هفت شهر عشق را عطار گشت

بیست و پنجم فروردین ماه روز بزرگداشت شاعر و عارف ایرانی، عطار نیشابوری
کد خبر: ۲۴۷۲۹۲
تاریخ انتشار:۲۵ فروردين ۱۴۰۱ - ۰۹:۳۶ - 14 April 2022
هفت شهر عشق را عطار گشت


به گزارش روزپلاس؛ بیست و پنجم فروردین ماه در تقویم به نام شاعر و عارف فارسی زبان، عطار نیشابوری نام گذاری شده است. به این بهانه مروری کوتاه بر زندگی این شاعر بزرگ ایرانی خواهیم داشت. با ما همراه باشید.

فریدالدین محمد عطار نیشابوری، معروف به عطار و عطار نیشابوری، شاعر و عارف ایرانی قرن ششم و هفتم قمری بود. او در سال ۵۴۰ق یا ۵۳۷ق در منطقه کَدکَن حوالی نیشابور به دنیا آمد.

پدر او داروفروش (عطار) بود و فریدالدین نیز ابتدا به شغل پدر مشغول شد.  او برای کسب علم، به هند، عراق، شام و مصر مسافرت کرد. سپس به نیشابور بازگشت و تا پایان عمر در آنجا زیست.

عطار با علوم مختلفی مانند قرآن، حدیث، فقه، تفسیر، ‌طب، نجوم و کلام آشنا بود که نتیجه آن در آثارش نیز دیده می‌شود. درباره مذهب عطار نیشابوری اختلاف است. او اشعار بسیاری درباره فضیلت خلفا، ابوحنیفه و شافعی دارد که به‌گفته سعید نفیسی و بدیع‌الزمان فروزانفر، نشان می‌دهد بر مذهب اهل سنت بوده است.  با وجود این، توصیفات او از حضرت علی(ع) و اهل بیت(ع) در آثارش، موجب شده است کسانی وی را شیعه بدانند؛ تا جایی که قاضی نورالله شوشتری، عطار را شیعه‌ای خالص ‌دانسته است. 

برخی از جمله نورالله شوشتری با انتساب کتاب مَظهرُالعجایب به عطار، اشعار آن را دلیل شیعه بودن عطار دانسته‌اند. اشعار این کتاب درباره انسان کامل است و از امام علی(ع) تا امام رضا(ع) را شامل می‌شود. اما پژوهشگران ادبیات فارسی این کتاب را از آثار عطار نمی‌دانند. 

عطار نیشابوری را از عارفان بزرگ ایران می‌دانند و می‌گویند او تحولی عمیقی در عرفان اسلامی ایجاد کرده است.  به‌گفته سعید نفیسی، عطار مرید شیخ نجم‌الدین کبری، بنیان‌گذار طریقه کبرویه، از سلسله‌های مهم تصوف در قرن ششم و هفتم قمری بوده است. جامی او را مرید شیخ مجدالدین بغدادی، عارف قرن ششم و هفتم قمری دانسته است؛ اما به‌نظر زرین‌کوب و فروزانفر، دیدار عطار با شیخ مجدالدین دلیل انتساب و ارادت او به مسلک شیخ نیست.

آثار عطار عبارت‌اند از:

آثار منظوم: الهی‌نامه، اسرارنامه، جواهرنامه، خسرونامه، شرح القلب، مصیبت‌نامه، منطق الطیر، دیوان اشعار، مختارنامه. 

آثار منثور: یکی از معروف‌ترین کتاب‌های عطار تذکرةالاولیا است که به نثر نوشته شده است. این کتاب حکایت‌ها و گفتارهایی از اولیای الهی را از امام صادق(ع) تا منصور حلاج شامل می‌شود. و با ذکر مختصری از امام باقر(ع) پایان می‌یابد. همچنین در آن، از افرادی مانند ابوحنیفه، شافعی و احمد بن حنبل سخن آمده است.

هفت شهر عشق را عطار گشت

هفت شهر عشق را عطار گشت

هفت شهر عشق را عطار گشت

از ده کتاب عطار، هشت کتاب باقی مانده است و از دو اثر او، یعنی جواهرنامه و شرح‌القلب نشانی نیست. تخلص عطار نیشابوری در اشعارش «فرید» و «عطار» است.

سرانجام او در حمله سربازان مغول به نیشابور، اسیر و سپس در سال ۶۱۷ یا ۶۱۸ق  و یا ۶۲۷ق کشته شد. آرامگاه او از مکان‌ها دیدنی شهر نیشابور در استان خراسان رضوی است که جزو آثار ملی ایران است .

در ادامه بخشی از اشعار او را می‌خوانیم:

عمری به هوس گذاشتی خیز و برو ... سر بر که و مه فراشتی خیز و برو
زین بیش دنیا نمی رسد حصه تو ... چون نوبت خویش داشتی خیز و برو
دانی تو که هر که زاد ناچار بمرد ... به از چو من و چون ز تو بسیار بمرد
هر روز بمیر صد ره و زنده بباش ... کاسان نبود تو را به یک بار بمرد
چون قاعده بقای ما عین فناست ... بر عین فنا کار به نتوان آراست
بعضیز که آن موقع که بنشستی راست ... چه سود که نانشسته بر باید خاست

*********
ای دل اگر عاشقی در پی دلدار باش
بر در دل روز و شب منتظر یار باش
 
دلبر تو دایماً بر در دل حاضر است
رو در دل برگشای حاضر و بیدار باش
 
دیده ی جان روی او تا بنبیند عیان
در طلب روی او روی به دیوار باش
 
ناحیت دل گرفت لشگر غوغای نفس
پس تو اگر عاشقی عاشق هشیار باش
 
نیست کس آگه که یار کی بنماید جمال
لیک تو باری به نقد ساخته ی کار باش
 
در ره او هرچه هست تا دل و جان نفقه کن
تو به یکی زنده‌ای از همه بیزار باش
 
گر دل و جان تو را در بقا آرزوست
دم مزن و در فنا همدم عطار باش
************
برقع از ماه برانداز امشب
ابرش حسن برون تاز امشب
دیده بر راه نهادم همه روز
تا درآیی تو به اعزاز امشب
کارم انجام نگیرد که چو دوش
سرکشی می‌کنی آغاز امشب
گرچه کار تو همه پرده‌دری است
پرده زین کار مکن باز امشب
همچو پروانه به پای افتادم
سر ازین بیش میفراز امشب
مرغ دل در قفس سینه ز شوق
می‌کند قصد به پرواز امشب
دانه از مرغ دلم باز مگیر
که شد از بانگ تو دمساز امشب
دل عطار نگر شیشه صفت
سنگ بر شیشه مینداز امشب


هفت شهر عشق را عطار گشت
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
ارسال نظر
روایت تصویری
نگاه دوم
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدها

آینده هویت اسلامی عربستان در سایه اصلاحات سکولار

برگزاری مراسم «قهرمان ملی»/ رونمایی از تقریظ رهبر انقلاب

عراقچی: حرکت سه کشور اروپایی در شورای حکام به پیچیده‌تر شدن موضوع خواهد انجامید/بررسی آخرین تحولات مربوط به مذاکرات هسته‌ای

۲۲ شهید و مفقود در بمباران یک خانه مسکونی/ تله مرگ‌بار حزب‌الله در مسیر نظامیان اسرائیلی

ایفون‌های فعال رجیستر نمی‌شوند!/ تصمیم وزارت صمت به ضرر دولت و مردم!

بانک ملت هک نشده است/ تنها همراه بانک ملت در حال به روزرسانی است

میدان حرف آخر را می‌زند/ پاسخ ما هدف قرار دادن قلب تل‌آویو خواهد بود

سازمان لیگ قیمت بلیت‌ها را اعلام کرد؛ نرخ براساس ورزشگاه+نامه

پزشکیان: ایران بر روابط گسترده‌تر و عمیق‌تر با کشور دوست و همسایه قطر تأکید دارد/ نخست وزیر قطر: همواره برای ایران یک همپیمان قوی و مورد اعتماد خواهیم بود

قهرمان دهه هفتادی/ جوان‌ترین شهید مدافع حرم که بود؟

درباره دوگانه تیم ملی فوتبال-صداوسیما/ کدام طرف درست می‌گوید؟

تلویزیون از رختکن تیم ملی خبر ندارد

"مثل نهنگ " و بحران‌ شناختی خاموش بعد از مادری

ایران در قبال آژانس حسن‌ نیت نشان داد/ اگر طرف‌های مقابل به دنبال تقابل باشند، ایران نیز واکنش مناسب از خود بروز خواهد داد

آن روی سکه ترامپ در فناوری/ از متضرر شدن اپل تا شانس هوش مصنوعی

وقتی موسیقی آقای آهنگساز وزن «طلا و مس» را بیشتر کرد

چگونگی رجیستر گوشی‌های آیفون‌ هنوز تعیین تکلیف نشده!/ آیفون کماکان قطعه!

کُمیت لنگ «بازار کتاب» دو سال پس از رونمایی

دل غریب من از گردش زمانه گرفت/ به یاد غربت زهرا شبی بهانه گرفت

صهیونیست‌های یهودی با این وحشی‌گری منجی را از خود می‌دانند

واکنش‌ها به ویدئوی جنجالی «صبحانه ایرانی» درباره قیصر

جریان سینمای زیرزمینی از ابتدا تاکنون/ چالش‌ها و راهکارها

ایران و سفر گروسی به تهران؛ مثبت در تعامل، قاطع در تقابل

نهاد کتابخانه‌‌های عمومی و سهمی قلیل از بودجه

شاعری که نگهبان بانک است/بی‌پولی بود که شاعر شدم!

ایران خودرو پاسخ داد/ قیمت جدید خودرو از چه زمانی اعمال می شود؟

همکاری‌ ایران با آژانس منوط به انجام تعهدات طرف مقابل است/ مسیر همکاری‌ ایران و آژانس در یکسال آینده را روشن کردیم

عملیات حنظله/ بزرگترین هک تاریخ موجودیت رژیم صهیونیستی

دانشگاه‌ها زیر ذره بین آخرین رتبه بندی تایمز/ تعداد حضور افزایشی؛ رتبه برخی کاهشی

ماجرای برهنگی یک زن در‌ محیط دانشگاه چیست؟ فشار روانی پس از متارکه

«اخلاق» باید یکی از ملاک‌های اصلی دختران و پسران برای ازدواج باشد/اهمیت خلقیات در ازدواج

داروهای لاغری اعتیادآور/ فروش در آرایشگاه‌های زنانه

بیماری‌های خطرناک در کمین افراد چاق/ از افسردگی تا سرطان‌ها

علائم افسردگی در نوجوانان/ ارتباط کاهش اعتقادات مذهبی و نا امیدی

عزل مدیران ارشد مبارزه با پولشویی سه بانک کشور

چرا انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیر عمده ندارد؟/ نگرانی جایز نیست

سوءاستفاده از بیماری یا بی شرمی رسانه ای

سفیر ایران: قدرت پدافند هوایی ایران در چین ترند شد

آغاز ضرب سکه با تاریخ سال بعد از ۱۵ اسفند ماه / کاهش حباب سکه

قیمت جهانی طلا امروز ۱۹ آبان/ هر اونس طلا ۲۶۸۴ دلار و ۷۷ سنت

رئیس شورای هماهنگی بانک‌ها:اجرایی‌شدن مصوبات بانکی سفر وزیر اقتصاد به استان سیستان و بلوچستان

الهامی: من مقصر اصلی شکست مقابل مس رفسنجان هستم

نقد و سیاست