صفحه نخست » اجتماعی

نماز کسی که صلوات بر اهل بیت(ع) را در تشهد نگوید چه حکمی دارد؟

یکی از امتیازات خاص اهل بیت پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- این است که صحت نمازهای پنجگانه متوقف بر فرستادن صلوات بر آنان می باشد.

کد خبر: ۷۴۹۷۵

تاریخ انتشار:۲۵ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۸:۱۴ - 16 March 2018

به گزارش روزپلاس، اهل بیت پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- که در قرآن و احادیث نبوی این اسم بر آنان گذاشته شده از جایگاه خاصی در پیش خداوند برخوردار هستند. یکی از امتیازات خاص آنان این است که صحت نمازهای پنجگانه متوقف بر فرستادن صلوات بر آنان می باشد.

یکی از برجسته ترین فضایل و امتیازات اهل بیت وجوب فرستادن صلوات در تشهد و سلام نماز است و هیچ کسی دیگری سهمی از این فضیلت ندارد.

ابن حجر كه یكی از دانشمندان بزرگ اهل سنت است، در كتاب «الصواعق المحرقة» نقل می كند كه پیامبر (ص) فرمود: هرگز صلوات ناقص و ناتمام بر من نفرستید! عرض كردند صلوات ناقص و نا تمام چیست؟ حضرت فرمود: صلوات ناقص این است که فقط بگویید «اللهم صل علی محمد» و سپس امساك كنید (و آل محمد را بر آن اضافه نكنید) بلكه بگویید «اللهم صل علی محمد و علی آل محمد».[1]

ارزش صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد در حدی است پیامبر اسلام فرمود: هیچ دعایی مستجاب نمی شود مگر اینكه بر محمد و اهلبیتش صلوات فرستاده شود و گفته شود: «اللهم صل علی محمد وآل محمد».[2]

حدیثی که در کیفیت صلوات فرستادن بر محمد(ص) و آل محمد در کتابهای معتبر اهل سنت از جمله صحیح بخاری نقل شده بر فضیلت و برتری اهل بیت دلالت صریح دارد. حدیث در صحیح بخاری اینگونه نقل شده است: «…سألنا رسول الله صلى الله علیه وسلم فقلنا یا رسول الله كیف الصلاة علیكم أهل البیت فان الله قد علمنا كیف نسلم؟ قال قولوا اللهم صلى على محمد وعلى آل محمد كما صلیت على إبراهیم وعلى آل إبراهیم انك حمید مجید اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد كما باركت على إبراهیم وآل إبراهیم انك حمید مجید»[3] در این حدیث از پیامبر اسلام سوال شده که چگونگی سلام بر توا را دانسته ایم، اما صلوات بر تو چگونه باید باشد؟

فرمود: بگویید: خداوندا درود فرست بر محمد و بر آل محمد همان گونه كه درودفرستادی بر ابراهیم و آل ابراهیم ، و بركت فرست بر محمد وآل محمد، آن گونه كه بركت فرستادی برابراهم و آل ابراهیم. این فضیلت اختصاص به اهل بیت دارد و احدی غیر از آنان هیچ سهمی در آن ندارد.

ابن حجر پس از نقل این حدیث از كعب بن عجره که گفت: بعد از نزول آیه 56 سوره احزاب «ان الله و ملائكته یصلّون علی النبی… » بعضی از اصحاب عرض كرد: یا رسول الله چگونه بر تو صلوات بفرستیم؟ پیامبر فرمود: «قولوا اللهم صل علی محمد و علی آل محمد»، چنین می گوید: سؤال صحابه و پاسخ آن حضرت دلیل روشن و واضح است بر اینكه (آیه مخصوص پیامبر نیست بلكه علاوه بر آن حضرت اهل بیت و آل محمد (ص) را نیز شامل می شود.

از این در آیه شریفه مراد خداوند پیامب اسلام و آل او است ؛ زیرا اگر تنها مراد آن حضرت بود احتیاج به سؤال نداشت و لازم نبود كه پیامبر آنگونه پاسخ بدهد بنابراین صلوات بر آل محمد از جمله چیزهایی است كه در آیه به آن امر شده و پیامبر نیز آن را بیان نموده است.[4]

نویسنده كتاب معروف «التاج الجامع للأصول» شیخ منصور علی ناصف مطلب را این گونه توضیح می دهد:

وقتی آیه «ان الله و ملائكته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما»[5] نازل شد از رسول خدا (ص) سؤال شد، اما كیفیت سلام بر تو را شناختیم آنگونه كه در تشهد نماز به ما تعلیم دادید كه ما بگوییم: «السلام علیك ایها النبی و رحمة الله و بركاته» اما صلوات بر تو چگونه است؟

پیامبر اسلام (ص) فرمود: بگویید: خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست همانگونه كه بر ابراهیم و آل ابراهیم درود فرستادی….[6]

باید به این نكته هم توجه كرد كه صلوات و درود بر پیامبر و آلش واجب در جاهای خاصی واجب است از این رو جمعی از فقهای اهل سنت معتقد به وجوب صلوات در تشهد نماز هستند، ابن قدامه فقیه معروف اهل سنت در كتاب خود «المغنی» می گوید: «در تشهد، اول باید بر پیامبر صلوات فرستاده و گفته شود «اللهم صل علی محمد و علی آل محمد كما صلیت علی ابراهیم…» و صلوات فرستادن بر پیامبر و آلش در فتوای صحیح واجب است و شافعی و اسحاق نیز بر همین عقیده اند.

سپس از ابن راهویه كه یكی دیگر از فقهاء اهل سنت است سخنی نقل می كند كه اگر كسی صلوات بر پیامبر را در تشهد ترك كند نمازش باطل است. سپس می افزاید ظاهر مذهب احمد بن حنبل نیز وجوب است.[7]

نویسنده كتاب فوق، تصریح می كند كه ظاهر آیه این است كه صلوات و سلام بر پیامبر (ص) واجب است و این مطلب مورد اتفاق علماء می باشد.[8]

فخر رازی نیز در تفسیر خود در ذیل آیه 56 سوره احزاب بعد از اینكه وجوب صلوات را از شافعی نقل می كند می افزاید: آیة شریف دلالت بر فتوای شافعی دارد، زیرا امر «صلّوا» ظاهر در وجوب است پس در تشهد، صلوات واجب است. بعد می گوید از رسول خدا (ص) سؤال شد كه چگونه بر تو صلوات بفرستیم؟ پیامبر فرمود: بگویید: خداوندا بر محمد و آلش درود فرست همانگونه كه بر ابراهیم و آل او صلوات فرستادی….[9]

جلال الدین سیوطی در تفسیر معروف خود از صحیح بخاری و مسلم و ابو داود و ترمذی و نسائی و ابن ماجه و ابن مردویه و گروه دیگر، افزون بر حدیث ابن عجره، 18 حدیث دیگر را نقل كرده كه در همه آن ها تصریح شده كه «آل محمد» را باید به هنگام صلوات ذكر كرد.[10] احادیث فوق كه همه آنها از كتب معتبره برادران اهل سنت نقل شد، دلات بر وجوب فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد، می باشند.

بنابراین فضیلت اهل بیت- علیهم السلام- در حدی است که در نماز‌های پنجگانه در تشهد و سلام نماز بر آنا باید صلوات فرستاده شود و اگر این صلوات و درود فرستاده نشود، نماز محکوم به بطلان می‌گردد چنانچه امام شافعی میگوید:

« یا اهل بیت رسول الله حبّکم فرض من الله فی القرآن انزله» « کفاکم من عظیم االقدر انکم من لم یصل علیکم لا صلاة له»[11]

پی نوشت:

[1] . هیثمی، ابن حجر، الصواعق المحرقة، انتشارات مكتبة قاهرة، چاپ دوم، 1385 ـ 1965م، ص146.

[2] . الصواعق المحرقة، ص148.

[3] . بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج4ص 118 و 119، دارالفکر للطباعه والنشر و التوزیع، 1401ق.

[4] . الصواعق المحرقة، ص146.

[5] . احزاب/56.

[6] . منصور علی ناصف، التاج الجامع للأصول، احیاء التراث العربی، چاپ چهارم، 1406 هـ ، ج4، ص211 و 212.

[7] . ابن قدامة، مغنی، بیروت، دارالفكر، چاپ اول، 1404. ج1، ص614ـ615.

[8] . التاج الجامع للأصول، ج5، ص143.

[9] . فخر رازی، تفسیر كبیر، تهران، دار الكتب العلمیة، چاپ دوم، ج25، ص227، ذیل آیه پنجاه و شش سوره احزاب.

[10] .جلال الدین سیوطی، الدرالمنثور، ج5، ص216 به بعد ذیل آیه 56 سوره احزاب.