به گزارش روزپلاس؛ این نرخ نسبت به تورم تیرماه که ۱۰.۲ درصد بوده، ۱.۳ درصد افزایش دارد. این در شرایطی است که چند ماهی بود اقتصاد ایران تورم تکرقمی را تجربه میکرد، اما به دنبال افزایش نرخ ارز و رسیدن نرخ دلار به بیش از 13 هزار تومان، تمام معادلات اقتصادی برهم خورد و حالا قیمت همه کالا و به خصوص کالاهایی که وابستگی دلاری داشتند و وارداتی بودند، افزایش یافته است. در این شرایط، برخی از تحلیلگران اقتصادی چشمانداز روشنی از نرخ تورم نمیبینند و حتی گاها کارشناسانی هستند که از خط ونزوئلایی شدن ایران صحبت میکنند، اما در مقابل، برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی با بیان دلایلی، تاکید دارند که ایران، ونزوئلا نمیشود.
ونزوئلا به کجا رسید؟
اقتصاد ونزوئلا از سال ۲۰۱۴ که سقوط قیمتهای نفت اجازه نداد این کشور آمریکای جنوبی بتواند سیستم سوسیالیست خود را با سوبسیدها و کنترل قیمت، حفظ کند، دائما در حال بدتر شدن است. حالا با فروپاشی اقتصاد وابسته به نفت ونزوئلا، ابرتورم در این کشور با سرعتی باورنکردنی رو به افزایش است.
چندی پیش کنگره مخالفان ونزوئلا اعلام کرد که تورم ۱۲ ماه منتهی به ماه ژوئیه ونزوئلا به ۸۲۷۶۶ درصد رسیده است. بر این اساس، با تداوم بحران اقتصادی و تورم شدید در ونزوئلا، رییسجمهوری این کشور دستور حذف 3 صفر از واحد پول ملی این کشور «بلیوار» را صادر کرد. صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده است که نرخ تورم این کشور تا پایان امسال به یک میلیون درصد هم برسد. تورم تنها در ماه ژوئیه ۱۲۵ درصد بوده است که ۳.۴ درصد کمتر از تورم ماه ژوئن است.
الخاندرو وارنر، رئیس دپارتمان نیمکره غربی صندوق بینالمللی پول در پستی که در وبلاگ این سازمان منتشر کرده است، مینویسد: «ما پیشبینی میکنیم تورم این کشور تا پایان ۲۰۱۸ به ۱ میلیون درصد برسد تا نشان دهد شرایط در ونزوئلا مشابه آلمان ۱۹۲۳ یا زیمباوه در اواخر سال ۲۰۰۰ است.»
تحلیل حسین عباسی، اقتصاددان و استاد دانشگاه مریلند نشان میدهد آنچه ونزوئلا را به بحران کشاند، این بود که سیاستهای افزایش رفاه همزمان با سرکوب انگیزههای تولید همراه شد. بهعلاوه، وقتی که قیمت نفت افت کرد، دولت دست از سیاستهای گسترده رفاهی نکشید، بلکه با اتخاذ سیاستهای مخرب سعی در ادامه آن داشت. دو سیاستی که تیر خلاص را به کشور زد، کنترل قیمت ارز و عدم کنترل حجم پول بود. وقتی که دولت با کمبود ارز مواجه شد و قیمت دلار رو به افزایش گذاشت، دولت همچنان سعی کرد قیمت آن را پایین نگه دارد. در نتیجه تقاضا برای محصولات وارداتی کاهش نیافت و انگیزه برای تولیدی که در خارج از کشور خریدار داشته باشد، ایجاد نشد.
براساس تحلیل عباسی، سیاست مخرب دیگر این بود که برای تامین مالی هزینهها از چاپ پول استفاده شد. نتیجه این شد که در مدت کوتاهی تورم سهرقمی در کشور ایجاد شد. ارزش پول ونزوئلا روزبهروز و ساعتبهساعت کاهش یافت. در این میان، دقیقا همان گروههایی که در تبلیغات حکومتی، هدف تمامی سیاستهای رفاهی اعلام میشدند، یعنی گروههای کمدرآمد جامعه، بیشترین صدمه را خوردند. این گروهها توانایی مالی مقابله با شوکهای قیمتی بزرگ را نداشتند و با شدت گرفتن بحران به سرعت تمام دارایی و سطح مصرف خود را از دست دادند.
احتمال ونزوئلایی شدن ایران نزدیک به صفر است
در این شرایط، تحلیلگران اقتصادی شباهتها و تفاوتهایی از دو اقتصاد ایران و ونزوئلا را مطرح میکنند تا احتمالا بتوانند پاسخ به این سوال نگرانکننده «آیا اقتصاد ایران ونزوئلایی میشود» را به شکلی واقعنگر ارائه کنند. مرتضی ایمانیراد، تحلیلگر اقتصاد بینالملل، احتمال ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران را نزدیک به صفر میداند؛ البته مگر اینکه اتفاقات عجیبی بیفتد. به اعتقاد وی، «احتمال تورمهای افسارگسیخته و مهار نشدنی بسیار کم است و حتی اگر تحریکهای سیاسی از بین بروند، احتمال کاهش دلار به زیر 10 هزار تومان زیاد خواهد بود.»
محمد واعظ، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان نیز از جمله افرادی است که اعتقاد دارد «وجود ویژگیهای مشابه در چند مورد، دلیلی بر یکسان انگاشتن کلیت اقتصاد نیست.» به گفته وی، «هر چند افزایش شدید نرخ ارز در هفته گذشته و گرانی برخی کالاها در ایران، شباهتهایی را در اقتصاد ونزوئلا ایجاد کرده است، اما این شواهد نمیتواند موجب ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران شود، زیرا ساختارهای این دو اقتصاد هر چند از جهاتی مشابه اما از جهات بیشتری متفاوت هستند.»
واعظ با ذکر مثالی توضیح میدهد: «اقتصاد ایران اکنون برخوردار از درآمد صادراتی چند 10میلیارد دلاری است که اقتصاد ونزوئلا فاقد این درآمدها است.»
ایران چرا به سرنوشت ونزوئلا دچار نمیشود؟
در این میان، سیامک قاسمی، کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در تحلیلی عنوان میکند «با آنکه خطر یک موج تورمی 50 درصدی یا حتی بیشتر در نیمه دوم امسال جدی است، اما ایران به دلایلی احتمالا به سرنوشت ونزوئلا دچار نمیشود.» وی با ذکر این دلایل، عنوان میکند: «رشد پایه پولی و نقدینگی در ایران با آنکه در سالهای گذشته بالاتر از ظرفیتهای پولی اقتصاد ایران بوده، اما هرگز در اندازه کشوری مثل ونزوئلا نبوده است. رشد نقدینگی ماهانه به طور متوسط ٢درصدی ایران قابل قیاس با رشد نقدینگی ماهانه بهطور متوسط ٦٠ درصدی ونزوئلا نیست.» قاسمی میافزاید: «اگر رشد نقدینگی در همه سالهای گذشته هم در تورم تبلور پیدا کند و به نوعی فنر تورمی نقدینگی کامل آزاد شود، ما هرگز به تورمهایی شبیه تورم ونزوئلا نخواهیم رسید. علاوه بر اینکه میدانید بخش مهمی از نقدینگی در شبکه بانکی کشور قفل شده و قابلیت تورمزایی در کوتاهمدت ندارد.»
این کارشناس اقتصادی در ادامه تحلیل خود تصریح میکند: «وابستگی اقتصاد ایران به دوپینگ نفت خیلی کمتر از ونزوئلا است و در شرایط فعلی درآمدهای مالیاتی سهم بیشتری از درآمدهای نفت را در درآمدهای دولت شامل میشود و البته حجم صادرات غیر نفتی ایران هم به نسبت ونزوئلا بسیار قابل توجه است.» وی یادآور میشود: «نسبت متغیرهای پولی تورمزا همچون پایه پولی، کسری بودجه دولت و حتی بدهی بانکها به بانک مرکزی نسبت به GDP در ایران بسیار بالاتر از ونزوئلا است و GDP بالا در ایران مثل یک ضربهگیر تورمی عمل میکند.»
قاسمی با اشاره به اینکه سرعت پایین گردش پول در اقتصاد ایران و شرایط رکودی و ایستایی بخش قابل توجهی از نقدینگی، احتمال ایجاد ابرتورمهایی شبیه ونزوئلا را کم میکند، متذکر میشود: «سهم ٦٠ درصدی بخش خدمات از GDP ایران و همینطور سهم بالای بخش خدمات از سبد تورمی ایران، امکان تاثیرپذیری زیاد نرخ تورم از افزایش قیمت ارز در مقایسه کشوری مثل ونزوئلا را کاهش میدهد.» وی تاکید میکند: «از نظر سیاسی با آنکه ایران طی دهههای اخیر درگیر نرخ های تورم نسبتا بالا بوده است، اما طی صد سال اخیر هر موج تورمی شدید یک تغییر یا اصلاح سیاسی سریع در ایران در پی داشته است و اصولا از نظر سیاسی امکان تحمل تورم های بالا در ایران وجود ندارد.» این تحلیلگر اقتصادی متذکر میشود: «همه اینها بیانگر آن است که با آنکه امکان افزایش تورم طی ماههای آینده زیاد است و احتمالا ما وارد یک دوره رکود تورمی خواهیم شد، اما ترس ونزوئلایی شدن خارج از ظرفیتها و واقعیتهای اقتصاد ایران است.»
راه چاره وجود دارد
هادی صالحیاصفهانی، استاد ایرانی دانشگاه ایلینویز در پاسخ به این پرسش که پیشبینی شما از شرایط تورمی کشور چه خواهد بود و چرا ایران ونزوئلا نخواهد شد؟ میگوید: «علت ونزوئلایی نشدن این است که میخواهم امیدوار باشم که کسی کاری انجام دهد که این شرایط ادامه پیدا نکند.» به گفته وی، «فکر میکنم راههایی وجود دارد که افرادی که میتوانند در تصمیمگیریهای اصلی شرکت کنند، چارهای بیندیشند. البته ممکن است مانند تثبیت نرخ ارز تصمیمی بگیرند که شرایط را بدتر کند.»
صالحیاصفهانی عنوان میکند: «در مورد ونزوئلا باید به این نکته توجه کرد که در این کشور مخالفان دولت در داخل کشور به هیچ عنوان با دولت نتوانستند کنار بیایند و این دعوای سیاسی به جایی کشید که دیگر نه راهی برای دولت باقی گذاشت و نه برای مخالفان. دولت نیز مجبور شد برای اینکه سرپا بماند، پول چاپ کند و به طرفدارانش بدهد و با ایجاد تورم مخالفان خود را حذف کند. این وضعیت ادامه پیدا کرده و در حالحاضر هر کاری انجام دهند، اعتماد عمومی برنمیگردد و مردم صف کشیدهاند که به کشورهایی مانند پرو و کلمبیا فرار کنند.» وی تصریح میکند: «در ایران به نظر میرسد در صورتی که دولت تصمیمگیریهای درستی انجام دهد، بهدلیل تحریمها و کاهش درآمدهای نفتی، دلار تا حدی بهطور طبیعی افزایش پیدا کند و به تبع آن درآمد واقعی مردم افت میکند. از سوی دیگر تقاضای واردات کاهش پیدا کرده و میتوان با ایجاد ظرفیتهای جدید در اقتصاد شرایط تثبیت شود.» صالحیاصفهانی متذکر میشود: «اگر بخواهیم تورم را کنترل کنیم، حتما درآمد مردم افت خواهد کرد؛ ولی میتوانیم از این شرایط گذر کنیم. البته اگر دولت خوب عمل نکند، این شرایط میتواند به یک بحران عمیقتر تبدیل شود. من امیداورم ما ملتی باشیم که مشکلاتمان را بهتر از ونزوئلا حل کنیم.»
تمامی مشکلات متوجه دولت نیست
اما در مقابل، حسین راغفر، اقتصاددان معتقد است که «تمامی وقایع کشور به خصوص بعد از سال 97 را باید با دقت بررسی کرد تا بتوان به نتیجهگیری درستی در مورد ونزوئلایی شدن ایران رسید، اما با نگاهی کلی به حوادث چند وقت اخیر به نظر ایران هم در حال تکرار تجربه تلخ ونزوئلا است.»
محمد خوشچهره، کارشناس اقتصادی نیز میگوید: «کاهش ارزش پول ملی در کشورهای مختلف جهان تجربه خوبی پیش روی ما قرار داده است. نمونه بارز این کشورها ونزوئلا است که این اتفاق در ابتدا بهصورت ساده آغاز شد، اما در نهایت به یک بحران و فاجعه اجتماعی و سیاسی در این کشور منجر شد.» به گفته وی، «متاسفانه استارت این رویداد در ایران نیز خورده است و اگر دولت و فراتر از آن نظام سیاسی و شورای عالی امنیت به درستی و بهصورت علمی و دقیق به این مساله ورود نکنند و راهحل عالمانه و حکیمانه برای این اتفاق پیدا نشود، همه ما در معرض آسیب قرار خواهیم گرفت. به همین دلیل نیز نباید اجازه داد فاجعه ونزوئلا در ایران تکرار شود.»
خوشچهره تاکید میکند: «بهنظر من کاهش ارزش پول ملی زنگ خطر را در بخشهای مختلف به صدا درآورده است. نکته قابل توجه اینکه پیامدهای این مساله تنها به دولت خلاصه نخواهد شد و به احتمال زیاد به بخشهای دیگر مدیریت جامعه نیز سرایت خواهد کرد.»
مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی میگوید: «اگر با مشکلات اقتصادی ایران برخورد علمی و کارشناسی نکنیم و به شکلی پوپولیستی رفتار کنیم و پوپولیستها بتوانند قدرت حاکم شوند، بیشک راه ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران بیش از هر زمانی هموار خواهد شد.»
خبرآنلاین
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟