به گزارش روزپلاس؛ آنطور که از تحلیلها برمیآید، جهتدهی به نقدینگی و سوق دادن آن به سمت تولید امری ناشدنی است؛ چراکه نقدینگی به سمتی هدایت میشود که جذابتر باشد و طی چند ماه گذشته نیز وضعیت بازار ارز، آن را به صندوقچهای وسوسهانگیز برای سوداگران و دلالان ارز تبدیل کرده است.
مجید سلیمیبروجنی: سایه مشکلات اقتصادی روز به روز بر اقتصاد ایران سنگینتر میشود؛ اقتصادی که از چالشهای جدی رنج میبرد و قرار است در ۶ ماهه دوم سال درگیر تحریمهای تازهای شود. اینکه در ماههای پیشرو اقتصاد ایران چه شرایطی را خواهد گذراند و متغیرهای اقتصادی به کدام و سمت و سو حرکت خواهند کرد، سوالات بسیاری مهمی هستند که هم برای سیاستگذار اهمیت دارد و هم برای بنگاههای اقتصادی که بتوانند براساس چشمانداز کوتاهمدت اقتصاد ایران، استراتژیهای کوتاهمدت خود را تنظیم و به روز کنند.
تردیدی نیست که مقوله تورم یکی از دغدغههای اصلی و تاثیرگذار اقتصاد ایران در چند دهه اخیر بوده است. تمامی شواهد چند ماه گذشته حاکی از رشد بالای سطح قیمتها در اقتصاد ایران است. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم ماهانه با ثبت رقم ۵.۵ درصد در مردادماه به بیشترین مقدار طی ۲۰ سال گذشته رسیده است. همچنین براساس بررسیهای صورت گرفته، نرخ تورم نقطه به نقطه سالانه در همین ماه به سطح ۲۴ درصد رسیده است. این رقم یعنی سطح تورم نقطه به نقطه به دیماه سال ۱۳۹۲ رسیده است. در صورتی که روند سه ماهه اخیر، یعنی سه ماه منتهی به مردادماه ۹۷ در ادامه سال نیز ادامه داشته باشد، نرخ تورم نقطه به نقطه در انتهای سال به مرز ۶۰ درصد خواهد رسید و نرخ تورم ۱۲ ماهه نیز از ۳۰ درصد خواهد گذشت.
تورم
چرا نرخ تورم تکان خورد؟
نرخ تورم ماهانه در تعاریف علمی تغییرات شاخص بهای مصرفکننده در یک ماه نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم نقطه به نقطه نیز تغییرات شاخص بهای مصرفکننده در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل است و در حقیقت دو نقطه را در نظر میگیرد. همچنین نرخ تورم ۱۲ ماهه یا متوسط، تغییرات شاخص بهای مصرفکننده در ۱۲ ماه منتهی به یک ماه مشخص نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن را در نظر میگیرد و در حقیقت دارای یک حافظه ۲۴ ماهه است.
با این توضیحات، این سوال وجود دارد که نرخ تورم که تعیینکننده قدرت خرید افراد و اندازه سفره خانوار است، در ماههای پیش رو به چه سمتی خواهد رفت و آیا احتمال شکستن رکورد تورمهای افسارگسیخته که در اوایل دهههای ۷۰ و ۹۰ آن را تجربه کردیم، وجود دارد یا خیر.
با روی کار آمدن حسن روحانی، نرخ دلار آمریکا رو به کاهش رفت و بسیاری از کارشناسان، آن را بهترین فرصت برای یکسانسازی نرخ ارز میدانستند. در آن روزها بخش چشمگیری از داراییهای بلوکه شده ایران آزاد شد. در پی این اتفاقات و ایجاد فضای خوشبینی در فضای سیاسی و اقتصاد کشور، دولت یازدهم توانست با مدیریت انتظارات تورمی، نرخ تورم سالانه را پس از ۲۶ سال به نزدیکیهای ۹ درصد برساند. البته نباید فراموش کنیم که در کنار این فاکتورها، بالا بودن نرخ سود بانکی نیز ترکیب نقدینگی را به نفع شبهپول تغییر داده و عملا بروز تورمهای بالا را به تعویق انداخته بود.
همانطور که قبلا انتظار میرسد، این شرایط چندان پایدار نبود و نشانههای تورم نقدینگی فزاینده در اقتصاد با کاهش دستوری نرخ سود سپردههای بلندمدت به ۱۵ درصد در شهریور ۹۶ ظاهر شد. پس از اجرای این کاهش نرخ سود سپردههای دستوری، نقدینگی به سوی بازارهای موازی همچون ارز، طلا، سکه و... رفت. به دنبال این جابهجایی مسیر نقدینگی و اعلام ترامپ مبنی بر خروج از برجام، فضای اقتصادی کشور متفاوت شد. افزایش غیرمنتظره نرخ ارز تا مرز ۱۴ هزار تومان نشان داد که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومان کاملا غلط بوده است.
مقصر تورم به کجا رسید؟
منشا تورم در ایران همواره رشد نقدینگی و ابزار سرکوب تورم، تثبیت نرخ اسمی ارز بوده است. حال به نظر میرسد موتور رشد نقدینگی در پرشتابترین حالت خود فعال است. نتیجه طبیعی و قابل پیشبینی چنین شرایطی، تورم خواهد بود. هر چند دلیل رشد نقدینگی در دوره اخیر متفاوت از دورههای قبل بوده و به مشکلات شبکه بانکی برمیگردد، ولی نتیجه نهایی چندان تغییر نخواهد کرد.
حجم نقدینگی در تیرماه امسال به ۱۶۰۲ هزار میلیارد تومان رسیده است که البته به واسطه نرخ سودهای سپرده موهومی که همچنان توسط شبکه بانکی توزیع میشود، در حال رشد است.
خطر بزرگ افزایش نقدینگی
خطر بزرگ در این میان، اما نه در تورم انباشته در نقدینگی، بلکه در تصمیمات اشتباهی است که امکان دارد کشور را به مساله ابرتورم دچار سازد. در صورت ادامه وضعیت موجود حتی با بدبینانهترین فرضها در مورد رشد نقدینگی در سال ۹۷، آثار قیمتی اشتباههای گذشته بیش از صددرصد نخواهد بود. اما آنچه بسیار خطرناک است، افزایش نقدینگی بیش از مقادیر گذشته در اثر سیاستهای اشتباه است.
نقدینگی انباشته شده در نهایت تبدیل به تورم خواهد شد و کار چندانی در برابر آن نمیتوان کرد. چنانچه بانک مرکزی برای حل مشکلات ترازنامه بانکها دست به افزایش پایه پولی بزندد، به طور حتم شعله تورم را بزرگتر خواهد کرد. بر این اساس، باید دقت کرد که مساله مهم نه در انباشت نقدینگی که تورمی نزدیک به ۶۰ درصد را در خود ذخیره کرده، بلکه ایجاد نقدینگیهای جدید است.
آنطور که از تحلیلها برمیآید، جهتدهی به نقدینگی و سوق دادن آن به سمت تولید امری ناشدنی است. به بیان دیگر، همانطور که تجربه نیز نشان داده، نقدینگی به سمتی هدایت میشود که جذابتر باشد و طی چند ماه گذشته نیز سیاستهای دستوری و مداخلهای دولت در بازار ارز، آن را به صندوقچهای وسوسهانگیز برای سوداگران و دلالان ارز تبدیل کرده است.
فشار نرخ ارز بر عوامل تولید با وجود نرخگذاری دستوری ارز بیش از پیش در حال افزایش است و در عمل تخصیص ارز با نرخ دولتی به منبع توزیع رانت تبدیل شده است. تحت چنین شرایطی، تورمهای بالا در ماههای پیش رو دور از انتظار نخواهد بود.
به طور کلی اگرچه افزایش نرخ تورم اخیر به طور عمده از ناحیه افزایش نرخ ارز بوده و در نتیجه با ثبات نسبی بازار ارز پس از تب و تابهای موجود ناشی از اعمال تحریمها پیشبینی میشود رشد تورم نیز تعدیل شود. با این حال، بحران بزرگ سیستم بانکی و خطر بروز تورم ناشی از آن، تهدیدی جدی است که حتی با رفع تحریمها نیز برطرف نخواهد شد و نیاز به درمان فوری دارد.
عکس/کاشت نهال در پاکستان توسط رئیسی
ملاقات هادی چوپان با یک پرسپولیسی سرشناس+عکس
عکس/ اقامه نماز جماعت ظهر و عصر به امامت حضرت آیتالله خامنهای
عکس/ دیدار فرماندهان نیروهای مسلح با رهبر انقلاب
ویدیو طنز/تصاویر لحظه درگیری پدافند با ریز پرنده رژیم صهیونیستی
فیلم/تصویری دیده نشده از حمله نا موفق ریز پرنده ها به تاسیسات اصفهان
عکس/ تمسخر رژیم صهیونیستی توسط کاربران عرب در حاشیه حادثه اصفهان
طنز/ اولین عکس از محل برخورد موشک به پایگاه هشتم شکاری اصفهان
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
ادای احترام آیتالله رئیسی به اقبال لاهوری
جزئیات ثبت سفارش کتابهای درسی اعلام شد
ایران با ۳۱ سهمیه المپیک در مسیر پاریس/ ۷ رشته همچنان در انتظار
قیمت سکه و طلا در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
جزئیات تعرفه خدمات دارویی ۱۴۰۳ اعلام شد
کدام کشورها در کشتی فرنگی آسیا سهمیه گرفتند؟
روند نزولی بازار ارز ادامه دارد/ افزایش نرخ ارز در بحرانهای سیاسی، ناپایدار و موقتی است
تکلیف شهریه مدارس غیردولتی مشخص شد/ بالاترین شهریه ۶۵ میلیون تومان
خبر شوکه کننده درباره ترانه علیدوستی | مادر: برایش دعا کنید
واکنش عجیب آقای «جدی میفرمایید» به شکست تیلور
ستاره گلزن سابق استقلال قرمزپوش شد
این خودرو رکورددار افزایش قیمت در بازار خودروهای داخلی شد؛ ساینا، شاهین، سمند، ام وی ام و فونیکس چقدر قیمت خورد؟ | جدول قیمت ها
پرداخت با تلفن همراه بدون کارت بانکی چگونه است؟
کدام سلاح و مهمات قاچاق به نفع دولت مصادره میشود؟ + جزئیات
این اسلحه ها و مهمات به نفع دولت ضبط میشوند +اینفوگرافیک
انتقاد تند و تیز به شوخیهای سریال نون خ ۵
آغاز اعزام ایرانیها به عمره پس از ۹ سال
سلطان کوکائین دستگیر شد
اسم پدر و مادر از کارت ملی حذف میشود؟
جزئیات مذاکرات اوسمار و پرسپولیس/ مربی برزیلی چراغ سبز نشان داد
هدف نتانیاهو از حمله به رفح چیست؟
پاسخ مثبت بازیکن پرسپولیس به پیشنهاد میلیون دلاری
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟