درمان نابینایی با روش ابداعی دانشمند ایرانی

گروهی از محققان سوئدی در یک مطالعه که با کمک محقق ایرانی دکتر "مهرداد رفعت" انجام شد، از توسعه ایمپلنت پروتئینی مشتق شده از پوست خوک خبر دادند که می‌تواند بینایی افراد نابینا را به آنها بازگرداند.

کد خبر: ۲۶۱۹۹۶

تاریخ انتشار:۲۱ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۴:۱۰ - 12 August 2022

درمان نابینایی با روش ابداعی دانشمند ایرانی

به گزارش روزپلاس؛ محققان اظهار کردند هیچ یکی از افرادیکه با این روش تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، با گذشت دو سال پس از جراحی دیگر دچار مشکل نابینایی نیستند. علاوه بر این، سه نفر که نابینا بودند، پس از این روش پیشگامانه، دارای دید ۲۰:۲۰ شدند.

این ایمپلنت که از پروتئین کلاژن پوست خوک ساخته شده است، شبیه قرنیه انسان (بیرونی‌ترین لایه شفاف چشم) است. قرنیه آسیب دیده یا بیمار باعث نابینایی بیش از ۱۲ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود. به طور معمول، پزشکان فقط می‌توانند بینایی این بیماران را با انجام پیوند قرنیه انسانی از یک اهدا کننده بازیابی کنند. با این حال، از هر ۷۰ نفری که نیاز به پیوند قرنیه دارند، تنها یک نفر می‌تواند پیوند قرنیه را انجام دهد.

محققان می‌گویند این پیوند جدید قابلیت تولید انبوه و دو سال ماندگاری دارد و این در حالی است که قرنیه‌های اهدایی انسان باید ظرف دو هفته به دست بیماران برسد. این فناوری جدید می‌تواند به مردم کشورهای فقیرتر که پیوند قرنیه انسان در آنها نادر است، کمک کند.

پیوند جدید به طور قابل توجهی زمان بهبودی را کاهش می‌دهد

در این مطالعه، محققان سوئدی ۱۴ فرد نابینا و ۶ فرد کم بینا در هند و ایران را انتخاب کردند. شرکت کنندگان از بیماری قوز قرنیه (جایی که قرنیه آنقدر نازک می‌شود که می‌تواند منجر به نابینایی شود)، رنج می‌بردند.

نویسندگان مطالعه دریافتند که هیچ یک از ۱۴ شرکت کننده که قبل از انجام عمل نابینا بوده‌اند، پس از آن دیگر نابینا نیستند. سه نفر از شرکت‌کنندگان هندی که نابینا بودند، پس از پیوند به بینایی کامل رسیدند. هیچ کس هیچ گونه عارضه‌ای در حین عمل یا پس از دو سال پیگیری پس از عمل گزارش نکرد.

فقط یک دوره هشت هفته‌ای استفاده از قطره چشمی پس از عمل کافی است تا چشم بیمار ایمپلنت را رد نکند. هدف اصلی این مطالعه بررسی این موضوع بود که آیا ایمپلنت برای استفاده در انسان بی‌خطر است یا خیر. محققان اظهار کردند که اثربخشی این پیوند خیره کننده است.

برای ساخت آن، محققان از مولکول‌های کلاژن حاصل از پوست خوک که بسیار پاک شده بودند و تحت شرایط سخت برای استفاده در انسان تولید می‌شدند، استفاده کردند. پوست خوک مانند آن چیزی که صنعت گوشت از آن استفاده می‌کند، نیست و این موضوع دسترسی به آن را آسان و از نظر اقتصادی سودمند می‌کند.

هنگامی که محققان این ایمپلنت را ساختند، مولکول‌های کلاژن شل را تثبیت کردند تا ماده‌ای محکم و شفاف بسازند که می‌تواند در برابر جابجایی و کاشت در چشم مقاومت کند. یک کارآزمایی بالینی بزرگتر باید انجام شود تا دانشمندان بتوانند آن را به اندازه کافی ایمن و مؤثر برای استفاده در بیمارستان‌ها اعلام کنند.

ایمپلنت قرنیه ساخته‌شده از پروتئین کلاژن پوست خوک

پروفسور نیل لاگالی (Neil Lagali) از دانشگاه لینشوپینگ سوئد، گفت: نتایج نشان می‌دهد که می‌توان یک ماده زیستی تولید کرد که تمام معیارهای استفاده به عنوان ایمپلنت‌های انسانی را برآورده کند؛ ماده‌ای که بتوان آن را به‌طور انبوه، تولید و تا دو سال ذخیره کرد و در نتیجه به افراد بیشتری که از مشکلات بینایی رنج می‌برند، کمک کرد. این امر ما را از مشکل کمبود بافت قرنیه اهدایی و دسترسی به درمان‌های دیگر برای بیماری‌های چشم بی‌نیاز می‌کند.

دکتر مهرداد رفعت از مؤسسه تحقیقاتی LinkoCare Life Sciences AB که این ایمپلنت را طراحی کرده و توسعه داده است، گفت: ایمنی و اثربخشی این ایمپلنت‌های مهندسی زیستی شده، هدف اصلی کار ما بوده است. ما تلاش‌های زیادی کردیم تا اطمینان حاصل کنیم که اختراع ما به طور گسترده در دسترس و مقرون به صرفه برای همه و نه فقط برای ثروتمندان خواهد بود. به همین دلیل است که می‌توان از این فناوری در تمام نقاط جهان استفاده کرد.

محققان همچنین یک روش جدید و کم تهاجمی برای درمان قوز قرنیه ایجاد کردند. امروزه قرنیه بیمار مبتلا به قوز قرنیه در مراحل پیشرفته با جراحی برداشته می‌شود و قرنیه اهدایی جایگزین آن می‌شود که پزشکان آن را با بخیه در جای خود می‌دوزند. این نوع جراحی تهاجمی است و فقط در بیمارستان‌های بزرگ انجام می‌شود، اما بخیه زدن در این روش جراحی جدید غیر ضروری است. در روش جدید برش قرنیه را می‌توان با استفاده از لیزر پیشرفته یا با دست با ابزار جراحی ساده به دقت ایجاد کرد. این روش ابتدا روی خوک‌ها، آزمایش و مشخص شد که ساده‌تر و به طور بالقوه ایمن‌تر از پیوند قرنیه معمولی است.

نیل لاگالی در ادامه افزود: می‌توان از این روش کمتر تهاجمی در بیمارستان‌های بیشتری استفاده کرد و در نتیجه به افراد بیشتری کمک کرد. با روش ما، جراح نیازی به برداشتن بافت خود بیمار ندارد؛ در عوض، یک برش کوچک ایجاد می‌شود که از طریق آن ایمپلنت به قرنیه موجود وارد می‌شود.

یافته‌های این مطالعه در مجله Nature Biotechnology منتشر شده است.