حنیف غفاری تحلیلگر مسائل بین الملل- بر کسی پوشیده نیست در طی 8 سال اخیر در حوزه دیپلماسی منطقه ای می توانستیم گام هایی را برداریم و ائتلاف سازی موثر در منطقه داشته باشیم و می توانستیم گام هایی را برداریم و با تکیه بر ظرفیت های دیپلماتیک، اقتصادی، سیاسی که همسایگان ما دارند یکسری امتیازات و فرصت هایی را به نفع منافع ملی کشور و منافع جمعی در منطقه بوجود بیاوریم.
با این حال تمرکز از دیپلماسی در طول 8 سال اخیر بر فرامنطقه ای بود یعنی تمرکزی که به صورت خاص روی اتحادیه اروپا وجود داشت، حتی بعد از خروج دولت ترامپ از برجام هم شاهد بودیم دولت باز به سمت اتحادیه اروپا برای توافق هسته ای رفت. خیلی از این ظرفیت ها مغفول ماند. مشاهده کردیم اولین سفر آقای روحانی به کشور همسایه عراق، در دوره 8 ساله ریاست جمهوری ایشان، در سال پنجم عملاً صورت گرفت یا در قضیه بحران قره باغ قطعاً دولت ایران می توانست بسیار موثرتر و مبتکرانه تر عمل کند.
یکی از موضوعاتی که در صحبت های آقای رئیسی وجود داشت و در مناظره ها هم بدان اشاره شد بحث دیپلماسی منطقه ای و بحث دیپلماسی هست که با همسایگان می توان داشت و قبلاً هم ایشان در جریان سفر به عراق در کسوت ریاست قوه قضائیه شاهد بودیم این موضوع را به فعلیت رساندند.
یعنی دیپلماسی قضائی را به نحوی در اثر ملاقات هایی که با مسئولین عراقی در خصوص بحث تبادل زندانیان داشتند، در خصوص بحث های همکاری های مشترک و فی مابینی توانستند این را به فعلیت برسانند. به هر حال این موضوعی است که ریل گذاری محسوب می شود و قطعاً دولت جدید باید روی این مسئله تمرکز ویژه ای کند و باید ظرفیت های همسایگان را بهمراه ظرفیت های خود احصاء، تجمیع و سپس آنها را به سود منافع ملی کشور و منطقه هدایت و مدیریت کنیم.
در حال حاضر برخی از کشورهای منطقه نسبت به رویکرد قبلی خود بواسطه قدرتی که جمهوری اسلامی ایران داشته و البته ناکامی که در برخی از طرح ها در منطقه داشتند، عقب نشینی کردند. برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و حتی برخی از کشورهای دیگر منطقه که قبلاً روابط حسنه ای با کشور ما نداشتند، موضوعی که اینجا وجود دارد این است که اساساً یکی از هنرهای دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما این نیست که به فرصت های موجود تکیه کند.
بلکه این هنر است که یک دولت بتواند فرصت های مطلوب را در منطقه خلق کند و سپس آن را به ظرفیت و امتیاز تبدیل کند. بنابراین معتقد هستیم فضای بالقوه وجود دارد و ان شاالله اینجا باید دولتی بیاید که این فضای بالقوه و این ظرفیت های بالقوه را به ظرفیت های بالفعل یعنی به محصول بالفعل تبدیل کند و ان شاالله شاهد کسب امتیازات خوبی در این خصوص به نفع منافع ملی باشیم.