«بلفاست» منتقدان سختگیر را به وجد آورد/

زندگی با وجود خشونت‌ها ادامه دارد

فیلم‌های زندگینامه‌ای طرفداران زیادی در هر دو گروه فیلمسازان و تماشاگران سینما دارند.

کد خبر: ۲۳۰۲۹۵

تاریخ انتشار:۲۲ آذر ۱۴۰۰ - ۱۵:۲۶ - 13 December 2021

فیلم‌های زندگینامه‌ای طرفداران زیادی در هر دو گروه فیلمسازان و تماشاگران سینما دارند. آکادمی اسکار هم با توجه به نوع اهدا و پخش جوایز خود (به‌ویژه در دو بخش بهترین بازیگران زن و مرد) نشان داده که علاقه و توجه زیادی به فیلم‌های این ژانر سینمایی و بازیگران آنها دارد.

این فیلم‌های زندگینامه‌ای طیف وسیع و متنوعی از آدم‌های سرشناس در رشته‌های مختلف و متفاوت را دربرمی‌گیرد. فیلمنامه‌نویسان ماهر دنیای سینما هر چند روز یک‌بار سراغ یک چهره مطرح و صاحب‌نام در رشته‌ها و حرفه‌هایی چون ورزش، سیاست، پزشکی و... می‌روند و ماجراهای زندگی افراد مشهور این حرفه‌ها را به رشته تصویر درمی‌آورند. اما در بین فیلم‌های این دسته، تولید فیلم‌های شرح‌حال‌گونه در ارتباط با اهالی سینما چیز دیگری است و به‌شدت محبوب تماشاگران واقع شده‌است.

این‌طور که معلوم شده، برای تماشاگران سینما چیزی جالب‌تر و جذاب‌تر از دیدن ماجراهای زندگی بازیگران و فیلمسازان مشهور نیست. همین نکته باعث شده تا فیلمسازان هر چند وقت یک‌بار به فکر این بیفتند که داستان زندگی و فعالیت‌های هنری یکی از همکارانشان را جلوی دوربین به تصویر کشیده و زنده کنند.

برخی اوقات این کار تا آنجا پیش می‌رود که داستان زندگی خودشان، طرح اصلی فیلم‌هایشان می‌شود. «بلفاست» یکی از آن فیلم‌هایی است که سازنده‌اش کنت برانا سراغ دوران کودکی خودش و ماجراهای زندگی در کنار خانواده‌ای خوشبخت در دهه ۷۰ میلادی برود. این کمدی درام زندگینامه‌ای به احترام سینمای کلاسیک به صورت سیاه و سفید ساخته شده و تنها سه صحنه کوتاه رنگی دارد.

این صحنه‌ها هم مربوط به دنیای سینما و تئاتر هستند که نشان از عشق و علاقه مفرط برانا به این دو رشته هنری می‌دهد و او با رنگی کردن صحنه‌هایی که شخصیت‌های اصلی مشغول تماشای دو فیلم سینمایی و یک نمایش تئاتری هستند، طنز جالبی به دنیای سیاه و سفید شخصیت محوری داستانش (که خودش باشد) می‌دهد.

داستان فیلم شرح خاطرات خانواده‌ای کارگر در بلفاست پرآشوب، از نگاه بادی ۹ ساله (با بازی درخشان جود هیل در اولین کار سینمایی‌اش) است. او در کنار پدر و مادر (جمی دورنان یکی از نامزدهای ایفای نقش جیمز باند بعدی سینما و سیتریونا بالف)، پدربزرگ و مادربزرگ (حضور درخشان و بی‌تکرار جودی دنچ کهنسال با چشمانی غمگین و سیران هیندز) و برادرش بیلی در بلفاست سال ۱۹۶۹ زندگی می‌کند.

نزاع بین اهالی کاتولیک و پروتستان در کوچه و خیابان ادامه دارد و خشونت‌های نژادی و مذهبی، زندگی را بر بزرگ‌ترها زهر کرده است. اما تمام توجه بادی به مجموعه‌های موفق تلویزیونی همچون «سفرهای ستاره‌ای/پیشتازان فضا» و وسترن‌های کلاسیکی است که نمایش داده می‌شود و جان وین و جیمز استوارت بازیگرانش هستند. در سینما هم «چیتی چیتی بنگ» و «یک میلیون سال قبل از میلاد مسیح» او را به هیجان می‌آورد.

با آن‌که پدر خانواده با مشکلات سخت مالی دست و پنجه نرم می‌کند و در فکر مهاجرت کاری با اعضای خانواده است، بادی لباس سرنشینان سفینه فضایی اینترپرایز را به تن می‌کند و به‌دنبال جلب کردن توجه همکلاسی شیرین‌زبانش است. تعریف داستان زندگی بادی با تلخ و شیرین‌های زیادی همراه است و با خودش، بخش مهمی از تاریخ شهر بلفاست و سرنوشت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ساکنانش را مرور می‌کند.

منتقدان انگلیسی سخت بلفاست را پسندیده‌اند و از آن به‌عنوان یکی از امیدهای اصلی اسکار پیش‌رو اسم می‌برند. تماشاچی عادی غیر‌انگلیسی هم به‌راحتی با داستان زندگی بادی و ماجراهایش همراهی و همذات‌پنداری می‌کند. با وجود تلخی نهفته در این داستان، حس زندگی و شوخ‌طبعی در آن جریان دارد و این نکته‌ای است که از نگاه منتقدان دور نمانده است.

آنها برانا را به‌دلیل تعادل مناسبی که بین درام و طنز برقرار کرده تحسین کرده‌اند. جولای ۲۰۲۰ که برانا خبر ساخت فیلمش را داد، بسیاری تعجب کردند. او در چند سال اخیر درگیر بازی در نقش هرکول پوآرو در «قتل روی رود نیل» بوده که حال و هوایی پررمزوراز و کارآگاه پوآرویی داشته و اصلا در دنیایی متفاوت از بلفاست حرکت می‌کرده‌است.

با وجود شیوع کرونا، برانا فیلمش را در میانه هجوم مرگبار کووید ــ ۱۹ فیلمبرداری کرد و این در حالی بود که صحنه‌هایی از فیلم نیازمند حضور تعداد زیادی بازیگر و نابازیگر بود که باید صحنه‌های درگیری و اعتراضات خیابانی را بازی می‌کردند. استقبال تماشاگران جشنواره فیلم تلوراید از اولین نمایش جهانی بلفاست آن‌قدر خوب و بالا بود که لقب اثری را گرفت که بیشترین تعداد نمایش جشنواره‌ای را داشته‌است.

تماشاگران جشنواره تورنتو ۲۰۲۱ هم جایزه انتخاب تماشاگران خود را به بلفاست دادند. شرکت مستقل فیلمسازی فوکوس فیچرز اواسط نوامبر آن را در آمریکای شمالی اکران کرد. تعداد ۵۸۸ سالن سینما در این مکان بلفاست را اکران کردند و توانست نزدیک ۲‌میلیون دلار فروش کند. منتقدان سینمایی می‌گویند جمع بازیگران فیلم امسال نامزد اصلی رقابت‌های اسکاری در دو رشته بازیگران زن و مرد خواهند بود.