به گزارش روزپلاس؛این روزها که به آخر سال و ورود به سال جدید نزدیک می شویم، تغییراتی در زندگی ها را شاهد هستیم؛ از شست و شوی منازل گرفته تا خریدهایی که برای سال نو انجام می شود.
در این ایام وقتی در رفتارهای خود و اطرافیانمان دقت می کنیم، گاهی بریز و به پاش هایی را شاهد هستیم که اساساً دلیل منطقی هم برایشان پیدا نمی کنیم. شاید بهتر باشد موضوع را با چند پرسش ادامه دهیم؛ آیا می توانیم دلایل بریز و بپاشهای اضافه و بیهوده را در روزهای آخر سال پیدا کنیم؟ آیا واقعا داریم به رسم و رسوم عمل می کنیم؟
حضرت صادق علیه السلام در حدیثی فرمودند: «چه بسا فقیری که اسراف پیشه تر از ثروت مند است! عرض شد: چگونه؟ حضرت فرمودند: ثروت مند از آنچه دارد، خرج می کند و فقیر بدون تمکن مالی اضافه بر شأن خود انفاق می نماید»
آیا همه شیرینیهای رنگارنگ و آجیلهای درشت و مغز شده و مفصلی را كه خریداری می شوند، مهمانان عید مصرف میكنند؟ آیا وقتی لباس لازم نداریم باز هم لباس، كیف و كفش جدید می خریم؟ آیا از همه اینها لذت می بریم؟ یا بیشتر آنها برای نمایش در جلوی دیگران تهیه میشوند؟ آیا اگر از میزان و كیفیت این خریدها كم کنیم، با پولی كه ذخیره میشود كار بهتری میتوانید انجام دهید؟
اگر منصفانه به این پرسشها پاسخ دهید، خودتان متوجه خواهید شد كه تا چه اندازه اسراف در زندگی ما نقش دارد. متاسفانه برای بعضی از ما اسراف، مختص ایام نوروز نیست و الگوی خرج كردن ما كلا اشكال دارد.
مسأله دیگری که در مورد اسراف بیان شده این است که انسان هر چیزی را که ببیند، برود و آن را خریداری کند؛ چه در زمینه پوشاک و چه در زمینه خوراکیها.
در مورد خوراکی ها پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «إنَّ مِنَ السَّرَفِ أن تَأكُلَ كُلَّ ما اشتَهَیت: اسراف این است که تو هر چیزی را که دیدی و خوشت آمده ، بخواهی بخوری.»
اسراف هایی که به چشم نمی آیند
به طور مثال در مورد زباله ها که بسیار تأکید می شود که زباله های تر و خشک از هم تفکیک شوند که متأسفانه رعایت نمی شود و اسراف زیادی در این امر صورت می گیرد ؛ چه بسا بسیاری از زباله های خشک که می شود دوباره بازیافت شوند و مورد استفاده قرار گیرند .
بسیاری از چیزها در منازل وجود دارند که به چشم زباله به آنها نگاه می شود در صورتی که زباله نیستند و ارزش و قیمت دارند که بعدها باید برای همین به ظاهر زباله ها دوباره هزینه شود .
در بیانی داریم که می فرمایند: ته مانده آبی که در لیوانمان بعداز نوشیدن باقی می ماند و آن را دور می ریزیم هم شامل اسراف می شود .
به دلیل فرهنگ غلط ما ایرانی ها در خوردن همیشه اسراف زیادی صورت می گیرد و گاهی اوقات این کار یک شخصیت کاذب و به قول بعضی ها "کلاس" محسوب می شود ،که به عنوان مثال باید از ظرف غذای ما چیزی بماند و نباید تا آخر غذا خورده شود.
این در حالی است که چنین رفتاری کاملا مخالف با دستورات شریعت اسلام است چرا که در اسلام استحباب دارد که انسان غذا را خوب بخورد، و تا آخر میل کند، نه اینکه اسراف کند.
اسراف ربطی به مقدار دارایی و ثروت ندارد
باید توجه داشته باشیم كه افراط در خرج كردن یا اسراف در مصرف كردن ربطی به میزان پول و درآمد افراد ندارد، بلكه از الگوی خرج كردن او تبعیت میكند.
در این رابطه توجهتان را به روایتی از امام صادق علیه السلام جلب می کنم؛ حضرت در حدیثی فرمودند: «چه بسا فقیری که اسراف پیشه تر از ثروت مند است! عرض شد: چگونه؟ حضرت فرمودند: ثروت مند از آنچه دارد، خرج می کند و فقیر بدون تمکن مالی اضافه بر شأن خود انفاق می نماید»
حد اعتدال کجاست؟
قرآن کریم مرز تعیین اسراف را واژه "قوام" به معنای حد وسط و اعتدال یاد کرده است که تشخیص آن بر عهده عقل، شرع یا عرف است.
حد در مورد مصارف شخصی و انفاقات، امری است بسته به اعتبار عرفی و بر همین اساس وضعیت افراد نسبت به هم در این مورد متفاوت است؛ به عبارت دیگر حدّ مجازی که عرف اجتماعی برای مصارف شخصی و خانواده تعیین می کند، درباره همه اشخاص یکسان و یک نواخت نیست، بلکه به اندازه تفاوت های مالی و موقعیت های اجتماعی افراد مختلف است؛ لذا ممکن است مصرف مقدار معینی از مال، در یک مورد از شخصی اسراف باشد، در حالی که مصرف همان مقدار در آن مورد، برای شخص دیگری که از وضع مالی و موقعیت اجتماعی بالاتری برخوردار است، اسراف نباشد.
انگیزه های اسراف
یکی از دلائل مهم اسراف در زندگی انسان "رقابت" است که در اصطلاح عامیانه به آن "چشم و هم چشمی" گفته می شود .
رقابت و چشم و هم چشمی از آنجا ناشی می شود که متأسفانه انسان قیمت حقیقی خود را نمی شناسد و نمی داند که قیمت و شرافت یک انسان در چیست!! او به دلیل عدم شناخت کافی، به رقابت در امور مختلف با دیگران می پردازد به عنوان مثال در خرید منزل، اتومبیل، دکوراسیون منزل و ....
حد در مورد مصارف شخصی و انفاقات، امری است بسته به اعتبار عرفی و بر همین اساس وضعیت افراد نسبت به هم در این مورد متفاوت است؛ به عبارت دیگر حدّ مجازی که عرف اجتماعی برای مصارف شخصی و خانواده تعیین می کند، درباره همه اشخاص یکسان و یک نواخت نیست، بلکه به اندازه تفاوت های مالی و موقعیت های اجتماعی افراد مختلف است.
که متأسفانه این صفت در همه انسانها به نوعی وجود دارد مگر کسانی که به قیمت واقعی خود پی برده باشند و تصور نکنند که با اشیایی خارج از وجود و شخصیت خود می توانند شخصیت کسب کنند.
انسان تا نداند که شخصیت، شرافت و بزرگی اش به چه چیزهایی بستگی دارد؛ "به هیچ عنوان نمی تواند از چشم و هم چشمی و رقابت دوری کند".
همزمان با بهار باطن، روح، قلب و جان خود را صیقل دهیم؛ به جای آنکه تنها به فکر دور ریختن لباس ها و وسایل کهنه باشیم، کینه ها و کدورت ها را دور بریزیم و به جایش بذر محبت و صلح و صفا را بکاریم.
از اسراف و تجملگرایی و چشم و هم چشمی دوری کنیم تا ان شاء الله به رحمت و مهربانی خدا نزدیک و نزدیک تر شویم.
پی نوشت:
1- کنزالعمال، متقي هندي، مؤسسه الرساله، ش 7366، به نقل از منتخب ميزان الحکمه، ص250
2- -بحار الانوار، ج75، ص303، ح7
3- وسائل الشیعه، ج 6، باب 14 از ابواب مستحقین زکاه، حدیث 2
4- موسوی کاشمری، مهدی، پژوهشی در اسراف، بوستان کتاب، چاپ سوم، قم، 1385
منابع:سایت اسلام کوئیست/برنامه سمت خدا؛ بیانات حجت الاسلام قرائتی/سایت منتظر؛ بیانات استاد محمد شجاعی
تبیان
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟