واکاوی دلایل علمی تغییر ساعت رسمی کشور

با تغییر ساعت می‌توان فعالیت‌های روزمره مردم را به ساعات روشنی هوا منتقل کرد و ساعات تاریکی را برای استراحت و سایر فعالیت‌ها اختصاص داد.

کد خبر: ۲۴۳۴۶۲

تاریخ انتشار:۲۲ اسفند ۱۴۰۰ - ۱۷:۰۰ - 13 March 2022

به گزارش روزپلاس؛ نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح امروز طرحی را در دستور کار خود قرار دادند که در صورت تصویب از تغییر ساعت رسمی کشور ابتدای فروردین ماه هر سال جلوگیری می‌کند.

جای سوال است که این طرح که به عقیده برخی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، اولویت کشور نیست چرا باید با این فوریت زمان مجلس را به خود اختصاص دهد، و این موضوع بحث‌های کارشناسی متعددی را پیرامون خود به همراه داشته است.

یکی از مهمترین بحث‌های کارشناسی شکل گرفته پیرامون این مسئله، افزایش تقاضای برق به هنگام جلوگیری از تغییر ساعت رسمی کشور است.

*دلیل اصلی تغییر ساعت رسمی در ابتدای سال

بر همین اساس اگر بخواهیم دلیل افزایش مصرف برق توسط مشترکان در صورت عدم تغییر ساعت رسمی کشور را متوجه شویم، باید بدانیم در دنیا سه زمان قراردادی مهم بیشتر مورد توجه است. این سه زمان به ترتیب زمان خورشیدی، زمان استاندارد و زمان محلی است.

بر این اساس، در یک نظام تغییر ساعت به منظور بهره‌گیری از روشنایی نور روز که اختصارا (DST) نوشته می‌شود، به منظور صرفه جویی در انرژی، زمان محلی را به زمان خورشیدی نزدیک‌تر کرده تا بتوان از نور طبیعی خورشید استفاده بیشتر انجام داد.

با جابه‌جایی یک ساعته زمان، هنگام طلوع خورشید ساعت ۶ صبح شده که موجب افزایش طول روز در انتهای آن می‌شود، یعنی غروب خورشید به جای ساعت ۷:۳۰ عصر به ۸:۳۰ عصر انتقال پیدا می‌کند.

جلو بردن ساعت به میزان یک ساعت در اول فروردین و عقب کشیدن آن در ۳۱ شهریور زمینه ایجاد نقاط مثبت بسیاری را مهیا می‌کند. بر این اساس، با جلو بردن ساعت به میزان یک ساعت در اول فروردین، وقت تلف شده و غیر قابل استفاده افراد کاهش پیدا می‌کند، به عبارت دیگر، فاصله زمانی بین بیدار شدن مردم و شروع کار روزانه کم می‌شود و معادل آن به ساعت مناسب برای خوابیدن افزوده خواهد شد.

از طرفی ساعت مناسب برای خواب افراد در طول شبانه روز در فصل بهار و تابستان به ۷ ساعت افزایش پیدا می‌کند که معادل فصول پاییز و زمستان خواهد بود. علاوه بر این با جلو بردن ساعت در اول فروردین، به ساعت فعالیت مشترکان در زمان روشنایی روز یک ساعت افزوده می‌شود و معادل آن از فعالیت‌ها در طول شب کاسته خواهد شد.

بر این مبنا در فصل بهار و فصل تابستان که روز‌ها از شب‌ها بلندتر است و حدود ۶۰ درصد از شبانه روز را روز تشکیل می‌دهد، با تغییر ساعت می‌توان فعالیت‌های روزمره مردم را به ساعات روشنی هوا منتقل کرد و ساعات تاریکی را برای استراحت و سایر فعالیت‌ها اختصاص داد.

*تاثیر سوء جلوگیری از تغییر ساعت رسمی بر اقتصاد کشور

مسئله افزایش فعالیت در ساعات روشنایی روز و ایجاد زمینه استراحت در ساعات شب به دلیل تغییر ساعت رسمی در ابتدای فروردین‌ماه سبب می‌شود تا نیاز مشترکان به انرژی برق به خصوص در ساعات اوج بار بیشتر از گذشته شود.

بر اساس اظهارات سخنگوی صنعت، برق، تغییر ساعت رسمی کشور در ابتدای فروردین ماه حدود ۲ درصد در اوج مصرف و ۴ درصد در مصرف انرژی تأثیر دارد.

از سوی دیگر بر مبنای بررسی‌های علمی انجام شده بر روی منحنی بار ۲۴ ساعته کل کشور، طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ به طور متوسط حدود ۴ درصد از مصرف برق در ۶ ماه نخست سال از محل اجرای طرح تغییر ساعت صرفه‌جویی شده است که معادل ۱۰۶ میلیارد کیلووات ساعت در طول ۷ سال اخیر است، انرژی صرفه‌جویی شده ناشی از این طرح به طور متوسط سالانه بالغ بر ۱.۴ میلیارد دلار بوده است.

*بار روانی خاموشی از بار روانی تغییر ساعت برای جامعه بیشتر است

به استناد نظرات کارشناسان، افزایش اوج بار نتیجه مستقیم تصویب طرح جلوگیری از تغییر ساعت است و این مسئله در سالی که ناترازی برق نزدیک به ۱۵ هزار مگاوات برآورد می‌شود، می‌تواند ضربه عظیمی به تامین برق وارد کرده و زمین افزایش ناترازی نزدیک به ۱.۵ هزار مگاواتی را را ایجاد کند و انرژی معادل کل انرژی تولید شده توسط نیروگاه‌های برقابی کشور در در خود ببلعد.

بر اساس گزاره‌های عنوان شده، به نظر می‌رسد در سالی‌که تقاضای برق کشور به رکورد جدید دست پیدا می‌کند، حرکت به سوی تصویب قوانینی که زمینه تشدید مصرف برق را ایجاد خواهد کرد، نباید در دستور کار قرار گرفته و تداوم قانون تغییر ساعت در مجموع به نفع فضای کشور است.

در این شرایط به نظر می‌رسد، حتی اگر بخواهیم بر مبنای استدلالات اجتماعی از تغییر ساعت رسمی جلوگیری کنیم، باید این مسئله را به سال‌هایی موکول کنیم که تراز تولید و مصرف برق تراز متعادلی است. به عبارت دیگر اجرای این طرح در سال جاری می‌تواند زمینه خاموشی را مهیا کرده که بار روانی بیشتری از تغییر ساعت به جامعه وارد خواهد کرد.