جزئیات امکان صادرات نفت ایران بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز با یک خط لوله جدید

یکی از پروژه های مهم ملی که در روزهای گذشته در دل تحریم‌ها به بهره برداری رسید ، خط لوله نفت گوره به جاسک بود که حالا امکان انتقال نفت برای ایران را خارج از تنگه هرمز و دریای عمان فراهم کرده است.

کد خبر: ۲۰۷۵۳۵

تاریخ انتشار:۲۹ تير ۱۴۰۰ - ۲۲:۴۵ - 20 July 2021

به گزارش روزپلاس، تورج دهقانی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت به عنوان مدیر عامل یکی از شرکت های توسعه محور درشرکت ملی نفت ایران در خصوص جزئیات این طرح استراتژیک گفت:

تهدیدزدایی از صادرات نفت

در مورد فلسفه این طرح زیاد صحبت شده است ولی پس از سال‌های جنگ، با توجه به مسائل و مشکلاتی که وجود داشته است از جمله بمباران خارک به عنوان شریان حیاتی اقتصاد کشور، سیاست‌های کلی کشور همواره این بوده که مبدا صادراتی نفت را به گونه‌ای از دسترس تهدیدها دور کند لذا بحث انتقال و صادرات نفت خام از شرق تنگه هرمز، از آن زمان مطرح بود.

باز هم بر اساس اطلاعات کلی که بنده دارم، کار احداث خط لوله محرم هم همان موقع با همین هدف، شروع شد، ولی بعدا به هر دلیلی نیمه کاره ماند و متوقف شد و این موضوع دیگر با جدیت پیگیری نشد.

چرا خارج از تنگه هرمز؟

هم بحث تهدید زدایی بود و هم علاوه بر آن بحث تنوع بخشی بوده است. ضمن اینکه در طول زمان، کشورهای دیگر منطقه هم برای اینکه بخش بیشتری از نفت شان را از جای دیگر صادر کنند اقدام به این کار کردند؛ یک زمانی بیش از نیمی از نفت صادراتی دنیا از تنگه هرمز عبور می‌کرد، اما الان این رقم به حدود ۲۰ یا کمتر از ۲۰ درصد رسیده است.

به هر حال مسائل ژئوپولتیک و ژئواکونومیک برای کشورهای مختلف مهم است؛ شما در دنیای رقابت‌های انرژی به خصوص در سال‌های پیش رو که رقابت عرضه، شدیدتر خواهد بود باید بتوانید مزیت‌های بهتری را برای خودتان خلق کنید.

در کل اگر بخواهم به سؤال شما که فرمودید فلسفه و پیشینه این طرح چه بوده برگردم باید عرض کنم که اولا فلسفه احداث به چندین دهه قبل برمی گردد و ثانیا به قول شما از جنس تهدید زدایی و تنوع بخشی به مبادی صادرات بود.

ایجاد مشوق به خریداران نفتی

با این انتقال نفت به سواحل دریای عمان ، دو هزار کیلومتر از مسیر تردد کشتی‌ها و نفتکش‌ها را کم می‌ شود(هزار کیلومتر رفت و هزار کیلومتر برگشت) که این خود هزینه تردد و کشتیرانی را تا حد قابل قبولی برای خریدار کاهش می‌دهد. وقتی هزینه کاهش پیدا می‌کند شما می‌توانید خریدار را راحتتر جذب کنید. وقتی یک کشتی می‌خواهد این مسیر را تردد کند، هزینه بیمه‌اش A می‌شود و وقتی می‌خواهد آن مسیر را برود هزینه بیمه‌اش A+B می‌شود؛ شما وقتی offer(تشویق) بهتر را پیشنهاد میدهی، هزینه بیمه اش هم کاهش پیدا می‌کند و جذابیت بیشتری به همراه خواهد داشت.

البته این مطالب را به لحاظ مفهومی عرض می‌کنم، طرح آن‌قدر از مسائل و مباحث راهبردی ویژه ای برخوردار است که شاید این مسائلش کمتر مورد بحث باشد.

تأثیر مثبت صادرات نفت از دریای عمان در بازاریابی بین‌المللی

متأسفانه ما یک کشوری هستیم که اقتصادمان به‌شدت وابسته به نفت شده است؛ البته در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های نفتی این وابستگی کمتر شد ولی در هر حال نفت نقش پررنگی در اقتصاد ما داشته است و شاید بعضی جاها نتوانستیم به خوبی از فرصت نفت استفاده کنیم.

به اعتقاد بنده بهترین مسیر برای دستیابی به یک اقتصاد غیرنفتی و متنوع استفاده از نفت است، نفت بهترین فرصت است تا به اقتصاد غیر نفتی برسیم، این حرف یعنی چه؟ یعنی سهم نفت در اقتصاد ما بزرگ است و این می‌تواند مجال بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری و عرضه کالاهای تولیدکنندگان مختلف و تولید محصولات بیشتر در حلقه‌های پائین‌دست و تسخیر مارکت‌ها و بازارهای بیشتری در دنیا باشد.

طرح راهبردی گوره-جاسک پیش‌زمینه رونق منطقه جاسک و مکران است

جنوب شرق کشور کمتر توسعه یافته است، به‌خصوص سیستان و بلوچستان و سواحل مکران؛ یکی به دلیل اینکه از مخازن نفت و گاز و ذخایر نفتی دور است، اما یک مزیت بزرگ دارد که سواحل بالای هزار کیلومتری در آنجاست، این سواحل به جهات مختلف از جمله گردشگری و اکوسیستم خاصی که دارد و به لحاظ دسترسی به آب‌های عمیق و دسترسی راحت‌تر و کم هزینه‌تر به بازارهای جنوب شرق آسیا و از آن طرف به مارکت دیگر، یک فرصت است که نتوانستیم از این فرصت به خوبی بهره‌برداری کنیم به‌رغم اینکه همیشه در برنامه‌های کلان و فرمایشات حضرت آقا و سیاست‌های ابلاغی ایشان به کرات راجع به سواحل مکران و لزوم توسعه آن صحبت شده و حتی در بحث سرفصل زمینه‌های همکاری قرارداد ۲۵ ساله با چین یکی از آیتم‌ها تأکید بر توسعه سواحل مکران است. پس طرح راهبردی گوره-جاسک پیش‌زمینه رونق منطقه جاسک و مکران است.

این توجه نشان می‌دهد که اینجا یک ظرفیت بسیار خوبی برای کشور است، ضمن اینکه وزارت نفت از سال‌ها پیش که این برنامه را در دست اجرا داشته ۵۰۰۰ هزار هکتار زمین را در منطقه کوه مبارک تحصیل‌کرده که وقتی به طرح نقشه جامع آن منطقه نگاه می‌شود چندین طرح پالایشگاهی و پتروشیمی در آن منطقه پیش‌بینی شده است بنابراین هدف از اجرای این طرح الزاماً انتقال نفت خام از گوره به جاسک و صادرات و خام فروشی نیست و این موضوع در طرح جامعی که به آن اشاره شد دیده‌شده و نقشه‌هایش هم موجود است والان در این زمین این مخازن برقرار می‌شود.

چه اشکال دارد شما هزار کیلومتر لوله را به آنجا می‌برید، هم می‌توانید ظرفیت و توانمندی صادراتی خودتان را افزایش دهید و هم می‌توانید بستری برای توسعه صنایع پائین‌دستی فراهم کنید، طبیعی است که اگر ما اصول و مبانی توسعه یکپارچه و توسعه پایدار را رعایت کنیم، توجه به مسائل اجتماعی، مسائل زیست‌محیطی و دیگر مسائل را دقیق و یکپارچه داشته باشیم این حجم از سرمایه‌گذاری که الآن شده و طبیعتاً طی سال‌های آینده در بخش‌های پائین‌دستی تشدید خواهد شد به‌راحتی می‌تواند ایجاد درآمد ملی بیشتری در آن منطقه و سرریزهای اجتماعی برای مردم محروم منطقه و توسعه پایدار و درآمد و رفاه بیشتری برای آنها ایجاد کند.

میزان