استرس در محیط کار را چطور درمان کنیم؟

وقتی بین تقاضای شغلی با توانایی فرد در انجام کار مورد نظر، عدم تعادل به وجود می‌آید فرد دچار استرس شغلی می‌شود.

کد خبر: ۲۱۶۲۷۱

تاریخ انتشار:۲۴ شهريور ۱۴۰۰ - ۱۴:۰۷ - 15 September 2021

به گزارش روزپلاس؛ دکتر سیدمحمد اسماعیل تقوی متخصص طب کار و بیماری‌های شغلی اظهار کرد: وقتی بین تقاضای شغلی با توانایی فرد در انجام کار مورد نظر، عدم تعادل به وجود می‌آید و پیامد ناشی از موفق نشدن شاغل مهم باشد، فرد دچار استرس می‌شود همچنین وقتی در محیط کار از فرد شاغل چیزی می‌خواهند، اما ممکن است توانایی کافی در انجام آن وظیفه را نداشته باشد در آن صورت فرد دچار استرس شغلی می‌شود.

متخصص طب کار و بیماری‌های شغلی با بیان اینکه مدل‌های مختلفی برای استرس وجود دارد، تصریح کرد: یکی از مطرح‌ترین آنها، مدل عدم تعادل بین تلاش و پاداش است به گونه‌ای که پاداش یا حقوق فرد کمتر از میزان کاری است که فرد انجام می‌دهد.

وی به انواع عوامل استرس‌زای محیط کار اشاره کرد و افزود: استرسور‌ها به گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند که از جمله آن‌ها شامل تغییرات در محیط کار مانند تغییرات مدیریتی، ارتباطات کافی بین کارکنان، تعارض وظایف کارکنان به عنوان مثال اختلاف بین یک کارمند در نوع پوشش با مدیر یا کارمندان دیگر، تعارض با اهداف سازمانی به عنوان مثال مسئولی که ماموریت دارد تعدادی نیروی قدیمی را در فرایند تعدیل نیرو اخراج کند.

دکتر تقوی خاطرنشان کرد: اگر مسئولیت‌هایی فراتر از دانش و آموزش یک فرد بر عهده وی گذاشته شود و ابهامی در عملکردش باشد و منابع ناکافی داشته باشد، همگی باعث استرس می‌شوند و وظایف فرد اگر از توان کاری اوبه صورت کیفی و کمی بیشتر باشد، یا حتی کمتر از قابلیت‌های او باشد، باعث استرس می‌شود.

وی به جنبه‌های فیزیکی و ظاهری محیط کار اشاره کرد و گفت: جنبه‌های فیزیکی و ظاهری محیط کار می‌تواند باعث استرس شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به بهم ریختگی یا نازیبایی محیط کار، مشکلات ارگونومیک، سرو صدا، آلاینده‌ها و گرد و غبار، وجود خطرات ایمنی محیط کار اشاره کرد.

دکتر تقوی با بیان اینکه ویژگی‌های فردی هر شخص بر استرس نقش دارند، تصریح کرد: ساختار شخصیتی فرد، زندگی خانوادگی، سن فرد و حمایت‌های اجتماعی بر استرس شغلی موثر بوده همچنین شیفت کاری به خودی خود سبب افزایش استرس شغلی می‌شود.

وی گفت: استرس شغلی بر روی روان افراد تاثیر منفی می‌گذارد به عنوان مثال افزایش اضطراب، تنش‌ها، عصبیت‌ها، افسردگی، کاهش تمرکز، تحریک پذیری افراد، مشکلات خانوادگی مانند گوشه گیری، مشاجرات خانوادگی، کاهش فعالیت‌های خانوادگی و در موراد شدیدتر اختلالات روانشناختی مثل اختلالات Adjvstment و سوء مصرف مواد مخدر را باعث می‌شود.

وی ادامه داد: استرس شغلی می‌تواند مشکلات قلبی و عروقی از جمله افزایش حملات قلبی را به دنبال داشته باشد همچنین افزایش فشار خون، افزایش سطح کلسترول از دیگر اثرات استرس شغلی بر روی افراد است.

این پزشک متخصص گفت: اختلالات گوارشی مثل زخم معده، افزایش احتمال بروز دیابت، سردرد‌ها و آسم و افزایش احتمالی آسیب‌های جسمانی و تصادف و کمردرد شغلی از جمله اثرات منفی استرس شغلی محسوب می‌شوند.

دکتر تقوی به بیان راه‌های کنترل و پیشگیری از استرس شغلی پرداخت و گفت: باید توسط کارفرمایان و مدیران برنامه‌ای اجرا شود که تمرکز آن روی راه حل‌هایی برای حل مشکلات کارگران باشد.

وی اجرای برنامه‌های مشاوره‌ای توسط افراد مجرب را بسیار موثر خواند و تصریح کرد: مشاوران می‌توانند آموزش‌هایی در مورد استرس شغلی و تاثیرات آن بر روی سلامت و مدیریت کردن آن به شاغلین بدهند و کارفرمایان باید به این مهم توجه ویژه داشته باشند.

این متخصص بیماری‌های شغلی ادامه داد: کارفرما باید مداخلات مثبتی در محیط کار داشته باشد همچنین وظایف به‌درستی تعیین و تعریف شوند همچنین فشار کار و تحمل افراد سنجیده شود و پاداش‌های متناسب با زحمت افراد در نظر گرفته شود و حمایت‌های روانی و اجتماعی از شاغلین اعمال شود.

وی گفت: آموزش‌هایی مثل حل تعارض، حل مشکل، ارتباطات عمومی و مدیریت زمان بسیار کمک‌کننده است.

وی ادامه داد: سازمان NIOSH (انستیتوی ملی ایمنی و بهداشتی آمریکا) دستورالعملی سازمانی برای جلوگیری از استرس شغلی تعیین کرده است که شامل تنظیم فشار کار با توانایی شاغل، تعریف دقیق وظایف و مسئولیت‌ها و مشاغل ارزشمند و تحریک کننده است که به کارگران اجازه داده می‌شود تا توانایی خود را بکار گیرند، همچنین افزایش ارتباطات بین شاغلین، مشارکت شاغلین در تصمیمات سازمان در مورد وظایف آن‌ها و اینکه شغل آن‌ها چگونه اجرا شود و در مشکلات محیط کار از راهنمایی شاغلین استفاده شود.

دکتر تقوی در پایان گفت: تکنیک‌های فردی برای مدیریت استرس وجود دارد که با تمرینات تنفس عمیق، یوگا، تمرینات ورزشی، مدیتیشن، ریلاکسیشن و بیوفیدک امکان‌پذیر است.