به گزارش روزپلاس، سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان، امسال در شهر اصفهان برگزار شد. در این رویداد، هشت فیلم سینمایی بلند به بخش مسابقه ملی راه یافتند که عبارت بودند از «بچه مردم»، «چشم‌بادومی»، انیمیشن «افسانه سپهر»، «موی گرگ»، «سفیدبرفی»، «دختر برقی ۲»، «شهر آرزوها» و «جادوی عروسک‌ها».
اگرچه این تعداد در نگاه اول محدود به نظر می‌رسد، اما باید در نظر داشت که در سال‌های اخیر، بضاعت سینمای کودک و نوجوان کشور بسیار کاهش یافته است. در طول دهه گذشته، تنها تعداد معدودی فیلم در این حوزه تولید شده که یا از کیفیت هنری و فنی پایینی برخوردار بوده و به مرحله اکران عمومی نرسیده‌اند، یا در صورت اکران، با استقبال قابل‌توجهی از سوی مخاطبان روبه‌رو نشده‌اند. در این میان، وضعیت آثار پویانمایی نسبتا بهتر و فیلم‌های رئال کودک و نوجوان با شرایط دشوارتری مواجه بوده‌اند.
وقتی کودکان فیلمسازان را به چالش کشیدند
پردیس‌های سینمایی میزبان این دوره شامل سیتی‌سنتر، ساحل، چهارباغ و آرزوها بودند. حضور داوران و خبرنگاران کودک و نوجوان در پردیس‌های ساحل و چهارباغ و همچنین فضای پرشور ایجاد شده توسط آن‌ها، از جمله موارد قابل توجه در طول جشنواره بود. جالب آنکه در برخی از نشست‌های خبری، این کودکان پرسش‌هایی چالشی را از عوامل فیلم‌ها مطرح می‌کردند و به ضعف‌هایی در زمینه فیلمنامه، فیلمبرداری یا محتوای غیرمنطقی و نامتناسب با دنیای کودکانه اشاره داشتند.
در بخش بین‌الملل نیز داوران این بخش در پردیس سینمایی سیتی‌سنتر اقدام به برگزاری کارگاه‌های آموزشی کردند. با توجه به استقرار یکی از مراکز دانشگاهی در مجاورت این پردیس، حضور و مشارکت فعال دانشجویان در این کارگاه‌ها چشمگیر بود.
مراسم اختتامیه فیلم‌های کوتاه و پویانمایی‌های کوتاه در تاریخ ۱۴ مهر برگزار شد. با این حال، شیوه نمایش این آثار در جشنواره، با انتقادهایی از سوی فیلمسازان این دو بخش مواجه شد؛ آن‌ها معتقد بودند که در شرایط موجود، فیلم‌هایشان توسط مخاطب اصلی یعنی کودکان دیده نمی‌شود.
اصفهانی که حال و هوای جشنواره نداشت!
نکته حائز اهمیت دیگر، کمبود تبلیغات محیطی در شهر اصفهان بود. با آنکه این شهر در سال‌های متوالی اصرار زیادی بر میزبانی جشنواره داشته، اما فضای شهری حال و هوای رویدادی فرهنگی را القا نمی‌کرد. در محدوده‌های نزدیک به چهار سینمای اصلی جشنواره، تنها گاه‌به‌گاه یک بیلبورد تبلیغاتی کوچک به چشم می‌خورد. گفتگو با شهروندان عادی، رانندگان تاکسی و حتی کودکان و نوجوانان نیز حاکی از آن بود که عموم مردم از برگزاری این رویداد بی‌اطلاع بوده‌اند.
مورد جالب توجه دیگر، مشاهده یک بیلبورد شهری با عنوان «جشن هنر کودک و نوجوان اصفهان» بود که از لوگوی جشنواره فیلم استفاده می‌کرد و به‌صورت موازی در حال برگزاری به نظر می‌رسید. بررسی‌ها نشان داد که این رویداد هیچ ارتباطی با جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان ندارد و حتی مسئولان اصلی جشنواره از برگزاری آن اطلاعی نداشتند. در چنین شرایطی این پرسش مطرح است که برگزاری چنین رویدادهای موازی با استفاده از نمادهای مشابه، آیا به اعتبار و هویت جشنواره اصلی خدشه وارد نمی‌کند؟
جشنواره در روز ۱۶ مهر به سکانس پایانی خود رسید. این مراسم در سالن همایش‌های بین‌المللی امام خامنه‌ای، سالنی بزرگ و مجهز اما در فاصله‌ای دور از مرکز شهر برگزار شد که دسترسی به آن با دشواری همراه بود. در فاصله حدود سه کیلومتری سالن، ترافیک سنگینی به دلیل مسدودسازی معابر توسط تیم تشریفات و شهرداری جشنواره ایجاد شده بود. شمار زیادی از خانواده‌ها به همراه کودکانشان، بدون دارا بودن کارت دعوت، در محل حاضر شده بودند که جلوگیری از ورود آن‌ها به سالن، موجب ازدحام و تجمع جمعیت در جلوی درهای ورودی شد. در خارج از سالن نیز در فضای باز، صندلی‌هایی چیده شده بود و مراسم به صورت زنده روی پرده‌های بزرگ پخش می‌شد.
در طول مراسم، هرگاه دوربین به چهره‌های شناخته‌شده‌ای همچون ایرج طهماسب، داریوش فرضیایی (عمو پورنگ) و دیگران متمرکز می‌شد، کودکان حاضر در سالن با شور و اشتیاق فراوانی آن‌ها را تشویق می‌کردند و به هر تصویر واکنش نشان می‌دادند.
ادای احترام عمو پورنگ به مقام مادر
هنگام تجلیل از داریوش فرضیایی (عمو پورنگ)، ویدئویی از مادر وی که در بستر بیماری بود، پخش شد و نشان داده شد که او چگونه از مادرش پرستاری می‌کند. عمو پورنگ پس از حضور روی صحنه، درباره اهمیت احترام به مادر با کودکان سخن گفت و اشاره کرد که همه موفقیت‌های خود را مرهون دعاهای مادرش می‌داند.
روی خوش جشنواره به «بچه مردم»
رقابت در بخش فیلم‌های بلند ملی، همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، چندان عادلانه نبود؛ چرا که سطح آثار حاضر از جمله فیلم‌های «بچه مردم» و «چشم‌بادومی» در مقایسه با دیگر فیلم‌ها به وضوح بالاتر بود و در نتیجه رقابت واقعی در این بخش شکل نگرفت. عمده جوایز این بخش به فیلم «بچه مردم» تعلق گرفت. این فیلم موفق به دریافت جوایز متعددی از قبیل بهترین فیلم از نگاه داوران کودک و نوجوان بخش بین‌الملل، بهترین کارگردانی بخش بین‌الملل، دیپلم افتخار بهترین بازیگری بین‌الملل برای گروه بازیگران، بهترین دستاورد فنی و هنری (کریستوف رضاعی برای آهنگسازی)، بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم بخش ملی شد. همچنین جایزه داوران کودک و نوجوان نیز به این فیلم اهدا شد.
رقابت یک فیلم با خودش!
انیمیشن «افسانه سپهر» نیز به عنوان تنها پویانمایی بلند حاضر در جشنواره، عملاً بدون رقیب و در شرایطی که با هیچ اثر دیگری در این بخش رقابت نمی‌کرد، یا به بیان دیگر، تنها با خودش رقابت داشت، دیپلم افتخار بهترین انیمیشن بلند را دریافت کرد.
این دوره از جشنواره اگرچه در مواردی همچون استقبال کودکان از فیلم‌ها و حضور پرشور آن‌ها در نشست‌ها موفق عمل کرد، اما کاستی‌های ساختاری، ضعف در تبلیغات و چالش‌های اجرایی، ظرفیت‌های کامل این رویداد را محقق نکرد. به نظر می‌رسد برای تداوم و ارتقای این جشنواره، توجهی بنیادین به توسعه کیفی تولیدات، برنامه‌ریزی منسجم تر و ارتباط مؤثرتر با مخاطب ضروری است.