پاسخ به 8 باور غلط درباره «دیابت»

به گزارش روزپلاس، زمانی که کلمه‌ دیابت به گوشتان می‌خورد، احتمالاً اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد قند خون بالاست.دیابت یک بیماری مزمن و پیش‌رونده است.

بیماری دیابت چگونه شروع می‌شود؟

زمانی که بدن یک شخص نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند یا انسولین تولید شده را درست استفاده کند، آن شخص به دیابت مبتلا خواهد شد.

شاید این پرسش مطرح شود که انسولین چیست؟

انسولین هورمونی است که لوزه‌المعده (پانکراس) در بدن تولید می‌کند. این هورمون، قند را از خون گرفته و به داخل سلول‌های بدن منتقل می‌کند تا بدن از آن قند به عنوان انرژی استفاده کند.

در مبتلایان به دیابت یا میزان انسولین کم است یا انسولین به دلایل گوناگون تأثیر کافی ندارد و سلول‌ها نمی‌توانند قند موجود در خون را به درستی جذب کنند. در نتیجه، میزان قند یا گلوکز در خون بالا می‌رود و با گذشت زمان، این موضوع باعث آسیب به برخی اعضای بدن می‌شود. حال که دانستیم دیابت چیست، بهتر است انواع آن را نیز بشناسیم؛

انواع دیابت

به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد:

دیابت نوع یک

دیابت نوع دو

در دیابت نوع یک که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می‌شود و شیوع کمتری دارد، دلایل ژنتیکی و محیطی علت آغاز بیماری هستند که هنوز به طور کامل هم شناسایی نشده‌اند.افراد در هر سنی ممکن است که به دیابت نوع یک مبتلا شوند، اگرچه این نوع دیابت در کودکان و جوانان شایع‌تر است.دیابت نوع دو که از آن به عنوان دیابت غیر وابسته به انسولین نیز یاد می‌شود، شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است که معمولاً به دلیل مقاومت سلول‌های بدن نسبت به انسولین رخ می‌دهد.

بزرگسالان در تیررس دیابت نوع 2

دیابت نوع دو در بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود ولی به دلیل اضافه وزن، کاهش تحرک و تغذیه‌ نامناسب شیوع آن در جوانان و نوجوانان هم رو به افزایش است.گاهی ممکن است دیابت در گروه خاصی مانند زنان رخ دهد که به آن دیابت بارداری گفته می‌شود. در دیابت بارداری، فرد باردار برای اولین بار با افزایش قند خون روبرو می‌شود. هرچند علائم و نشانه‌های دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود، اما این زنان در آینده مستعد ابتلا به دیابت نوع دو خواهند بود.

باورهای غلط درباره دیابت

گلاله اصغری،استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به تشریح هشت باور غلطی که در مورد دیابت وجود دارد، پرداخت.

چون اضافه وزن ندارم به دیابت مبتلا نمی‌شوم

عضو هیأت علمی دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا اضافه وزن و چاقی، می‌تواند دلیل ابتلای قطعی به بیماری قند باشد، اظهار کرد: چاقی در هر درجه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد اما این موضوع به این معنی نیست که افرادی که وضعیت وزنی مناسبی دارند، مبتلا به دیابت نمی‌شوند بلکه سایر عواملی مثل رژیم غذایی ناسالم، کم تحرکی و به طور کلی شیوه زندگی نامناسب، سلامت این افراد را تهدید می‌کند.

هیچ کس در خانواده من بیماری قند ندارد، بنابراین من به این بیماری مبتلا نمی‌شوم

اصغری با اشاره به اینکه سابقه فامیلی دیابت ( پدر، مادر، خواهر و برادر سابقه فامیلی درجه یک) خطر ابتلا به دیابت را در هر سنی افزایش می‌دهد خاطرنشان کرد: اگر در خویشاوندان درجه یک فردی مبتلا به دیابت نوع دو باشد، حتما در غربالگری‌ها باید قند خون با حساسیت بیشتری بررسی شود ولی در عین حال می‌توان گفت عوامل محیطی سبب بیان ژن‌های مرتبط با ابتلا به دیابت شده است.

به دلیل ابتلا به بیماری قند باید غذاهای مخصوصی بخورم

وی استفاده از گروه خاص مواد غذایی در مبتلایان به بیماری قند را باوری غلط و اشتباه عنوان کرد و توضیح داد: افرادی که مبتلا به دیابت هستند ممنوعیت مصرف هیچ غذایی را ندارند بلکه این افراد محدودیت‌های غذایی دارند، این افراد تمام گروه‌های غذایی را می‌توانند در اندازه مشخص و کنترل شده استفاده کنند؛ به این ترتیب این بیماران از سفره غذای خانواده استفاده می‌کنند و نیاز به مصرف غذاهای خاصی ندارند.

خرما و توت خشک را هم کم بخورید

اصغری با بیان اینکه جذب قندهای طبیعی و مصنوعی و میزان تولید انرژی آن‌ها تفاوتی با یکدیگر ندارد، اظهار کرد: محدودیت برای تمام انواع قندهای دریافتی مورد توجه است؛ به این معنی که خرما و یا توت خشک نیز باید به اندازه قند یا شکر محدود شوند. وقتی قند خونم کنترل شد، می‌توانم مصرف داروهای کنترل دیابتم را متوقف کنم این عضو هیأت علمی دانشگاه درباره ارتباط کنترل قند خون با قطع مصرف دارو نیز توصیه کرد: کنترل قند با مصرف دارو به این معنی است که داروها اختلالاتی که در مقاومت به انسولین و ترشح انسولین وجود دارد را جبران می‌کنند، بنابراین به محض کنترل قند نمی‌توان مصرف داروها را قطع کرد چون اختلالات در مقاومت به انسولین و ترشح انسولین به حالت پایه ( پیش از مصرف دارو) برمی‌گردد.

دیابتی‌ها این غذا ها را بخورند

اصغری ادامه داد: غذاهای مصرفی مبتلایان به قند با اصول غذایی سالم تطبیق دارد و این موضوع برای همه افراد جامعه صدق می‌کند، گروه‌های نان و غلات، میوه‌ها، سبزی‌ها، گوشت و پروتئین‌ها، لبنیات، حبوبات و مغزها باید در سبد غذایی این افراد باشد. به دلیل ابتلا به دیابت باید از مصرف کربوهیدرات، شیرینی و شکلات اجتناب کنم استادیار تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه اضافه کرد: کربوهیدرات‌ها بزرگترین بخش از انرژی دریافتی بیماران را تشکیل می‌دهد اما باید دقت کرد که از انواع سبوسدار و پرفیبر استفاده شود برای مثال غلات سبوس‌دار مثل نان‌های سبوسدار را جایگزین غلات تصفیه شده مانند نان‌های سفید کنید و در خصوص شیرینی و انواع قندهای ساده مانند عسل و یا مربا تا 10 درصد انرژی دریافتی می‌تواند در رژیم غذایی بیماران قرار گیرد، بنابراین محدودیت دریافت قندهای ساده و نه ممنوعیت آن ها توصیه می‌شود.

قند های مصنوعی با احتیاط بخورید

مصرف قندهای مصنوعی مشکلی ندارد وی درباره عدم محدودیت در استفاده از قندهای مصنوعی در مبتلایان به بیماری قند نیز گفت: مطالعات طولانی مدت درباره استفاده از قندهای مصنوعی، یافته‌های ضد و نقیض را نشان می‌دهند، باید در نظر داشت که محصولات غذایی حاوی قندهای ساده دارای مقادیر زیادی چربی و چربی‌های اشباع هستند؛ لذا نداشتن قند به معنی سالم بودن این مواد غذایی نیست؛ بنابراین تا قطعی شدن یافته‌ها مصرف قندهای مصنوعی باید با احتیاط انجام شود.

به دلیل ابتلا به قند، نمی‌توانم غذاهای نشاسته‌ای مثل نان، سیب زمینی و ماکارونی بخورم

وی با اشاره به اینکه تمام غذاهای حاوی کربوهیدرات را افراد مبتلا به دیابت می‌توانند استفاده کنند توضیح داد: بیشترین بخش از انرژی ما را کربوهیدرات تشکیل می‌دهد، بنابراین دریافت سیب زمینی و ماکارونی در این بیماران ممنوعیتی ندارد اما میزان مصرف محدودیت دارد.

به دلیل ابتلا به قند به هر میزان می‌توانم قند طبیعی مصرف کنم و قندهای میوه هیچ ضرری ندارد

اصغری با بیان اینکه جذب قندهای طبیعی و مصنوعی و میزان تولید انرژی آن‌ها تفاوتی با یکدیگر ندارد، اظهار کرد: محدودیت برای تمام انواع قندهای دریافتی مورد توجه است به این معنی که خرما و یا توت خشک نیز باید به اندازه قند یا شکر محدود شوند.