک سال میگذرد؛ امروز با گزارشی روبرو هستیم که هیچ هنرمند، فیلمساز یا حتی آدم معمولی دوست ندارد حتی کابوس آن را ببیند اما برای فرهادی در قالب یک گزارش واقعی منتشر شده است که در تمام دنیا و برای هر علاقهمند سینمایی قابل دسترسی است تا درباره او قضاوت کند.
چیزی که نیویورکر درباره او نوشته به درستی وضعیت امروز او را تشریح میکند: "جایگاهی خطرناک". چیزی که میتوانیم در ادبیات ساده ایرانی آن را به ایستادن روی لبه تیغ ترجمه کنیم. او خودش در این گزارش به طور غیرمستقیم میگوید که چهکار کرده است؛ چیزی شبیه به همان فضایی که در فیلمهایش وجود دارد. آدمهایی که اشتباهی را پنهانی میکنند و مدام استرس این را دارند که فاش شود و در آخر سر هم همین اتفاق میافتد و او آبرویش میرود. سوژهای که در فیلمهای چهارشنبه سوری، جدایی نادر از سیمین و قهرمان دیده میشود. او خودش در این باره میگوید «من قبول دارم که مشکلاتی در شخصیتم دارم. من سفید یا سیاه نیستم، بلکه یک انسان خاکستری ام.» چیزی که مانی حقیقی نیز به آن اشاره میکند و میگوید که «این (ماجرای فیلم قهرمان) فقط بهخاطر شخصیت او بوده که (در حقیقت) میخواسته کنترل کاملی روی مسئله مؤلف اثر داشته باشد. این یک ضعف شخصیتی در اوست.»
این همان نکتهای است که دوستان و همکاران او مانند مانی حقیقی، گلشیفته فراهانی و ترانه علیدوستی میدانستند، یعنی ضعفی که آخر سر باعث دردسر او شد. ترانه علیدوستی میگوید که باشناختی که از این موضوع درباره فرهادی داشته است میدانسته که او به نوعی تلاش میکرده تا همه چیز را به نام خودش بزند و حتی با او شوخی میکردند: «ما همیشه به این مسئله میخندیدیم که باشه اصغر همه چیز مال توست! برو و ادامه بده. ما درباره این صحبت میکردیم که او واقعاً نابغه است اما به طریقی در این هم نابغه است که ایدههای افراد اطراف خود را به درون خود میکشد!»
صحبتهای مانی حقیقی شاید از همه عجیبتر باشد به گونهای که هوش از سر آدم میپرد. او در مصاحبهاش به خاطراتی اشاره میکند که در آنها فرهادی داستانی از زندگی حقیقی را از او شنیده و بعد هم آنها را بدون اینکه اسمش را بیاورد به فیلم تبدیل کرده است. اتفاقی که یکبار برای حقیقی در سر فیلم «گذشته» افتاده و حتی فرهادی به او وعده بازی در فیلم را داده و برای همین حقیقی 6 ماه زبان فرانسه یاد میگیرد اما سرش بیکلاه میماند.
او میگوید: «در آن موقع بود که گفتم دیگر ولش کن! این مورد دیگر خیلی عجیب است؛ من او را نمیفهمم. فرهادی من را سردرگم میکند و در مورد موارد زیادی باعث عذاب من میشود.»
او که به خودش گفته دیگر با فرهادی همکاری نکند از اشتباه دوبارهاش در فیلم «همه میدانند» صحبت میکند: «من به فرهادی گفتم دیگر نمیدانم چطور با تو همکاری کنم. چون همیشه بعد از همکاری احساس بدی دارم با اینکه تنها چیزی که میخواهم این است که تو پیش من بیایی و بگویی: این کار تو خیلی به من کمک کرد، ممنونم. من که قرارداد نمیخواهم. فقط این بار میخواهم بگویی که در این روز (این همکاری) اتفاق افتاده. برای همین ما عکسی جلوی تخته وایتبورد میگیریم که ما نوشتن فیلمنامه را شروع کردیم و اگر فیلم بیرون آمد و تو نامی از من نبردی و یادت رفت، این عکس را نشانت میدهم». اما بعد از این، فرهادی که قرار بوده فیلمنامهای برای حقیقی بفرستد میرود و پشت سرش را هم نگاه نمیکند.
البته فرهادی تلاش کرده تا با یک فرافکنی کل این ماجرا را بیاهمیت نشان دهد و بهخاطر شرایط امروز در جامعه بگوید که چیزهای مهمتری برای بررسی وجود دارد که باید به آنها پرداخت ( نه موضوع پرونده فرهادی).
در هر حال این وضعیت صرفا به موضوع فیلم ختم نشده است بلکه نیویورکر به سراغ خود فرهادی هم رفته است. البته معلوم نیست که آنها به فرهادی گفتهاند که رویکردشان در این گزارش چیست و با همکارانش صحبت کردند و آنها دربارهاش چه گفتهاند یا نه؟
آنها درباره فرهادی و مسأله فعالیتاش در ایران صحبت کردهاند-که دور از انتظار هم از آنان نیست-؛ او از سویی در ایران امروز پرونده قضایی و حقوقی به خاطر ادعای سرقت ادبی-هنری دارد و از سوی دیگر عموماً به عنوان کارگردان منتقد شناخته شده است. بخشی از گفتگوی نیویرکر با او هم از ابعاد ماجرای اصلی و سوژه گزارش نیویورکر فاصله گرفته و بیشتر از اینکه در این گفتگو از فرهادی درباره پاسخگویی به ادعاهای طرح شده درباره چگونگی انتخاب و نگارش سوژه فیلمهایش شنیده شود، دامنه موضع تا حدی سیاسی شده و با خلق تصویری از چگونگی مواجهه او با حکومت ایران، بحث جدیدی باز میشود و فرهادی در این باره میگوید: «در یکی از سختترین لحظات احساسی زندگیاش است. چون نمیداند که آیا میتواند به ایران برگردد یا نه، آیا هرگز والدینش را دوباره خواهد دید و آیا همسر و فرزندانش میتوانند ایران را برای دیدار با او ترک کنند.»
این رویکرد در حالی برگزیده شده است که خبر رسمی از ممنوعالکاری یا محدودیت در بازگشت او منتشر نشده و اتفاقاً او به تازگی در ایران به دلیل لزوم شرکت در دادگاههای خود حضور داشته است و بعد هم برای کار روی فیلمنامه بعدیاش -اینطور که این مجله میگوید- به آمریکا رفته است. اما در هر حال او باز ترجیح داده که بگوید گویا ممنوع الکار است.
اما در هر حال فرهادی با فیلمهایی که در ایران ساخته، شناخته شده است. او خودش هم به این موضوع اشاره میکند «حقیقت این است که من انگار در یک دوراهی تصمیم گیری درباره اینکه چه کنم گیر افتادهام. از یک طرف وقتی در ایران فیلم میسازم، آثارم به شدت مؤثرتر، قدرتمندتر و با اهمیتتر برای مردمم در ایران است».
در هر حال باید دید آیا فرهادی با توجه به گزارش نیویورکر و بازتابهای آن در دنیا دیگر آن اعتبار و وجاهت قبلی را در آمریکا دارد و آنجا باقی میماند یا حتی با وجود فضایی که در ایران برای او وجود دارد، به بازگشت فکر میکند؟ کارنامه سینمایی او در بوته «قضاوت» قرار گرفته است. همه آنچه از خود ساخته، با گزاره «عاریتی بودن» و اتهام «سرقت» تهدید میشود.
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد