حمله رژیم صدام حسین به کویت و اشغال این کشور در سالهای 1990 و 1991 به قطریها اثبات کرد که شورای همکاری خلیج فارس تضمینی ناکافی برای امنیت این کشور است. یکی از برداشتهای قطریها از این جنگ این بود که برای تضمین امنیت خود باید به دنبال ائتلاف با یک قدرت بزرگ خارجی برود. درگیری اخیر قطر با عربستان و کشورهای حامی آن و مواضع رئیسجمهور آمریکا سبب شده است که گزینههای جدیدی برای تضمین امنیت قطر مطرح شود.
به گزارش روزپلاس ، لوبلاگ با توجه به آخرین تحولات در روابط قطر و عربستان در مطلبی در خصوص آینده حفظ امنیت قطر نوشته است که مشارکت قطر در تهاجم ایالات متحده به عراق در سال 2003، باعث تقویت همکاری دو طرف شد و در دوره ریاستجمهوری جورج بوش، واشنگتن و دوحه موافقتنامهای برای همکاری دفاعی امضا کردند که ایالات متحده را به تضمینکننده امنیت این امیرنشین حاشیه خلیج فارس تبدیل کرد.
با امضای این موافقتنامه و انتقال مقر فرماندهی مرکزی آمریکا از عربستان سعودی به پایگاه العدید در قطر در سال 2003، پنج هزار نظامی آمریکایی در قطر مستقر شدند. این انتقال باعث پایان همکاریهای نظامی و امنیتی آمریکا و عربستان سعودی نشد و ناشی از فشار علمای مذهبی عربستان بود که برای خروج نیروهای آمریکا از عربستان سعودی به دولت این کشور فشار میآوردند.
طی چند ماهی که از بحران اخیر در روابط قطر با چهار کشور عربی میگذرد، تصور شده است که ده هزار نیروی آمریکایی مستقر در قطر، تضمینی برای امنیت این کشور هستند و مانع اقدام نظامی عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر علیه قطر شدهاند. علیرغم فشار گروهها، مقامات سیاسی و اندیشکدههای غربی حامی عربستان برای تعطیلی حضور آمریکا در قطر، وزارت دفاع و خارجه آمریکا همچنان حامی باقی ماندن نیروهای آمریکایی در قطر و حتی تقویت همکاریها هستند. آمریکا از این فرصت برای فروش هواپیماهای جنگنده جدید و همچنین امضای یک یادداشت تفاهم مبارزه با تروریسم با قطر نیز استفاده کرده است.
صرف نظر از میزان اطمینانی که قطریها میتوانند به آینده روابط با واشنگتن داشته باشند، این کشور برنامهای برای تنوعبخشی به همکاریهای نظامی خود در دستور کار قرار داده است. قطر تنها عضو شورای همکاری نبوده است که این روند را در پیش گرفته است. به ویژه در سایه عدم حمایت دولت باراک اوباما از حسنی مبارک در مصر، دیگر دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز رویکرد مشابهی را اتخاذ کردهاند.
قطریها از سال 2014 گفتگو با دولت ترکیه برای استقرار سربازان ترکیه در پایگاهی به نام طارق بن زیاد در قطر را آغاز کردند. اتکای قطر به ترکیه برای این بود که تصور میکردند ممکن است عربستان تهدیدهای خود در سال 2014 در خصوص محاصره قطر را عملی کرده و نیروهای نظامی خود را به سراغ این کشور بفرستد. انتخاب ترکیه چندین دلیل مهم داشت؛ ترکیه ارتشی مجهز و کارآزموده دارد، عضو ناتو است، در بسیاری از مسائل منطقه با قطر اشتراک نظر دارد و به عنوان یک کشور مسلمان اهل سنت، کمک گرفتن از آن تبعات کمتری دارد.
تا شروع بحران اخیر و محاصره قطر، ترکیه تنها یکصد سرباز را در پایگاه طارق بن زیاد مستقر کرده بود ولی با شروع بحران به سرعت کار استقرار نیروهای ترکیه در قطر عملیاتی شد و این کشور از استقرار سه هزار سرباز در قطر سخن گفت.
اگر روزی آمریکاییها تصمیم بگیرند که مقر فرماندهی مرکزی آمریکا را از قطر به گزینه اصلی مطرح شده یعنی امارات متحده عربی و یا به عربستان منتقل کنند، ترکیه محتملترین گزینهای است که قطر به آن متکی خواهد شد. ولی اتکای به ترکیه نیز مخاطرات خود را دارد. به علت درگیریهای مختلفی که نیروهای مسلح ترکیه در مرزهای این کشور با آن مواجه هستند، امکانات ترکیه برای حمایت از قطر کمتر شده است، همچنین کودتای اخیر در ترکیه مشکلات زیادی برای ارتش این کشور ایجاد کرده است و تشدید حمایت نظامی از قطر، روابط ترکیه با کشور محاصرهکننده قطر را با مخاطرات بیشتری مواجه خواهد کرد.
با توجه به این شرایط، قطر ممکن است به سراغ کشورهای اروپایی برود تا اتحادهای نظامی خود را متنوعتر کند. اگر چه بعید است یک کشور اروپایی به تنهایی اقدام به تاسیس پایگاه نظامی در قطر بنماید ولی ممکن است همان گونه که چند کشور اروپایی پایگاه مشترکی را در بحرین تاسیس کردهاند، کشورهای مانند بریتانیا، فرانسه، المان و یا ایتالیا اقدام مشابهی را در قطر انجام دهند.
نگاه به شرق و تجربه کمک ایران
با بروز بحران قطر، این کشور به سراغ روسیه رفت تا نه تنها از این کشور به عنوان یک میانجی با گروه کشورهای حامی عربستان استفاده کند بلکه روابط نزدیکتری با کشوری ایجاد کند که به شکل روزافزونی در حال توسعه حضور خود در خاورمیانه است. تاکنون روسیه با احتیاط سعی کرده است که در موضوع اختلافات کشورهای عربی موضعی بیطرف اتخاذ کند ولی خروج آمریکاییها از العدید میتواند به حضور احتمالی روسیه در قطر منجر شود. با این وجود، روسیه در روابط با قطر باید ملاحظه روابط با چهار کشور مخالف قطر را نیز در نظر بگیرد.
ایران نیز نقش قابل توجهی در دوام آوردن قطر در برابر محاصره عربستان و کشورهای حامی آن داشته و به قطریها به ویژه در خصوص تجارت، هوانوردی و امنیت غذایی کمک کرده است. با این وجود یک منبع قطری مدعی است که ایران نیروی دریایی خود را در آبهای خود و نزدیکی قطر به کار گرفته است تا مانع هر گونه تحرک نیروی دریایی امارات نسبت به قطر شود و این بدان معناست که در صورت بروز درگیری نظامی با قطر، ایران بیتفاوت نخواهد ماند. با وجود مسیر جدید روابط ایران و قطر که تحت تاثیر داشتن دشمن مشترکی به نام عربستان است، بسیار بعید است تا زمانی که نیروهای نظامی آمریکا در قطر مستقر هستند ایران به دنبال ایجاد پایگاه رسمی نظامی در قطر باشد.
قطر به عنوان کشوری کوچک و دارای قوای نظامی محدود، در دهههای گذشته همواره تلاش کرده است از کمک خارجی برای دفاع از حاکمیت ملی خود استفاده کند. بر خلاف بحرین، قطریها در دو دهه گذشته کوشیدهاند از زیر سایه عربستان سعودی فرار کنند و اهرمهایی برای استقلال سیاست خارجی خود از عربستان در اختیار داشته باشند. با توجه به بحران اخیر و سرنوشت نامعلوم شورای همکاری، به ویژه با در نظر داشتن حملات توئیتری ترامپ به قطر، دوحه این مسیر را با سرعت بیشتری طی خواهد کرد ولی روشن نیست که آیا قدرتی دیگر توانایی و اراده بر عهده گرفتن امنیت قطر را خواهد داشت یا خیر.
تابناک
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد