نگاهی به عملکرد کاروان ایران در پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس

به گزارش روزپلاس، هفدهمین دوره بازی‌های پارالمپیک طی روزهای 7 تا 18 شهریور ماه به میزبانی پاریس برگزار شد. کاروان کشورمان با نام «فرزندان ایران» در این رویداد شرکت کرد و با کسب 8 طلا، 10 نقره و 7 برنز و مجموع 25 مدال در رده چهاردهم ایستاد. این رتبه در حالی بدست آمد که ایران در دوره قبلی در 2020 توکیو با 12 طلا، 11 نقره و یک برنز در رده سیزدهم قرار گرفته بود.

کاروان کشورمان که با 65 ورزشکار در این بازی‌ها شرکت کرد، اتفاقات تلخ و شیرین زیادی را تجربه کرد که برخی از آنها می‌توانند درسی برای آینده باشند.

* تاثیر غیبت طلایی‌های دوره قبل

ایران در بازی‌های 2020 توکیو 12 طلا کسب کرد، اما تعداد 5 نفر از طلایی‌های آن دوره را در پاریس به همراه نداشت. زهرا نعمتی، وحید نوری، محمدرضا خیرالله‌زاده، امیر خسروانی و اصغر عزیزی نفراتی بودند که به دلایل مختلف در پاریس به میدان نرفتند. همین مسئله نیز باعث شده بود تا کمیته پارالمپیک پیش‌بینی کسب 9 طلا را داشته باشد. اگر اتفاق رخ داده برای صادق بیت سیاح را در نظر نگیریم، این 9 طلا در پاریس کسب، هر چند که پیش‌بینی در برخی موارد از جمله کسب طلا در تکواندو و .... محقق نشد.

* ثبت رکوردهای جدید

تعدادی از ورزشکاران کشورمان در این دوره موفق به شکستن رکورد آسیا و جهان و پارالمپیک شدند؛ اقدامی که بسیار ارزشمند بود. در زیر نگاهی به این رکوردشکنی‌ها می‌اندازیم:

- پرستو حبیبی رکورد آسیا در ماده پرتاب کلاب کلاس F32
- هاجر صفرزاده رکورد آسیا در ماده دوی 400 متر
- امیرحسین علیپور رکورد آسیا در ماده پرتاب وزنه کلاس F11
- سعید افروز رکورد آسیا، جهان و پارالمپیک در ماده پرتاب نیزه F34
- یاسین خسروی رکورد آسیا، جهان و پارالمپیک در ماده پرتاب وزنه کلاس F57
- روح اله رستمی رکورد جهان، پارالمپیک و آسیا در پاراوزنه‌برداری دسته 80 کیلوگرم
- علی اکبر غریب شاهی رکورد پارالمپیک در پاراوزنه‌برداری دسته 107 کیلوگرم

* وزنه‌برداری، گل سرسبد کاروان ایران

ثبات در کادر فنی تیم ملی پاراوزنه‌برداری، بدون شک اصلی‌ترین دلیل موفقیت این رشته در پاریس بود. پس از بروز نارضایتی‌هایی در پایان بازی‌های دوره قبل، حسین توکلی سرمربیگری تیم ملی را بر عهده گرفت و طی سه سال توانست یک طلای توکیو را تبدیل به سه طلا در پاریس کند؛ آن هم در شرایطی که یک وزنه‌بردار برنز گرفت و دو نفر نیز به مقام چهارمی بسنده کردند.

این درست است که همه وزنه‌برداران در دوره قبلی روی سکو رفتند، اما بدون شک رنگ مدال‌ها در پاریس بسیار بهتر بود و بر همین اساس می‌توان به عملکرد پاراوزنه‌برداری در 2024 پاریس نمره بسیار خوب داد.

* دوومیدانی؛ از دوپینگ و پس گرفتن مدال تا چند رکوردشکنی

واقعیت این است که انتظارات از پارادوومیدانی در پاریس بسیار بیشتر آن چیزی بود که رقم خورد. در دوره قبلی 5 طلا و 6 نقره سهم دوومیدانی بود، اما این عملکرد در پاریس با نزول مواجه شد؛ به‌طوری که 3 طلا، 6 نقره و 3 برنز بدست آمد. قطعاً تعداد مدال‌ها بیشتر از دوره قبلی بود، اما آنچه در چنین رویدادهایی اهمیت دارد و تاثیر مستقیمی بر روی رتبه کاروان کشورها می‌گذارد، کسب مدال طلا است؛ همان چیزی که دوومیدانی کمتر از توکیو بدست آورد.

اتفاق خوب برای این رشته ثبت 5 رکورد بود، اما همگان معتقدند که شرایط می‌توانست بهتر از چیزی باشد که رقم خورده است. دو اتفاق در پاریس رقم خورد که خیلی خوشایند نبود. اتفاق اول بازگشت مصطفی ماریان به ایران در میانه بازی‌ها بود. دوپینگ این ورزشکار به دلیل آزمایشی که در زمان ورودش به دهکده بازی‌ها از او گرفته شده بود، مثبت اعلام شد. نکته مهم اینکه از ماریان پیش از اعزام نیز تست دوپینگ گرفته شده بود، اما جواب آنها منفی بود. به هر صورت چیزی که به ثبت رسید، حضور یک دوپینگی در کاروان ایران بود که البته فرصت حضور در مسابقات را پیدا نکرد و پیش از رقابتش به ایران بازگشت.

اتفاق دیگر مربوط به ماجرای صادق بیت سیاح بود. بیان شرح این اتفاق شاید فراتر از از حوصله خوانندگان این مطلب باشد. آنچه فقط می‌توان به آن اشاره کرد، بی‌اطلاعی از قوانین و بیان احساسات به شکلی عجیب بود. این دو موضوع باعث شد تا طلای ایران که همراه با رکوردشکنی هم بود، به راحتی از دست کاروان کشورمان برود. فقط می‌توان خدا را بابت این موضوع شکر کرد که از دست رفتن این طلا تاثیری در رتبه نهایی کاروان ایران به وجود نیاورد، چرا که ممکن بود حتی عملکرد کاروان «فرزندان ایران» را تحت شعاع خودش قرار بگیرد.

ناکامی هاشمیه متقیان نیز از جمله اتفاقات تلخ در ورزشگاه استادو فرانس بود. ورزشکار طلایی دوره قبلی با رکوردی ضعیف نسبت به دوره قبلی شانس مدال را از دست داد، آن هم در حالی که از او به عنوان یکی از شانس‌های کسب طلا نام برده می‌شد.

باید به درخشش هاجر صفرزاده نیز اشاره کرد؛ دونده‌ای که پس از درخشش در هانگژو، در پاریس شگفتی‌ساز بود و هر بار که به روی تارتان ورزشگاه استادو فرانس رفت، خوش درخشید و رکوردشکنی کرد. این عملکرد نویدبخش روزهای خوبی برای این دونده کم‌بیناست؛ البته به شرط آنکه حمایت‌ها از او تداوم داشته باشد و خودش نیز با تلاش زیاد به حرکت در مسیر موفقیت ادامه بدهد.

نکته دیگر درخصوص پارادوومیدانی درگذشت رشید مسجدی قهرمان 2023 دنیا بود. او با توجه به رکوردهایش شانس بسیار زیادی برای کسب مدال طلا داشت، اما سه ماه قبل از سفر به پاریس از دنیا رفت تا کاروان ایران به سادگی فرصت یک مدال طلا را از دست بدهد.

پارادوومیدانی رشته‌ای پر مدال است و اتفاقاً پتانسیل بالایی در ایران دارد. به نظر می‌رسد با کمی سرمایه‌گذاری بیشتر بر روی این رشته و کشف استعدادهای جدید در برخی مواد، می‌توان شاهد موفقیت‌های در این رشته در رویدادهای آینده بود که تاثیر مستقیمی در رتبه کاروان ایران دارد.

* والیبال نشسته؛ همان همیشگی

پیش از اعزام کاروان ایران، همگان از طلای قطعی والیبال نشسته صحبت می‌کردند. این مدال کسب شد، اما با سختی‌های بسیار زیاد. تیم کشورمان که عملاً بازی دوستانه‌ خاصی در مسیر پارالمپیک برگزار نکرد و فقط به اردوهای تدارکاتی در تهران و سایر شهرها اکتفا کرد، در مرحله گروهی مشکلی نداشت و مقابل مصر در نیمه نهایی هم با وجود از دست دادن یک گیم پیروز شد، اما در فینال چیزی نمانده بود که حتی طلا را برابر بوسنی از دست بدهد.

شاید اگر تعویض‌های به موقع هادی رضایی، درخشش و تجربه بالای نفراتی همچون مرتضی مهرزاد، داوود علیپوریان، صادق بیگدلی، رمضان صالحی، میثم علیپور و ... نبود، تیم ایران گیم دوم را هم شکست می‌خورد و طلای مسلم کشورمان تبدیل به نقره می‌شد.

به هر صورت والیبال نشسته برای هشتمین بار قهرمان پارالمپیک شد و نامش را در صدر فهرست پرافتخارترین تیم‌های تاریخ ورزش ایران تثبیت کرد.

* پاراتیراندازی؛ از جاودانگی جوانمردی تا دیسکالیفه شدن شاهی

اتفاقی که در دوره‌های قبل برای تیراندازی رخ داده بود، در پاریس به لطف درخشش و قهرمانی ساره جوانمردی باز هم رقم خورد تا این رشته یکبار دیگر در جمع مدال‌آوران قرار بگیرد. با این وجود شاید انتظارات از سایر نفرات اعزامی بیشتر بود.

نسرین شاهی پس از فینالیست شدن در ماده تپانچه 10 متر، به دلیل پایین بودن وزن ماشه‌اش دیسکالیفه شد تا به همین راحتی یک مدال از دست برود. حسین امیری سرمربی تیم ملی در این باره گفته بود: پیش از برگزاری رقابت‌ها اسلحه‌ها توسط کمیته برگزاری مسابقات تست می‌شود که مشکلی نداشت. روز قبل از رقابت ما اسلحه را تست کردیم. در پایان مسابقه و در تست رندوم متاسفانه وزن ماشه از استاندارد پایین‌تر بود و همین سبب شد تا پاراتیرانداز ما توسط داور ریجکت شده و دیسکالیفه شود.

اینکه چرا به یکباره چنین اتفاقی رخ می‌دهد، آن هم در حالی که هیچ مشکلی وجود ندارد، موضوعی است که مسئولان فدراسیون جانبازان و کمیته پارالمپیک باید به آن ورود کنند و با انجام اقدامات مربوطه، از تکرار آن جلوگیری کنند.

درخصوص پاراتیراندازی باید به طلای ساره جوانمردی و البته خداحافظی ناگهانی او اشاره کنیم. این بانوی افتخارآفرین به پنجمین مدالش (4 طلا و یک برنز) در تاریخ پارالمپیک دست یافت، اما با خداحافظی‌اش پس از رقابت دوم در پارالمپیک که با کسب مقام پنجمی همراه بود، همه را شوکه کرد.

جوانمردی البته گلایه‌هایی را مطرح کرد تا مشخص شود شرایط سختی را تجربه کرده و همین مسئله بر روی کناره‌گیری‌اش تاثیرگذار بوده است.

نکته بسیار مهم است که با خداحافظی این قهرمان بزرگ، پاراتیراندازی با خلا در مدال‌آوری مواجه می‌شود و چه خوب است که مسئولان فدراسیون جانبازان و کمیته پارالمپیک هر چه زودتر به فکر پرورش جانشین برای او باشند تا پاراتیراندازی باز هم روی سکوی پارالمپیک قرار بگیرد.

* تیروکمان، بدون طلا در غیبت بانوی طلایی

پاراتیروکمان موفق به کسب دو مدال نقره و یک برنز شد، اما نامش در بین رشته‌های طلایی قرار نگرفت. پس از سه دوره که زهرا نعمتی طلا می‌گرفت، ملی‌پوشان ایران این بار و در غیاب او تا فینال هم پیش رفتند، اما از ایستادن بر سکوی قهرمانی باز ماندند.

نکته امیدوارکننده در این دوره عملکرد بسیار خوب فاطمه همتی بود که دو نقره در کامپوند انفرادی و همچنین میکس بدست آورد تا نویدبخش روزهای بهتری برای این رشته باشد.

پاراتیروکمان در شرایطی عازم پاریس شد که کشمکش‌هایی بین فدراسیون تیراندازی با کمان با فدراسیون جانبازان و توان‌یابان و کمیته پارالمپیک وجود داشت. در نهایت نیز یک صلح موقت ایجاد شد تا تیم ملی در آرامش اعزام شود. هنوز هم این اختلافات مدیریتی وجود دارد و باید امیدوار بود که مسئولان دور یک میز بنشینند و با کنار گذاشتن اختلافات، تصمیم بهتری را برای این رشته بگیرند تا شاهد موفقیت‌های بیشتری در پاراآسیایی 2026 ژاپن و پارالمپیک 2028 لس‌آنجلس باشیم.

* تکواندو و پیش‌بینی‌هایی که محقق نشد

اعزام پاراتکواندو با 4 ورزشکار در حالی بود که برای این رشته کسب حداقل یک طلا پیش‌بینی می‌شد، اما یک نقره توسط زهرا رحیمی و دو برنز توسط علیرضا بخت و حامد حق‌شناس بدست آمد تا کارنامه این رشته خالی از مدال نباشد.

نکته مثبت درخصوص پاراتکواندو نایب قهرمانی زهرا رحیمی به عنوان جوان‌ترین عضو کاروان ایران بود. البته پیش از اعزام، روی مدال‌آوری مریم عبدالله‌پور حساب می‌شد، اما او به موفقیتی دست نیافت.

اعزام دو نفر در بخش زنان که هر دوی آنها نیز سن کمی دارند، اتفاق بسیار خوبی بود. در سوی مقابل به نظر می‌رسد باید فکر جدی‌تری نسبت به بخش مردان کرد تا با حمایت و تلاش بیشتر، شاهد موفقیت‌های بیشتری باشیم.

پاراتکواندو فقط در 2 دوره از پارالمپیک حضور یافته و به مدال‌های رنگارنگی رسیده است. پس پتانسیل کافی برای پیشرفت و موفقیت وجود دارد.

* جودو؛ مدال‌آور، اما ناکام

بدون شک عجیب‌ترین وضعیت برای رشته‌های اعزامی به پارالمپیک متعلق به پارا جودو بود. اختلافات فراوان ملی‌پوشان با کادر فنی کار را تا جایی به جلو برد که به نظر می‌رسید جودوکاران قید سفر به پاریس را زده‌اند، اما در نهایت با میانجیگری کمیته پارالمپیک همه چیز ختم به خیر شد.

در ادامه اتفاقی که برای وحید نوری افتاد و او نتوانست برای کلاس‌بندی جدید به مصر برود، باعث شد تا یکی طلای مسلم که در 2020 توکیو هم کسب شده بود، از بین برود.

در نهایت کاروان جودوی ایران با ترکیب میثم بنی‌طبا و موسی غلامی راهی پاریس شد که بنی‌طبا به نقره رسید.

برای این رشته نیز پیش‌بینی کسب مدال طلا شده بود، به همین دلیل و با توجه شرایطی که جودو پیش از اعزام داشت، نمی‌توان نمره بالایی به عملکرد این رشته داشت.

برای پارا جودو باید برنامه‌ریزی مناسبی و یک استعدادیابی مناسب صورت بگیرد تا این رشته طی حداقل چهار سال آینده باز هم در زمره طلایی‌ها قرار بگیرد.

* کانو و گلبال؛ دست‌های خالی پس از وعده مدال‌آوری

گلبال و کانو دو رشته‌ای بودند که عنوان می‌شد در پاریس روی سکو می‌روند و این پتانسیل را دارند، اما نه تنها این اتفاق رخ نداد تا شاید یک بازنگری اساسی برای این رشته‌ها انجام شود.

تیم ملی گلبال که با اما و اگرهای زیادی در لیست اعلام قرار گرفت، در مرحله گروهی حتی موفق به متوقف کردن برزیل، قهرمان دوره قبلی شد، اما شکست مقابل اوکراین در یک‌چهارم نهایی و در نهایت ایستادن در رده پنجم، همه برنامه‌های کادر فنی و وعده‌هایش را بهم ریخت. با توجه به شرایطی که وجود دارد، برای گلبال سخت است که بتواند رنگ پارالمپیک را در سال 2028 ببیند.

درخصوص کانو نیز از همان مشخص بود که شانس مدال‌آوری کم است، اما مسئولان و ورزشکاران بر این موضوع اصرار داشتند. چه بسا اگر این حرف‌ها وجود نداشت، نگاه‌ها نیز به کانو تغییر می‌کرد. کسب رتبه‌های پنجم و دهم توسط سعید حسین‌پور و شهلا بهروزی‌راد روی کاغذ بعید نبود. آنچه که باید مورد توجه قرار بگیرد، استعدادیابی و توجه بیشتر به پتانسیل‌های این رشته حداقل طی یک دوره 4 ساله است تا قایقرانی هم مدال‌آور باشد.

* شنا و رکوردهایی در سطح آسیا

سینا ضیغمی‌نژاد و شاهین ایزدیار دو نماینده ایران در رشته شنا بودند که حاصل تلاش‌شان فقط حضور یکی از آنها در فینال بود. این عملکرد نشان داد که سطح پارا شنای این همچنان در حد و اندازه قاره آسیاست و خیلی نمی‌توان به موفقیت در عرصه‌های بزرگتر امید داشت.

شاید کاری که می‌شد در شنا انجام داد، اعزام نفرات جوانی همچون ابوالفضل ظریف 16، 17 ساله به پارالمپیک بود تا با کسب تجربه حضور در چنین رویدادی، بتواند با شرایط بهتری خودش را آماده رویدادهای آینده کند. این مسئله مطابق با همان نگاه حمایتی بود که در کمیته پارالمپیک وجود داشت.

* فرصت‌های 2 و 4 ساله کمیته پارالمپیک برای دو رویداد بزرگ

21 ماه از حضور غفور کارگری و تیم کاری‌اش در کمیته پارالمپیک می‌گذرد؛ دورانی که با کسب عناوین دومی در پاراآسیایی هانگژو و چهاردهمی در پارالمپیک پاریس همراه بوده است. بخشی از این کارنامه حاصل تلاش همین تیم کاری و بخشی دیگر نیز بر جا مانده از گذشته است.

بدون شک کمیته پارالمپیک سال‌های مهمی در پیش‌رو دارد. با توجه به عملکرد درخشان در هانگژو، همگان این انتظار را دارند که بخش بسیار زیادی از موفقیت سال قبل باز هم تکرار شود. بدون شک نتیجه این دو رویداد بزرگ به طور کامل به حساب این دوره مدیریتی نوشته خواهد شد. باید قبول کرد در پاریس ما نتیجه مناسبی نگرفتیم و باید استارت برنامه‌ریزی و فراهم کردن شرایط از همین حالا زده شود تا ورزش نتیجه آن را در سال‌های 2026 و 2028 ببیند. حفظ و ارتقاء نقاط قوت و برطرف کردن نقاط ضعف، اصلی‌ترین کاری است که باید انجام شود. البته این مسائل نیاز به بودجه مناسبی هم دارد که بتوان در مسیر افزایش زیرساخت‌ها، اعزام‌ها، و فراهم کردن عوامل فنی و تمرینی هزینه کرد.

* کلام آخر

ورزش توان‌یابان در همه کشورهای توسعه یافته و پیشرفته مورد توجه قرار می‌گیرد. نمونه این مسئله توسعه امکانات متعدد شهری و ورزشی، نگاه متفاوت مردم به این حوزه و استقبال از ورزش توان‌یابان و ... است. بدون شک این موضوع محقق نیم‌شود، مگر با تغییر نگاه مسئولان کشور تا چنین افرادی که در جامعه هم کم نیستند، بتوانند وارد جامعه شوند.

در این میان رویدادهایی همچون بازی‌های پاراآسیایی و پارالمپیک نقش بسزایی دارند. افتخارآفرینی در اینگونه بازی‌ها باعث افزایش انگیزه در میان افراد توان‌یاب و ترغیب به گرایش به سمت ورزش می‌شود. ضمن اینکه افراد عادی می‌توانند از تلاش و درخشش ورزشکاران توان‌یاب انگیزه بگیرند تا بدین ترتیب شرایط بهتری در جامعه ایجاد شود.