چرا تا ۸۰سال دیگر خاورمیانه مکانی برای زندگی نیست؟/ شرایط یکسان بندرعباس، کویت، ابوظبی، دوحه و دوبی

اخبار روز گذشته هم بخشی از آینده وحشتناک خاورمیانه را تایید می کرد، دما هوا در کویت و بصره رکورد شکنی کردند و اگر سازمان جهانی هواشناسی تایید کند رکورد دومین و سومین دما گرم جهان در تاریخ توسط این دو منطقه شکسته می شود. اما آیا واقعا این روند ادامه دار است؟ آیا واقعا خاورمیانه تا پایان قرن غیر قابل سکونت می شود؟ چرا 

با گرمایش جهان عوامل طبیعی که حیات انسان را تهدید می کنند افزایش پیدا کرده اند، عواملی مانند طوفان شن و آب شدن یخ های قطبی اما عامل دیگری هم می تواند منجر به مرگ انسان شود؛ گرما. تحقیقات زیادی تاکنون در این رابطه انجام شده است، اما معتبرتین این تحقیق ها یکی تحقیق دانشگاه «ام آی تی» است که در مجله نیچر منتشر شده و دیگری تحقیق موسسه ماکس پلانک.

آیا بدن انسان نسبت به هر دمایی مقاوم است ؟

بسیاری بر این باورند که انسان به افزایش دما انعطاف پذیر است و حیات بر روی خاورمیانه از بین نمی رود. ولی آیا واقعا اینگونه است؟

مانند هر گونه ای قسمتی از حیات انسان هم به دما مشخصی مقاوم است. انواع محتلفی دما وجود دارد، یکی دمای خشک (همان دمای اندازه گیری شده توسط دما سنج) و یکی دمای حباب مرطوب که ترکیبی از دمای خشک و رطوبت است در این رابطه دکتر بهلول علیجانی، استاد اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی به خبرآنلاین می گوید: «بر اساس تحقیقی که در سال 2010 انجام شد بدن انسان نسبت به دما خشک انعطاف پذیر است به این شرط که دمای حباب مرطوب کمتر از مرز 35 درجه بماند.»

البته دانشمند دانشگاه زوریخ در رابطه با این پدیده گفته است: می توانید دمای یک حمام بخار فنلاندی را که خشک است به بیش از 100 درجه برسانید، زیرا با عرق کردن دمای بدن شما کاهش پیدا می کند، اما اگر دمای یک حمام ترکیه ای را به بالای 40 درجه برسانید هرچقدر هم عرق کنید دما بدن شما کاهش پیدا نمی کند و این منجر به جمع شدن گرما در بدن شما می شود.

با این حال استاد اقلیم شناسی دانشگه خوارزمی در این رابطه به خبرآنلاین گفت: اگر دمای مرطوب به بالای 35 درجه افزایش پیدا کند، به علت اشباع شدن هوا روش عرق کردن منجر به سرد شدن بدن نمی شود و دما بدن بعد از ساعتی افزایش پیدا می‌کند.

بر اساس اطلاعات این تحقیق تحمل کردن دمای حباب مرطوبی که بالای 35 درجه باشد به مدت 6 ساعت برای انسانی که شرایط جسمی خوبی هم داشته باشد ممکن نیست. البته علیجانی در این رابطه نظر دیگری دارد: «این تحقیق اغراق آمیز است و اگر دما بالای 6 ساعت بیشتر از 35 درجه شود شرایطی که به آن امواج گرمایی می گوییم ایجاد می شود و آن منجر به آسیب دیدن افراد سالمند می شود.»

بیشترین دمایی که تاکنون در کره زمین گزارش داده شده است حدود 60 درجه است اما حتی اگر دما کمتر از 60 درجه باشد و رطوبت وجود داشته باشد احتمال سکته قلبی، سخت تر شدن پرواز هواپیما ها، خراب شدن ریل های قطار و ... وجود دارد. با این وجود آیا امکان اینکه دمای حباب مرطوب مناطقی در جهان به بالای 35 درجه برسد وجود دارد ؟ احتمال رخ دادن این اتفاق در چه مناطقی بیشتر است؟

سال گذشته بندر ماهشهر در ایران گرم ترین نقطه کره زمین شد، در این زمان دمای حباب مرطوب در ایران هم به 34.6 درجه سلسیوس رسید البته مدت زمانی که این اتفاق افتاد کمتر از یک ساعت بود، این خود مدرکی از این بود که شاید مناطقی مانند ماهشر غیر قابل زندگی شوند.

تحقیق دانشگاه «ام آی تی» از آینده وحشتناک خاورمیانه

تحقیقات دانشگاه «ام آی تی» هم که در مجله نیچر منتشر شد نشان می دهد که اگر روند تولید گازهای گلخانه متوقف نشود دمای حباب مرطوب بسیاری از مناطق خاورمیانه به بالای 35 درجه می رسند و خاورمیانه را غیرقابل زندگی می کند. در اقلیم کنونی میانگین دمای حباب مرطوب مناطقی در خاورمیانه 31.6 درجه سلسیوس است. اما تولید گازهای گلخانه ای بیشتر اقلیم کنونی را باز هم تغییر می دهد و با ادامه این روند دمای حباب مرطوب بسیاری از مناطق خاورمیانه به بیش از 35 درجه سانتی‌گراد می رسد.

گفتنی است به علت ترکیبی از ارتفاع پایین، آسمان صاف، آبی که گرما را جذب می کند و سطح خلیج فارس که منجر به افزایش رطوبت می شود خاورمیانه از آسیب پذیر ترین مناطق در زمینه افزایش دما است.

بر اساس این تحقیقات با ادامه روند تولید گازهای گلخانه ای، که کشورهای خاورمیانه خود به علت نفت خیز بودن در آن تاثیر زیادی دارند، منجر به افزایش میانگین دمای حباب مرطوب حداکثر بسیاری از مناطق خاورمیانه می شود. حتی طبق این تحقیق دمای حباب مرطوب شهرهای ابوظبی، بندرعباس، دوبی، دوحه و ظهران در طول 30 سال پایانی قرن 21 بارها به بالای 35 درجه می رسد.

در آن روزها دمای 45 درجه سلسیوس در طول سه ماه تابستان در بسیاری از مناطق خاورمیانه دمای معمولی می شود و حتی در بعضی از مواقع دمای هوا در کویت و العین به 60 درجه هم می رسد. گفتنی است با ادامه گرمایش جهانی در مکه دمای حباب مرطوب به 32 و33 درجه می رسد و حج در طول فصل تابستان برای سلامت مسلمانان بسیار خطرناک می شود.

محققان این تحقیق دانشگاه «ام‌آی‌تی» در رابطه با نتایج تحقیقشان به گاردین گفتند که تا 80 سال دیگر بسیار مناطقی از خاورمیانه مانند یکی از بیابان های آفریقا می شود که هیچ کسی در آن زندگی نمی کند.

تحقیق موسسه ماکس پلانک

موسسه ماکس پلانک هم امسال گزارش دیگری در رابطه با افزایش گرما و غیر قابل زندگی بودن خاورمیانه و شمال قاره آفریقا داشت، بر اساس این تحقیق تا 80 سال دیگر افراد بیشتری از خاورمیانه مهاجرت می کنند.

در این توافق آورده شده است که با ادامه گرمایش جهانی آینده وحشتناکی در انتظار خاورمیانه است و هدف محدود کردن افزایش دما کره زمین در توافق پاریس هم نمی تواند جلوی این آینده را بگیرد. زیرا سرعت افزایش دما در خاورمیانه دو برابر سرعت افزایش دما جهان است.

طبق این تحقیق در طول زمستان میانگین دمای خاورمیانه 2.5 درجه و در طول تابستان میانگین دما حدود 5 درجه سلسیوس افزایش می یابند.

نیو صدر