فرزند صالح ، رحمت و برکت از طرف پروردگار

تفسیر اجمالی آیه ۷۳ سوره هود را در این گزارش بخوانید.

کد خبر: ۲۱۴۸۳۵

تاریخ انتشار:۱۵ شهريور ۱۴۰۰ - ۰۲:۰۰ - 06 September 2021

به گزارش سرویس حوزه و دانشگاه روزپلاس، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

قَالُوا أَتَعْجَبِینَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۖ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَکَاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ ۚ إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ

فرشتگان با او گفتند: آیا از کار خدا عجب داری؟ (عجب مدار) که رحمت و برکات خدا مخصوص شما اهل بیت است، زیرا خدا بسیار ستوده صفات و بزرگوار است.

تفسیر آیه ۷۳ سوره هود

امام باقر (ع) در روایتی فرمودند: «علیّ‎بن‌ابی‌طالب (ع) بر گروهی گذر کرد و به آن‌ها سلام داد. آنان در پاسخ سلام او گفتند: «عَلَیْکَ السَّلَامُ وَ رَحْمَةُ الله وَ بَرَکَاتُهُ وَ مَغْفِرَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ». امیرالمؤمنین (علیه السلام) به آن‌ها فرمودند: «در پاسخ سلام ما، بیش از آنچه ملائکه، خطاب به پدرمان ابراهیم (ع) گفتند، نگویید». آنان چنین‌گفتند: «رَحْمَتُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ».

روزی امیرالمؤمنین علی (ع) به گروهی سلام کردند، آن‌ها در جواب گفتند: «علیک السلام و رحمه اللّه و برکاته علیکم اهل البیت و مغفرته و رضوانه»، حضرت فرمودند:در پاسخ سلام، بیش از آنچه ملائکه به ابراهیم (ع)گفتند اضافه نکنید، لذا جمله‌ «و رحمه اللّه و برکاته» کافی است.

سؤال:با توجّه به اینکه در آیه فوق، فرشتگان به همسر حضرت ابراهیم (ع)، اهل بیت خطاب کردند و طبعاً همسر هر فردی اهلِ خانه او بشمار می‌آید، چرا در آیه تطهیر؛ «إِنَّما یُرِیدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»؛ همسران رسول خدا (ص) جزء اهل بیت او محسوب نمی‌شوند؟

پاسخ:اگر صرفاً به معنای لغوی کلمه تکیه کنیم، طبیعتاً کلمه‌ «اهل بیت» به همسر انسان اطلاق می‌گردد، امّا گاهی دلیل در دست داریم که فردی را از این معنا خارج می‌کند، نظیر آیه «إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ»، که فرزند نوح (ع) را از اهل او به حساب نمی‌آورد، یا گاهی دلیلی پیدا می‌شود که فردی را در این امر داخل می‌سازد، مثل آنچه که در مورد سلمان آمده که حضرت رسول (ص) فرمودند: «سلمان منّا اهل البیت»

در آیه تطهیر نیز روایات بسیاری در دست است که پیامبر اکرم (ص) با بردن افراد خاصّی به زیر عبا، فقط آن‌ها را اهل بیت خود نامیدند و اجازه نفرمودند که حتّی همسرشان امّ سلمه، وارد شود.

پیام‌های آیه ۷۳ سوره هود

۱-گاهی فرشتگان با غیر پیامبر نیز تکلّم و گفتگو می‌کنند. «قالُوا أَ تَعْجَبِینَ»

۲-زن نیز می‌تواند مخاطب ملکوتیان قرار گیرد. «قالُوا أَ تَعْجَبِینَ» (فرشتگان همسر حضرت ابراهیم را از ناباوری نهی کردند)

۳-هرگز از امداد‌های غیبی الهی، مأیوس نشویم. «أَ تَعْجَبِینَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ»

۴-برای برطرف کردن استبعاد وتعجّب در امری، نعمت‌های بیشمار الهی را یاد کنیم. «أَ تَعْجَبِینَ ... رَحْمَتُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ» (همان خدایی که آتش را بر ابراهیم (ع)، سرد و او را بر بت پرستان پیروز نمود، می‌تواند به پیرزنی عقیم و شوهری سالخورده، فرزندانی عطا فرماید)

۵-فرزند صالح، رحمت وبرکت از جانب خداست. «رَحْمَتُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ»