روابط اقتصادی ایران و ترکیه چگونه بهبود می‌یابد؟

ایران و ترکیه از قدیم رابطه تجاری داشته‌اند و اکنون نیز می‌توان با اجرای راهکارهایی، سطح مبادلات اقتصادی میان دو کشور را بهبود بخشید.

کد خبر: ۲۳۰۰۲۵

تاریخ انتشار:۲۱ آذر ۱۴۰۰ - ۰۵:۵۸ - 12 December 2021

به گزارش روزپلاس، رابطه تجاری ایران با ترکیه سابقه طولانی دارد، اما با توجه به ارتباط تلفنی روسای جمهور دوکشور بحث تجارت با ترکیه به طور ویژه از سر گرفته می‌شود. بیشتر مبادلات ایران با ترکیه از سمت دولت و در صادرات نفتی صورت می‌گیرد، اما از لحاظ کشاورزی نیز ترکیه مقصد محصولات ایرانی است. اگر مشکلات ایران در حوزه پرداخت‌های بانکی و تعرفه‌های ترجیحی حل شود از سرگیری روابط جانی دوباره می‌گیرد.

جلال ابراهیمی رئیس خانه اقتصاد و کشور‌های هم مرز و مدیر پژوهش ایران و ترکیه، گفت: تجارت ایران و ترکیه قدمت طولانی دارد، در زمان آتاتورک تمایل تجارت بیشتر به سمت غرب بود و بر عکس در زمان اردکان پیشنهادی مبنی بر ایجاد مرکز تجاری اسلامی مطرح شد، در دروه اردوغان سیاست اقتصادی علاوه بر غرب به کشور‌های همسایه از جمله ایران نیز معطوف بود.

او ادامه داد: در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد مبادلات تجاری دو کشور به ۱۵ میلیارد دلار رسید که دلیل این امر مبادلات فلزات رنگی بود و بعد از قطع شدن مبادلات فلزی، تجارت کشور ایران با ترکیه پایین آمد. بیشترین مبادله ایران با کشور ترکیه مبادله دولت با دولت و در حوزه نفتی است که در آن بخش خصوصی نقشی ندارد.

او ادامه داد: نشستی در رابطه با تعرفه‌های ترجیحی صورت گرفت که بیانگر صادرات کالای تولید شده مازاد است به همین علت ما به کشور ترکیه کالا‌های کشاورزی صادر می‌کنیم و حتی سیب زمینی و پیاز نیز به صورت غیر مستمر به این کشور صادر کرده ایم، ولی در کالا‌های صنعتی به آن صورت موفق نبوده ایم.

ابراهیمی گفت: از جمله مشکلات درحوزه تجارت عدم پرداخت ها توسط بانک است که تجار به جای آن از صرافی ها استفاده می کنند. بهترین راه برای مبادله ایجاد مراکز و انبار‌های گروهی در کشور مقصد به وسیله شرکت یا هلدینگ است که کالا‌ها را در آن انبار نگهداری کنند تا خریدار از کشوری به کشور دیگر وار نشود کاری که روسیه در حال انجام آن است و کالاهایی که کشور ما توانایی صادر کردن آن را دارد در ترکیه دپو و پشت سر هم صادر می‌کند.

مبادلات ۲۲ میلیارد دلاری ایران با ترکیه

رضا کامی رئیس اتاق بازرگانی تبریز، با بیان اینکه بحث‌های سیاسی و توافقات دو جانبه با کشور‌ها به ویژه ترکیه تاثیرات اقتصادی خودش را نشان خواهد داد، گفت: سفر قالیباف و تماس تلفنی رئیس جمهور با اردوغان می تواند باعث گشایش مبادلات تجاری بین دو کشور شود.

او ادامه داد: طی سال‌های گذشته مبادلات تجاری ایران با ترکیه به بالای ۲۲ میلیارد دلار رسید و این زمانی بود که نشست‌ها و دیدار‌های بیشتری رخ می‌داد، بنابراین این تماس‌ها می‌تواند جرقه‌ای برای افزایش مبادلات تجاری ایران با ترکیه باشد.

کامی با اشاره به این که ایران از لحاظ مواد اولیه، انرژی مانند نفت، صنعت نساجی، ترانزیتی و حمل و نقل دارای پتانسیلی برای صادرات است، گفت: حتی در بازه از زمان بین ایران وکشور ترکیه توافقنامه‌ای مبنی بر تاسیس شهرک صنعتی در نقطه مرزی داشته ایم که این طرح اجرا نشد، اما امکان از سر گیری این طرح با همکاری دو طرف تجاری وجود دارد.

کامی با بیان اینکه واردات پوشاک به کشور ممنوع است گفت: بیشتر واردات از ترکیه بر محور قطعات ماشین ، کالا‌های واسطه‌ای و لوازم یدکی می‌چرخد.

رئیس اتاق بازرگانی تبریز گفت: کرونا منجر به توقف اقتصاد‌های جهانی و کاهش مبادلات تجاری شد که این امر مبادلات ایران با ترکیه را نیز شامل می شود ، البته در انتهای سال گذشته شاهد افزایش مبادلات ایران به ترکیه بوده ایم.

برای بهبود مبادلات تجاری باید از اختلاف نظر های سیاسی بپرهیزیم

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، با بیان اینکه تماس تلفنی رئیس جمهور با اردوغان و سفر قالیباف به ترکیه باعث توسعه ارتباطات می‌شود و نباید بگذاریم اختلاف نظر‌ها فاصله ایجاد کند گفت: مباحث سیاسی و اقتصادی مکمل هم هستند و باید از روابط سیاسی در جهت تکامل وضعیت اقتصادی بین دو کشور ایران و ترکیه استفاده کنیم و روابط اقتصادی نیز زمینه برای بهبود فضای سیاسی را ایجاد می‌کند.

او گفت: ممکن است اختلاف‌هایی از نظر سیاسی بین دو کشور ایران و ترکیه وجود داشته باشد، اما نباید این اختلاف نظر‌ها باعث شکاف شود. گاهی در فضای سیاسی برای تعامل ممکن است تعارض منافعی وجود داشته باشد، اما در حوزه تجارت، تبادل به نفع دو طرف تمام خواهد شد.

اولین قدم در گسترش تجارت با ترکیه حذف تعرفه ترجیحی است

مهدی رئیسی زاده عضو اتاق بازرگانی، گفت: در زمینه‌هایی ایران با کشور ترکیه محصولات نسبتا مشابه‌ای را تولید می‌کند، ولی با این وجود امکان افزایش حجم مبادلات وجود دارد. اولین اقدامی که برای گسترش مبادلات لازم است، تجدید نظر در تعرفه‌های ترجیحی بین دوکشور است که در چندین سال گذشته صدای تاجران ایرانی را در آورده بود.

او ادامه داد: گاهی اوقات در مبادلات تجاری با ترکیه منافع ملی کشور ما نادیده گرفته می شد به این صورت که کشور ترکیه بسیاری از اقلام را با تعرفه ترجیحی به کشور ما صادر می کرد، در حالی که کشور ترکیه برای ایران محدودیت هایی گذاشته بود.

عضو اتاق بازرگانی گفت: در حوزه صنعت معدن و تجارت در رابطه با تعرفه ترجیحی اقدامی کارشناسی صورت گرفته، ولی احتیاج به بازنگری دارد. اگر ایران فقط مجاز به صادر کردن صرف اقلام یا کالاهایی با ارزش افزوده پایین باشد ولی کشور ترکیه بتواند کالا‌هایی با ارزش افزوده که ما نیز در تولید آن توانمند هستیم را به کشور ما صادر کند تولید داخلی کشورمان آسیب می بیند.

رئیس زاده با بیان اینکه منظور از برقراری توازن در مبادلات استفاده دو طرف از تعرفه‌ها برای اقلام صادراتی است، گفت: در حوزه اقلام پتروشیمی، معدنی، خدمات فنی مهندسی و سرمایه گذاری مشترک پتانسیل صادرات داریم ولی در حوزه فولاد، کشور ترکیه خود مقتدر است.

باشگاه خبرنگاران