به گزارش روزپلاس، ۱۶۵ مصوبه خروجی جلسات و بررسی‌های تخصصی در کمیسیون‌های مجلس بود؛ مصوباتی که بخشی از آنها به اصلاح ساختارهای قانونی، حمایت از تولید، رفع مشکلات معیشتی مردم، ساماندهی نظامات اداری و ارتقاء کارآمدی دستگاه‌های اجرایی اختصاص داشته‌اند.
برگزاری ۶۵۰ جلسه در سطح کمیته‌های کمیسیون‌ها برای پیگیری مسائل تخصصی‌تر، ۲۵۷ نشست با وزرا و مسئولان دولتی برای مطالبه‌گری و تبیین نقاط ضعف عملکرد دستگاه‌ها و طرح بیش از 450 فقره سوال نمایندگان از وزرا و همچنین ۱۱۹ بازدید نظارتی از دستگاه‌های اجرایی بخشی از اقدامات مجلس بوده که نشان دهنده نقش پر رنگ نظارتی مجلس در کنار قانون‌گذاری بوده است.
در ادامه مهمترین اقدامات قانون‌گذاری و نظارتی بهارستان نشینان در یک سال گذشته را مرور می‌کنیم.
کمیسیون بودجه
کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس دوازدهم در نخستین سال فعالیت خود، با تمرکز بر اصلاح ساختار مالی کشور، نظارت بر اجرای بودجه ۱۴۰۴ و پیگیری برنامه هفتم توسعه، اقدامات گسترده‌ای را در حوزه تقنین و نظارت انجام داده است. این کمیسیون با برگزاری ۱۰۵ جلسه رسمی، ۴۵ نشست کمیته‌های تخصصی، ۶ نشست با وزرای دولت، ۶ بازدید میدانی از دستگاه‌های اجرایی و ۳ سفر نظارتی استانی نقش فعالی در بررسی قوانین بودجه‌ای و اصلاح روندهای اقتصادی ایفا کرده است.
یکی از مهمترین محورهای فعالیت کمیسیون، بررسی لوایح و طرح‌های مرتبط با بودجه و برنامه‌ریزی کلان کشور بوده است. در این راستا، بررسی دو مرحله‌ای لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور به‌عنوان مهمترین سند مالی سالانه در دستور کار قرار گرفت. همچنین لایحه تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۳) و لایحه اصلاح جزء (۱) بند (ذ) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور نیز با دقت در این کمیسیون مورد رسیدگی قرار گرفت. از دیگر لوایح بررسی‌شده می‌توان به لایحه اصلاح قانون استفاده متوازن از امکانات کشور برای ارتقای سطح مناطق کمتر توسعه‌یافته اشاره کرد.
در راستای ایفای نقش نظارتی، این کمیسیون اقدام به تحقیق و تفحص از عملکرد صندوق توسعه ملی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت نیرو کرده است. این بررسی‌ها با هدف شفاف‌سازی، ارزیابی عملکرد، و اصلاح روندها در دستگاه‌های اجرایی انجام شده است. همچنین در سال نخست فعالیت، کمیسیون برنامه و بودجه ۹ سوال نظارتی از وزرای اقتصادی و اجرایی مطرح کرده است.
کمیسیون امنیت ملی
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی یکی از این کمیسیون‌های تخصصی است که با برگزاری 63 جلسه و نشست مشترک و نظارتی با وزرای خارجه، اطلاعات، دفاع، کشور و همچنین رئیس سازمان صداوسیما، فرمانده کل نیروی انتظامی، فرمانده کل ارتش، فرمانده پدافند هوایی ارتش، رئیس سازمان انرژی اتمی، مسئولان سازمان اطلاعات سپاه، شورای‌عالی امنیت ملی و فرمانده نیروی دریایی سپاه در نخستین اجلاسیه دور دوازدهم ضمن دریافت کسب اطلاع از کم‌وکیف اداره امور کشور، موضوعاتی چون جزایر سه‌گانه به‌ویژه جزیره بوموسی، انسداد مرزها، حادثه تروریستی ۸ خرداد شهرستان راسک و تفتان، حادثه بندر شهید رجایی، حادثه ترور قضات دیوان عالی کشور، موضوعات حقوق بشری و ناترازی انرژی را پیگیری کرده است.
این کمیسیون تخصصی مجلس در حوزه سیاست خارجی ضمن برگزاری جلسات مستمر با وزیر خارجه و معاونان وی به طور ویژه موضوع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا را رصد و پیگیری کرده است. باتوجه‌به شرایط منطقه، این کمیسیون همچنین با برگزاری جلسات نظارتی و نشست مشترک با سفرای کشورهای اسلامی موضوع غزه را به طور ویژه در دستور کار داشته است.
طرح ممنوعیت انتخاب یا انتصاب مقامات و مدیران دارای تابعیت مضاعف و مرتبط با کشورهای خارجی، لایحه ساماندهی پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور (پهپاد) غیرنظامی، لایحه اصلاح قانون به‌کارگیری سلاح توسط مأمورین نیروهای مسلح در موارد ضروری، لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور و لایحه معاهده مشارکت جامع راهبردی بین ایران و روسیه از جمله مهمترین دستور کارها و مصوبات کمیسیون امنیت ملی در اجلاسیه نخست دور دوازدهم است البته این کمیسیون در طول یک سال ۲۲ مصوبه داشته است.
این کمیسیون تخصصی مجلس ضمن بررسی ۳۸ سؤال از وزرای امور خارجه، اطلاعات، دفاع و کشور طبق ماده ۲۳۴ آیین‌نامه داخلی مجلس، گزارش استنکاف رئیس‌جمهور از اجرای قانون ممنوعیت انتخاب یا انتصاب مقامات و مدیران دارای تابعیت مضاعف مربوط به انتصاب آقای ظریف را بررسی کرد.
کمیسیون اقتصادی مجلس
کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در سال گذشته برای کاهش مشکلات معیشتی و اقتصادی، اقدام به بررسی و تصویب طرح‌ها و لوایح کلیدی کرده است. یکی از مهمترین مصوبات این کمیسیون، طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی بوده که با هدف مقابله با فعالیت‌های سوداگرانه در بازارهای طلا، مسکن، ارز، ارز دیجیتال و خودرو تصویب شده است.
مهمترین طرح‌ها و لوایح بررسی‌شده در این کمیسیون طی یک سال اخیر عبارت بود از: لایحه توسعه محدوده منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی، طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، طرح اصلاح قانون نظام صنفی کشور، لوایح افزایش سرمایه ایران در بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، لایحه عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا، موافقت‌نامه‌های تجارت خارجی و گمرکی. همچنین باید از بررسی عملکرد بانک مرکزی در حوزه ارزی.
این کمیسیون همچنین در راستای عملکرد نظارتی خود تعداد ۳ فقره سوال از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و 21 سؤال از وزیر امور اقتصادی و دارایی مطرح کرد که در نهایت منجر به طرح استیضاح وزیر اقتصاد وقت شد.
کمیسیون عمران
کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه اول دوره دوازدهم با برگزاری نزدیک به 150 نشست رسمی، پیگیری ده‌ها طرح و لایحه مهم، بررسی درخواست‌های تحقیق و تفحص در حوزه‌های کلیدی و انجام سفرهای نظارتی به نقاط مختلف کشور، تلاش کرد با رویکردی میدانی و تقنینی، نقش مؤثری در ارتقاء سیاست‌های عمرانی، بهبود نظام حمل‌ونقل، اصلاح فرآیندهای ساخت‌وساز و توسعه زیرساخت‌های کشور ایفا کند.
کمیسیون عمران طی اجلاسیه اول ۱۴۷ جلسه رسمی و ۶۵ جلسه در قالب کمیته‌های تخصصی با هدف بررسی دقیق‌تر موضوعات تخصصی برگزار کرده است. ثمره این جلسات، ۱۲ مصوبه مهم تقنینی و پیگیری مستمر طرح‌ها و لوایح کلیدی در حوزه عمرانی کشور بوده است. کمیسیون همچنین در راستای ارتباط مؤثر با دولت و هماهنگی با نهادهای مسئول، ۳۲ نشست مشترک با وزرا برای بررسی مسائل مربوط به حمل‌ونقل، ساخت‌وساز، آب و فاضلاب، و توسعه شهری، دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی، بهبود وضعیت شهرداری‌ها و ... برگزار کرده است.
در بعد نظارتی، اعضای کمیسیون با انجام ۷ بازدید میدانی از دستگاه‌های اجرایی و ۹ سفر نظارتی کوشیده‌اند تا از نزدیک در جریان وضعیت پروژه‌های عمرانی، چالش‌های اجرایی و نیازهای واقعی مناطق مختلف کشور قرار گیرند. این حضور میدانی نقش مهمی در اولویت‌بندی تقنینی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی به همراه داشته است. در حوزه تقنینی، بررسی و پیگیری چند طرح محوری در دستور کار کمیسیون قرار گرفته که از جمله آن می‌توان طرح استفساریه قانون منع فروش و واگذاری اراضی فاقد کاربری مسکونی به شرکت‌های تعاونی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی، طرح فهرست قوانین و احکام نامعتبر در حوزه حمل‌ونقل و طرح استفساریه در خصوص شمول معافیت مالیاتی مربوط به کارمزد صدور بارنامه شرکت‌ها و مؤسسات حمل‌ونقل، طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی اشاره کرد.
کمیسیون در اجرای وظیفه نظارتی خود، ۳ مورد سؤال رسمی از وزرا را نیز در دستور کار داشته است. دو مورد گزارش استنکاف دستگاه‌های اجرایی از اجرای قانون را به قوه قضائیه ارجاع داده که نخست درباره نحوه برگزاری انتخابات نظام مهندسی ساختمان و دوم درباره نحوه اجرای ماده ۴۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده است.
در مجموع، عملکرد کمیسیون عمران مجلس در اجلاسیه اول دوره دوازدهم، گویای رویکردی فعال، چندلایه و هدفمند در مواجهه با چالش‌های زیرساختی کشور است. این کمیسیون با اتکا به تعامل نزدیک با بخش‌های اجرایی، پیگیری مستمر در حوزه قانون‌گذاری و نظارت دقیق و میدانی، تلاش کرده است تا زمینه اصلاح ساختاری و عملیاتی در حوزه های حیاتی عمرانی را فراهم سازد.
کمیسیون صنایع
کمیسیون صنایع و معادن در اجلاسیه اول دوره دوازدهم، طی ۸۲ نشست کمیسیون و ۴۸ نشست کمیته‌ها، با حضور مسئولان به بررسی طرح‌ها و لوایح مرتبط، مسائل و مشکلات موجود و ارائه راهکارهای اجرایی پرداخته است. در این مدت، ۱۵ مصوبه به تصویب رسیده که از این تعداد، ۱۶ نشست کمیسیون با حضور وزرای مربوطه برگزار شده است.
مهمترین طرح‌ها و لوایح مورد بررسی قرار گرفته در کمیسیون صنایع عبارت است از لایحه اصلاح تبصره یک ماده دو قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع‌دستی، لایحه ارجاع اختلاف بین سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران) و شرکت ساتارم به داوری لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون تنپره در مورد ارائه منابع مخابراتی برای کاهش بلا و عملیات امدادی لایحه عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه همکاری‌های تایید صلاحیت آسیا اقیانوسیه (اپک) طرح توسعه بهره‌وری و ایمنی معادن زغال سنگ و طرح توسعه هوش مصنوعی.
همچنین طی یک سال اخیر در این کمیسیون تعداد ۷ فقره تحقیق و تفحص در حال بررسی است که از جمله آنها می‌توان به تحقیق و تفحص از عملکرد شرکت‌های پتروشیمی در 5 سال اخیر و تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران اشاره کرد. از سوی دیگر طی یک سال اخیر تعداد ۴۵ سوال از وزیر صنعت، از جمله علت عدم اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو و علت عدم توجه به شهرک‌های صنعتی و طرح ۶ سوال از وزیر ارتباطات، نظیر علت گران‌فروشی و کم‌فروشی اینترنت و کیفیت پایین آنتن‌دهی تلفن همراه نیز مطرح شد.
کمیسیون بهداشت
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه نخست دوازدهمین دوره قانون‌گذاری با برگزاری ۵۷ جلسه رسمی در مجموع ۱۴۰ ساعت و ۵۵ جلسه کمیته های تخصصی در مجموع ۱۱۹ ساعت، گام‌های مؤثری در زمینه تقنین، نظارت، مشورت با مسئولان اجرایی و پیگیری دغدغه‌های حوزه سلامت کشور برداشت.
این کمیسیون در بخش امور تقنینی، ضمن بررسی طرح‌های اصلی از جمله طرح تنقیح و تدوین قانون جامع سلامت و طرح‌های فرعی مانند تمرکز سیاست‌گذاری و مدیریت پارک‌های علم و فناوری در معاونت علمی ریاست‌جمهوری نسبت به بررسی لایحه عضویت ایران در آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان و همچنین بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ در حوزه سلامت اقدام کرد و علاوه بر این، احکام سلامت مندرج در لایحه بودجه نیز به‌طور جداگانه بررسی شد.
اعضای کمیسیون بهداشت و درمان در حوزه نظارت پارلمانی، به ۲۶ سوال نمایندگان از وزرای بهداشت و کار رسیدگی کردند همچنین 2 پرونده تحقیق و تفحص در قالب ماده ۲۳۴ آیین‌نامه داخلی مجلس درباره حادثه آتش‌سوزی بیمارستان قائم رشت و عملکرد دانشگاه‌های علوم پزشکی استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت.
در بخش سایر فعالیت‌ها، کمیسیون با دعوت از مسئولان ارشد حوزه سلامت از جمله روسای سازمان های غذا و دارو، بیمه سلامت، پزشکی قانونی، بهزیستی، تأمین اجتماعی و برخی مسئولان از حوزه دارویی، صنایع آرایشی بهداشتی، نظام پزشکی، درمان بیماری‌های خاص و پزشکی قانونی، گزارش هایی درباره چالش‌ها، اقدامات و برنامه‌های پیش رو دریافت کرد که از جمله مسائل مورد بررسی می‌توان به مشکلات مربوط به تخصیص ارز دارو، واردات و تولید دارو، وضعیت جمعیت کشور و پیگیری چالش‌های طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، بیماری تب دنگی، مشکلات بیماران خاص از جمله دیالیزی‌ها، تالاسمی و اوتیسم، چالش‌های نظام سلامت الکترونیک، صنعت داروی داخلی، تولید پلاسما و نظام پذیرش دستیاری، بررسی صحت و سقم میزان آلودگی برنج های وارداتی به فلزات سنگین، فرسودگی بیمارستان ها، عدم تحقق سیاست های نظام سلامت، بررسی مشکلات پیش آمده برای بیماران دیالیز سفاقی اشاره کرد.
کمیسیون شوراها
کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها نیز با تمرکز بر موضوعات سیاست در طول یک سال گذشته با برگزاری 60 جلسه طرح اصلاح مواردی از قانون انتخابات شورای اسلامی کشور، لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت، طرح نحوه برگزاری تجمعات و راهپیمایی‌ها، طرح ساماندهی وضعیت حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان مجلس، طرح جامع مدیریت شهری و روستایی را در دستور کار داشته است.
اعضای کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی، جلسات نظارتی متعددی را با مسئولان ارشد دستگاه‌ها، بخش‌های مختلف و وزارتخانه برگزار کردند که از این میان می‌توان به 23 جلسه با وزرا و همچنین طرح 6 فقره سوال نمایندگان از وزرای مربوطه اشاره کرد.
بررسی علت عدم موفقیت در ساماندهی پسماند کشور و افزایش آلودگی محیط‌زیست در مناطق مربوط، عملکرد ۵ساله گذشته استانداری زنجان و قراردادهای خرید اتوبوس و خودرو برقی توسط شهرداری تهران از چین نیز از جمله تحقیق و تفحص‌هایی است که در طول این مدت کمیسیون شوراها به آن ورود و برای آنها تصمیم اتخاذ کرده است.
اصلاح قانون انتخابات شوراها و تمدید ۱۰ماهه دوره ششم شوراها و به‌تعویق‌افتادن انتخابات دوره هفتم شوراهای اسلامی شهر و روستا باتوجه‌به تغییر و تحولاتی که در شرایط انتخاباتی کشور و برگزاری زودهنگام دولت چهاردهم رخ داد را شاید بتوان از مهمترین اقدامات این کمیسیون در اجلاسیه اول دور دوازدهم برشمرد.
کمیسیون اصل نود
کمیسیون اصل نود مجلس نیز یکی از کمیسیون‌های خاص قوه مقننه است که رسالت آن بررسی و رسیدگی به شکایاتی است که از طرز کار مجلس، قوه مجریه یا قوه قضائیه واصل می‌شود.
۱۶۰۹ مورد شکایات در بازه زمانی یاد شده به این کمیسیون رسیده و ذیل این شکایات ۱۱۰۵۰ مکاتبه با مراجع ذی‌ربط صورت‌گرفته و ۴۰۴۸ جوابیه اعم از واسطه‌ای یا قطعی به ثبت رسیده و ۶۵۷ پاسخ واصله از دستگاه‌ها برای شکات پرونده‌ها ارسال شده است.
به‌منظور یافتن راه کارهای مناسب جهت حل موضوعات و نیز بررسی پرونده‌های مطروحه ۱۳۱ فقره دعوت به جلسه در کمیسیون صادر و جلسات آن تشکیل شده و برای بررسی دقیق و میدانی برخی از پرونده‌ها و شکوائیه‌ها نیز کمیسیون ۱۰ مورد اعزام هیئت بازرسی به شهرهای مختلف داشته است. تعداد ۷۲۵ پرونده در کمیته‌های مختلف کمیسیون جاری و در حال رسیدگی تا حصول نتیجه است.
پیگیری برنامه عملیاتی ارتقای ایمنی راه‌های کشور به‌منظور کاهش تصادفات جاده‌ای، اخذ مابه‌التفاوت پس از حذف ارز ترجیحی، تکمیل سامانه جامع املاک و اسکان، افزایش کیفیت غنی‌سازی و کاهش ضایعات آرد و نان کامل، آسیب‌شناسی مدیریت بحران آب کشور، شناسایی علل ناترازی برق و گاز نیز از مهمترین اقدامات کمیسیون طی مدت مذکور است.
در نخستین اجلاسیه دوره دوازدهم مجلس گزارش کمیسیون در خصوص رمزارزها، سند جامع الگوی کشت، حادثه معدن زغال‌سنگ معدنجو، زمین‌خواری در اراضی منابع طبیعی و کشاورزی، عملکرد شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات اجتماعی، عملکرد صندوق‌های بازنشستگی، صورت‌های مالی شرکت‌های مشمول در سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران در صحن مجلس قرائت شده است.
کمیسیون کشاورزی
کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در نخستین سال فعالیت خود در دوره دوازدهم با برگزاری ۷۰ جلسه رسمی، ۶۸ جلسه کمیته‌های تخصصی و ۲۸ نشست با وزرای مربوطه، به بررسی طرح‌ها و لوایح مهم، پیگیری مطالبات بخش کشاورزی و اجرای ماموریت‌های نظارتی پرداخت.
این کمیسیون در راستای ایفای نقش نظارتی خود، با انجام ۱۷ سفر استانی و ۴ بازدید نظارتی از دستگاه‌های اجرایی، در تلاش بوده است تا از نزدیک در جریان مسائل و مشکلات بخش کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست قرار گیرد و راهکارهای عملیاتی برای رفع آنها ارائه کند.
در طول یکسال گذشته، کمیسیون کشاورزی بررسی ۵ طرح و لایحه مهم را در دستور کار داشته است که از جمله آن می‌توان به طرح پشتیبانی و رفع موانع تولید کشاورزی، طرح جامع توسعه روستایی، طرح کنترل فرونشست زمین و کاهش اثرات آن در کشور، لایحه حفاظت از رودخانه‌ها و کاهش خطرات سیل و بررسی طرح جهش تولید در شهرک‌های کشاورزی اشاره کرد.
در حوزه نظارت، گزارش سه تحقیق و تفحص مهم از سوی نمایندگان در صحن علنی مجلس قرائت شده که شامل تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان شیلات کشور، عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های اجرایی در مقابله با پدیده گردوغبار از سال ۱۳۹۵ تاکنون، و همچنین تفحص از عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در زمینه واگذاری محصولات کلزا، توسعه دانه‌های روغنی، زیتون و حمایت از کشاورزان و صنایع مرتبط می‌شود.
در ادامه اقدامات نظارتی، چندین سوال نمایندگان مردم از وزرای جهاد کشاورزی و نیرو در کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مطرح شده که مهمترین محور این سوال‌ها شامل عدم پرداخت مطالبات گندم‌کاران، ضرورت اجرای الگوی کشت، عدم تخصیص حقابه زیست‌محیطی و کشاورزی و همچنین مشکلات مربوط به برق چاه‌های کشاورزی بوده است.
کمیسیون انرژی
کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه اول دوره دوازدهم طی 67 نشست خود با مسئولان مختلف برگزار کرده است که در 67 نشست کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی 16 نشست با وزرای نیرو، نفت، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، سازمان برنامه و بودجه کشور و ... برگزار شده و مسائل و مشکلات مهم در حوزه انرژی کشور طرح و بررسی شده است.
در سال اول، دوازدهمین دوره مجلس کمیسیون انرژی 12 طرح و لایحه را در دستور کار خود داشته است؛ طرح اساسنامه‌های شرکت‌های ملی گاز، پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و صنایع ملی پتروشیمی ایران، لایحه عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه بین المللی انرژی خورشیدی، طرح تشکیل وزارتخانه‌های «انرژی» و «آب و محیط زیست» و طرح توسعه صنعت هسته‌ای از مهمترین طرح و لوایح مورد بررسی در کمیسیون انرژی مجلس است.
در مجموع 155 سوال به این کمیسیون ارجاع شد که سهم وزرای نیرو و نفت به ترتیب 76 و 73 سوال و سهم سایر وزرا 6 سوال بوده است. از این تعداد، 60 سوال منتج به انصراف یا اقناع نمایندگان شد و در 6 مورد نمایندگان سوال کننده از پاسخ وزرا، قانع نشدند که موارد مذکور به هیئت رئیسه مجلس ارجاع شد. همچنین تعداد 28 سوال برای بررسی بیشتر و ارائه گزارش دستگاه ها به نمایندگان تا حصول نتیجه در وضعیت مرعی قرار دارد و نهایتا 61 سوال نیز در دستور رسیدگی کمیسیون قرار دارد.
در این مقطع زمانی از این دوره مجلس شورای اسلامی چند فقره تقاضای تحقیق و تفحص به کمیسیون انرژی ارجاع شد که از میان آنها پرونده‌های تحقیق و تقحص با موضوعات «عملکرد کلیه دستگاه‌های اجرایی موثر در خصوص مسئله قاچاق سوخت در کشور»، «عملکرد شرکت ملی نفت ایران» و «میزان تخصیص سوخت ماشین آلات کشاورزی در فصل زراعت»، در دستور بررسی و رسیدگی آن کمیسیون قرار دارد.
موضوع «استنکاف دستگاه‌های اجرایی متولی از اجای قوانین مرتبط با ناترازی سوخت زمستانی و برق» و «استنکاف وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور از اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها یا اجرای ناقص آن پس از پنج سال»، و «استنکاف وزارت نیرو از اجرای حکم تبصره ماده 3 قانون مانع زادیی از توسعه صنعت برق یا اجرای ناقص آن» از جمله دیگر اقدامات نظارتی کمیسیون انرژی مجلس بوده است.
توجه به اهمیت موضوع ناترازی انرژی در کشور، کمیسیون انرژی ضمن طرح موضوع و دعوت از وزرای نفت و نیرو به صحن علنی مجلس، گزارش ماده (107) قانون آیین نامه داخلی با موضوع «قطعی برق در فصل سرد و تامین سوخت نیروگاه‌های حرارتی کشور» را به مجلس ارائه نمود.
کمیسیون آموزش
اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس از ابتدای تشکیل مجلس دوازدهم، ۷۱ جلسه تخصصی برگزار و ۲ مصوبه داشته‌اند؛ ۴۳ نشست ویژه در کمیته‌ها تشکیل شده که موضوعات مختلفی همچون مباحث دانشجویان و نخبگان، نظارت بر اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان، تقویت نظام آموزش و پرورش و … مورد رسیدگی قرار گرفت؛ کمیسیون تلاش کرد در اجلاسیه نخست این دوره مجلس حدود ۴۳ نشست با وزرا در جهت رفع مسائل و مشکلات آموزشی کشور برگزار کند.
از مهمترین طرح ها و لوایح مورد بررسی کمیسیون آموزش طرح تقویت زبان و ادبیات فارسی و آموزش فرهنگ و تدریس ادبیات زبان‌‌های محلی و قومی در مدارس کشور، طرح تقویت نظام آموزش و پرورش، طرح ساماندهی نظارتی دانشگاه آزاد اسلامی از جمله طرح‌های این کمیسیون در جهت حل مشکلات حوزه تعلیم و تربیت بوده است.
این کمیسیون همچنین در یکسال گذشته با تقاضای چند طرح تحقیق و تفحص همانند تفحص از عملکرد سازمان نوسازی، هیأت مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش و دفاتر استانی و تحقیق و تفحص از عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی آن تلاش کرد خلاها و کاستی‌های حوزه اجرا را زیر ذره بین نظارتی خود قرار دهد.
همچنین سوالاتی در قالب تبعات منفی و جبران ناپذیر تاثیر قطعی معدل در کنکور، افزایش سن داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان، اعتراضات به آزمون‌های کیفیت بخشی، عدم نوسازی مدارس، تعیین تکلیف معلمان در طرح‌های مختلف، رسیدگی به وضعیت رفاهی دانشجویان و …در دستور کار این کمیسیون بوده که در مجموع 39 فقره سوال از وزرای مرتبط در این کمیسیون طرح و بررسی شده است.
کمیسیون اجتماعی
کمیسیون اجتماعی در جریان 125 جلسه در یک سال نخست فعالیت مجلس دوازدهم قریب به 30 مصوبه به صحن علنی مجلس روانه کرده است؛ که «لایحه نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و خدمات عمومی»، «لایحه اصلاح ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری»، «لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» و «لایحه اصلاح قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» از جمله مهمترین این مصوبات است.
از میان تمام مصوبات کمیسیون اجتماعی مجلس در یک سال نخست تشکیل مجلس دوازدهم، شاید بتوان تصویب «لایحه اصلاح ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری» مبتنی بر کاهش ساعت کاری کارمندان دولت و تعطیلی پنجشنبه‌ها در جهت افزایش بهره‌وری و اوقات فراغت کارمندان و اصرار مجدد بر آن پس از عدم رای موافق شورای نگهبان بر این مصوبه و «لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» پس از سال‌ها رفت و برگشت بین مجلس و دولت و قوه قضائیه را جزو مهمترین مصوبات مجلس در این دوره و اثرگذار در جامعه خواند که بیش از نیمی از جمعیت کشور را شامل می‌شوند و در زندگی ایشان اثر خواهند داشت.
کمیسیون اجتماعی مجلس دوازدهم در یک سال ابتدای فعالیت خود در این دوره از مجلس، در بعد نظارتی همچنین چند نوبت میزبان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزیر نیرو، وزیر امور اقتصادی و دارایی و سایر وزاری دولت برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان مردم در مجلس بوده است که در مجموع 61 فقره سوال از وزرا در این کمیسیون از سوی نمایندگان مطرح شده است؛ علاوه بر این «تحقیق و تفحص از نحوه برگزاری آزمون استخدام آموزگاری 1403»، «تحقیق و تفحص از بانک‌های ملی، پاسارگاد، پارسیان، مهر، آینه و دی»، «تحقیق و تفحص از صندوق بازنشستگی کشوری و شرکت‌های زیرمجموعه آن» و «تحقیق و تفحص از استخدام‌های سه سال اخیر وزارت آموزش و پرورش» از جمله تحقیق و تفحص‌های مهم این کمیسیون در انجام وظایف نظارتی خود در سال نخست مجلس دوازدهم است.
نمایندگان کمیسیون اجتماعی همچنین در یک سال ابتدایی مجلس دوازدهم «انحراف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بودجه درمان و عدم پاسخگویی رئیس سازمان تأمین اجتماعی»، «استنکاف دولت از صدور احکام بازنشستگی فرهنگیان و عدم پرداخت 60 درصد باقیمانده پاداش بازنشستگان فرهنگی» و «انحراف وزاتخانه‌های آموزش و پرورش و امور اقتصادی و دارایی از پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان» را در اعمال ماده 234 پیگیری و ثبت کرده‌اند.
کمیسیون قضایی
کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به‌عنوان یکی از مهمترین و تخصصی‌ترین کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی در حوزه تقنین و پیگیری حقوق عامه است که در طول نخستین اجلاسیه دور دوازدهم مجلس با برگزاری ۱۳۸ جلسه به بررسی موضوعات مهمی چون اصلاح موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و برخی از احکام راجع به مهریه، اصلاح و تکمیل برخی از قوانین مربوط به تعزیرات حکومتی، اصلاح قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، تنقیح قوانین حوزه تجارت، اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، اصلاح موادی از قانون آیین دادرسی کیفری، اصلاح قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور، قضا زدایی و مبارزه با قاچاق انسان و اعضای بدن در قالب طرح و لوایح را در دستور کار داشته که از این میان ۳۵ مصوبه را به‌عنوان خروجی کمیسیون در اجلاسیه اول می‌توان برشمرد.
کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس همچنین با برگزاری جلسات نظارتی در حضور وزرا و سایر مسئولان ذی‌ربط به بررسی و واکاوی موضوعاتی چون حادثه ترور قضات دیوان عالی کشور، حقابه ایران از رودخانه‌های مرزی، وضعیت افراد فاقد شناسنامه، معیشت مرزنشینان، وضعیت اهدای عضو به‌ویژه قرنیه چشم، ناترازی برق و افزایش قیمت کالاهای اساسی در این بازه زمانی پرداخته است.
رئیس و اعضای این کمیسیون تخصصی مجلس علاوه بر ۱۶ سفر و بازدید نظارتی در اجلاسیه نخست دور دوازدهم ۱۸ سؤال از وزیر دادگستری ذیل موضوعات مربوطه را در دستور کار داشته و دو موضوع مرتبط با ساماندهی گزارش‌های نظارتی مجلس به مراجع قضایی و شبه قضایی و حادثه واژگونی اتوبوس حامل سربازان در محور پلدختر - اندیمشک بر اساس ماده ۴۵ آیین‌نامه داخلی مجلس مورد رسیدگی قرار داده است.
کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس
کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس نیز به‌عنوان یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که فرایند تشکیل و انتخاب اعضای آن متفاوت از کمیسیون‌های تخصصی است و به‌نوعی یکی از کمیسیون‌های خاص مجلس به شمار می‌رود.
این کمیسیون با برگزاری 33 جلسه در این بازه زمانی موضوعات داخلی مجلس را مورد رسیدگی قرار می‌دهد و اصلاح آیین‌نامه داخلی و ساختار مجلس را بر عهده دارد که مجلس دوازدهم در نخستین اجلاسیه خود نسبت به اصلاح تبصره یک ماده ۳۸ درباره ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس و الحاق یک تبصره به ماده ۶۲ در خصوص روند عضویت هیئت‌رئیسه در کمیسیون‌ها قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی ورود کرده است؛ اما مهمترین اقدام این کمیسیون را می‌توان اصلاح قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان برشمرد.
به‌موجب اصلاح این قانون در کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس که در صحن هم به تصویب رسید، علاوه بر تغییر در ترکیب و نوع انتخاب اعضای هیئت نظارت، سازوکار اعمال مجازات برای تخلفات احتمالی نمایندگان این هیئت تغییر کرد.
کمیسیون ویژه حمایت از تولید
کمیسیون ویژه حمایت از تولید و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، در اجلاسیه اول دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی، با برگزاری ده‌ها نشست تخصصی، جلسات مشترک با وزرا و فعالان اقتصادی، بررسی طرح‌ها و لوایح مهم، و انجام بازدیدهای میدانی، تلاش کرده است نقش مؤثری در تحقق اهداف اقتصادی کشور و شعار سال "سرمایه‌گذاری برای تولید" ایفا کند.
این کمیسیون در یک سال اخیر آغاز به کار خود 55 جلسه رسمی، 59 جلسه کمیته‌های تخصصی برای بررسی موضوعات مرتبط با تولید، 6 جلسه مشترک با وزرای دولت، ۱۱ بازدید نظارتی از دستگاه‌های اجرایی و 5 سفر نظارتی استانی برای ارزیابی میدانی برگزار کرده است.
از جمله مهمترین طرح‌ها و لوایح مهم این کمیسیون می‌توان به طرح الحاق موادی به قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها، طرح تأسیس نهاد مستقل تنظیم‌گر بخش برق، طرح اصلاح قانون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، طرح اصلاح موادی از قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، بررسی مواد ۵ و ۶ طرح توسعه صنعت هسته‌ای کشور و گزارش مشترک با کمیسیون اقتصادی درباره اجرای قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها اشاره کرد.
همچنین بررسی مشکلات شرکت‌های تعاونی توسعه و عمران شهرستانی، بررسی چالش‌های صنعت خودرو، قانون جهش تولید دانش‌بنیان، مشکلات ارزی و ناترازی انرژی، آسیب‌شناسی مناطق ویژه اقتصادی انرژی‌محور (عسلویه، لامرد، پارسیان) و ارزیابی وضعیت کارخانجات فولاد القایی و صنعت پوشاک کشور می‌توان از جمله مهمترین اقدامات نظارتی کمیسیون ویژه حمایت از تولید نام برد.
کمیسیون فرهنگی
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم در یک سال اول مجلس دوازدهم موضوعات مختلفی در حوزه فرهنگ کشور در دستورکار داشته که در جریان 53 جلسه رسمی کمیسیون فرهنگی مجلس ، قریب به 10 طرح و لایحه مختلف توسط نمایندگان بحث و بررسی شده است که برخی به تصویب نهایی رسیده و به صحن علنی مجلس ارائه شده است و برخی همچنان در دست بررسی است. «طرح فهرست قوانین و احکام نامعتبر در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری»، «لایحه نظام جامع باشگاه‌داری» و «لایحه موافقتنامه بین جمهوری اسلامی ایران و پرتغال در حوزه‌های فرهنگی» از جمله مصوبات مهم کمیسیون فرهنگی در یک سال ابتدایی مجلس دوازدهم است.
در راستای اقدامات نظارتی، کمیسیون فرهنگی 22 فقره سوال متعدد نمایندگان از وزرای مربوطه را بررسی کرده است، همچنین تقاضای تحقیق و تفحص از عملکرد اداره‌کل ورزش و جوانان استان خوزستان نیز از دیگر اقدامات مهم نظارتی کمیسیون فرهنگی در یک سال گذشته بوده است.