تلاش مشترک آمریکا و فرانسه برای آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل

به گزارش روزپلاس، در پی تشدید تنش‌ها در مرز فلسطین اشغالی و لبنان، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و برخی کشورهای دیگر، طرحی مشترک برای برقراری آتش‌بس فوری 21 روزه بین اسرائیل و حزب‌الله صادر کردند. این اقدام که با هدف ایجاد فضایی برای مذاکرات دیپلماتیک و دستیابی به توافقی پایدار میان دو طرف صورت گرفته، با واکنش‌های متفاوتی از سوی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی روبرو شده است. اخبار متناقضی درباره نظر مقامات سیاسی اسرائیل درباره این پیشنهاد منتشر شده است.

جزئیات طرح آمریکا و فرانسه

طرح مشترکی که توسط کاخ سفید منتشر شد، با حمایت کشورهایی چون استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، آلمان، ایتالیا، ژاپن، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر همراه بود. در این بیانیه آمده است: «وضعیت بین لبنان و اسرائیل از 8 اکتبر 2023 - روزی که حزب‌الله لبنان در حمایت از مقاومت فلسطین و در امتداد راهبرد وحدت میدان‌ها، حملات موشکی، خمپاره‌ای و راکتی به شمال فلسطین اشغالی را در یک محدوده 10 کیلومتری آغاز کرد- غیرقابل تحمل است و خطر غیرقابل قبولی برای تشدید گسترده‌تر تنش‌های منطقه‌ای ایجاد می‌کند.» در بخش دیگری از این طرح به قطعنامه 1701 استناد شده و اجرای آن مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین به اجرای قطعنامه 2735 در مورد آتش‌بس در غزه اشاره شده است.

واکنش‌های بین‌المللی

«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد، با هشدار نسبت به وخامت اوضاع، خواستار آتش‌بس فوری شد و اظهار داشت: «جهنم در حال آزاد شدن در منطقه است».  «استفان سژورنه»، وزیر امور خارجه فرانسه، در جلسه ویژه شورای امنیت سازمان ملل تأکید کرد: «ما روی هر دو طرف منازعه یعنی لبنانی‌ها و اسرائیلی‌ها حساب می‌کنیم که آن را بدون تأخیر بپذیرند» و افزود: «جنگ هنوز اجتناب‌ناپذیر نیست.» در این بین مقامات ارشد آمریکایی این طرح را «یک پیشرفت مهم» توصیف کردند و ابراز امیدواری کردند که لبنان و اسرائیل «ظرف چند ساعت» در مورد پذیرش آن تصمیم بگیرند.

«دنی دانون»، سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل متحد، از این طرح استقبال کرد و گفت رژیم صهیونیستی راه‌حل دیپلماتیک را ترجیح می‌دهد. با این حال، او هشدار داد که اگر توافق شرایطی را که به ساکنان اسرائیلی اجازه می‌دهد به خانه‌هایشان بازگردند برآورده نکند، اسرائیل در استفاده از زور تردید نخواهد کرد. مواضع دانون درحالی است که  بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به صورت رسمی از عدم پذیرش این طرح خبر داده است. با این وجود چند ساعت قبل اخباری مبنی بر دستور نتانیاهو به ارتش برای کاهش سطح درگیری‌ها در خلال مذاکرات در رسانه‌های اسرائیلی منتشر شد که دفتر نتانیاهو این خبر را نیز تکذیب کرده است.

«نجیب میقاتی»، نخست وزیر لبنان نیز از طرح آمریکا و فرانسه برای آتش‌بس استقبال کرد و تأکید کرد که کلید اجرای آن، تعهد اسرائیل به اجرای قطعنامه‌های بین‌المللی است. در همین راستا «عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، هشدار داد که تهران در صورت تشدید درگیری بین اسرائیل و حزب‌الله، از لبنان با «تمام ابزارها» حمایت خواهد کرد. او منطقه را در آستانه یک «فاجعه تمام عیار» توصیف کرد.

علی‌رغم خوش‌بینی‌های اولیه رسانه‌ها و برخی از مقامات کشورهای مختلف، گزارش‌ها حاکی از آن است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اعلام کرده مذاکرات تنها تحت آتش بس انجام خواهد شد و حملات به حزب‌الله با تمام قوا ادامه خواهد یافت. این موضع سرسختانه می‌تواند مانعی جدی بر سر راه اجرای آتش‌بس باشد. همچنین دیگر مقامات ارشد اسرائیلی نیز نسبت به آن بی‌میلی نشان می‌دهند و خواستار تداوم درگیری هستند.

در این میان اسرائیل کاتص، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز اعلام کرده هیچگونه آتش بسی در کار نخواهد بود و ارتش اسرائیل به جنگ در جبهه لبنان ادامه خواهد داد. بتسلائل اسموتریچ، وزیر دارایی و چهره راستگرای افراطی صهیونیست نیز صراحتاً خواستار ادامه یافتن درگیری‌ها در جبهه شمالی شده است.

در این میان اما یائیر لاپید، رهبر رسمی اپوزیسیون با حمایت از این طرح خواستار برقراری یک آتش بس 7 روزه شده است. اما این درخواست هنوز حتی در میان اعضای اپوزیسیون نیز جامعیت پیدا نکرده است. آویگدور لیبرمن، رهبر حزب اسرائیل خانه ما خواستار تداوم عملیات ارتش صهیونیستی در جنوب لبنان تا زمان تامین امنیت شمال سرزمین‌های اشغالی شده است.

همچنین «زئو الکین»، نماینده عضو حزب اپوزیسیون امید جدید در مخالفت با لاپید گفته قبول چنین آتش بسی به حزب‌الله کمک خواهد کرد به سرعت توانمندی‌های خود را بازسازی کرده و زمام امور را در دست گیرد.

در مجموع به نظر می‌رسد طرح مشترک پیشنهادی آمریکا و فرانسه چالش‌های بسیار زیادی برای اجرایی شدن در پیش دارد که نخستین چالش و مانع پیش روی آن کابینه کنونی رژیم صهیونیستی است که قصد دارد خود را در مسیر پیشروی و پیروزی نشان دهد.