مادر شدن از چه سنی خیلی دیر است؟

به گزارش روز پلاس؛

در حالی که موضوع زنانی که در سنین بالا بچه دار می شوند، هنوز در سراسر جهان مورد توجه رسانه هاست، در طی دهه‌های اخیر سنی که زنان تصمیم به بچه دار شدن می گیرند به میزان قابل توجهی افزایش یافته؛ در بریتانیا مسن ترین زنی که حامله شده ۶۶ ساله بوده. ولی آیا می توان تعیین کرد چه سنی برای مادر شدن خیلی دیر است؟

برای زنانی که تصمیم به داشتن فرزند می گیرند، امکان منجمد کردن تخمک، به این معنی است که خواهند توانست مادر شدن را به زمانی موکول کنند که از نظر حرفه‌ای کاملا تثبیت شده باشند، زمانی که از نظر مالی تامین هستند و امکان صرف وقت با فرزندان یا شریک زندگی را دارند.

ما به عنوان پزشکان متخصص، می دانیم که با بالا رفتن سن، احتمال خطرات بارداری نیز به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. به همین جهت به جای این که به منجمد کردن تخمک تنها به عنوان یک گزینه دیگر نگاه کنید باید به سؤال تازه دیگری که مطرح می شود نیز توجه کرد: آیا سن من برای بچه دار شدن بیش از حد زیاد است؟

سنی که زنان برای اولین بار مادر می شوند، در سراسر جهان به طور متوسط از ۱۸ سال تا ۳۰ سال است. امروزه زنانی که در کشورهای ثروتمندتر زندگی می کنند، اولین فرزند خود را در مقایسه با گذشته، به مراتب دیرتر به دنیا می آورند و زنان بریتانیایی که برای اولین بار مادر شده اند در زمره سی کشوری اند که از این جهت در صدر قرار دارند. جوانترین مادرها در آنگولا، بنگلادش، نیجر، چاد، مالی، گینه، اوگاندا، موزامبیک و مالاوی زندگی می کنند. در این کشورها حد متوسط سن مادر شدن ۱۸ سال است.

در بریتانیا اکنون حد متوسط طول عمر زنان ۸۳ سال است ولی زنان معمولا در حدود ۴۵ سالگی توانایی باروری را از دست می دهند. اما اگر تصور کنیم که زنی می تواند تخمک های خودش را در ۲۵ سالگی منجمد کند و این تخمک ها برای مدت نامحدود بدون این که آسیبی ببینند، منجمد باقی بمانند، و هنگام استفاده از این تخمک ها شانس باردار شدن این زن به همان اندازه ۲۵ سالگی اش باشد، این موضوع سبب می شود که او امکان کاملا تازه ای برای تعیین زمان تشکیل خانواده داشته باشد.

زنان با تعداد بی‌نهایت زیادی تخمک متولد می‌شوند و در طول زندگی تخمک‌های جدیدی تولید نمی‌کنند. هر قدر سن زنان افزایش می‌یابد، تعداد سلول‌های تخمک کاهش می‌یابد تا آنجا که زمانی که به ۳۰ سالگی می‌رسند تنها حدود ۱۲ درصد این تخمک‌ها باقی مانده‌اند.

    

    کاهش کیفیت سلول‌ها ‌باعث کم شدن قدرت باروری می‌شود

    همانطور که به سن زنان افزوده می‌شود، کیفیت سلول‌های تخمک‌ها کاهش می‌یابد که می‌تواند باعث کم شدن قدرت باروری و افزایش سقط جنین شود.

    

    برای دسترسی بهتر، تخمک‌ها با هورمون فعال می‌شوند.

    برای دسترسی به تخمک‌های مناسب، کلینیک‌های باروری به مدت دو هفته تخمدان‌های زن را با هورمون فعال می‌کنند و بعد تخمک‌ها را برمی‌دارند. برای برداشتن این تخمک‌ها یک سرنگ را از طریق دیواره واژن، (دستگاه تناسلی زن) وارد یکی از کیسه‌های کوچک داخل تخمدان می‌کنند. تخمک‌ها در آن کیسه قرار دارند .

    

    کیسه‌های داخل تخمدان زن برای برداشتن تخمک‌ها سوراخ می‌شود.

    با پیشرفتی که در تکنولوژی منجمد کردن تخمک حاصل شده، اکنون تخمک‌های منجمد تقریبا به همان اندازه تخمک‌های تازه قابل استفاده هستند. البته چون این روش هنوز جدید است، شمار بسیار کمی از زنان توانسته‌اند تخمک‌های منجمد شده خود را احیاء کنند. آمار زیادی در این مورد وجود ندارد.

    

    تخمک‌ها با استفاده از ویتریفیکی شکن منجمد می‌شوند.

    بعدا تخمک‌ها را با استفاده از متدی که ویتریفیکیشکن خوانده می‌شود (انجماد در برودت منهای ۱۳۰ درجه سانتیگراد)، منجمد می‌کنند. در مقایسه با روش معمول قبلی، این روش پیشرفته‌تراست. با این تکنیک، منجمد کردن تخمک‌ها با سرعت بی‌نهایت زیادی صورت می‌گیرد و خطر آسیب احتم.الی به ماده ژنتیک تخمک به دلیل تشکیل تبلور یخ کاهش می‌دهد

    

    تخمک‌های منجمد تقریبا به همان اندازه تخمک‌های تازه قابل استفاده هستند

    با پیشرفتی که در تکنولوژی منجمد کردن تخمک حاصل شده، اکنون تخمک‌های منجمد تقریبا به همان اندازه تخمک‌های تازه قابل استفاده هستند. البته چون این روش هنوز جدید است، شمار بسیار کمی از زنان توانسته اند تخمک‌های منجمد شده خود را احیاء کنند. آمار زیادی در این وجود ندارد.

    

    تخمک‌ها را می‌توان برای مدت طولانی ذخیره کرد.

    وتخمک‌ها را می‌توان برای مدت طولانی ذخیره کرد- در بدو امر، این مدت در بریتانیا ۱۰ سال بود- ولی طولانی کردن این مدت امکان‌پذیر است. هنگامی که یک تخمک را در درجه برودت بسیار زیاد منجمد می‌کنند، در طول ۱۰ هزار سال، تنها یک ثانیه به عمرش اضافه می‌شود.

    

    پس از ۲ تا ۵ روز رویان را وارد رحم مادر می‌کنند

    وقتی زنی تصمیم می‌گیرد حامله شود- ماه‌ها و شاید سال‌ها بعد- پس از یخ زدایی تخمک، با سرنگ آن را به اسپرم تزریق می‌کنند و برای بارور شدن (تشکیل نطفه) آن را در یک محفظه مخصوص نگاهداری می‌کنند. پس از ۲ تا ۵ روز رویان (نطفه تازه تشکیل شده) را وارد رحم مادر می‌کنند.

    

    شانس باروری متغیر است

    شانس این که از تخمک‌های منجمد شده، یک نوزاد زنده به دنیا بیاید بستگی دارد به این که چه تعدادی از تخمک‌ها منجمد شده‌اند، هنگامی که زنی تخمک‌های خود را ذخیره می‌کرده چه سنی داشته، و این که نحوه منجمد کردن تخمک‌ها چگونه بوده است.

    

    منجمد کردن تخمک‌ها تضمینی برای بچه دار شدن نیست

    منجمد کردن تخمک‌ها هیچ تضمینی نمی‌دهد که روزی شما صاحب یک فرزند خواهید شد ولی هر چقدر هنگام منجمد کردن تخمک‌ها جوانتر باشید، احتمال زنده ماندن تخمک‌ها بیشتر خواهد بود.

هر قدر که زنان حامله شدن را به تأخیر بیندازند، خطر نازایی ناشی از بالا رفتن سن افزایش می یابد. علاوه بر این خطر سقط جنین و سایر مشکلات حاملگی نیز در آنان بیشتر است و لقاح مصنوعی (آی وی اف) کمتر موفقیت آمیز خواهد بود. برای زنانی هم که که فرزند را دارند، ممکن است برای داشتن دومین یا سومین فرزند در سن بالا، با مشکلاتی روبرو شوند.

حتی برای زنان ۳۴ ساله که نسبتا جوان هستند، از ۳۰ درصد شانسی که برای حاملگی از طریق لقاح مصنوعی دارند هر سال ۳ درصد کاسته می شود. هنگامی که زنان وارد چهل سالگی می شوند، تنها امید واقعی آنها برای تشکیل خانواده، استفاده از تخمک یک زن جوان تر خواهد بود.

 

پزشکان آگاهند که هر چه سن زن افزایش می یابد، مشکلات بارداری نیز زیادتر می شود و ممکن است خانواده های جوان بدون مادر بمانند. بنابراین اگر چه در بعضی کشورها زنانی که بیشتر از هفتاد سال دارند، توانسته اند با استفاده از منجمد کردن تخمک صاحب فرزند شوند، باید پرسید که آیا این کار صحیح است یا این که باید محدودیتی برای سن استفاده از این تخمک ها در نظر گرفت؟ در حال حاضر اجماع جهانی وجود ندارد ولی پزشکان و نهادهای تخصصی ملزمند خطرات را به بیماران یادآوری کرده و خودشان محدودیت سنی را برای این روش مداوا، در نظر بگیرند.

منجمد کردن تخمک ها ممکن است دوره قابلیت باروری زنان را طولانی تر کند، ولی مسن تر بودن والدین می تواند برای فرزندان خطرات دراز مدتی داشته باشد. و اگر چه امکان دارد منجمد کردن تخمک ها و اسپرم بر سن بیولوژیکی غلبه کند، انرژی فیزیکی که برای مراقبت از کودکان خردسال لازم است، ممکن است عامل محدود کننده ای برای بسیاری از والدین بالقوه باشد. شاید ۴۰ سالگی دوران گذشته به مثابه۳۰ سالگی کنونی باشد، ولی برای زنان، مردان و جامعه در مورد این که آیا باید فرزند داشت و نیز زمان داشتن آن، لازم است توازنی وجود داشته باشد.

روزنامه ایران