تلاش دشوار ترکیه برای خروج از تحریم تسلیحاتی آمریکا

دولت اردوغان امیدوار است با یک فرمول جدید، راه را برای رفع کامل تحریم تسلیحاتی آمریکا هموار کند. اما گره گشایی از این پرونده قبل از انتخابات آمریکا، دشوار به نظر می‌رسد.
کد خبر: ۳۰۸۳۶۱
تاریخ انتشار:۳۱ شهريور ۱۴۰۳ - ۱۷:۵۰ - 21 September 2024

تلاش دشوار ترکیه برای خروج از تحریم تسلیحاتی آمریکا

به گزارش روزپلاس، این روزها ترکیه سخت در تلاش است تا به گروه بریکس بپیوندد. برخی از تحلیلگران سیاسی ترکیه بر این باورند که دولت اردوغان، صرفا به دنبال این است که با عضویت در بریکس، یک پیام سیاسی به آمریکا و اتحادیه اروپا بفرستد و به آنها اعلام کند: «اگر ترکیه را به جمع خودتان راه ندهید، به محور شرق، نزدیک‌تر خواهیم شد».

با این حال، تحلیلگران دیگری نیز می‌گویند: ترکیه همزمان با تلاش برای پیوستن به بریکس، پشت پرده مشغول رایزنی است تا مشکلات خود را با آمریکا نیز حل کند.

یکی از مهمترین اختلافات سیاسی بین ترکیه و آمریکا، این است که واشنگتن، سالهاست موضوع روابط دفاعی آنکارا – مسکو را به عنوان یک معضل جدی قلمداد می‌کند. قرار دادن نام ترکیه در فهرست کشورهای تحت تحریم آمریکا (CAATSA) و تحریم تسلیحاتی این عضو مهم ناتو، از آن دسته اقداماتی است که بر روابط ترکیه و آمریکا سایه انداخته است.

بر اساس محتوای متن موسوم به «قانون مقابله با دشمنان امریکا از طریق  اعمال تحریم» CAATSA ترکیه به این متهم شده که با خرید تسلیحات از یک کشور «دشمن آمریکا» مرتکب خطا شده و باید تحریم شود. منظور آمریکا این است که ترکیه به خاطر خرید سامانه موشکی اس 400 از روسیه، قدم در مسیری نهاده که برخلاف منافع آمریکا و ائتلاف ناتو است و درست با همین بهانه، نه تنها ترکیه از لیست خریداران جنگنده اف 35 بیرون نهاده شد، بلکه تولید 900 قطعه کوچک و بزرگ این جنگنده در شرکت‌های زیرمجموعه صنایع دفاعی ترکیه متوقف شد.

از آن روز تاکنون، ترکیه بارها تلاش کرده تا از ذیل تحریم تسلیحاتی آمریکا خارج شود. دولت اردوغان امیدوار است با یک فرمول جدید، راه را برای رفع کامل تحریم تسلیحاتی آمریکا هموار کند. اما گره گشایی از این پرونده قبل از انتخابات آمریکا، دشوار به نظر می‌رسد.

کشور ترکیه , رجب طیب اردوغان ,

سدات ارگین از تحلیلگران ارشد روزنامه حریت چاپ آنکارا، درباره روابط ترکیه و آمریکا و تلاش هاکان فیدان وزیر امور خارجه کابینه اردوغان برای توافق با واشنگتن، یادداشت تحلیلی جالب توجهی نگاشته که بخشی از نکات مورد نظر او را با هم مرور می‌کنیم:
 

آیا هاکان فیدان فرمول طلایی دارد؟

سخنان هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، نشان داد که هنوز هم در روابط آنکارا – واشنگتن، مشکلاتی وجود دارد و برای گذار از این مشکلات، باید یک مانع بزرگ برداشته شود. آن چه که هاکان فیدان، آن را مانع نامیده، دقیقا چیست؟ ماجرا از این قرار است که در سال 2019 میلادی، سه اتفاق مهم در روابط ترکیه و آمریکا روی داد که شرایط را برای همکاری‌های سیاسی – دفاعی، دشوار کرد:

اول این که ترکیه سامانه‌های پدافند هوایی اس-400 را از روسیه خریداری کرد. گام دوم این بود که ایالات متحده آمریکا، خیلی قاطعانه و سریع، ترکیه را از برنامه تولید مشترک جت‌های جنگنده F-35 حذف کرد. گام سوم این بود که وضعیت بحرانی پیچیده‌ای به وجود آمد که پیامد سیاسی و حقوقی آن قرار گرفتن ترکیه در لیست تحریم‌های CAATSA بود.

این همان مانع بزرگی است که روابط آنکارا و واشنگتن را دچار بن بست و انجماد کرد. اما حالا اظهارات وزیر نشان می‌دهد که بین آنکارا و دولت آمریکا اتفاق نظر وجود دارد که این وضعیت بحرانی، باید پشت سر گذاشته شود.

وقتی که ترکیه موضوع اس 400 را پیش کشید، خیلی‌ها باور نمی‌کردند که این مساله واقعیت داشته باشد. درست در 12 ژوئیه 2019 میلادی، هواپیماهای ترابری غول‌پیکر روسیه بخش‌هایی از سامانه‌های اس-400 را در پایگاه هوایی نظامی آنکارا پیاده کردند و آمریکا فهمید که مساله جدی است.

به عبارتی دیگر، با وجود تمام هشدارهای آمریکا و ناتو، ترکیه تصمیم خود را اجرایی کرد و آمریکا نیز در در 17 جولای 2019 ترکیه را از برنامه تولید مشترک قطعات اف 35 کنار نهاد و اعلام کرد که این جنگنده نسل پنجم، به ترکیه فروخته نخواهد شد. حتی 5 فروند هواپیمای مزبور که حدود 1.4 میلیارد دلار هزینه پروژه و تولید آن پرداخت شده و خلبانان ترکیه در آمریکا آموزش لازم را دریافت کرده بودند، در آشیانه رها شد و به ترکیه تحویل داده نشدند. 

کشور ترکیه , رجب طیب اردوغان ,
تیم اردوغان امیدوار بود که در سایه روابط دوستانه اردوغان – ترامپ، مشکل حل شود. ولی چنین اتفاقی نیفتاد و دونالد ترامپ رییس جمهور وقت آمریکا نیز در 14 دسامبر 2019 اعلام کرد که ترکیه در محدوده تحریم‌های CAATSA قرار گرفته است. این تحریم تسلیحاتی چنان تبعاتی داشت که حتی منجر به قطع روابط علمی و فنی بین «معاونت صنایع دفاعی ترکیه» و نهادهای تحقیقاتی آمریکا شد و مدیران ترکیه‌ای نیز تحت تحریم قرار گرفتند.

با حذف ترکیه از برنامه تولید و تحویل گرفتن جنگنده‌های اف 35 آمریکایی، نیروی هوایی ما برای مدت طولانی از قابلیت استفاده از جت جنگنده «نسل پنجم» با ویژگی رادارگریز محروم شد. اما در چارچوب آخرین توافق صورت گرفته با ایالات متحده آمریکا، با نوسازی F-16‌های «نسل چهارم» در ترکیه و هواپیماهای جدید خریداری شده، نیروی هوایی ما در کوتاه مدت قادر به دستیابی به قابلیت‌های «نسل 4.5» خواهد بود. در همین حال، باید تا اواسط دهه 2030 منتظر بمانیم تا تولید جت جنگنده نسل پنجم ملی ترکیه به نام «قاآن» (KAAN) به طور کامل عملیاتی شود. همه اینها در حالی است که بر اساس اظهارات اخیر ژنرال دموستنس گریگوریادیس فرمانده نیروی هوایی یونان، آمریکا در سال 2028 اولین سری جنگنده اف 35 را به یونان همسایه ترکیه تحویل خواهد داد. این احتمال وجود دارد که آتن با خرید اف 35 نسل پنجم مزایایی را در موازنه قوا در دریای اژه به دست آورد که سبب تضعیف و ناراحتی آنکارا شود.

هاکان فیدان، هنوز هم می‌خواهد هر طوری شده، ترکیه را از ذیل تحریم تسلیحاتی قانون CAATSA آمریکا درآورد و اف 35 به نیروی هوایی تحویل داده شود. او درباره قانون مزبور گفته است: «این قانون آمریکا الزام‌آور است. ولی شرایطِ سیاسی و جهانی زمانی که قانون وضع شده با شرایط امروز متفاوت است. در دیدارهایمان با اعضای سنا، سیاستمداران و مقامات امنیت ملی آمریکا، اعلام کردیم که چنین رویکردهایی به هیچ یک از طرفین کمک نمی‌کند و مشکلات مزمن به وجود می‌آورد. بنابراین ما به دنبال راه‌هایی برای حل این مشکل به روشی مثبت هستیم. فرمول‌ها، تحقیقات و پیشنهادات مختلفی از هر دو طرف در این زمینه وجود دارد. هدف ما خروج از CAATSA است». 

کشور ترکیه , رجب طیب اردوغان ,

سخنان فیدان، اظهارات خانم ویکتوریا نولاند معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا را به یادمان می‌آورد که در سفر به آنکارا گفته بود: «اگر مانع و مشکل اس 400 پشت سر گذاشته شود، می‌توانیم دوباره در مورد جنگنده اف 35صحبت کنیم».

سوال اینجاست: فرمول ترکیه برای عبور از این مانع چیست؟ آیا می‌توان در قوانین حقوقی ایالات متحده برای غلبه بر مانع کنگره در ازای تضمین‌های معینی مبنی بر عدم عملیاتی شدن اس-400، راهی برای توافق یافت؟

پاسخ به پرسش بالا را می‌توان در سخنان سفیر روسیه جستجو کرد. همچنان فاتح جیلان، نماینده دائم سابق ترکیه در ناتو گفته است، این بخش از سخنان الکسی ارخوف سفیر روسیه در آنکارا که در تاریخ 3 ژوئن 2020 از شبکه سی ان ان ترک پخش شد، مهم و راهگشا است.

او درباره سناریوی عدم استفاده ترکیه از اس 400 گفته بود: «تعیین این که از این موشک استفاده شود یا نه، تصمیمی است که باید کاملاً با اراده آزاد کشور مالک گرفته شود. ترکیه از ما محصولی می‌خواست، ما هم این محصول را به ترکیه فروختیم. مالک فعلی این سامانه‌ها، کشور ترکیه است. فرض کنید من به شما یک وانت فروخته‌ام. این شما هستید که تعیین می‌کنید با این وانت می‌خواهید به ساحل بروید، سیب زمینی حمل کنید یا بر روی سقف آن یک مسلسل سوار کنید و به جنگ بروید یا نه، می‌خواهید وانت را در گاراژ خانه خودتان پارک کنید. اینها موضوعاتی هستند که فقط به اراده خود شما ربط دارد».

با توجه به سخنان هاکان فیدان و تاکید او بر ضرورت استفاده از فرمول مورد توافق طرفین، می‌توان گفت؛ شاهد اتفاقات جدیدی برای حل تنش بین آنکارا و واشنگتن هستیم. اما این یک روند زمان بر است و احتمالاً یکی از حساس‌ترین موضوعات بین آنکارا و واشنگتن پس از انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آینده خواهدبود.

برچسب ها: اردوغان ، ترکیه
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
ارسال نظر
روایت تصویری
نگاه دوم
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدها

همسر مورایس در تمرینات تیم فوتبال سپاهان

نامه ایران به شورای امنیت درباره حمله تروریستی اسرائیل علیه انبار هلال احمر در سوریه/ هدف قرار دادن عمدی تأسیسات بشردوستانه نقض آشکار حقوق بین‌الملل است

دانشگاه باید کشور را در قله علم، توانایی، هنر و تکنولوژی قرار دهد/ باید در منطقه اول شویم و این امر با شعار و دعوا نمی‌شود

تداوم حملات هوایی اسرائیل به لبنان/ درخواست 10 کشور عضو شورای امنیت برای آتش بس فوری در لبنان

مخالفت کی‌یف با هر نوع امتیاز ارضی به روسیه/ مذاکرات آمریکا و انگلیس درباره تشدید تحریم‌ها علیه روسیه

ایران مثل همیشه و در شرایط سخت کنار «مقاومت» است/ پیام مظلومیت مردم غزه و لبنان را به ژنو می‌برم

هنوز کمی از قدرت ما را دیده‌اید/ حمله به تل‌آویو آغاز راه است

۲ ماهواره تا پایان سال با پرتابگر خارجی به فضا پرتاب می‌شوند/ «طلوع ۳» و «ظفر ۲» مسافران جدید فضا

آمار قابل اتکا کشاورزی منوط به الزام پروانه کسب است/ ذخائر استراتژیک و چالش برنج ایرانی

عراقچی یکشنبه به عراق سفر می‌کند

ترامپ خواستار حفاظت از جانش با هواپیمای نظامی شد

اتحادیه اروپا اتهامات جمهوری آذربایجان را رد کرد

ایران از تصمیم دولت لبنان ‌و مقاومت حمایت می‌کند/ آمدم تا پیام رهبر معظم انقلاب و مردم عزیز ایران را به مردم عزیز لبنان برسانم

پرسپولیس پرونده بیرانوند را به کمیته استیناف برد

آمار خیره کننده از تلفات نظامیان صهیونیست مقابل حزب‌الله

واکنش رسانه رسمی چین به عملیات وعده صادق ۲

اسامی مهمترین فرماندهان کشته شده ارتش اسرائیل در یک سال

توضیح یک مدیر آکادمی پرسپولیس درباره بازیکن جدید نساجی

دلیل برکناری آذربایجانی از مدیرعاملی سپاهان

دور تازه نافرمانی در ارتش اسرائیل و هشدار جدی به نتانیاهو

واکنش حکیم به تهدید صهیونیست‌ها علیه آیت‌الله سیستانی

جزئیات نحوه افزایش حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۴ مشخص شد/ میزان معافیت مالیاتی حقوق بگیران پایین جامعه، صددرصد افزایش خواهد یافت

افزایش نفوذ اسرائیل در آسیای میانه و زنگ خطر ایران و روسیه

کلاف پیچیده پرمصرف‌ها/ قیمت برای مشترکان پرمصرف گاز واقعی می‌شود؟

ناترازی بنزین؛ بحرانی با چند راه حل/ اختصاص بنزین به هر کد ملی زمینه‌ساز کاهش مصرف سوخت می‌شود

تاکید ایران و عربستان بر همکاری در زمینه حمل و نقل هوایی

لزوم معافیت مالیاتی حداقل‌بگیران/ کسری بودجه باید کنترل شود

رویای باطل/ اسرائیل تهدید برای تمام خاورمیانه

آغاز تهاجم گسترده به سراسر خاک لبنان تا ساعاتی دیگر

غافلگیری‌هایی برای اسرائیل داریم که دل مؤمنان را خنک خواهد کرد

پاسخی به پگاه آهنگرانی و مستند ‌اش/ وقتی معنای وطن را نمی‌دانی!

واکنش رئیس سازمان انرژی اتمی به تهدیدات هسته‌ای اسرائیل

مقایسه میزان قطعی اینترنت در ۳ اپراتور/ اعلام شاخص‌های کیفیت شبکه

آمار خیره کننده از تلفات نظامیان صهیونیست مقابل حزب‌الله

۲ انتصاب جدید همتی/ سرپرست سازمان خصوصی‌سازی منصوب شد

چرایی عملیاتی نشدن برخی از پروژه‌های قرارگاه مسکن/قیمت هر مترمربع آپارتمان در پایتخت

پرتاب ۵ تا ۷ ماهواره به فضا تا پایان۱۴۰۳/ برنامه ریزی برای پرتاب‌های زیرمداری با همکاری هوافضای سپاه

پیش بینی زودهنگام زوال عقل با هوش مصنوعی/ کاربرد «یادگیری عمیق» و «رباتیک» در درمان بیماری‌های مغزی

پاسخ پشیمان کننده و نابودکننده در انتظار اسرائیل است

برنامه وزارت ارتباطات برای افزایش کیفیت اینترنت/ در حال پیگیری موضوع رفع فیلترینگ هستیم

دومین کمین مرگبار حزب الله علیه نظامیان صهیونیست

بسیج هنرمندان باید از همه هنرمندان کشور مراقبت کند/ رونمایی از پوستر جشنواره‌های هنری-ادبی بسیج هنرمندان

نقد و سیاست