آیا اقتصاد ایران پیش از برجام در آستانه فروپاشی قرار داشت؟

خبرگزاری رویترز به منظور راستی‌آزمایی سخنان شب گذشته ترامپ درباره ایران، برخی از جنجالی‌ترین ادعاهای او را به چالش کشید.

کد خبر: ۵۵۱۸۰

تاریخ انتشار:۲۲ مهر ۱۳۹۶ - ۱۸:۴۹ - 14 October 2017

به گزارش روزپلاس، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی شب گذشته خود (جمعه) در کاخ سفید که هدف آن تبیین راهبرد جدید واشنگتن درباره ایران و همچنین اعلام عدم تایید پایبندی ایران به برجام بود، ادعاهای مختلفی را علیه ایران (اینجا) مطرح و اعلام کرد که ممکن است بر اساس همین ادعاها، هر زمان که لازم بداند به شراکت آمریکا در برجام پایان دهد.

خبرگزاری رویترز به منظور راستی‌آزمایی سخنان ترامپ درباره ایران برخی از این ادعاها که بیش از همه از سوی او تکرار شده‌اند را با کارشناسان آمریکایی در میان گذاشته و پاسخ آنها را در این رابطه جویا شده است.

۱- اقتصاد ایران پیش از امضای برجام در آستانه فروپاشی بود

ترامپ در سخنرانی شب گذشته خود همانطورکه قبلا نیز گفته بود، مدعی شد دولت اوباما درست تحریم‌ها را زمانی لغو کرد که اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی کامل قرار داشت و به این ترتیب، باعث نجات ایران شد.

چندین کارشناس سیاست خارجی این ادعای ترامپ را در گفتگو با رویترز رد کرده‌اند. به عقیده آنها، هیچ دلیلی وجود ندارد که بتوان باور کرد اقتصاد ایران با وجود تحریم‌های نفتی در پرتگاه سقوط یا حتی در نزدیکی آن قرار داشت.

«مایکل سینگ» کارشناس موسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن که در دولت جرج بوش عضو شورای امنیت ملی آمریکا بود، معتقد است هیچ اطلاعات تاییدشده‌ای برای اثبات این ادعای ترامپ وجود ندارد. به گفته او، اقتصاد ایران بواسطه تحریم‌های اقتصادی غرب با مشکلاتی مواجه شده بود اما این ادعا که در آستانه فروپاشی قرار داشت،‌ "خیال‌پردازی" است.

۲- ایران بواسطه برجام 100 میلیارد دلار پول به دست آورد

ترامپ شب گذشته این ادعای جنجالی خود را مجددا تکرار کرد که توافق هسته‌ای باعث تقویت فوری اقتصاد ایران شد و بیش از 100 میلیارد دلار پول در اختیار آن قرار داد تا آن را برای حمایت از تروریسم هزینه کند.

این در حالیست که به اذعان همه، این رقم حتی اگر درست باشد، پولی بود که به خود ایران تعلق داشت و در خارج از این کشور بواسطه تحریم‌ها یا از زمان پیش از پیروزی انقلاب در آمریکا بلوکه شده بود و طبیعی است که پس از امضای برجام و برداشته شدن برخی تحریم‌ها، بخشی از این پول آزاد شد.

به گزارش رویترز، در مورد ادعای ترامپ راجع به هزینه شدن این پول برای حمایت از تروریسم نیز باید گفت ایران بخشی از دارایی‌های آزادشده خود را بابت بدهی‌های خود به کشورهای دیگر پرداخت کرد. به عنوان نمونه، 20 میلیارد دلار آن بابت پروژه‌های زیرساختی به چین پرداخت شد.

در این میان، ایران تنها حدود 1.7 میلیارد دلار پول نقد دریافت کرد (همان پولی که ترامپ شب گذشته گفت با هواپیما به ایران ارسال شد) که آن هم پولی بود که از زمان شاه سابق ایران بابت یک معامله تسلیحاتی ناتمام در آمریکا بلوکه شده بود و آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا زمان امضای برجام از پس دادن آن امتناع می‌کرد.

۳- ایران بارها برجام را نقض کرده است

رئیس جمهور آمریکا شب گذشته در سخنرانی خود برای توجیه عدم تایید پایبندی ایران به برجام مدعی شد این کشور تاکنون علاوه بر آنکه به روح برجام پایبند نبوده، متن این توافق را نیز چندین بار نقض کرده است. او گفت ایران از زمان اجرای برجام دو بار بیش از حد مجاز آب سنگین تولید کرده و انتظارات درخصوص استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته را نیز برآورده نکرده است.

این ادعای ترامپ بدون نیاز به نظر کارشناسان، به آسانی با مراجعه به گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رد می‌شود. آژانس به عنوان مرجع اصلی قضاوت درباره پایبندی ایران به برجام تاکنون 8 بار پایبندی کامل ایران به این توافق را تایید کرده است. علاوه بر این، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شب گذشته پس از طرح این ادعا از سوی ترامپ بار دیگر در یک بیانیه پایبندی ایران به برجام را تایید کرد.

به گفته چند کارشناس آمریکایی و همچنین کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران پس از اجرای برجام تنها یکبار از نصاب تولید 130 تن آب سنگین عبور کرد اما به سرعت آن را جبران و حجم ذخایر خود را کاهش داد. ضمن اینکه این تخطی از برجام به اندازه‌ای نبود که نقض فاحش این توافقنامه بین‌المللی به شمار رود.

باشگاه خبرنگاران