راز خطرپذیری نوجوانان چیست؟

عصب‌شناسان می‌گویند نقش گروه دوستان و مادران در خطرپذیری نوجوانان غیرقابل‌انکار است؛ اما درنهایت، این سیستم پاداش مغز و کنترل شناختی است که می‌تواند از آن‌ها ورزشکاری خوب یا راننده‌ای دیوانه بسازد.
کد خبر: ۷۶۴۶۴
تاریخ انتشار:۱۳ فروردين ۱۳۹۷ - ۱۹:۱۵ - 02 April 2018
به گزارش روزپلاس «اسکینر» از دیوار معدن متروکه‌ای آویزان بود که صدای خودرویی که به آن سمت می‌آمد، به گوش او و دوستش رسید. آن‌ها به سرعت از دیوار خود را بالا کشیدند، بر روی مسیر باریکی شروع به دویدن کردند، از دیوار دیگری پایین پریدند و با گذر از سیم‌های خاردار، خود را به بیرون از محوطه رساندند.

تعقیب و گریز بخشی از اوقات فراغت این دو پسر ۱۵ ساله را پر می‌کند. چشم آن‌ها همیشه دنبال ساختمان‌های نیمه‌کاره و پروژه‌های رهاشده است تا علاوه بر اینکه هیجان مواجهه با خطر را تجربه کنند، بتوانند حرفی برای گفتن در جمع دوستانشان داشته باشند.


به گزارش خبرآنلاین، در اغلب موارد، علم با خطرپذیری نوجوانان و ماجراجویی‌های آن‌ها مانند دردسری بزرگ برخورد می‌کند که جامعه و والدین چاره‌ای جز پذیرش و تحمل آن ندارند؛ اما عصب‌شناسان دیدگاه دیگری دارند.

مطالعات «اما تلزر»، عصب‌شناس دانشگاه کارولینای شمالی نشان می‌دهد تقریبا همه بزرگ‌ترها در هر سطح علمی و ارتباطی که فکرش را بکنید، نمی‌توانند هیچ نکته مثبتی را در رفتار نوجوانان تأیید کنند. او می‌گوید: «رفتارهای نوجوانان بسیار پیچیده‌تر از سرکشی و خطرپذیری است و جنبه‌های مثبت و منفی بسیاری دارد که به عنوان یکی از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ارزش‌های اجتماعی اشاره کرد».

اغلب نوجوانان بیشتر از بزرگ‌سالان از خطر استقبال می‌کنند؛ این خطرپذیری گاهی می‌تواند به قیمت جان آن‌ها، آسیب‌های جسمی و روحی طولانی‌مدت یا قانون‌شکنی تمام شود. بررسی‌ها و آزمون‌های بالینی انجام‌شده طی دهه‌های گذشته نشان می‌دهد این ریسک‌ها می‌توانند گاهی اجتماعی و گاهی مثبت (هیجان ناشی از ورزش) باشند و جالب‌تر اینکه هر یک از این رفتارها تأثیر متفاوتی روی مغز فرد خواهد گذاشت.

اینکه نوجوانان چگونه با خطر کنار می‌آیند، بسیار حائز اهمیت است. به کمک عصب‌شناسی رفتارهای مخاطره‌آمیز آن‌ها می‌توان قوانینی برای نوجوانانی وضع کرد که بدون داشتن گواهینامه رانندگی کرده‌اند یا اعمال خشونت‌آمیز مرتکب شده‌اند. علاوه بر این محققان می‌توانند با درک شیوه‌ای که مغز نوجوانان برای ارزیابی خطر به کار می‌گیرد، ظهور بیماری‌هایی مانند شیزوفرنی یا افسردگی را که اغلب در این سن خودی نشان می‌دهند، پیش‌بینی کنند.

 

معترضان موجه

آمار نشان می‌دهد نوجوانی دوره خطرناکی است. نرخ مرگ‌ومیر در میان نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ساله، ۳۵ درصد بیشتر از نوجوانان ۱۰ تا ۱۴ ساله است. در این دوره، رفتارهای مخاطره‌آمیز نوجوانان در بسیاری از موارد جان آن‌ها را تهدید می‌کند؛ مرگ به دلیل جراحات ناشی از تصادف بزرگ‌ترین علت مرگ‌ومیر در نوجوانان سراسر جهان است. خودآسیبی و دیگر اعمال خشونت‌آمیز نیز درصد قابل‌توجهی را به خود اختصاص می‌دهند. کشیدن سیگار، مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کم‌تحرکی نیز می‌تواند سلامتی فرد را طی سال‌های آتی تحت‌الشعاع قرار دهد.

نظریه‌های اولیه روی عدم‌تعادل حاکم بر مغزهای در حال رشد تأکید داشتند؛ اما عصب‌شناسان امروزی مغز نوجوانان را به خودرویی تشبیه می‌کنند که ترمز بریده و مرتب شتاب بیشتری می‌گیرد. آمار نشان می‌دهد این شتاب به معنی خطرپذیری بی‌قاعده نیست. از میان ۴۵ هزار نوجوان آمریکایی، ۶۱ درصد تا سن ۱۷ الی ۱۸ سالگی لب به سیگار نزده و ۲۹ درصد دیگر هرگز به سراغ مشروبات الکلی نرفته بودند.

امروزه بسیاری از عصب‌شناسان معتقدند رشد متفاوت سیستم عصبی در نوجوانان به معنی عدم‌تعادل در مغز آن‌ها نیست. آن‌ها می‌گویند نوجوانی دوره بسیار حساسی است؛ اما نه به این دلیل که مشکلی برای مغز نوجوانان وجود دارد. عصب‌شناسان در حال حاضر روی ریسک‌های اجتماعی و اثر آن‌ها بر رفتار جوانان تمرکز کرده‌اند؛ به‌عنوان‌مثال تجربه حمایت از یک دوست یا ابراز علاقه به دیگری را در نظر بگیرید که می‌تواند بار روانی زیادی را به نوجوان تحمیل کند.

 

زندگی اجتماعی

پژوهش‌ها طی سال‌های اخیر نشان می‌دهند چطور مؤلفه‌های اجتماعی می‌توانند روی خطرپذیری نوجوانان اثر بگذارند. «لورنس استینبرگ»، روان‌شناس دانشگاه تمپل در فیلادلفیا درحالی‌که از نوجوانان می‌خواست یک بازی ویدئویی را انجام دهند، از ام‌آرآی عملکردی (fMRI) برای تصویربرداری از امواج مغزی آن‌ها استفاده کرد. داوطلبان طی این بازی اتومبیل‌رانی می‌بایست از ۲۰ چراغ‌قرمز طی تنها ۶ دقیقه عبور می‌کردند. تعدادی از داوطلبان تا سبز شدن چراغ صبر می‌کردند؛ اما عده‌ای دیگر با نارنجی شدن چراغ از چهارراه می‌گذشتند و گاهی تصادف می‌کردند.

مشاهدات استینبرگ نشان می‌داد زمانی که نوجوانان به‌تنهایی مشغول بازی هستند، ریسک‌پذیری آن‌ها تقریبا با متوسط ریسک‌پذیری بزرگ‌سالان برابر است؛ اما زمانی که به آن‌ها می‌گویند دوستانشان شاهد این بازی هستند، به شکل معناداری ریسک‌پذیرتر می‌شوند. مطالعات تلزر نیز نشان می‌دهد احساس حضور دوستان و تماشاچی بودن آن‌ها باعث می‌شود منطقه پاداش در مغز نوجوانان فعال‌تر شود؛ اما حضور مادران، فعالیت منطقه کنترل شناختی را در مغز بیشتر می‌کند. مطابق این آزمون‌ها نوجوانانی که دچار محرومیت بوده یا آسیب‌های روحی و جسمی دیده بودند، بیشتر از دیگران ریسک می‌کردند.

بررسی‌های بعدی تلزر نشان می‌داد تأیید شدن توسط گروه دوستان در جهت مثبت نیز بسیار حائز اهمیت است. نوجوانانی که طی بازی امتیازهای خود را اهدا کرده و با لایک‌های متعدد از سوی دوستان خود حمایت می‌شدند، بیشتر از دیگران تمایل به اهدای مجدد آن‌ها داشتند.

جالب است بدانید همان سیستمی که باعث می‌شود نوجوانان خطرپذیرتر شوند، آن‌ها را به سمت پذیرش ریسک‌های مثبت می‌برد. فعالیت مغزی بیشتر در «جسم مخطط شکمی» مخصوصا زمانی که با افزایش تعداد گیرنده‌های دوپامین همراه باشد، فرد را به فرایند پاداش گرفتن حساس‌تر می‌کند. مطالعات تلزر نشان می‌دهد نوجوانانی که فعالیت جسم مخطط شکمی در آن‌ها با تصمیم برای اهدای امتیاز یا پول بالاتر می‌رود، ریسک‌پذیری پایین‌تری دارند و در طول زمان کمتر به افسردگی مبتلا می‌شوند.

 خبرآنلاین
سایر اخبار
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
ارسال نظر
روایت تصویری
نگاه دوم
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدها

ایران به گام غیرفنی اروپا پاسخ مناسب می‌دهد/ آمادگی ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

پرسپولیس-مس/ آغاز مأموریت سرخ ها در جام حذفی با نیم‌نگاه به آسیا

نخستین استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه/ تصمیم آمریکا و آلمان برای ارسال بسته‌های جدید کمک نظامی به اوکراین

روایت دکتر لاریجانی مشاور رهبر انقلاب از سفر اخیر به سوریه و لبنان/ «با روحیه‌ای که در رزمندگان حزب‌الله دیدم، مطمئناً پیروز می‌شوند»

وتوی قطعنامه آتش‌بس غزه مجوزی برای ادامه کشتار است/ آمریکا به همدستی 13 ماهه خود در نسل‌کشی غزه ادامه داد

جزئیات روند آتش‌بس در لبنان/ تاثیر قدرت حزب‌الله بر مذاکرات

کتاب از سبد بسیاری از خانواده‌ها حذف شده است

الحاق کرانۀ باختری/ فرار به جلوی نتانیاهو با همراهی «ترامپ»

باید در منطقه الهام بخش باشیم/ روال کار دولت چهاردهم اینگونه نیست که فقط در تهران بنشیند و دستور دهد

مولوی عبدالحمید: دکتر پزشکیان مردم زحمت‌کش استان سیستان‌وبلوچستان را مورد تفقد خود قرار دادند

نظارت اژه‌ای بر روند بررسی پرونده‌های خاص/ آسیب‌شناسی تدوین فهرست‌های عفو مناسبتی

قتل‌عام در محله شیخ رضوان/ 23 عملیات حزب‌الله در روز چهارشنبه

فجایع ۴۱۱ روز جنایت/ ۸۶ درصد غزه کاملاً تخریب شده است

چه کسانی پزشکیان را در سفر به سیستان و بلوچستان همراهی می کنند؟/ برنامه های سفر

دانشگاه‌ها زیر ذره بین آخرین رتبه بندی تایمز/ تعداد حضور افزایشی؛ رتبه برخی کاهشی

ماجرای برهنگی یک زن در‌ محیط دانشگاه چیست؟ فشار روانی پس از متارکه

«اخلاق» باید یکی از ملاک‌های اصلی دختران و پسران برای ازدواج باشد/اهمیت خلقیات در ازدواج

داروهای لاغری اعتیادآور/ فروش در آرایشگاه‌های زنانه

بیماری‌های خطرناک در کمین افراد چاق/ از افسردگی تا سرطان‌ها

علائم افسردگی در نوجوانان/ ارتباط کاهش اعتقادات مذهبی و نا امیدی

عزل مدیران ارشد مبارزه با پولشویی سه بانک کشور

سوءاستفاده از بیماری یا بی شرمی رسانه ای

چرا انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیر عمده ندارد؟/ نگرانی جایز نیست

سفیر ایران: قدرت پدافند هوایی ایران در چین ترند شد

رئیس شورای هماهنگی بانک‌ها:اجرایی‌شدن مصوبات بانکی سفر وزیر اقتصاد به استان سیستان و بلوچستان

آغاز ضرب سکه با تاریخ سال بعد از ۱۵ اسفند ماه / کاهش حباب سکه

قیمت جهانی طلا امروز ۱۹ آبان/ هر اونس طلا ۲۶۸۴ دلار و ۷۷ سنت

شبکه «میر» روسیه به «شتاب» ایران وصل می‌شود/ کارت‌های ایرانی در خودپرداز‌های روسیه قابل استفاده خواهد شد

نقد و سیاست