به گزارش روزپلاس، حساسیت‌ها درباره انتخابات روز 19 اکتبر در بخش شمالی جزیره قبرس، بالا رفته است. چرا که پیروزی نامزد مورد حمایت رئیس جمهور و حزب حاکم ترکیه، عملاً به موضوع مهمی برای اعتبار سیاسی اردوغان تبدیل شده است.
اردوغان و آکپارتی، می‌خواهند هر جور شده ارسین تاتار، رئیس جمهور فعلی قبرس ترک شمالی، یک بار دیگر پیروز شود. البته اردوغان به عنوان یک سیاستمدار قدیمی که دارای تجارب فراوانی در انتخابات و تبلیغات است، علاوه بر آن که امکانات رسانه‌ای و مالی کاملی را برای پیروزی تاتار اختصاص داده، از راه‌های دیگر نیز استفاده می‌کند.
منتقدین می‌گویند، اردوغان از قبل، ده‌ها هزار نفر از شهروندان ترکیه را به قبرس فرستاده و آنها حق تابعیت و شهروندی قبرس ترک را دریافت کرده‌اند تا در انتخابات، به نامزد مورد حمایت آنکارا رای دهند. ولی بخش مهمی از شهروندان و فعالان سیاسی قبرس ترک، به اقدامات اردوغان و آکپارتی حساس شده‌اند.
توفان ارهورمان، نامزد جوان انتخابات پیش رو در این باره گفته است: «نباید اراده جمهوری ترک قبرس شمالی، با مداخله خارجی شکل بگیرد. مردم ما باید آینده خود را به دست خودشان تعیین کنند».
شَنَر لَونت از تحلیلگران مشهور ترکیه نیز گفته است: «انتخاباتی که زیر سایه آنکارا برگزار می‌شود، منعکس‌کننده اراده آزاد مردم قبرس ترک نیست».
همچنین علی بیزدن تحلیلگر روزنامه قبرس پوستاسی که در جزیره به عنوان روزنامه نگار معتبری شناخته می‌شود، درباره دخالت اردوغان در انتخابات قبرس می‌گوید: «جمعیتی که حزب عدالت و توسعه به جمهوری ترک قبرس شمالی فرستاده، در سطحی است که نتایج انتخابات را تعیین می‌کند. این فراتر از دخالت است و معنی دقیق آن، مهندسی جمعیتی و مهندسی سیاسی است».
اردوغان علاوه بر تبلیغات و حمایت داخلی در قبرس، برای تاتار تدابیر خارجی هم دارد. او در نشست سران کشورهای ترک، تاتار را نیز به شهر قبله در جمهوری آذربایجان برد و از اعضا خواست با تبدیل وضعیت عضویت قبرس ترک در این شورا از عضویت ناظر به عضویت کامل، موافقت کنند. ولی سران کشورهای ترک، با لحاظ کردن مصالح و منافعی که در روابط خود با اتحادیه اروپا دارند، زیر بار پذیرفتن این پیشنهاد اردوغان نرفتند.
از دید دولت اصلی قبرس، یونان، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، برگزاری انتخابات در شمال جزیره قبرس غیرقانونی است و یک ساختار رسمی و قانونی به نام «جمهوری ترک قبرس شمالی» وجود خارجی ندارد. اما ترکیه همچنان از این ساختار دفاع می‌کند و در نتیجه، تلاش آنکارا برای تجزیه جزیره، به یک اختلاف کانونی مهم بین دولت اردوغان و دنیای غرب تبدیل شده است.
حالا بسیاری از سیاستمداران ترک قبرس نیز بر این باورند که پافشاری بر خودمختاری و استقلال حاصلی ندارد و حتی اگر مستقل شوند، باز هم تحت الحمایه ترکیه خواهند بود.
باریش بورجو سخنگوی سابق ریاست جمهوری قبرس درباره این موضوع گفته است: «تمام اقدامات و سیاست‌های ارسین تاتار بر اساس بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های ترکیه شکل می‌گیرد. این استقلال نیست».
اردوغان برای تاتار سنگ تمام گذاشت
در شرایطی که ترکیه در بحران اقتصادی فراگیر به سر می‌برد، دولت اردوغان برای پیروزی ارسین تاتار میلیاردها لیره هزینه کرده است. چرا که شکست تاتار و پیروزی رقیب او، کل سیاست خارجی اردوغان در قبرس و شرق مدیترانه را تضعیف خواهد کرد.
اردوغان در اثنای بحران اقتصادی، بی‌اعتنا به حرف منتقدین و مخالفین، سه کاخ بزرگ برای دولت قبرس ترک ساخت و مهمترین دستور کار معاونت سیاسی و انتخاباتی حزب عدالت و توسعه در ماه جاری، تلاش برای پیروزی تاتار است.
دنیز زَیرَک از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره انتخابات قبرس ترک می‌گوید: «موضوع قبرس را نباید دست کم گرفت. این موضوع، نه تنها بر سیاست خارجی ترکیه بلکه بر سیاست داخلی نیز تاثیر می‌گذارد. شهروندان ترکیه اخیراً به شکل اغراق‌آمیز و بی‌رویه، به بخش شمالی جزیره مهاجرت کرده‌اند و به نظر نمی‌رسد بخشی از این مهاجرت‌ها با نیت خیر باشد. البته آمار واقعی را پنهان می‌کنند. اما داده‌های مربوط به سیمکارت تلفن فعال و تعداد وسایل نقلیه نشان می‌دهد که جمعیت از یک و نیم میلیون نفر فراتر رفته است! این وضعیت، باعث تورم شدید و بی‌سامانی اقتصاد قبرس ترک شده و افرادی که از ترکیه به این جزیره مهاجرت می‌کنند، بسیار بیشتر از تعداد افرادی است که در آنجا متولد شده‌اند. علاوه بر این، تعداد رأی‌دهندگانی که از ترکیه مهاجرت کرده و تابعیت جمهوری ترک قبرس شمالی را دریافت کرده‌اند، به اندازه‌ای زیاد است که می‌تواند بر نتایج انتخابات تأثیر بگذارد».
دنیز زَیرَک در ادامه می‌گوید: «طبق نظرسنجی‌ها، رقابت اصلی توفان ارهورمان و ارسین تاتار است. ارهومان منتقد اردوغان و تاتار کاملاً مورد حمایت اردوغان است. اما مهمت خاسگولر استاد روابط بین‌الملل نیز به خاطر ایده‌های جسورانه و سبک زندگی ساده‌اش بسیار مشهور و محبوب است و ممکن است همه را غافلگیر کند. او از ترکیه گله‌مند است و صراحتاً اعلام کرده که شرکت های نظرسنجی تحت امر اردوغان، آمارها را به نفع تاتار تغییر می‌دهند تا اثر روانی ایجاد کنند. اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود، موضع خاسگولر بسیار تعیین‌کننده خواهد شد. او از یک ساختار فدرال که توسط توافق‌نامه‌های بین‌المللی تضمین شده باشد، حمایت می‌کند. مساله مهم این است: آیا حمایت حزب عدالت و توسعه از تاتار، منجر به پیروزی او در انتخابات جمهوری ترک قبرس شمالی خواهد شد؟ چرا اردوغان مسئولان همان کمپین حرفه‌ای که انتخابات 2023 را برای او به نتیجه رساندند، به جزیره فرستاده است؟ نکته مهمتر اینجاست که سلیمان سویلو وزیر سابق کشور و ژنرال خلوصی آکار وزیر سابق دفاع، به درخواست اردوغان به جزیره رفته و از تاتار حمایت کرده‌اند و ساختمان سفارت ترکیه در جمهوری ترک قبرس شمالی عملاً به ستاد تبلیغاتی تاتار تبدیل شده است! در همین حال، ده‌ها هزار شهروندی که از ترکیه به جزیره رفته و تابعیت قبرس شمالی را دریافت کرده‌اند، قرار است از تاتار حمایت کنند. اردوغان حتی مسعود اوزیل فوتبالیست مشهور را هم به جزیره فرستاد تا از تاتار حمایت کند! اما بگذارید خودمانی بگویم: اگر این همه حمایت، نتیجه معکوس بدهد و تاتار به خاطر حمایت اغراق‌آمیز اردوغان و حزب حاکم ترکیه شکست بخورد، نباید تعجب کنیم! به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که تاتار، از کاخی که اردوغان برایش ساخت، خداحافظی کند».
غرب چه می‌گوید؟
محافل سیاسی و رسانه‌ای در آمریکا و اتحادیه اروپا انتخابات جمهوری ترک قبرس شمالی را نه صرفاً یک رویداد محلی، بلکه بخشی از استراتژی منطقه‌ای ترکیه می‌دانند.
مجله فارن پالیسی آمریکا به این اشاره کرده که «هدف اصلی مداخله مستقیم اردوغان در انتخابات جمهوری ترک قبرس شمالی، تلاش برای تثبیت ادعاهای استراتژیک ترکیه در مدیترانه شرقی است. ولی چنین اقداماتی، موجب افزایش تنش بین ترکیه و غرب خواهد شد».
در همین حال، نیویورک تایمز موضوع را به وضعیت داخلی ترکیه و منطقه نیز ربط داده و می‌گوید: «انتخابات در جمهوری ترک قبرس شمالی نمود بیرونی سیاست داخلی ترکیه است. این وضعیت به عنوان نمونه‌ای از عقبگرد دموکراتیک در منطقه در نظر گرفته می‌شود».
بررسی مطالب منتشر شده در کشورهای اروپایی درباره قبرس، نشان دهنده این است که اقدامات مداخله جویانه دولت اردوغان در مسائل داخلی قبرس، به شکل گسترده مورد انتقاد قرار گرفته است.
شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) اعلام کرده: «انتخابات در جمهوری ترک قبرس شمالی در مقطع زمانی حساسی برگزار می‌شود که در آن، اتحادیه اروپا در حال بررسی موضوعات مهم قبرس است. در این شرایط، مداخله ترکیه می‌تواند روند راه حل را تضعیف کند».
همچنین لوموند دیپلماتیک فرانسه بر این باور است که «انتخابات در جمهوری ترک قبرس شمالی بخشی از تلاش ترکیه برای دستیابی به هژمونی منطقه‌ای است. با این حال، این رفتارهای غلط آنکارا، با ارزش‌های دموکراتیک در اروپا مغایرت دارد».
همچنین مجله اشپیگل آلمان در یک گزارش تحلیلی به این اشاره کرده که «انتخاب مجدد ارسین تاتار، کنترل اردوغان بر قبرس را تثبیت می‌کند. چنین چیزی می‌تواند موج جدیدی از تنش در روابط ترکیه با اتحادیه اروپا ایجاد کند».
حال باید دید در انتخابات بخش شمالی در جزیره قبرس چه فرجامی رقم خواهد خورد و بر روابط ترکیه و اتحادیه اروپا تا چه اندازه اثرگذار خواهد بود.