لغو شکایات بین‌المللی؛ آیا پاشینیان در حال قمار روی صلح است؟

به گزارش روزپلاس، نماینده ارمنستان در امور حقوقی بین‌المللی از اظهارنظر در مورد اظهارات «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر این کشور مبنی بر آمادگی ارمنستان برای لغو شکایات خود از جمهوری آذربایجان در دادگاه‌های بین‌المللی در صورت امضای توافقنامه صلح، خودداری کرد.

«یقیشه کیراکوسین» با بیان اینکه در حال حاضر چنین موضوعی مطرح نیست، گفت: «من نمی‌توانم در این مورد اظهارنظر کنم.» این در حالی است که پاشینیان در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی «ارمنیا» گفته بود که در صورت امضای توافقنامه صلح با جمهوری آذربایجان، ارمنستان آماده است تا شکایات خود از این کشور در دادگاه‌های بین‌المللی را لغو کند.

او همچنین گفته بود که این اقدام بر اساس «اصل عمل متقابل» انجام خواهد شد و جمهوری آذربایجان نیز باید شکایات خود از ارمنستان را لغو کند.

سکوت معنادار نماینده ارمنستان در امور حقوقی بین‌المللی در این زمینه می‌تواند به معنای عدم توافق دولت این کشور با پیشنهاد پاشینیان باشد.

همچنین این احتمال وجود دارد که دولت ارمنستان قصد دارد از این موضوع به‌عنوان ابزاری برای فشار بر جمهوری آذربایجان در مذاکرات صلح استفاده کند.

درخواست لغو شکایات از دادگاه‌های بین‌المللی توسط باکو مطرح شده و به گفته طرف آذربایجانی، این موضوع یکی از مفاد مورد اختلاف در پیش‌نویس مذاکرات صلح است و طرف ارمنی این موضوع را تکذیب نکرده است.

علاوه بر این، ارمنستان در بالاترین سطح اعلام کرده که در صورت امضای توافقنامه صلح، آماده انجام این کار است.

نخست‌وزیر ارمنستان گفته که می‌توان چنین معامله‌ای انجام داد و نه آن‌ها علیه ما و نه ما علیه آن‌ها به دلیل وقایع گذشته شکایتی مطرح نکنیم و به‌طور متقابل از شکایات خود صرف‌نظر کنیم و در آینده نیز به دلیل مسائل گذشته شکایتی مطرح نکنیم.

این اظهارات نشان می‌دهد که ارمنستان برای دستیابی به صلح با جمهوری آذربایجان و عادی‌سازی روابط با این کشور، آماده دادن امتیازاتی است. لغو شکایات از دادگاه‌های بین‌المللی یکی از این امتیازات است که می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای فشار بر جمهوری آذربایجان در مذاکرات صلح نیز استفاده شود.

احتمال استعفای نماینده ارمنستان در امور حقوقی در صورت لغو شکایات از آذربایجان

پیش‌تر در رسانه‌ها گزارش شده بود که «یقیشه کیراکوسین»، نماینده ارمنستان در امور حقوقی بین‌المللی، با رویکرد دولت برای لغو شکایات از جمهوری آذربایجان مخالف است و حتی احتمال استعفای او نیز مطرح شده بود.

در این زمینه از کیراکوسین سؤال شد که «آیا او در این مورد با نخست‌وزیر پاشینیان اختلاف‌نظر داشته و اگر در نهایت مذاکره‌کنندگان ارمنستان تصمیم به لغو شکایات بگیرند، آیا او استعفا خواهد داد؟»

کیراکوسین در پاسخ گفت: «من در این مورد اظهارنظر نمی‌کنم.»

ارمنستان 4 شکایت بین دولتی علیه جمهوری آذربایجان در دادگاه حقوق بشر اروپا مطرح کرده است:

شکایت اول مربوط به جنگ 44 روزه و نقض حقوق بشر پس از آن است.

شکایت دوم مربوط به محاکمه و بازداشت غیرقانونی افراد اسیر شده در مراحل مختلف است.

شکایت سوم مربوط به حضور نیروهای مسلح آذربایجان در خاک ارمنستان و نقض حقوق بشر در نتیجه آن است.

شکایت چهارم مربوط به همه نقض حقوق بشر در قره‌باغ، از جمله کوچ اجباری ارمنی‌های قره‌باغ در سپتامبر 2023 است.

یک شکایت دیگر نیز علیه جمهوری آذربایجان در دیوان بین‌المللی دادگستری سازمان ملل در حال بررسی است که بر اساس «کنوانسیون بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی» مطرح شده است.

با توجه به این شکایات و اهمیت آن‌ها برای ارمنستان، احتمال استعفای کیراکوسین در صورت لغو آن‌ها وجود دارد. این موضوع می‌تواند به معنای اختلاف‌نظر جدی در درون دولت ارمنستان در مورد مذاکرات صلح با جمهوری آذربایجان باشد.

لازم به ذکر است که اعلام آمادگی پاشینیان برای لغو شکایات بین‌المللی علیه جمهوری آذربایجان در صورت امضای توافقنامه صلح، تصمیمی غیرمنتظره بود. این اقدام می‌تواند به‌عنوان پیامی از سوی ارمنستان برای نشان دادن تمایل خود به مصالحه و پیشبرد مذاکرات صلح باشد. با این حال، این تصمیم می‌تواند ریسک‌های داخلی و خارجی برای ارمنستان به دنبال داشته باشد.

ارمنستان در سال‌های اخیر از دادگاه‌های بین‌المللی به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر جمهوری آذربایجان استفاده کرده است. لغو این شکایات می‌تواند موجب واکنش منفی اپوزیسیون ارمنستان و متهم شدن پاشینیان به خیانت شود.

از طرف دیگر، این اقدام می‌تواند به پیشرفت در مذاکرات صلح و رسیدن به یک توافق نهایی کمک کند، به کاهش تنش‌ها میان دو کشور و ایجاد فضای مناسب برای همکاری منجر شود و می‌تواند به تضعیف موضع ارمنستان در مذاکرات و واگذاری امتیازات بیشتر به جمهوری آذربایجان منجر شود.

همچنین واکنش منفی اپوزیسیون به این تصمیم می‌تواند به بی‌ثباتی سیاسی در ارمنستان و تضعیف جایگاه پاشینیان منجر شود و پاشینیان را با چالش‌های داخلی در ارمنستان مواجه کند، زیرا این اقدام ممکن است به‌عنوان خیانت به منافع ملی ارمنستان تلقی شود.