به گزارش روزپلاس، این روزها بسیاری از رسانه‌ها و جراید ترکیه، یک بار دیگر درباره سوریه می‌نویسند و چندین تحلیلگر مشهور آنکارا و استانبول، ستون‌های تحلیلی خود را به تحولات جدید این پرونده اختصاص داده اند.
موضوعات مهمی همچون دیدار یک هیات آمریکایی با دولت احمد الشرع در دمشق و سپس دیدار همان هیات با فرمانده شبه نظامیان کُرد موسوم به «قسد» در امان پایتخت اردن و اظهارات تام باراک، تابلویی پدید آورده که ترکیه را نگران کرده است.
تام باراک سفیر آمریکا در آنکارا و فرستاده ویژه ترامپ در سوریه که قبلاً مطابق با خواسته‌های اردوغان و ترکیه صحبت می‌کرد، حالا ساز را از پرده دیگری می‌نوازد و این همان چیزی است که موجب نگرانی مقامات دولت اردوغان شده است. آن هم در شرایطی که دروزی‌ها در سویدا، همچنان در حال همکاری با رژیم صهیونیستی هستند و احمد الشرع نیز در برابر چندین حمله هوایی رژیم نتانیاهو به تاسیسات دفاعی دمشق، مسیر انفعال را در پیش گرفته است.
روزنامه قرار چاپ آنکارا در عکس و تیتر صفحه نخست شماره امروز خود، به موضوع سوریه اشاره کرده و نوشته است: «نیروهای قسد که هنوز هم کنترل بیش از 30 درصد از خاک سوریه را در دست دارند، از خودمختاری حرف می‌زنند. از آن سو دروزی‌ها، با حمایت اسرائیل، در درعا و سویدا اقتدار دمشق را رد کردند. در چنین شرایطی، تام باراک هم اظهارات قبلی خود را از یاد برده و جدیداً اعلام کرده که دولت سوریه، نباید کاملاً متمرکز باشد».
چرا آنکارا نگران است؟
خانم فیگن چالی کوش از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره روند فعلی تحولات سوریه می‌گوید: «درست در همان دقایقی که اردوغان در ملازگرد در حال سخنرانی بود و با زبانی کنایی قسد را تهدید می‌کرد و می‌گفت، اگر شمشیر از غلاف بیرون کشیده شود، نیازی به قلم یا کلام نخواهد بود، هیات دیپلماتیک آمریکا در دمشق مشغول دیدار بود. سناتور دموکرات جین شاهین از نیوهمپشایر، عالی رتبه‌ترین مقام کمیته امور خارجه و جو ویلسون جمهوری خواه از کارولینای جنوبی، با الشرع در دمشق دیدار کردند. البته تام باراک نیز در این هیئت بود و پس از آن، همگی به اردن رفتند تا مظلوم عبدی فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) و مسئول سیاست خارجی کردهای سوری یعنی الهام احمد دیدار کنند. اما سخنان سیاستمداران آمریکایی پس از این دیدارها، با لفاظی‌های قبلی آنها متفاوت بود. خود احمد الشرع هم بعد از این دیدارها گفت، اولاً هیچ ارتباطی با اخوان المسلمین ندارد و دوم این که هرگونه درخواست برای جدایی در سوریه صرفاً یک خیال‌پردازی باقی خواهد ماند و همه راه‌حل‌ها، به جز مسئله جدایی، برای بحث با کردها و مردم سویدا باز است. به جای فدرالیسم، می‌توانیم تمرکز زدایی را اجرا کنیم که در قانون اساسی گنجانده شده و ویژگی‌های اجزای اجتماعی را حفظ می‌کند».
خانم چالی کوش در ادامه گفته: «به یاد داشته باشیم که تأکید بر تمرکز زدایی در مصاحبه تام باراک با واشنگتن پست نیز مطرح شده و گفته بود: به جای یک دولت متمرکز، باید ساختاری را در نظر بگیریم که در آن همه بتوانند فرهنگ خود را حفظ کنند».
به باور این تحلیلگر ترکیه، تشدید خشونت علیه اقلیت‌ها در سوریه منجر به تغییر قابل توجهی در موضع واشنگتن شده و در گزارش پنتاگون به مجلس نمایندگان، در مورد کاهش تحریم‌ها علیه دمشق، تردید به وجود آمده است.
همچنین تام باراک که قبلاً ایده ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه در دمشق و محافظت از آن در برابر تهدیدات ترکیه را داشت، اکنون از این استراتژی فاصله گرفته است.
چالی کوش معتقد است که اردوغان و تیم سیاسی – امنیتی او، نگرانی‌هایی در مورد سوریه و اختلاف نظراتی با تام باراک و دیگر آمریکایی‌ها دارند ولی ترجیح می‌دهند این نگرانی‌ها را از مردم پنهان کنند.
آن مرد، ما را فریب می‌دهد
عصمت اوزچلیک یکی دیگر از تحلیلگران ترکیه است که درباره اظهارات تام باراک، در ستون تحلیل خود در روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا نوشته است: «قبلاً باراک جوری حرف می‌زد که به شدت مورد تحسین رسانه های نزدیک به اردوغان بود. او می‌گفت: همه ما باید آشتی کنیم. چیزی که می‌خواهیم، یک ملت، یک مردم، یک ارتش، یک سوریه است. اما پس از این که با چنین سخنانی حسابی ترکیه را فریب داد، اولاً آمریکا و اسرائیل در سوریه به مسیر خود ادامه دادند و ارسال سلاح به نیروهای دموکراتیک سوریه متوقف نشد، در سویدا عقب‌نشینی نکرده و آنها از دروزی‌ها حمایت کردند و در لاذقیه نیز به دنبال تحریک علویان هستند. سپس باراک در اظهار نظر دیگری در چرخش 180 درجه‌ای گفت: شاید سوریه به این نیاز داشته باشد که به جای یک دولت بیش از حد متمرکز، جایگزین‌های دیگری در نظر بگیرد. نه یک فدراسیون، بلکه چیزی نزدیک به آن. چیزی که به همه اجازه دهد یکپارچگی، فرهنگ و زبان خود را حفظ کنند».
اوزچلیک در ادامه نوشته است: «تام باراک یک بار دیگر در 12 جولای در نیویورک، چنین اظهاراتی را بیان کرده بود. اما رسانه‌های ترکیه آن را به طور متفاوتی گزارش کردند! البته این فقط حرف او نیست. نگاه کنید به گزارش قانون مجوز دفاع ملی آمریکا (NDAA) برای سال مالی 2026 که توسط کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان متحده منتشر شده است. در این گزارش، رسماً به عبارت روند ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) در نیروهای امنیتی فدرال سوریه اشاره شده است! مگر قرار نبود سوریه یک کشور واحد باشد؟ چرا آمریکایی‌ها در گزارش رسمی خود از این عبارت استفاده کردند؟ پیداست این هم نشانه‌ای از تداوم فعالیت مشترک آمریکا و اسرائیل در سوریه است و چنین انتظاراتی دارند: حزب‌الله و حماس خلع سلاح خواهند شد، سوریه ارتش جدی نخواهد داشت و اسرائیل همچنان به دنبال تجهیزات نظامی خواهد بود و در عین حال، رابطه با قسد و دروزی‌ها را حفظ خواهد کرد. اگر جلوی اسرائیل گرفته نشود، به حملات خود به سوریه و نسل‌کشی خود در غزه ادامه می‌دهد. اگر جلوی اسرائیل گرفته نشود، صلحی در منطقه برقرار نخواهد شد. امنیت همه کشورها در خطر خواهد بود و این شامل ترکیه نیز می‌شود».
قفل مذاکرات در دمشق یا آنکارا؟
مراد یتکین از دیگر تحلیلگران مشهور ترکیه درباره نقش تام باراک در تحولات اخیر سوریه و ارتباط موضوع «قسد» با سیاست داخلی سوریه می‌گوید: «از زمانی که قسد (SDF) در ماه ژوئیه اعلام کردند که از توافق‌نامه‌ای که در ماه مارس با دولت دمشق امضا کرده بود، پیروی نخواهد کرد، تنها یک تحول استراتژیک در سوریه تغییر کرده است. این تحول، قیام دروزی‌ها در جنوب است که با حمایت اسرائیل آغاز شد و در این میان، قسد نیز نقش یک حامی و مشوق را ایفا کرد. این اقدام موجب تعلل و کُند شدن روند توافق ترکیه و پ.ک.ک شده است. با مرور سخنان تام باراک، می‌توان گفت که اولویت سیاست خارجی آمریکا در منطقه همچنان اسرائیل است و واشنگتن عملاً وارد دوره‌ای از بی‌ثباتی شده که هر هفته دیدگاهش را تغییر می‌دهد. اسرائیل نیز به تبعیت از آمریکا حرف می‌زند. به عنوان مثال، بنیامین نتانیاهو، بدون نام بردن از حتی یک نفر، می‌گوید مشکل واقعی آنها در سوریه ترکیه است».
یتکین در ادامه به این اشاره کرده که نوعمان کورتولموش رئیس پارلمان ترکیه و اعضای کمیسیون 53 نفره همبستگی ملی در پارلمان، برای استقرار و نهایی شدن توافق با پ.ک.ک مداوماً در حال فعالیت است اما تا زمانی که تکلیف مساله قسد و ادغام آن در ارتش سوریه روشن نشود، اقدامات کمیسیون در پارلمان ترکیه نتیجه نخواهد داد.