به گزارش روزپلاس؛ روزنامه شرق نوشت: «این روزها بسیاری از ایرانیان کاملا بحق از ترامپ عصبانیاند اما پس از فرونشستنِ نخستین امواج خشم باید ببینیم دقیقا از چه چیزی عصبانی هستیم. طرح این پرسش راهی است برای جلوگیری از تحلیل رفتن این خشم در پرخاشگری و دشنامگویی یا واکنشهای عصبی و تبدیل کردنش به نیروی محرکهای برای تفکر و احتمالا عمل مسئولانه.
ترامپ کیست؟ به بیان دقیقتر، ترامپ چیست؟ این پرسشی است که ما را از حد دشنامگویی به یک شخص فراتر میبرد و با پدیدهای روبهرو میکند که «ترامپ» یکی از نامها و شاید بارزترین نام آن است. به جای ناسزاگویی به ترامپ باید به «ترامپیسم» اندیشید؛ پدیدهای که با تجلیات مختلفش منطق «سیاست» را در زمانه ما آشکار میکند: این شاید مهمترین درس نائومی کلاین باشد. به تعبیر کلاین، ترامپ سمپتوم یک بیماری است: «ترامپ صرفا نشانهای از یک بیماریِ مسری جهانی است. ما موجی از ظهور افراد مستبد و بیگانههراس و راست افراطی را شاهدیم: از لوپن در فرانسه گرفته تا نارندرا مودی در هند، رودریگو دوتره در فیلیپین، حزب استقلالطلب بریتانیا و رجب طیب اردوغان در ترکیه و تمام همتایان آنها (که برخی از آنها آشکارا نئوفاشیست هستند) که در سراسر جهان خواهان بهدستگرفتن قدرتاند.»
به این فهرست میتوان بنیامین نتانیاهو و بنسلمان و بسیاری دیگر را نیز افزود؛ کسانی که به ظاهر با یکدیگر در ستیزند اما همه در ائتلافی غیر رسمی علیه بشریت میجنگند. بنابراین آن چه اهمیت دارد، شرایطی است که پدیده ترامپ را ممکن کرده است. مهمترین شرط امکانِ «ترامپیسم» را باید در سرشت «دولت» در «سرمایهداری متأخر» جستوجو کرد. در «سرمایهداری متأخر»، دولت رفتهرفته به مؤسسهای تبدیل شده است که کسبوکار شرکتهای بزرگ و انحصاری را تضمین میکند. با ابزارهای اصلیِ تحققِ این پروژه آشناییم: خصوصیسازیِ امورِ عمومی، مقرراتزدایی از قلمرو فعالیت شرکتها، اعطای رسمی یا غیر رسمی معافیتهای مالیاتی، کاهش پرداختهای انتقالی و خدمات دولتی. پدیده ترامپ نشاندهنده مرحله جدیدی در پیشرفت این فرایند شوم است: تصاحب مستقیم و بیپرده و تعارف دولت از طرف شرکتهای بزرگ برای براندازیِ دولت و «برونسپاری» وظایف آن به شرکتهای انتفاعی. این به آن معناست که ذینفعان اقتصادی که دیرزمانی با رشوه و لابیگری و هزار و یک ترفند دیگر سعی میکردند سیاستمداران را با منافع خود همسو کنند، حال تصمیم گرفتهاند خود مستقیما کارها را بر عهده بگیرند. بر اساساین است که کلاین به قدرت رسیدنِ ترامپ را گونهای «کودتای دموکراتیک» میداند؛ «نه یک گذار، بلکه یک کودتای شرکتی». او برای اثبات ادعای خود به ترکیب کابینه ترامپ اشاره میکند: بانکدارها، مدیران سابق شرکتهای انحصاری بزرگ، ابَرثروتمندانی که «ثروتهای خود را از روشهای خاصی جمعآوری کردهاند»، «همچنین برخی پیمانکاران نظامی و نظارتی و برخی لابیگران اجیر شده در دولت ترامپ حضور دارند که تعداد بسیار زیادی از سمتهای دفاعی و امنیتی کشور را به دست گرفتهاند.»
تاکتیک عمدهای که برای تحقق این «کودتای دموکراتیک»، این «کودتای شرکتی»، با استفاده از ابزارهای نئولیبرال به کار گرفته میشود، همان تاکتیکی است که نائومی کلاین آن را «شوک» نامیده است: اعلام وضعیت اضطراری و تعلیق همه قوانین به بهانه مقابله با بحرانها. این مجموعه استراتژیک با انواع و اقسام تکنیکها، از تکنیکهای انضباطی و امنیتی گرفته تا تبلیغ کالاها و ترویج برندها، انسانها را به بدنهایی رام و سر به راه، تقلیلیافته به بدنهای بیولوژیک تشنه مصرف و لذت، فروکاسته است و در قالب «روایت»های پارانویایی، فتیشیستی و سادیستی بازتولید میشود و تداوم مییابد: روایتهایی که تمام مشکلات درونی جامعه را گردن مهاجران، بیگانهها، دشمنان، زنان، روشنفکران و... میاندازند و با وعده بازگشت قهرمانی از قعر تاریخ که قرار است در قالب تجسد جسمانیِ خیرِ کامل همه دردها را التیام بخشد و مشکلات را حل کند، بدنهای رام و از نفس افتاده را امید میبخشند و با تقسیم انسانها به دو دسته «زرنگها/ باجنمها/ پیروزها» و «تنبلها/ بیعرضهها/ بازندهها» استثمار و فقر و نابرابری را توجیه میکنند. در این باره نیز آن چه کلاین در موضوع احساسات و اعتقادات مشترک اعضای کابینه ترامپ میگوید، به اندازه کافی گویاست. کینه و نفرت از مهاجران، بیگانگان و... و همچنین زنان: این اعتقاد مشترک که «بدن زنان فقط برای خدمترسانی به مردان به وجود آمده است، حال چه برای لذت جنسی از آنها یا به عنوان ماشین تولید کودک.»
آنگونه که کلاین توضیح میدهد، یکی از مؤلفههای مهم «ترامپیسم» به عنوان آخرین تجلیِ «دکترین شوک»، تبدیل صحنه سیاست به رینگ کشتی کج است. ترامپ از زمان کمپین انتخاباتی خود تاکنون رقابتهای خاصی را با سایر کاندیداها یا حریفهای بینالمللی خود پرورش میدهد که شباهت زیادی به رقابتهای کشتی کج دارند: او رجزهای وقیحانه میخواند و برای حریفان خود صفتهای توهینآمیز میسازد و با کاربرد تعابیر و اصطلاحات لمپنی و کوچهبازاری «خشم جمعیت را به سوی تبهکاران تعیینشده میدان» هدایت میکند. پدیدهای که بارزترین ویژگیهای رقابت سیاسی راست افراطی را به روشنترین و شدیدترین شکل در قالب بستهای آموزشی در اختیار رقیبان کندذهن خود قرار میدهد و نتیجه صحنههای شرمآوری است که با مرور روزانه خبرها در فضای مجازی، اعم از فیلتر شده و فیلتر نشده، میتوان نمونههای آن را مشاهده کرد. با این اوصاف، تکلیف کسانی که سرنوشت خود را در دست مشتی سیاستمدار سودجوی سبکسر میبینند چیست؟ آیا یگانه بدیل فریبخوردن و همراه شدن با این سیرک بینالمللی که «سیاست» نام دارد، ناامیدی است؟ آیا در مقابل این «سیاستبازیها» مجالی برای کنش سیاسی راستین وجود دارد؟
نائومی کلاین در توضیح و تشریح تاکتیک شوک میگوید: «ما زمانی که اتفاق بزرگ و بدی روی میدهد، شوکزده نمیشویم، بلکه زمانی شوکزده میشویم که اتفاق بد و بزرگی روی دهد که قادر به درک آن نباشیم. حالت شوکزدگی زمانی ایجاد میشود که میان رویدادهایی که اتفاق افتادهاند و توانایی ما برای توضیح پدیدهها شکافی ایجاد شود؛ ما زمانی خود را در چنین وضعیتی مییابیم که هیچ روایت درستی... در مورد پدیدهها در اختیار نداریم.» یعنی زمانی که «روایت رهاییبخش» وجود ندارد. همین غیاب روایت «رهاییبخش» است که در مقابل سیاستمدارانی که با دامن زدن به احساسات ناسیونالیستی ما را از یکدیگر میهراسانند (روایتهای پارانویایی) یا ترغیبمان میکنند برای رسیدن به هدفی «والاتر» از حقوق خود صرفنظر کنیم (روایتهای فتیشیستی) ما را آسیبپذیر میکند. اتفاقهای بد و بزرگی که ما روایت درستی برای درکشان نداریم: بحرانهای اقتصادی کمرشکن، فجایع زیستمحیطی، حملات تروریستی و... . فقدان روایت درستی که این رویدادها را برای ما قابل درک کند، زمینه را برای تبدیل شدن رؤیاهای سیاستمداران دست راستی مانند ترامپ به واقعیت (یا به بیان دقیقتر، «بلعیده شدن واقعیت توسط رؤیای این سیاستمداران») فراهم کرده است.
راهی که کلاین برای مقابله با تاکتیک «شوک» پیشنهاد میکند، دو مؤلفه دارد:
۱) باید درکی عمیق از کارکرد سیاستهای شوک پیدا کنیم و بفهمیم سیاستهایی که در وضعیتهای اضطراری و با سوءاستفاده از گیجی و سرگردانی مردم در این وضعیتها اتخاذ میشوند به منافع چه کسانی خدمت میکنند
۲) باید در برابر روایتهای پارانویایی، فتیشیستی و سادیستی، دنبال روایتی رهاییبخش بگردیم که به جای ایجاد تفرقه بیشتر در میان انسانها، بر اتحاد انسانها با وجود تفاوتهای نژادی، قومی، مذهبی و جنسیتی مبتنی باشد و به جای راه انداختن جنگهای بیثباتگر و افزایش آلودگی، به دنبال درمان این سیاره است. این روایت باید به کسانی که به هر دلیلی رنج میکشند (خواه به دلیل بیکاری یا کار طاقتفرسا؛ خواه به دلیل نبود امکانات بهداشتی و درمانی، و خواه به دلیل جنگ) به نحوی واقعبینانه، صادقانه و ملموس زندگی بهتری عرضه کند.
شاید در این روزهای بحرانی، درسهای کلاین بیش از هر کس دیگری به درد ما ایرانیهای عصبانی از ترامپ بخورد: «جهانی که بدان نیاز داریم با جایگزینی ساکن فعلی دفتر ریاستجمهوری حاصل نمیشود.»
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد