به گزارش روزپلاس، احتکار عبارت است از اینکه کالای مورد احتیاج و ضروری مردم انبار و برای خودداری از فروش به دولت یا مردم، پنهان شود. به چنین شخصی که اقدام به این کار کند محتکر می‌گویند. به عبارت دیگر احتکار یعنی پنهان کردن و مخفی کردن کالای ضروری و اساسی که در سطح جامعه کمیاب شده است و محتکر ( شخص پنهان کننده ) ، با هدف پنهان کردن و عرضه کالا به قیمت گزاف ، این اجناس ضروری را مخفی میکند. می‌توان گفت مهم‌ترین ملاک و معیار برای تحقق جرم احتکار دو چیز است.
الف) مردم به کالای احتکار شده، نیاز داشته باشند.
ب) فروشنده و عرضه کننده دیگری نباشد که مردم بتوانند از او کالای خود را تهیه کنند.
شرایط جرم احتکار
♦ ذخیره ی کالا باید بیش از نیاز فرد باشد. پس انبار کردن باید بیش از مقدار متعارف و عادی باشد.
♦ انبار کردن هر کالایی احتکار محسوب نمی شود. انبار کردن مایحتاج مردم و کالاهای مورد نیاز جامعه احتکار محسوب می شود.
♦ عمده بودن وصف احتکار است. پس کالاها باید به صورت عمده احتکار شوند. البته احراز این وصف با قاضی دادگاه است.
♦ انگیزه ی محتکر باید ایجاد انحصار یا کمبود در عرضه ی کالا باشد.
♦ عمدتا احتکار با هدف گران فروشی در آینده انجام می شود.
♦ موضوع جرم احتکار ارزاق و سایر نیازمندی های عمومی است. پس تنها انبار کردن اقلام خوراکی احتکار محسوب نمی شود. بلکه انبار کردن کالاهای مورد نیار مردم نظیر دارو، مواد بهداشتی، ابزارهای درسی، پوشاک و …. نیز احتکار محسوب می شود.
جریمه و مجازات محتکر در قانون
بر اساس قوانینی که در سازمان تعزیرات حکومتی برای مجازات محتکران پیش بینی شده چنانچه احتکار در موارد غیرصنفی احراز شود مرتکب به جریمه تا ده درصد ارزش کالا و الزام به عرضه کالاهای احتکار شده به مردم محکوم خواهد شد. همچنین در بحث صنفی قانونگذار برای محتکر جریمه تا ۷۰ درصد ارزش کالا و الزام عرضه کالای احتکار شده به مردم را درنظر گرفته است چنانچه جرم صورت گرفته به نحوی باشد که اخلال در نظام اقتصادی کشور تلقی شود برای محتکران مجازات های سنگین تا ۲۰سال زندان پیش بینی شده است.
احتکار و افساد فی الارض
اگر مرتکب قصد ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران یا مقابله با نظام را داشته باشد، یا علم داشته باشد که اقدام او در مقابله با نظام موثر است، چنانچه در حد افساد فی الارض باشد:
مرتکب به عنوان مفسد فی الارض به اعدام محکوم می شود.
علاوه بر آن به ضبط کلیه اموالی که از راه خلاف قانون به دست آمده محکوم می گردد.