براندازی دولت سوریه؛ نقش نیابتی‌های سازمان سیا چه بود؟

به گزارش روزپلاس،  «سوریه آزاد شد»؛ این پیامی است که حساب کاربری گروهی به نام «کارگروه اضطراری سوریه» (SETF) اندکی بعد از براندازی دولت بشار اسد در پی تهاجم مخالفان مسلح دولت سوریه به دمشق در روز 8 دسامبر 2024 در شبکه ایکس منتشر کرد. 

در پاسخ به این پیام یک کاربر در ایکس با اشاره به پیوندهای «احمد الشرع»، رئیس گروهک تحریرالشام با گروه‌های تروریستی نظیر القاعده و داعش نوشته است: «این همان آزادی‌ای است که امیدوار به آن بودم.»

گروه SETF  یا همان کارگروه اضطراری سوریه از دیرباز به دنبال پیگیری پروژه براندازی در سوریه بوده است. این گروه، طبق اطلاعاتی که در وب‌سایتش منتشر کرده درست اندکی بعد از آغاز ناآرامی‌ها در سوریه در سال 2011 تشکیل شده است. 

طبق اطلاعات منتشرشده در این وب‌سایت مقر اصلی این گروه در واشنگتن دی‌سی قرار دارد. در بخشی از این وب‌سایت در معرفی SETF آمده است: «تیم ما متشکل از فعالانی پرشور از سراسر دنیا است که با همدیگر برای رسیدن به یک سوریه آزاد، امن و دموکراتیک همکاری می‌کنند.»

نیابتی‌های سازمان سیا 

اطلاعات موجود نشان می‌دهند که این گروه تحت حمایت مالی یک گروه آمریکایی به نام «آژانس آمریکایی توسعه بین‌المللی» (USAID) قرار دارد. این سازمان خودش یکی از گروه‌های نیابتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی آمریکا است. 

آژانس توسعه بین المللی آمریکا (USAID) در سال1962 و با فرمان جان اف. کندی رئیس جمهوری وقت آمریکا تأسیس شد. در ابتدا هدف از تأسیس این نهاد «مقابله با نفوذ کمونیسم شوروی» در جهان اعلام شده بود اما فعالیت‌های سال‌های اخیر و نوع همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه این سازمان با سازمان‌های خصوصی در سایر کشورها نشان داد که هدف از تأسیس چنین نهادی چیزی فراتر از مقابله با نفوذ کمونیسم در جهان بوده است.

با فروپاشی شوروی در اوایل دهه 90 میلادی، رویکرد این سازمان نیز تغییر کرد و هدف اصلی خود را پیشبرد اهداف آمریکا و در عین حال ارتقای سطح زندگی در کشورهای در حال توسعه با هدف ادعایی ریشه‌کن کردن  فقر و تقویت جوامع دموکراتیک اعلام کرد.

این سازمان در ادامه فعالیت خود از سال 2009 به‌عنوان همکار وزارتخانه‌های امور خارجه و دفاع آمریکا معرفی شد و در سال 2017 تلاش دولت آمریکا برای تغییر ساختار آن و ادغام USAID در وزارت خارجه این کشور آغاز شد. دفتر مرکزی آژانس توسعه بین المللی آمریکا در واشنگتن مستقر است و علاوه بر آن، این آژانس 100 دفتر در سراسر جهان دارد.

در حقیقت USAID از طریق فعالیت‌هایی برای کمک به توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه به‌دنبال نفوذ اقتصادی و وابسته کردن اقتصاد آن کشورها به اقتصاد آمریکا است. آژانس بین‌المللی توسعه آمریکا این کار را با نفوذ بر چهره‌ها و نهادهای اقتصادی خصوصی کشورهای هدف و راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه اقتصادی و وابسته کردن آنها از طریق ارائه کمک‌های بلندمدت اقتصادی انجام می‌دهد.

از دیگر اهداف این سازمان تغییر در ساختارهای سیاسی و اجتماعی کشورهاست به‌نحوی که گاهی این فعالیت‌ها منجر به براندازی دولت‌ها و روی کار آمدن دولت‌های وابسته به آمریکا شده است. USAID از طریق مفاهیم فریبنده‌ای مانند «حقوق بشر»، «دموکراسی»، «انتخابات آزاد» و غیره به دنبال وابسته کردن دولت‌ها به آمریکا است. 

گروه USAID خودش از سال 2011 و همزمان با آغاز بحران سوریه شروع به پمپاژ پول در قالب مفاهیمی مانند «کمک‌های بشردوستانه» و «حمایت از مردم سوریه» کرد و از این طریق میلیاردها دلار به گروه‌های افراطی در سوریه کمک کرد. 

در زمانی که تحریم‌های «سزار» مردم سوریه را تحت فشارهای سنگینی قرار داده بود USAID در مناطق تحت سلطه معارضان دولت بشار اسد اقدام به توزیع کمک‌های مالی کرد تا از این طریق بتواند به هدفش در ایجاد نارضایتی در میان مردم سوریه برسد. 

گروه SETF  یا همان کارگروه اضطراری سوریه هم فعالیت‌های مشابهی را در سوریه دنبال کرده است. «معاذ مصطفی»، مدیر این گروه تنها یک روز بعد از براندازی دولت سوریه با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار کرد تا تکمیل «مأموریت آمریکا» را به اطلاع کاخ سفید برساند. 

دلارهای آمریکایی 

«ماکس بلومنتال»، نویسنده کتاب تحسین‌شده « مدیریت بربریت: امنیت ملی آمریکا چطور در خیزش داعش، القاعده و ترامپ نقش‌آفرینی کرد» در حساب کاربری‌اش در ایکس با انتشار سندی در ایکس فاش کرده که SEFT طی سال‌های گذشته میلیون‌ها دلار برای پیشبرد اهداف آمریکا و متحدانش در سوریه دریافت کرده است. این کمک‌ها از کانال USAID به SEFT رسیده‌اند. 

بلومنتال در ایکس نوشته است: «کمک مالی 153315 دلاری USAID که از سازمان‌های فرعی سیا است را در نظر بگیرد.» بلومنتال با رنگی کردن بخشی از این سند نوشته که یکی از اهداف این پول انجام «مصاحبه‌های کلیدی با مخبرها» بوده است. 

از جمله اقدامات مشهور  SEFT بردن جان مک‌کین، سناتور سابق آمریکایی به سوریه در سال 2013 بود. مک‌کین بعد از آن سند از دولت آمریکا خواست دمشق را بمباران کند. این سناتور همچنین نقش زیادی در تصویب تحریم‌های سزار داشت. 

بلومنتال در کتاب مدیریت بربریت توضیح داده که گروه SETF  یا همان کارگروه اضطراری سوریه به عنوان یک گروه حامی شورش و جنگ‌طلب در سوریه شکل گرفت. طبق اطلاعات بلومنتال در آن کتاب، این گروه توسط وزارت خارجه آمریکا و مجموعه‌ای از اهداکنندگان خصوصی تأمین مالی می‌شد. 

او همچنین تشریح می‌کند که  SEFT تا چندین سال حلقه‌ای بود که کنگره آمریکا را به طور مستقیم به شبه‌نظامیان موسوم به «ارتش آزاد سوریه» وصل می‌کرد. معاذ مصطفی، مدیر اجرایی این گروه خودش یک فرد مستقر در واشنگتن اما سوری‌الاصل است. 

طبق نوشته بلومنتال، یک میلیونر اسرائیلی به نام «موردخای موتی کانا» که با وساطت یک NGO به نام «آمالیا» بین شبه‌نظامیان افراطی سوریه و ارتش اسرائیل هماهنگی ایجاد می‌کرد به صراحت به حمایت از گروهی که مک‌کین را به سوریه برده افتخار کرده است. 

دیگر سازمان‌های مورد حمایت غرب برانداز در سوریه

در سوریه غیر از گروه SETF  یا همان کارگروه اضطراری سوریه، چندین گروه دیگر نیز برای براندازی دولت سوریه فعالیت می‌کردند. گروه «کلاه‌سفیدها» که تحت حمایت انگلیس قرار داشت، گروه HiHFAD (دست در دست برای سوریه) و دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل بعضی از این سازمان‌ها هستند. 

روزنامه‌نگاران و سیاستمداران غربی به تبلیغات این گروه‌ها به عنوان اطلاعات موثق و مورد اعتماد اعتماد می‌کردند. این در حالی بود که آنها به طور مستقیم با افراط‌گرایان سوریه در ارتباط بودند و از سوی رژیم صهیونیستی و سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای غربی حمایت می‌شدند. 

به عنوان مثال، گروه کلاه‌سفیدها توسط «جیمز لی مسوری»، افسر اسبق ارتش انگلیس بنیان گذاشته شده بود و تحت حمایت مالی دولت‌های انگلیس و آمریکا قرار داشت. این گروه در مناطق تحت سلطه نیروهای ضد دولت سوریه فعالیت می‌کرد.