فضیلت و اعمال روز عید قربان؛ عید بندگی و غلبه بر نفس

روز دهم ذی‌الحجه، عید قربان از مهم ترین اعیاد مسلمانان است و در کتاب مفاتیح‌الجنان برای روز عید اعمال و آدابی ذکر شده است که عمل به آنها می‌تواند ما را در کسب هرچه بیشتر فیوضات این روز بزرگ یاری کند.
کد خبر: ۲۸۳۳۰۰
تاریخ انتشار:۰۸ تير ۱۴۰۲ - ۰۸:۴۲ - 29 June 2023
فضیلت و اعمال روز عید قربان؛ عید بندگی و غلبه بر نفس


به گزارش روزپلاس، در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین شده است؛ عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه. در بین این اعیاد روز دهم ذی‌الحجه مصادف با عید قربان از مهم‌ترین اعیاد مسلمانان است که مورد اختلاف نبوده و همه فرق مسلمین این روز را عید محسوب می کنند.

این عید در روایات به «عِیدِ الْأَضْحَی» یعنی عیدی در اوج نورانیت مشهور است؛ در کتاب مفاتیح الجنان یکی از بهترین دعاهای این روز دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه معرفی شده است. امام سجاد (ع) در این دعا عید قربان را روز مبارک و خجسته‌ای که خداوند به نیاز بندگان خود می‌نگرد، معرفی می‌کنند.

در فرازی از این دعا می‌خوانیم: «اللّهُمَّ هذا یَومٌ مُبارَکٌ مَیمونٌ، وَ المُسلِمونَ فیهِ مُجتَمِعونَ فی أقطارِ أرضِکَ، یَشهَدُ السّائِلُ مِنهُم وَالطّالِبُ وَالرّاغِبُ وَالرّاهِبُ، وأنتَ النّاظِرُ فی حَوائِجِهِم. یعنی پروردگارا، این روز، روزی بابرکت و خجسته است و مسلمانان در این روز، از اطراف زمین تو گرد آمده‌اند. خواهنده، جوینده، امیدوار و بیمناک، همه حاضرند و تو، به نیازهایشان می‌نگری.»

در روایات نیز بر اهمیت این عید و انجام برخی اعمال در این روز سفارش شده است.

امام جواد(ع) در روایتی می‌فرمایند: در روز عید قربان‌ چیزی با فضیلت‌ تر از پنج چیز نیست: قربانی‌ کردن، یا راه رفتن در جهت نیکی به پدر و مادر یا خویشاوندی که قطع رحم کرده تا به او چیزی ببخشد و آغاز سلام کند، یا مردی که از بهترین جای قربانیش به دیگران اطعام کند و بقیه آن را به همسایگان از یتیمان و بیچارگان و بردگان بدهد و از اسیران دلجویی کند.

روایت شده که رسول خدا (ص) در عید فطر و قربان هر اندازه هوا سرد و یا گرم بود، بُرد می‌پوشید و عمامه به سر می‌نهاد. همچنین رسول خدا (ص) روز عید فطر و قربان، وقتی برای نماز عید خارج می‌شد، صدایش را به تکبیر بلند می‌کرد.

یکی از اعمال این عید بزرگ قربانی کردن است. البته قربانی مختص حاجیان نیست، قربانی کردن برای کسانی که در حج حضور ندارند مستحب است، اما از سوی ائمه اطهار (ع) و پیامبر اکرم (ص) بسیار سفارش شده است، لذا تمام مسلمانان سعی می‌کنند بسته به استطاعت مالی خود در این روز قربانی می کنند.

در روایتی آمده که امّ سلمه نزد پیامبر (ص) آمد و گفت: ای رسول خدا (ص)، عید اضحی فرا می‌رسد و بهای قربانی ندارم آیا قرض بکنم و قربانی کنم؟ حضرت فرمودند که قرض کن که این قرض را حق سبحانه و تعالی ادا می‌کند چون از جهت رضای اوست چنانکه در حج نیز خواهد آمد. 

اعمال روز عید قربان

اول: غسل

غسل در این روز سنّت مؤکد است و بعضی از علماء نیز آن را واجب دانسته‌اند.

دوم: دعا

خواندن دعاهائی که وارد شده پیش از نماز عید و بعد از آن از جمله دعای ندبه و دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه که اوّل آن  «اَللّهُمَّ هذا یَوْمٌ مُبارَکٌ»  است و دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه که اینگونه آغاز می‌شود:  «یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ الْعِبادُ».

سوم: نماز

نماز عید قربان دو رکعت است: در رکعت اول، بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند، بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید، به رکوع رود، دو سجده بجا آورد، برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید، به رکوع رود، بعد از رکوع دو سجده کند، تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. در روز عید قربان مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود.

نماز عید، سوره مخصوصی ندارد، امّا بهتر است در رکعت اول آن، سوره شمس و در رکعت دوم، سوره غاشیه یا در رکعت اول سوره «سبح اسم» و در رکعت دوم سوره «شمس» را بخوانند.

همچنین در قنوت نماز عید قربان، هر دعا و ذکری خوانده شود کافیست، امّا بهتر است این دعا خوانده شود:

اللّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْریاءِ وَالْعَظَمةِ وَ أهْلَ الجُودِ وَالجَبَرُوتِ وَ أهْلَ العَفْو وَالرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَقّوی وَالمَغْفِرَة، أسْئَلُکَ بَحَقِّ هدا الْیوَمِ الّذی جَعَلْتَهُ لِلمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمّدٍ صَلّیاللهُ عَلیْه وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاَ وَ مَزیداً، أن تُصَلّی عَلی مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُدْخِلنی فی کُلِّ خَیْرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ أنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آل مُحَمَّدٍ، صَلَواتُکَ عَلَیُهِ وَ عَلَیْهِمْ، اللّهُمَّ إنی أسْئَلَکَ خَیرَ ما سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَاعُوذُ بِکَ مِمّا اسْتَعاذَ عِبادُکَ الْمُخْلِصوُنَ

خدایا ای اهل بزرگی و عظمت و ای شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و ای شایسته عفو و رحمت و ای شایسته تقوا و آمرزش از تو خواهم به حق این روزی که قرارش دادی برای مسلمانان عید و برای محمّد صلی الله علیه و آله ذخیره و شرف و فزونی مقام که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و درآوری مرا در هر خیری که درآوردی در آن خیر محمّد و آل محمّد را و برونم آری از هر بدی و شری که برون آوردی از آن محمّد و آل محمّد را که درودهای تو بر او و بر ایشان باد. خدایا از تو خواهم بهترین چیزی را که درخواست کردند از تو بندگان صالحت و پناه برم به تو از آنچه پناه بردند ازآن بندگان صالحت.

چهارم: تکبیر

خواندن تکبیرات برای کسی که در منا باشد بعد از پانزده نماز که اولش نماز ظهر روز عید است و آخرش نماز صبح روز سیزدهم است. و کسانی که در سایر شهرها هستند نیز بعد از ده نماز از ظهر روز عید تا صبح دوازدهم این تکبیرات را بگویند. که این تکبیرات بنا بر روایت صحیح در اصول کافی از این قرار است:

اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ و لِلّه الْحَمْدُ اللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاْنْعامِ وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلی ما اَبْلانا.

خدا بزرگتر از توصیف است، معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگتر است، و ستایش خاص خدا است خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائی کرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزی ما کرد از چهارپایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستایش خاص خدا است برای آنکه آزمود ما را.

و مستحب است که به مقداری که توانایی است این تکبیرات بعد از نمازها تکرار شود.

پنجم: قربانی کردن

قربانی کردن در این روز برای همه مستحب موکد است و بسیار سفارش شده است، تا آن جا که برخی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند واجب دانسته‌اند و مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت آن بخورد.
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
ارسال نظر
روایت تصویری
نگاه دوم
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدها

افزایش حقوق کارکنان دولت پلکانی نیست/ متوسط ضریب افزایش ۲۸ درصد

۲۰ حمله هوایی علیه مناطق مسکونی نوار غزه/ بمباران جبالیا و حملات توپخانه‌ای علیه رفح

اولین حضور رسمی ایران در بریکس/ مبادلات تجاری بدون دلار

ارتش صهیونیستی مدعی شهادت سید صفی‌الدین شد

چمیانی: هر ۴ ملی‌پوش شانس مدال هستند؛ باید آلینوس را ببریم

کامبک پرگل رئال با هت‌تریک وینی/ آرسنال برد، یوونتوس باخت

رنگرز: هدف‌مان محقق شد؛ دور برگشت بهتر می‌شویم

عارف رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی شد/ سازمان در عالی ترین سطح به فعالیت خود ادامه می دهد

شکاف عجیب استقلال و پرسپولیس با صدر/ یکه تازی تیم‌های عربستانی

طراحی تبلت ویژه‌ نابینایان با خروجی صوتی/ افزایش دسترسی به متون فارسی و فناوری‌های رایانه

بریکس به تدریج به یک قطب جدید جهانی تبدیل می‌شود/ اکنون حدود ۳۰ کشور مایل به پیوستن به بریکس هستند

اهل گذشت از یک وجب خاک کشورمان هم نیستیم/ جمهوری اسلامی ایران با پیروی از اصول منطق، اهل تعامل و مذاکره با کشورهای جهان است

مقاومت یک تفکر است که با شهادت رهبران آن از حرکت باز نمی‌ایستد/مقاومت مشروع‌ترین نوع دفاع برای فلسطینیان است

جزایر سه گانه همیشه ایرانی

سرعت اینترنت موبایل و ثابت در ایران افزایش یافت/ صعود یک پله‌ای در اینترنت ثابت

جلوی رژیم صهیونیستی گرفته نشود به عربستان وعراق حمله می‌کند/ اسرائیل بزرگ جاسوس جهان است

تأیید اصابت پهپاد حزب الله به منزل نتانیاهو

برکناری مدیرعامل استقلال و انتخاب چند گزینه‌/ شهریاری هم رفتنی شد؟

به هیچکس اجازه دخالت در امور فنی را نمی‌دهم/ اولویت بازی هجومی است

۶ هزار خودروی وارداتی عرضه می‌شود/ موعد تحویل ۴ ماهه است

تیم ملی نیمه اول بی‌برنامه بود/ دلیل برتری برابر قطر و اتفاق مثبت

عربستان جنایات اسرائیل در شمال غزه را محکوم کرد

ثبات نسبی بهای نفت/ طلا بار دیگر گران شد

رمان «خار و میخک» نوشته شهید «یحیی سنوار» منتشر می‌شود/ سنوار: یک دقیقه با عزت و کرامت زندگی کنیم بهتره تا هزار سال زیر تیغ نیرو‌های اشغالگر

افزایش قیمت سکه و طلا کاذب است/ حباب سکه به ۱۴ میلیون تومان رسید

بازتاب انتخاب سرمربی جدید استقلال/ کابوس الهلال در ایران

موج سواری روی نان شب مردم/ آیا گرانفروش‌ها نقره داغ می‌شوند؟

لغو مجوز فعالیت شبکه العربیه عربستان در الجزایر

واکنش رئیس سازمان انرژی اتمی به تهدیدات هسته‌ای اسرائیل

آمار خیره کننده از تلفات نظامیان صهیونیست مقابل حزب‌الله

موسیقی «دوئل» را یادتان هست؟/ قصه‌ای دیگر از پای ثابت یادگاری‌ها

دلنوشته ابراهیم حاتمی کیا/ سید! جگرم سوخت

«سرآغاز» براساس دژاوو شکل گرفت/ روایت چند دنیای موازی

واکنش اهالی هنر به شهادت شیخ حسن نصرالله/ خداحافظ آزاده

دومین کمین مرگبار حزب الله علیه نظامیان صهیونیست

اقدام ویژه ارزی دولت آغاز شد/ دلار تا چه عددی سقوط می‌کند؟

واکنش رسانه رسمی چین به عملیات وعده صادق ۲

ناترازی بنزین؛ بحرانی با چند راه حل/ اختصاص بنزین به هر کد ملی زمینه‌ساز کاهش مصرف سوخت می‌شود

دستیاران هوش مصنوعی/ نیروی کمکی در خانه یا جاسوسی در سایه؟

عقب نشینی مدیر شبکه تی آر تی ترکیه از اظهارات ضد ایرانی خود

جزئیات نحوه افزایش حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۴ مشخص شد/ میزان معافیت مالیاتی حقوق بگیران پایین جامعه، صددرصد افزایش خواهد یافت

کلاف پیچیده پرمصرف‌ها/ قیمت برای مشترکان پرمصرف گاز واقعی می‌شود؟

نقد و سیاست