به گزارش روزپلاس، این روزها در محافل سیاسی و رسانه‌ای آنکارا و استانبول، همه درباره اردوغان و باغچلی حرف می‌زنند. این دو سیاستمدار، از سال 2014 بدین سو، همواره شرکای مهم قدرت بوده‌اند و حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، بدون ائتلاف با حزب حرکت ملی گرا به رهبری باغچلی، نمی‌توانست کابینه تشکیل دهد.
ترکیه از دیرباز سرزمین دولت‌های کوالیسیونی یا ائتلافی بوده و البته هیچ ائتلافی عمری دراز نداشته است. آخرین ائتلاف مشهور نیز، دولت ائتلافی قبل از ظهور حزب عدالت و توسعه بود که در آن، پست نخست وزیری در دست بلنت اجویت و دو پست معاونت نخست وزیری نیز در دست دولت باغچلی و مسعود ییلماز بود. اما در انتخابات سال 2002 میلادی، حزب عدالت و توسعه با کسب اکثریت مطلق آراء، به تنهایی کابینه را تشکیل داد و اتفاقاً باغچلی یکی از مهمترین منتقدین و مخالفین اردوغان بود. ولی از سال 2014 به بعد، اردوغانِ اسلامگرا و باغچلی ملی گرای راست افراطی که آشکارا از ایده‌های هویت نژادی و تباری حمایت می‌کند، همراه و هم مسیر شدند.
باغچلی برخلاف سنت مرسوم، هیچ وزارتخانه‌ای از اردوغان طلب نکرد اما این حق را محفوظ نگه داشت که در تمام موضوعات مهم کشور، طرف مشورت قرار بگیرد و نظر او برای تصمیم نهایی اردوغان، تعیین‌کننده باشد. حالا ظاهراً رفته رفته به پایان حیات سیاسی این ائتلاف نزدیک می‌شویم.
در مراسم سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه، دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا حضور پیدا نکرد و عدم حضور او، نشان داد که بین شرکا اختلاف افتاده است. آن هم در حالی که رفته رفته، زمزمه احتمال بازگشت احمد داود اوغلو و علی باباجان به حزب عدالت و توسعه، طنین‌انداز شده است.
نارضایتی دوطرفه
خانم نورای باباجان از تحلیلگران مشهور ترکیه در روزنامه نفس چاپ آنکارا درباره این موضوع می‌گوید: «ما شاهد نوعی از نارضایتی دوطرفه بین دو شریک اصلی ائتلاف جمهور هستیم و ظاهراً اردوغان و باغچلی اختلافاتی دارند. غیبت دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا در مراسم روز جمهوری، رویداد مهمی بود و عدم حضور او، توجه همه را به سوی خود جلب کرد. البته افراد نزدیک به این دو سیاستمدار می‌گویند، بین آنها اختلافاتی در حد عدم رضایت از همدیگر وجود دارد و هنوز به سطح بحران نرسیده است. اگر چه اردوغان تلاش کرده با فرستادن هدیه، حسن نیت خود را نشان دهد. اما همه کنجکاو شده‌اند و می‌پرسند: آیا ائتلاف جمهور در مسیر انحلال است یا نه؟ خیلی‌ها می‌گویند، در حزب حرکت ملی گرا، در سطح بالا درباره این موضوع، گفتگوهایی در جریان است».
باباجان در ادامه، عدم حضور باغچلی در مراسم روز جمهوری را به پرونده مذاکره با اوجالان و پ.ک.ک نیز ربط داده است. چرا که باغچلی، طراح، معمار و پیشنهاد دهنده اصلی مذاکره با اوجالان و آغازگر روند انحلال پ.ک.ک بود.
باباجان می‌گوید، علاوه بر باغچلی، سران دمپارتی (حزب اقماری پ.ک.ک) نیز در مراسم مزبور حضور نداشتند. این نشان می‌دهد که اردوغان به اندازه باغچلی، مساله انحلال پ.ک.ک را جدی نگرفته و خروج نفرات این گروه منحله از مرزهای ترکیه نیز از دید دولت، رویداد چندان مهمی نیست. آن هم در شرایطی که با وجود انحلال پ.ک.ک، مجوز اعزام سربازان ترکیه به عراق و سوریه در پارلمان تصویب شد و اتفاقاً این بار، بازه زمانی دو ساله اعزام و حضور، به بازه سه ساله افزایش یافت.
باغچلی هم رنجور و هم عصبانی
آیتونچ ارکین یکی دیگر از روزنامه نگاران مشهور ترکیه است که به اختلافات اردوغان – باغچلی پرداخته است.
او می‌گوید: «داشتم برای روزنامه، مطلبی می‌نوشتم. می‌خواستم این موضوع را بررسی کنم که چرا باغچلی هم رنجور و هم عصبانی است. ناگهان پستی در شبکه‌های اجتماعی به دستم رسید. پستی که توسط سمیح یالچین معاون دست راست باغچلی نوشه شده و گفته است: در برابر ریاکاری جهان غرب، ترکیه باید به مأموریت جهانی خود بیاندیشد و آن را انجام دهد. وجدان اجتماعی ما، ریاکاری غرب و حمایت از اسرائیل را محکوم خواهد کرد. وجدان عمومی مردم ما، خواهان همان چیزی است که رهبر حزب ما جناب آقای باغچلی اعلام کرد و خواستار اتحاد ترکیه-روسیه-چین شد. ترکیه به دنبال ائتلاف‌های جدید، منطقی، عادلانه و برابری خواهانه خواهد بود و باید به این کار ادامه دهد. ترکیه در کنار مردم مظلوم فلسطین ایستاده است و با تمام توان از آنها حمایت خواهد کرد».
پستِ کوتاه مرد شماره دو حزب حرکت ملی گرا، نشان دهنده این واقعیت است که اردوغان و باغچلی، علاوه بر موضوع حساس روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی، در مورد ائتلاف ناتو و همچنین در مورد روابط ترکیه با جهان غرب، چالش و اختلاف نظر جدی دارند.
باغچلی در 18 سپتامبر و قبل از سفر اردوغان به نیویورک و واشنگتن گفته بود: «باید با تمام توان، از جنایات اسرائیل و حمایت همدست او یعنی آمریکا، انتقاد کنیم. مناسب‌ترین گزینه در برابر ائتلاف شیطانی آمریکا -اسرائیل که جهان را به چالش کشیده، این است که ترکیه بر اساس انتخاب عاقلانه، دیپلماسی، روح سیاست، شرایط جغرافیایی و محیط استراتژیک قرن جدید، به سمت ائتلاف تی.آر.چ قدم بردارد. تمایل و توصیه ما این است که اتحاد مزبور، متشکل از ترکیه، روسیه و چین هر چه زودتر تشکیل شود».
روزی که اردوغان عازم نیویورک بود، خبرنگاران درباره این توصیه عجیب باغچلی از او سوال کردند. اردوغان هم تمام توان و تجربه خود را به کار گرفت تا پاسخی به این سوال بدهد که نه به ائتلاف جمهور لطمه بزند، نه موجب حساسیت آمریکا و اروپا شود. او گفت: «صادقانه بگویم، من نتوانستم آن اظهارات را به طور کامل دنبال کنم. ولی انشاءالله به نفع همه خواهد بود».
آیتونچ ارکین از قول منابع نزدیک به رهبر حزب حرکت ملی گرا گفته که باغچلی، با شنیدن این پاسخ دیپلماتیک اردوغان آزرده خاطر و خشمگین شده است.
اختلاف بزرگی به نام قبرس
یکی دیگر از موارد مهمی که اختلاف نظر عمیق اردوغان و شریک سیاسی او را به نمایش گذاشته، پرونده قبرس است. اردوغان و باغچلی به عنوان دو رهبر اصلی ائتلاف جمهور، با تمام توان از گفتمان استقلال طلبی ترک‌های قبرس حمایت کردند و دولت و حزب حاکم ترکیه، همه امکانات خود را برای پیروزی ارسین تاتار در انتخابات شمال قبرس به کار گرفت. اما او با اختلاف فاحش 63 درصد به 32 درصد، شکست سنگینی متحمل شد و نتیجه را به طوفان ارهورمان واگذار کرد.
به زعم تحلیلگران و ناظران سیاسی، شکست تاتار، در واقع سنگین‌ترین شکست مشترک اردوغان و باغچلی در سالیان گذشته بود و به مثابه رفراندومی عمل کرد که به آنکارا یک «نه» بزرگ گفته است.
در همان دقایق اول، ارهورمان، پس از پیروزی در انتخابات ساختار غیررسمی شمال قبرس، آشکارا اعلام کرد که به دنبال استقلال نیست و می‌خواهد در یک ساختار فدرالی، ترک‌ها و رومیان در دولت واحد قبرس، شریک باشند. اما دولت باغچلی، با ادبیاتی تند و لحنی بی سابقه، مشروعیت پیروزی ارهورمان را زیر سوال برد و از نمایندگان پارلمان قبرس ترک خواست، با برگزاری یک جلسه اضطراری، هر چه سریعتر سرزمین خود را به ترکیه الحاق کنند! ولی اردوغان با ارهورمان تماس گرفت و پیروزی او را تبریک گفت. این یکی از مهمترین اختلافات سیاسی بین اردوغان و باغچلی، در چند سال گذشته بود.
اردوغان و وزاری کابینه او و چند تن از مقامات حزب عدالت و توسعه، تلاش کردند با انتشار پیام تبریک صمیمانه، زهر سخنان باغچلی درباره ارهورمان را بگیرند. اما او باز هم بیانیه داد و خواستار آن شد که تمام خودروهای شمال جزیره قبرس، به عنوان خودروهای استان هشتاد و دوم ترکیه تغییر پلاک بدهند و پلاک ترکی نصب کنند.
باغچلی در مصاحبه با سردبیر اُدا تی.وی به ارهورمان تاخت و اعلام کرد که تاسیس یک ساختار فدرالی در شمال قبرس، به امنیت ملی ترکیه ضربه خواهد زد و در کوتاه مدت، کردها، دروزی‌ها و علویان شمال سوریه نیز به دنبال ایجاد ساختارهای مشابه خواهند افتاد و به این ترتیب، ترکیه امنیت و ثبات خود را از دست خواهد داد.
یکی دیگر از انتقادات و اعتراضات مهم دولت باغچلی، اشاره به منوضوعی به نام «ساختار موازی» است. این عبارت، قبل از کودتای نافرجام سال 2016 برای توصیف شبکه قدرت زیر زمینی شاگردان فتح الله گولن به کار می‌رفت که به شکلی مخفیانه و تدریجی، در تمام ارکان حکومت و دولت، نفوذ کرده بودند.
اما باغچلی بر این باور است که حالا یک «ساختار موازی جدید» به وجود آمده که با نفوذ در دستگاه پلیس و قوه قضاییه، راه را برای مافیا و شبکه‌های جرم و جنایت هموار کرده است.
ییلدیرای چیچک، سردبیر روزنامه ترک‌گون و کادر مورد اطمینان باغچلی، به این اشاره کرده که نگرانی باغچلی دلایل موجه دارد و او شخصاً درباره باندهای مافیایی و خطرات نفوذ آنها به وزارت کشور کابینه اردوغان هشدار داده است. زمانی که اردوغان، روسای پلیس 37 استان ترکیه را تغییر داد و فرماندهان نزدیک به باغچلی را برکنار کرد، او با لحنی گله مندانه اعلام کرد که تصمیم اردوغان، مبتنی بر شناخت و اطلاعات روشن نبوده و بنا به درخواست باندهای مافیایی متنفر از حزب حرکت ملی، چنین تغییراتی صورت گرفته است.