سینمای ایران نمی‌تواند به جامعه‌اش امید دهد/ داستان «کاپرا کجاست؟» تلخی‌های سینمای ایران است

مشاور هنری «کاپرا کجاست؟» می‌گوید این مستند روی این داستان سواراست که سینمای ما پُر از فیلم‌های تلخ است و حتی از فیلم‌های امیدبخش یعنی آثار دفاع مقدس هم فاصله گرفته، چه بسا اینکه بخواهد نقاط امیدبخش دیگری را خلق کند.

کد خبر: ۲۵۵۱۷۵

تاریخ انتشار:۲۳ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۲:۵۸ - 13 June 2022

به گزارش روزپلاس؛ روح‌الله قاسمی مشاور هنری و تدوینگر «کاپرا کجاست؟» با اشاره به اینکه پیش از این مستند با مهدی انصاری کارگردان اثر از پروژه «جهان اسلام» که یک مجموعه مستند کوتاه از زندگی عادی مسلمانان جهان بود، آشنا شده است، مطرح کرد: پس از آشنایی، مستند «اختاپوس» را با هم کار کردیم و من در آن پروژه تنها به عنوان تدوینگر حضور داشتم. پس از آن مستند «کاپرا کجاست؟» را به عنوان یک اثر متفاوت نگاه و کار کردیم.

وی با بیان اینکه «کاپرا کجاست؟» را ابتدا به شکل مستند آرشیوی تعریف کرده بودند، مطرح کرد: با بازنگری که انجام دادیم، شکل دیگری از قالب مستند را تعریف کردیم یعنی فیلمنامه را بازنویسی و گفتگوی دو نفره در کافه را اضافه کردیم که هم من و هم کارگردان آن را دوست داشتیم و برایمان جذاب بود. در حقیقت دوست داشتیم کاری درباره سینمای امیدبخش در این فضا صورت بگیرد.

مشاور هنری «کاپرا کجاست؟» کارگردانی و تدوین را متصل به هم دانست و عنوان کرد: اصولا به عنوان تدوینگر چالشی برای تدوین قائل نیستم و به این مسئله معتقدم که کارگردان باید در فیلمنامه، کار را تدوین کند. ما این کار را در «کاپرا کجاست؟» انجام دادیم یعنی کارگردان مسلط بر همه موارد باشد و تدوینگر بیشتر به فضاسازی هر سکانس دقت و سوال برای مخاطب ایجاد کند. «کاپرا کجاست» سوالی است که فیلمنامه دقیق، آن را ایجاد می‌کند.

قاسمی درباره مبنای انتخاب فیلم‌های خارجی و ایرانی تصریح کرد: «کاپرا کجاست؟» روی این داستان سوارست که سینمای ما پُر از فیلم‌های تلخ است و حتی از فیلم‌های امیدبخش یعنی آثار دفاع مقدسی هم فاصله گرفتیم چه بسا اینکه بخواهیم نقاط امیدبخش دیگری را خلق کنیم که واقعا در سینما کم داریم. شاید بتوان گفت تنها فردی که در سینمای ایران در این زمینه کار کرده، مجید مجیدی است اما در سینما جهان فیلمسازان زیادی هستند که سوژه‌های خود را از دل چالش‌های عمیق و فلاکت‌های بزرگ بیرون می‌کشند و به مراتب بالاتری می‌رسانند.

وی تاکید کرد: سینمای ایران متاسفانه نمی‌تواند به جامعه‌اش امید دهد بلکه یک آینه در مقابل مشکلات می‌گذارد و مدام آن را نمایش می‌دهد در حالیکه می‌توانیم خود را آراسته و جلوی آینه به خودمان نگاه کنیم. جالب است که چنین تصویری را از خودمان در جشنواره کن نیز به نمایش می‌گذاریم تا بیشتر جایزه بگیریم و به دنیا اینگونه القا می‌کنیم که ایران بیابانی بیش نیست.

تدوینگر «کاپرا کجاست؟» با بیان اینکه در گذشته مستندساز یکسری تصاویر می‌گرفت و از تدوینگر می‌خواست با استفاده از راش‌ها قصه‌ای را طراحی کند، تصریح کرد: این مسیری بود که تا مدت‌ها طی می‌شد و ما با این اتفاق مبارزه کردیم یعنی قالب سنتی را عوض کردیم و از شیوه رایج مستندسازی فاصله گرفتیم تا شرایط تغییر کند یعنی اگر قرار است کار مشترکی انجام شود باید با همکاری مشترک کارگردان و تدوینگر صورت بگیرد به گونه‌ای که تدوینگر از ابتدا وارد کار شود، سوژه‌ها را بشناسد، در نوشتن فیلمنامه به کارگردان کمک کند و ایده بدهد و فضاها را برایش تعریف کند.

قاسمی افزود: ما در «کاپرا کجاست؟» یک فضای پُرفراز و نشیب تعریف کردیم و زندگی فرانک کاپرا و مقاومت‌هایش به این مستند روح داده است. در حقیقت این مستند، اثری ساختارشکن، جذاب و گرافیکال است و اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم مثل آن ساخته نشده و در فرم متفاوت است.

وی تاکید کرد: ما به نگاه‌های متفاوت در مستند بسیار نیاز داریم و برای این اتفاق باید تعریف‌های دیگری داشته باشیم و کارهای جدیدی انجام دهیم. این اتفاق نیازمند فیلمنامه قوی است.

مشاور هنری «کاپرا کجاست؟» با بیان اینکه این مستند یک فریاد و انتقادی بزرگ به سینمای ایران دارد، بیان کرد: «کاپرا کجاست؟» همچنین نگاهی به فرانک کاپرا و آثارش به عنوان مطرح‌ترین کارگردان امیدبخش داشته است؛ کارگردان ایتالیایی-آمریکایی که در دهه ۳۰ زمانی که مردم از نبود کار از شرق به غرب مهاجرت می‌کردند و وضعیت وحشتناکی حاکم بود، آثاری را خلق کرد که تا وجه مثبت اتفاقات را ببینیم.

قاسمی در پایان خاطرنشان کرد: شاید ما هم اگر در کنار انتقادات، وجه خوب اتفاقات را ببینیم، وضعیت تغییر کند. در حال حاضر سریال‌هایی که در بستر شبکه نمایش خانگی ساخته شده است، فضای تلخ و ناامیدی را القا و تماما به این قضیه اشاره می‌کند که افرادی از طبقه پایین نمی‌توانند رشد کنند و بلند شوند.

در حالی که آثار امیدبخش می‌تواند روی زندگی افراد اثر بگذارد و شادی بیافریند. تفاوت سینمای ما و آمریکا از همین مساله نشات می‌گیرد و ارتباطی به صنعت ندارد.

گفتنی است این اثر امروز ساعت ۱۷:۳۰ در تالار سوره حوزه هنری رونمایی می‌شود.