مهمترین مطالبی که در این میزگرد گفته شد:
* ناشران دولتی و خصوصی 35 هزار صفحه کتاب، درباره شهید سلیمانی تولید کردهاند.
*هرچقدر پتانسیل علمی کتابهایی که امروزه تولید میشوند بیشتر باشد، برای مخاطب آینده هم قابل استنادتر خواهد بود.
*حاج قاسم گفت «تا زمانی که زندهام، کتابی دربارهام منتشر نکن». لغو مجوز این کتابها هم به خواست سردار سلیمانی بود.
*تاکنون کتابی براساس گفتههای اعضای خانواده ایشان منتشر نشده، اما این دلیل نمیشود که فکر کنیم در دو سال گذشته کاری هم در این زمینه انجام نشده باشد. شاید در سال سوم شهادت، کار منتشر شود که همه کتابهای قبلی را ذیل خودش قرار دهد.
*باید درباره حرفهایی که در کتابها و دیگر محصولات فرهنگی میزنیم، دقت بیشتری داشته باشیم و خدای نکرده طوری نشود که 30 سال بعد ندانیم فلان خاطره نادرست یا تحریفشده را چه کسی گفته و چگونه منتقل شده است.
متن کامل میزگرد:
میثم رشیدی مهرآبادی کارشناس کتاب و رسانه و مجری این نشستها در ابتدای دومین میزگرد کتابهای دفاع مقدس با اشاره به اینکه روال جلسات نقد کتابهای حوزه ادبیات پایداری این بوده که در هر جلسه روی یک کتاب متمرکز باشیم، یادآور شد: درباره حاج قاسم احساس کردیم پرداختن به تنها یک کتاب، حق مطلب را ادا نمیکند. همچنین کتابی هم نیافتیم که در حد و اندازه مناسبت این نام باشد و بشود با محوریت آن حرفهای گفتنی را بیان کرد. لذا تصمیم بر این شد که بررسی کلی از آثار تولید شده درباره سیره و زندگی شهید سلیمانی در این دو سالی که از شهادت حاج قاسم میگذرد، داشته باشیم.
تهران، خراسان رضوی، قم و کرمان پیشتاز تولید کتاب برای شهید سلیمانی
سعید اوضح، نماینده بنیاد مکتب حاج قاسم، در ابتدای این جلسه به ارائه آماری دقیق و دستهبندی شده از کتابهایی که در مدت دو سال گذشته درباره حاج قاسم به چاپ رسیدهاند، پرداخت.
قبل از هر چیز ضروری است جایی که در آن ایستادهایم، یعنی اتفاقات شکلگرفته در حوزه نشر بعد از گذشت 2 سال از شهادت سردار سلیمانی را بیشتر و دقیقتر تجزیه و تحلیل کنیم تا ببینیم بعد از گذشت 24 ماه روی چه نقطهای قرار داریم. کمتر دیدهام که درباره این موضوع نقد و بررسی انجام یا یادداشت و مقالهای نوشته شود. طبق اطلاعات نهادهای متولی ثبت کتاب، یعنی کتابخانه ملی و خانه کتاب، تا یکم دیماه امسال نزدیک به 420 عنوان کتاب درباره شهید سلیمانی منتشر شده است.
البته ناگفته نماند که این 420 عنوان، فقط شامل کتابهایی است مستقیم به این شهید ارتباط دارد. عموم این کتابها منتشر و وارد بازار کتاب شدهاند و قطعا تا رسیدن به زمان دومین سال شهادت ایشان، این عدد بزرگتر هم خواهد شد. این عدد با درنظر گرفتن بازه زمانی 2 سال، عدد قابلاعتنا و معناداری است و میتواند مورد تحلیل و ارزیابی اهل نظر قرار گیرد. تقریبا حدود 35 هزار صفحه کتاب، درباره شهید سلیمانی تولید محتوا شده است.
باز اگر بخواهیم کمی بیشتر به این آثار توجه کنیم، میبینیم این کتابها محدود به چند منطقه یا استان نیست، ناشران یک یا چند استان به این موضوع ورود نکردهاند که خود نشاندهنده پراکندگی جغرافیایی و قومی است. بحث سطح کیفی کتابها به کنار، تقریبا تمام ایران ولو فقط با یک کتاب درباره شهید سلیمانی تولید محتوا کردهاند. البته چهار استان تهران، خراسان رضوی (مشهد)، قم و کرمان استانهایی هستند که با فاصله بسیار زیاد، سهم بیشتری در این تولیدات داشتهاند. فقط هم ناشران دولتی نبودند که در این 2 سال کتاب یا کتابهایی درباره شهید سلیمانی منتشر کردهاند که از قضا ناشران خصوصی هم کتابهای زیادی با موضوع شهید سلیمانی به بازار فرستادهاند.
افزون بر این، سهم موضوعاتی مثل خاطره، سرگذشتنامه، شعر و دلنوشته بیش از سایر موضوعات است. میبینیم که از حیث عدد و رقم و آمار، در این دو سال، آمار قابلاعتنایی از نشر کتاب و تولید محتوا داشتهایم.
این کتابها در سراسر ایران و گوشه و کنار کشور تولید شدهاند و ما همه اینها را خواندهایم، دستهبندی کردهایم و از محتوای آنها اطلاع و درباره هرکدامشان تحلیل داریم. براساس این تحلیل، برای تولید محتوا سیاستگذاری کردهایم. خواندن پیشینه پژوهش، مقدمه هر تولید بزرگ و فاخری است و از قضا کار سخت هم همین است. تولید آثار دمدستی راحتترین کار ممکن است.
تولیدات منتشرشده چقدر به شخصیت سردار و واقعیتها نزدیک است؟
حسین جودوی؛ نویسنده و پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی، در ادامه بحث، با تأکید بر توجه به کیفیت و شکل تألیف آثار این حوزه، سخن گفت.
قبل از پرداختن به بحث خوانده شدن یا نشدن این کتابها و چگونگی رسیدنشان بهدست مخاطب، باید از بحث نوع تولید محصولات فرهنگی اینچنینی صحبت کنیم. ما تجربه دفاع مقدس را داریم و میتوانیم براساس آن نتایج بهتری بگیریم و فعالیت بهتری داشته باشیم. هرچقدر از یک موضوع و واقعه تاریخی میگذرد و هیجانات ناشی از آن فروکش میکند و عقلانیت غلبه مییابد، تصمیمات بهتری هم گرفته میشود و نتیجه این تصمیمات عقلانی هم قابل استنادتر است. قطعا کتابهایی که در زمان ما درباره دفاع مقدس نوشته میشود، نسبت به کتابهایی که همان زمان نوشته شدند - با توجه به اسناد و مدارک باقیمانده و استفاده از آنها همراه با خاطرات - مسیر مشخصتری را نشانمان میدهند. مثلا کتاب خاطرات آقای عزتشاهی را که میخوانیم، میبینیم استفاده از اسناد و نیز از مطالب روزنامهها، همراه با مصاحبه با آقای مطهری چقدر به نویسنده برای نوشتن کتاب کمک کرده است.
حالا که در دومین سال شهادت سردار سلیمانی هستیم، لازم است در چاپ کتابهای این حوزه دقت بیشتری داشته باشیم. حرفم این است که با توجه به محبوبیت سردار سلیمانی، همه احساس میکنند که باید کاری درباره ایشان انجام بدهند که البته دغدغه خوبی است، اما این پرسش مهم هم وجود دارد که این تولیدات چقدر به شخصیت شهید و واقعیتها نزدیک است؟ زیرا ما نباید نگاهمان را به امسال محدود کنیم و ضروری است به آینده، مثلا به سال 1430 و 1450 توجه داشته باشیم. همانطور که امروز به سال 1360 نگاه میکنیم، همین نگاه هم 30 سال دیگر درباره امروز ما وجود خواهد داشت. هرچقدر پتانسیل علمی کتابهایی که امروزه تولید میشوند بیشتر باشد، برای مخاطب آینده هم قابل استنادتر خواهد بود. اما هیجان موجود و بدتر از آن، فضای مجازی، این تولیدات را دچار مشکل میکنند، درحالیکه باید روی خروجی این تولیدات هم دقت داشته باشیم. نه اینکه همه تولیدات اینچنین هستند، مطلقا حرفم این نیست. حرفم این است که عِرق موجود در جامعه نسبت به سردار سلیمانی، ناشران را به سمت چاپ آثاری درباره او سوق میدهد و نتیجهاش آن آماری میشود که آقای اوضح ارائه دادند.
باید بررسی شود که این چهارصد و چند کتاب در چه موضوعاتی است. مثلا زندگینامههای فراوانی از شهید سلیمانی منتشر شده است، مثل کاری که شنیدهام بنیاد شهید مشهد از روی دغدغهمندی، زندگینامهای از حاج قاسم به سه زبان چاپ کرده، آنهم بدون ذکر حتی یک منبع و توضیح درباره چگونگی تولید و آوردن اسم نویسنده کتاب! این اعداد و ارقام شاید در ابتدا خوب بهنظر برسد، اما موجی است که منتهی به توفان میشود و جلوگیری از نشر مطالب بیسند را ناممکن میکند. حرف اصلی من این است که ما باید درباره حرفهایی که در کتابها و دیگر محصولات فرهنگی میزنیم، دقت بیشتری داشته باشیم و تجربه گذشته، یعنی تجربه آثار مربوط به دفاع مقدس را درنظر بگیریم که خدای نکرده 30 سال بعد ندانیم که فلان خاطره نادرست یا تحریفشده را چه کسی گفته و چگونه منتقل شده است.
سرهمبندی کردن اطلاعات را کنار گذاشتیم و به کار تولیدی روی آوردیم
علی اکبری مُزدآبادی؛ مدیر انتشارات یا زهرا(س)، بهعنوان ناشری که تاکنون چندین عنوان کتاب (پیش و پس از شهادت) درباره سردار سلیمانی به چاپ رسانده، در بخش نخست سخنانش شرحی از چگونگی و سیر تولید و چاپ این آثار ارائه کرد.
سال 93 با نیت انتشار کتابی درباره حاج قاسم، کاری را شروع کردیم که سال 94 منتشر شد. ماجرای این کتاب از این قرار بود که یک بار، در بحبوحه جنگ سوریه - که حاج قاسم هم گل سرسبد آن ماجرا بود - سعی کردم بهواسطه آقای آهنگران با سردار مصاحبه کنم، اما ایشان مخالفت کردند. بعد به این نتیجه رسیدم که از گفتوگو با خود او نمیتوانیم کتابی تولید کنیم و این کار را باید از طریق کسانی که او را میشناسند، انجام دهیم. به کمک آقای صمدی از همکارانمان در انتشارات، به سراغ سخنرانیها و مصاحبههای سردار رفتیم و جستجوی گستردهای هم در تهران و هم در کرمان انجام دادیم و درنهایت به کتاب «حاج قاسم -1» که خاطرات خودگفته ایشان از جنگ و شهدا است، رسیدیم.
سال 97 که مقام معظم رهبری نشان ذوالفقار را به حاج قاسم اهدا کردند و سردار همان زمان در مصاحبهای از جنگ 33 روزه صحبت کرد، باز ما ترغیب شدیم که به پاس این مدال، کتاب دیگری درباره حاج قاسم منتشر کنیم. چون بعد از انتشار کتاب «حاج قاسم -1» منابع بیشتری به دستمان رسیده بود، امکان انجام این کار را هم داشتیم. نوروز سال 98، در مدتزمان 13 تا 14 روز، با روزی 10 تا 12 ساعت کار، کتاب «ذوالفقار» را نوشتم. این دو کتاب، مربوط به قبل از شهادت حاج قاسم هستند. دو کتاب «هجوم به تهاجم» و «نبرد سیدجابر» نوشته عباس میرزایی نیز سال 95 در انتشارات یازهرا (س) منتشر شدند. عباس میرزایی، نویسندهای کرمانی است که هم از نزدیک حاج قاسم را میشناخت و هم چند جلد درباره عملیاتهای لشکر ثارالله تألیف کرده بود، اما بعد خود سردار سلیمانی با وزیر فرهنگ و ارشاد تماس گرفت و مجوز این کتابها را باطل کرد. آقای میرزایی بعدتر برای من تعریف کرد که حاج قاسم روزی به من گفت «میرزایی، تو چقدر بابت این کتابها گرفتی؟ من 10 برابرش را به تو میدهم، ولی تا زمانی که زندهام، کتابی دربارهام منتشر نکن». لغو مجوز این کتابها هم به خواست سردار سلیمانی بود و هم اینکه موسسه حماسه ثارالله در کرمان با شدت پیگیر ابطال مجوز و منع توزیع کتابها بود.
البته این کتابها بعد از شهادت سردار، با تغییراتی در صفحهبندی منتشر شدند. تا آن زمان، یعنی تا سال 1398 ما تنها ناشری بودیم که درباره حاج قاسم کتاب تولیده کرده بودیم. بعد از شهادت ایشان هم کتابهای «حاج قاسم -2» با موضوع جنگ و «متولد مارس» را که در سالگردش آماده شد، منتشر کردیم. بعد از شهادت سردار، سیل انتشار کتابها با موضوع و محوریت حاج قاسم روان شد، کتابهایی با قطر و قطع و شکل و مخاطبان سنی مختلف، با اسامی و عناوین رنگارنگ که دوستمان در ابتدای نشست گفتند، تعدادشان چندتاست. ما سال گذشته کتاب «متولد مارس» را منتشر کردیم که حداقل رنگ و بوی خوبی دارد، یعنی عکس و صفحهبندی مناسبی دارد.
بعد از شهادت حاج قاسم، پایه و اساس اکثر قریب به اتفاق کتابهای دیگر، همان چهار کتابی بود که ما از حاج قاسم منتشر کرده بودیم، مخصوصا دو کتاب «حاج قاسم» و «ذوالفقار». چون منابعی وجود نداشت، کسی هم نبود که راجع به سوریه صحبت کند، کسی نبود که درباره جنگ صحبت کند و بسیاری از جستجوی در اینترنت اطلاعات را جمعآوری میکردند. خیلیها از روی علاقه و عِرق به این کار روی آوردند و نمیشد هم به آنها گفت که چنین کاری نکنند، اما انصافا کار بیشتر به این سبک و سیاق هیچ لطفی نداشت. بعد از سالگرد سردار بود که بنده به شخصه، کار تولید کتاب در این ژانر، یعنی سرهمبندی کردن اطلاعات و تبدیلشان به کتاب را در انتشارات خودمان کنار گذاشتم و پروندهاش را بستیم. اما بعد، حرکت جدیدی را شروع کردیم با محوریت حوادث این مقطع، یعنی جنگ سوریه و درگیریهای منطقه و انشالله کتاب درخوری در دست انتشار داریم که مراحل نهایی آمادهسازی را طی میکند. پرداختن به حاج قاسم با عباراتی مثل «مکتب» و«از منظر» و... را کنار گذاشتم و به سمت روایت مشخص از شخص رفتیم، یعنی روایت دست اول از راوی از طریق مصاحبه، یعنی کار تولیدی.
میشود کارهای بزرگی برای حاج قاسم انجام داد
حجتالاسلام هادی شیرازی؛ مدیر انتشارات خط مقدم، دیگر ناشر فعال در این حوزه پس از تأکید بر استفاده از ظرفیتها و منابع موجود برای خلق آثار بهتر، به فعالیتهای این انتشارات در چاپ کتاب درباره زندگی و سیره حاج قاسم سلیمانی اشاره کرد.
چنانکه کارهای انجامشده نشان میدهد، میشود کارهای بزرگی برای حاج قاسم انجام داد. درباره اهمیت این شهید که همه به آن واقفیم و بحثی در آن نیست، اما پراکنده عمل کردیم و هرکسی (جدا از دیگری) کار خودش را کار کرده است. مثلا میتوانیم بنشینیم و کارهای آقای اکبری مزدآبادی را نقد کنیم و ایشان هم میتوانند به زیبایی پاسخ بدهند که وقتی دسترسی (به منابع) محدود است، من هم کتابی در این حد تولید کردهام و هرچه محتوا بهتر باشد، کتاب تولیدی هم بهتر خواهد شد. کسی نمیتواند منکر ظرفیتهای موجود برای بنیاد مکتب حاج قاسم شود، زیرا خاطرات همسر و سایر اعضای خانواده و بسیاری از نزدیکان شهید وجود دارد که میتواند در قالبهای مختلف و متنوع قرار بگیرد؛ این ظرفیت عظیمی است.
اما درباره آنچه در انتشارات خط مقدم انجام شده میتوانم بگویم که یک کار پژوهشی، از مجموعه مقالات شخصیتهای مختلف نظام درباره حاج قاسم، با عنوان «اسرار سلیمانی» منتشر کردیم. کتاب شعری به نام «ققنوس قدس» داشتیم و نیز کتاب «شاخصهای مکتب شهید سلیمانی» که سه شخصیت مختلف نظام، یکی از علمای قم (که اکنون دیگر در قید حیات نیستند)، یکی از ائمه جمعه تهران و یکی از فرماندهان سپاه، هر سه این کار را خواندند و از آن تعریف و تمجید کردند و خدا را شکر کتاب هم خوب دیده شد.
دو کتاب دیگر «سیمای سلیمانی» و «حاج قاسمی که من میشناسم» را پیش از دومین سالگرد آماده و راهی بازار نشر کردیم. «سیمای سلیمانی» مجموعه خاطرات شهید سلیمانی است که به قلم حجتالاسلام علی شیرازی نوشته شده و «حاج قاسمی که من میشناسم» هم خاطرات خود حجتالاسلام علی شیرازی به قلم سعید علامیان است. این کتاب دوم، یک زندگینامه کوتاه از ابعاد ناگفته زندگی حاج قاسم است که ضمن جلوگیری از تحریف حقایق، چهره واقعی این شهید را نشان میدهد و حرفهایی را بیان میکند که لازم است در جامعه شنیده شود. درواقع این کتاب، تجربه زیسته حدودا چهلساله حجتالاسلام علی شیرازی است که از نزدیک با شهید سلیمانی آشنا بوده و بسیاری چیزها را دربارهاش میدانست.
کتاب «سرباز» را هم در دست انتشار داریم که سعی ما این بود زودتر آماده شود، اما وسعت کار پژوهشی و فراوانی اطلاعاتی که از حاج قاسم جمع کردیم، حجم کتاب و فرایند اجرای کار را طولانی کرد (کتاب بین 700 تا 800 صفحه خواهد شد). این کتاب، اولین زندگینامه کامل حاج قاسم، از تولد تا شهادت بوده و همین ویژگی است که این کتاب را از آثار دیگر متمایز میکند. حتی بهنظرم این اثر، مهمترین کتاب در تاریخ ادبیات مقاومت است، زیرا هم موضوع کتاب حاج قاسم است که در این عرصه اهمیتی بینظیر دارد و هم حاوی حرفهای ناگفته بسیاری از جبهه مقاومت است.
کار دیگر مجموعه ما، شروع فعالیت دفتر کودک و نوجوان انتشارات خط مقدم، با تولید کتاب «نامزد گلولهها» به قلم مرتضی سرهنگی است. این اصطلاح «نامزد گلولهها» یکی از تعابیر خود حاج قاسم است که در پاسخ به دعوت به حضور در انتخابات ریاستجمهوری، گفته بود من نامزد انتخابات نمیشوم و نامزد گلولهها هستم. حرف و عقیده ما در انتشارات خط مقدم بر این است که شخصیت حاج قاسم از آن نوع شخصیتهاست که ضرورت دارد نویسندگان قوی دربارهاش بنویسند و کتابهای قوی دربارهاش منتشر شود. همچنین کتابهایی در قالبهای مختلف، از کار برای مخاطب نوجوان گرفته تا کتاب شعر با این موضوع تولید و عرضه شود.
ضعف بسیاری از آثار منتشرشده منحصر به نبود اطلاعات نیست
سعید اوضح، در راستای مباحث مطرح شده در نشست، توضیحاتی بر محور اهداف و فعالیتهای اصلی بنیاد مکتب حاج قاسم، ارائه کرد. او در این بخش از صحبتهایش بر نقش مشاورهای بنیاد در تولید محتوا درباره حاج قاسم تأکید کرد.
ما در بنیاد مکتب حاج قاسم دقت داریم که از انتشار کارهای شتابزده پرهیز کنیم و کارهایی که به نام ما منتشر میشود، تا حد ممکن در شأن سردار باشد و به همین دلیل هم بود که بعد از شهادت سردار سلیمانی وارد بازار تولید انبوه کتاب نشدیم. این توصیه، هم توصیه خود شهید سلیمانی بود و هم توصیه نزدیکان ایشان. حتی حجتالاسلام علی شیرازی هم جایی تصریح کرده بودند که بسیاری از کتابهایی که با موضوع شهید سلیمانی تولید میشوند، کتابهای ضعیف و حاوی اشتباهات فراوان هستند. در این 2 سال کاری که در بنیاد مکتب حاج قاسم انجام گرفته - و دربارهاش هنوز به تفصیل صحبت نشده - این است که هرچیزی که درباره شهید سلیمانی منتشر شده، چه در ایران به زبان فارسی و چه در کشورهای دیگر به زبانهای عربی و انگلیسی را رصد کردهایم؛ این کار بزرگی است.
در بنیاد مکتب حاج قاسم این باور وجود دارد که اگر ما بخواهیم کاری بزرگ درباره شهید سلیمانی انجام بدهیم، اول لازم است آنچه را که تاکنون تولید شده به دقت ببینیم. این 420 عنوانی که در ابتدای این جلسه آمارش را ارائه دادم، تنها عناوینی هستند که از جمهوری اسلامی مجوز گرفتهاند. بسیاری گزارشها در اندیشکدههای آمریکایی و اسرائیلی درباره حاج قاسم، بعد از شهادت ایشان تولیده شده که هنوز کسی به فارسی ترجمهشان نکرده است. ما تلاش میکنیم هر آنچه درباره شهید سلیمانی منتشر شده را مستمر ببینیم. همچنین سعی میکنیم بهعنوان مشاور و راهنما پاسخ سوالات پژوهشگران، محققان و دانشجویان علاقهمند را با کمال میل در اختیار آنها قرار دهیم. البته فقط آنچه در فضای رسمی منتشر و عرضه شده و مشمول پروتکلهای امنیتی نمیشود. ما اینها را جمع و دستهبندی کردیم و برای کسی که بخواهد درباره این موضوع کار کند، نقش مشورت و راهنمایی را پذیرفتهایم. در این 2 سال افراد و ناشران مختلف با بنیاد تماس گرفتند و مشورت خواستند و بنیاد هم در کنار آنها و برای ارتقای کارشان تلاش کرد.
نکته دیگر اینکه دلیل ضعف بسیاری از آثار منتشرشده منحصر در نبود اطلاعات نیست. اطلاعات فقط بخشی از موضوع است. برای تولید کتابهای فاخر در فُرمهایی مثل داستان کودک و نوجوان، نمایشنامه، شعر و.... نیاز به تمهیدات دیگری نیز هست. نکته چهارم این است که دادهها و اطلاعاتی که درباره شهیدی سلیمانی وجود دارد، منحصر به اعضای خانواده محترم شهید نیست. بسیاری از اطلاعات و خاطرات مرتبط با شهید در اختیار دوستان، همرزمان و نهادهای دیگر است و آنها هم برای عرضه کردن یا نکردن این اطلاعات، ملاحظات، سیاستها و دستورالعملهای خودشان را دارند.
حیات پُربرکت شهید حداقل چهار مقطع و فصل مهم دارد. دوران قبل از انقلاب در کرمان، دوران دفاع مقدس، دوران مبارزه با اشرار در قرارگاه قدس و در آخر فرماندهی سپاه سرافراز قدس. درباره زندگی سردار در سالهای پیش از انقلاب، مهمترین کتاب «از چیزی نمیترسیدم» است که دست اول و به قلم خود حاج قاسم است. برای مقاطع دیگر هم اطلاعات متنوعی وجود دارد که باید با یک عزم همگانی و دقت علمی این اطلاعات را روایت کرد.
بهعنوان کسی که همه کارهای منتشرشده درباره شهید سلیمانی را دیدهام، با قطعیت میگویم اگر بنیاد مکتب حاج قاسم نبود، اطلاعات نادرست و غلط از شهید و تحریفاتی که از شخصیت ایشان شده، چند برابر بیشتر میشد. علاوه بر این، تحلیل دقیق آنچه تا امروز منتشر شده هم صورت نمی گرفت. این جمعآوری، دستهبندی و تحلیل آثار منتشرشده، گام اول تولید است. حتی گاهی درباره سال تولد شهید یا تاریخ انتصابش به فرماندهی، بیدقتیهای فاحشی داشتند و حتی بعد از انتشار خاطرات خودنوشته سردار، باز مثلا سال تولد ایشان را که سال 1335 است، گاهی 1337 و گاهی 1333 مینویسند و مواردی از ایندست. بدون بنیاد مکتب حاج قاسم، حجم این خطاها به مراتب بیشتر میشد. حتی گاهی برخی ناشران، ترجمه متون اندیشکدهها یا گزارشهای رسانههای انگلیسیزبان درباره سردار سلیمانی را - که بیشترشان به پیش از شهادت او برمیگردد - عینا منتشر میکنند. میدانیم که بسیاری از این روایتها چقدر مغرضانه و آلوده به کینه است.
نویسندگان قوی درباره شهید سلیمانی بنویسند، زیرا حاج قاسم یک قهرمان است
حسین جودوی، در ادامه بحث از فضای بهوجود آمده در بازار نشر کشور پس از شهادت حاج قاسم صحبت کرد. بازاری برای فروش کتابهای مرتبط با ایشان که ناشران زیادی را برای تولید کتاب در این زمینه تحریک میکند.
با این نظر موافقم که توقع از بنیاد مکتب حاج قاسم فراتر از اینهاست، اما باید برخی موارد را هم درنظر بگیریم. ضمن احترام به همه ناشران و فعالان فرهنگی که در اوضاع دشوار اقتصادی در این عرصه تلاش میکنند، باید پذیرفت که فضای بهوجود آمده از شهادت حاج قاسم بازار خوبی هم برای فروش کتابهای مرتبط با ایشان ایجاد کرده که ناشران زیادی را برای تولید کتاب در این بخش تحریک میکند. در آن چهارصد و اندی کتاب، میبینید که برخی از عناوین کپیشده از فضای مجازی است. یعنی اطلاعات غیررسمی و تأییدنشده موجود در فضای مجازی با تبدیل به کتاب رسمیت پیدا میکند و به منبع رسمی تبدیل میشود و در آینده مشکلات زیادی بهوجود میآورد. باید بسیار تلاش کنیم تا نشان دهیم حرفی که در فلان کتاب گفته شده، نادرست است.
در بنیاد مکتب حاج قاسم، بخش تاریخ شفاهی تازه چهار ماه است که راه افتاده و هرچند شاید دیر بهنظر برسد، اما بههرحال، ماهی را هروقت از آب بگیریم، تازه است. اگر تصمیم با من بود، این بخش همان فروردین 99 کلید زده میشد. اما نکتهای که وجود دارد این است که چند نقطه عطف در زندگی شهید سلیمانی وجود دارد و کسانی که میتوانند درباره این نقاط عطف و مقاطع مختلف زندگیاش صحبت کنند، شناسایی شدهاند. دقت داشته باشیم که حاج قاسم در 65 سالگی شهید شد و زندگیاش فقط به دوران فرماندهی سپاه قدس محدود نمیشود. حتی تا قبل از شروع اتفاقات سوریه، سردار سلیمانی بیشتر بهعنوان یکی از فرماندهان جنگ (یعنی فرمانده لشکر ثارالله) و فقط برای کسانی که در حوزه دفاع مقدس کار میکردند، چهره شناختهشدهای بود و مردم عادی آشنایی چندانی با حاج قاسم نداشتند. جمعآوری خاطرات کل زندگی سردار، عزمی جدی را میطلبد که البته اکنون شکل گرفته است. چارچوب و قواعدی هم برای ضبط تصویری و طراحی تخصصی سوالات زیرنظر متخصصان و تحقیق و تفحص درباره درستی خاطرات بیان شده و صحت صحبتهایی که مصاحبهشوندهها میگویند، نیاز است.
با آقای شیرازی موافقم که قطعا باید پژوهشهای قوی انجام گیرد و نویسندگان قوی درباره شهید سلیمانی بنویسند، زیرا حاج قاسم یک قهرمان است. برای شخصیتی مثل چهگوارا که اصلا در حد و اندازه قیاس با حاج قاسم نیست، سالهاست فیلمها و کتابهای زیادی تولید میشود و روی او مانور میدهند. همچنین از امروز که دومین سالگرد شهید است، باید جمعآوری منابع مرتبط با سردار در دستور کار قرار گیرد که به قول استاد کمرهای کوشش و دقت در جمعآوری آثار بهجای مانده از حاج قاسم، بر حرکت به سمت تولید آثار دربارهاش ارجحیت و اولویت دارد. چه آنکه ممکن است، فرصت صحبت و جمعآوری اطلاعات از برخی کسانی که مثلا با حاج قاسم در دوران دفاع مقدس یا سالهای بعد از جنگ نزدیک و همکار بودهاند به هر دلیلی - مثلا وفات - از دست برود. اما به نیاز مخاطب برای خواندن و دانستن از حاج قاسم هم باید پاسخ داده شود و مخاطب منتظر ما نمیماند تا درباره قهرمانش کار تولید کنیم. وقتی ما این کار را نکنیم، دیگری خواهد کرد. فقط هم نگاهمان نباید به امروز و امسال باشد که نسلهای بعدی هم به داشتن و دانستن از این قهرمان بزرگ نیاز دارند.
از چاپ کتاب خاطرات حجتالاسلام علی شیرازی از حاج قاسم و انتقال این خاطراتها و دانستهها استقبال میکنم و بهنظرم کار بسیار خوبی است. در بنیاد مکتب حاج قاسم هم جریانی راه افتاده و آن جمعآوری تاریخ شفاهی و مصاحبه با کسانی است که هرکدام به نوعی حاج قاسم را در مقطعی از زندگیاش میشناختند. در زندگی این شهید پروندههایی وجود دارد و بعضا باز میشوند، مثل نوع نگاه ایشان به سیاست خارجی که شناخت آن با تکیه به روایت و صحبتهای فقط یک نفر ممکن نیست یا مسائل شرق کشور که میتوانم دربارهاش به تجربه شخصی خودم استناد کنم.
ما چندی پیش، نزدیک به دو هفته به کرمان رفتیم. با کسانی که دهه هفتاد جزو اشرار بودند و بعد حاج قاسم با دادن آب و زمین و امکانات، زندگی تازهای به آنها داد، مصاحبه کردیم. این اطلاعات جمعآوری شده بهزودی به ظرفیت عظیمی تبدیل میشود که میتوانیم از آن برای تولید کارهای قویتر و ماندگارتر درباره حاج قاسم استفاده کنیم.
آقای اوضح اشاره کردند که بنیاد مکتب حاج قاسم در تولید نگاه رقابتی ندارد، اما بهنظرم وظیفه دارد از انتشار محصولات فرهنگی بیکیفیت ازجمله کتاب که بیشترشان فقط برای جذب مخاطب وارد بازار میشوند، جلوگیری کند.
با تعامل و همافزایی اتفاقات بهتری رقم میخورد
علی اکبری مزدآبادی در بخش بعدی صحبتهایش به ضعف پژوهش در تولید کتاب درباره حاج قاسم اشاره و بیان کرد که بیشتر آثار چاپ شده بهصورت جمعآوری اطلاعات پراکنده و یا براساس جستجو در اینترنت بوده و جز چند عنوان، کتاب تولیدی درباره حاج قاسم نداریم.
درباره تولید و انتشار کتاب با موضوع حاج قاسم و بحث بر سر اینکه چه کسی آن را بنویسد و کجا چاپش کند صحبت شد، اما واقعیت است که نمیشود محدودیت ایجاد کرد و جلوی کسانی را که میخواهند کاری تولید کنند، گرفت. مثلا کسی در یکی از شهرستانها نیت میکند که چیزی درباره حاج قاسم بنویسد، پژوهشی میکند و حتی شده با جستجو در اینترنت اطلاعاتی را جمعآوری و درنهایت کاری آماده و منتشر میکند، آیا میشود مانع از او شد و به او گفت که این کار را نکن؟ معلوم است که نه، نمیشود.
از این آمار 420 تایی که به آن اشاره شد، چند مورد واقعا کارهای تولیدی براساس پژوهش میدانی است؟ میدانیم که بیشترشان جمعآوری شده هستند و حتی شاید بشود گفت که جز چند عنوان، کتاب تولیدی درباره حاج قاسم نداریم. گفتم نمیشود مانع شد و محدودیت ایجاد کرد، اما میتوان تولیدات این بخش را مدیریت کرد. مثلا چند ناشر در تعامل با یکدیگر، کار کنند و خروجی بهتری به مخاطب تحویل دهند.
در بسترِ کارهای جزیرهای است که چند کار خوب و بسیاری کارهای سطحی و پراشتباه منتشر میشوند. دقت کنید میبینید که بهجز چند ناشر انگشتشمار، ناشران دیگر هیچکدام کار قوی با موضوع حاج قاسم منتشر نکردهاند. اگر آن تعامل و همافزایی شکل بگیرد و مردم هم بدانند مجموعهای وجود دارد که کتابهای جدی و قابلدفاع درباره حاج قاسم تولید میکند، شرایط عوض میشود و اتفاقات بهتری رقم میخورد.
بحث تحریف شخصیت حاج قاسم موضوعی جدی است
حجتالاسلام هادی شیرازی در بخش پایانی سخنان خود، به دو موضوع مهم توجه به نیاز مخاطب و ضرورت جلوگیری از تحریف شخصیت حاج قاسم پرداخت.
مسأله امروز تشنگی و نیاز مخاطب است. فقط هم بحث نیاز مخاطب نیست، بحث تحریف شخصیت حاج قاسم هم موضوعی جدی است. اگر جایی در کتاب یا روایتی این چهره تحریف شد، باید جلوی این تحریف گرفته شود. باید در مقابل روایت تحریفشده، روایت درست را عرضه کرد و به تعبیر مقام معظم رهبری ما در «جنگ روایتها» هستیم. شما باید روایت درست را زودتر از روایت تحریفشده عرضه کنید.
سوال ذهن مردم، سال تولد حاج قاسم یا شروع فرماندهیاش در سپاه قدس نیست، سوالشان این است که چرا وارد سوریه شدیم؟ چرا وارد عراق شدیم؟ ما باید روایت خودمان در پاسخ به این پرسشها را روی میز بگذاریم، کاری که آمریکاییها مشغول انجام آن هستند، زیرا آینده ملتها در سیاست و اقتصاد و فرهنگ و تمامی عرصهها به روایتها پیوند خورده و تقویت جریان مقاومت چه در ایران و چه در عراق، جز با آگاهی از زحماتی که حاج قاسم و دیگر فرماندهان این جبهه کشیدند، ممکن نیست؛ همانطور که تحریف آنچه روی داد، به تضعیف این جبهه میانجامد. تبیین مکتب شهید سلیمانی و سد کردن راه تحریف بر عهده بنیاد مکتب حاج قاسم است. بهنظرم وجود کارهای ضعیف، ضرر و زیانی ایجاد نمیکند، به شرطی که کارهای قوی تولید و عرضه شده باشند. اینجا نقش بنیاد مکتب حاج قاسم که در نظام جمهوری اسلامی شکل گرفته، اهمیت دارد.
با تحلیل و تبیین آثار میفهمیم که کجا ایستادهایم
سعید اوضح نیز در جمعبندی مباحث، بر جلوگیری از تولید آثاری با کیفیت پایین و یا بدون سند و منبع معتبر به بهانه عقب نماندن از «جنگ روایتها» تأکید کرد.
«جنگ روایتها» که در صحبتهای آقای شیرازی بود را قبول دارم و حرف درستی است که ما یعنی همه دلسوزان و علاقهمندان به حاج قاسم و انقلاب و جبهه مقاومت، باید زودتر از دیگران روایت خودمان از شهید سلیمانی را ارائه بدهیم. اما این نگاه نباید مجوزی برای انتشار انبوه کتابها، به آن شکل نازل و بازاری باشد. در واقع اینکه در جنگ روایتها هستیم، دلیل نمیشود با عجله تعداد زیادی کتاب درباره شهید سلیمانی تولید کنیم و شاهد سیل کتابهایی باشیم که حق مطلب را درباره سردار ادا نمیکنند. از خود تولیدکنندگان این کتابها - که آثاری بدون سند و مدرک محکم منتشر کردهاند - که بپرسیم، از همان منطق، یعنی نیاز و ضرورت به تولید کتاب درباره شهید سلیمانی صحبت میکنند. بنیاد مکتب حاج قاسم، تا جایی که من در این دو سال دیدم تلاش کرده آنچه را که هست تحلیل کند و این دستاورد بزرگی بوده است، چون براساس این تحلیل و تببین میفهمیم که کجا ایستادهایم. همین آگاهی از جایی که ایستادهایم، یکی از مقدمات تولید کتاب خوب با موضوع حاج قاسم است. همچنین بنیاد وظیفه حفظ و نشر آثار سردار سلیمانی را بر عهده دارد و درباره آنچه به خانواده ایشان مربوط است هم تمهیدات محکمی و دقیقی انجام گرفته است.
اینکه بهنظر میرسد چون تاکنون کتابی براساس گفتههای اعضای خانواده ایشان منتشر نشده، دلیل بر این نیست که در دو سال گذشته کاری هم در این زمینه انجام نشده باشد. شاید در سال سوم شهادت، کار منتشر شود که همه کتابهای قبلی را ذیل خودش قرار دهد. در این دو سال هم در حوزه تاریخ شفاهی و هم در بخش پیشتولید چند کتاب مهم کارهای زیادی انجام شده، اما درباره زمان و چگونگی انتشار این کتابها، بنیاد مکتب حاج قاسم تصمیمگیری خواهد کرد.
متواضعانه از نکاتی که دوستان حاضر در نشست مطرح کردند، استفاده خواهیم کرد و مباحث مطرحشده را ناشی از محبت و علاقه دوستان به شهید عزیزمان میدانیم. میتوان با برگزاری جلساتی مشابه آثار منتشرشده را به دقت تببین و تحلیل کرد.
ضربه سنگین وزارت اطلاعات به تروریستها/ «عبدالله کویته» طراح عملیات تروریستی کرمان دستگیر شد+تصاویر
ویدیو/حضور سعید جلیلی در جمع پرشور مردم گرگان و پوشیدن لباس محلی ترکمنها
عکس/ دیوارنگاره انتخاباتی میدان ولیعصر (عج) در آستانه دور دوم انتخابات
عکسی از پدر و مادر قالیباف در زمان انداختن رأی به صندوق
عکس متفاوت و جدید باباپنجعلی سریالِ پایتخت
رونمایی از توپ مراحل حذفی یورو ۲۰۲۴ + عکس
تصویری از دختر حسن روحانی و همسرش در حال رأی دادن
سعید جلیلی پشت سر کاظم صدیقی نماز خواند+ عکس
علی لاریجانی در مازندران رأی خود را به صندوق انداخت +عکس
سیدحسن خمینی در کنار پسرش رأی خود را به صندوق انداخت /عراقچی به مسجد امام صادق اقدسیه رفت +عکس
آیتالله جنتی رای خود را در صندوق انداخت + عکس
عکسی از حسن روحانی درحال نوشتن اسم پزشکیان در تعرفه رأی
ویدیو/ خاتمی هم رای داد
۲ عکس جالب از لحظه رأی دادن قالیباف و پورمحمدی
عکسی از حجتالاسلام هادی خامنهای در پای صندوق رأی /محسن رضایی به مسجد لرزاده رفت /زاکانی و صولت مرتضوی کجا رأی دادند؟
عکس/ ادای احترام قالیباف به دوست و مشاور قدیمیاش شهید امیرعبداللهیان
فرمانده بلندپایه ارتش درحال رأی دادن /آملی لاریجانی و دریادار ایرانی هم به پای صندوق رفتند /مخبر نیز بازدید کرد و رأی داد
عکسی از ظریف و همسرش در حسینیه جماران
محمدرضا عارف با همسرش آمد: رأی ندادن به معنای رأی دادن به نظر مخالف است /محسن هاشمی به حسینیه جماران رفت +عکس
محمدباقر قالیباف کجا رأی داد؟ +عکس
هادی غفاری و سردار دهقان در یک شعبه رأی دادند/عکس
عکس/ رئیس قوه قضائیه در صف اخذ رأی حرم عبدالعظیم
عکس/ ناطق نوری در حسینیه ارشاد برای رأی دادن در انتخابات ریاست جمهوری
فرمانده کل ارتش در کجا رأی داد؟ / وزیر کشور نیز رأی داد +عکس
دیدار مهدوی کیا و قلعه نویی در مالزی
عکسی از تعرفه رأی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳
تصویری از دیدار پزشکیان با حسن روحانی و داماد روحانی
عکس/ نقش انگشتری رهبر انقلاب در سخنرانی روز عید غدیر
عکس| جشن تولد لیونل مسی در تیم ملی آرژانتین
ویدیو/ حواشی قبل مناظره؛ نامزدها عیدی گرفتند
ویدیو/ سخنرانی پزشکیان در قرچک/ ورامین به پا خاست
بانک ملت پیشرو در فرهنگ سازی و ترویج استفاده از ریال دیجیتال
رونمایی از لباس آمریکا در المپیک پاریس + عکس
پورمحمدی به دیدار سیدحسن خمینی رفت +تصاویر
مهرعلیزاده، ظریف و پزشکیان در سفر به اصفهان/ عکس
کاریکاتور موهن؛ واکنش منفی هواداران قالیباف و جلیلی به بیاخلاقی رضا کیانیان
عکسی از مشاوران سیاسی پزشکیان در میزگرد سیاسی /ظریف به تلویزیون آمد /حضور مهدی سنایی
عکس| سردار آزمون با پیراهن علی دایی
ویدیو/ تقطیع سخنان رهبر انقلاب و تذکر قالیباف
عکس/ تبریک عید قربان به سبک کریستیانو رونالدو
ویدیو/ یک جلیلی و سه تیبا با سه پلاک!
افشاگری جدید علیه خانواده قالیباف/ رانت بزرگ قالیباف در جبهه برای برادر ۱۷سالهاش
حمله سگهای ولگرد به دختر ۵ ساله تبریزی + عکس
عکسی از دیوارنگاره انتخاباتی میدان ولیعصر /وعده ای نده که از انجام آن مطمئن نیستی
عکسی کمتر دیده شده از سرداران جبهه مقاومت با لباس احرام
ویدیو/ خاتمی و جهانگیری؛ همنشینان پزشکیان
عمو قناد از بیمارستان مرخص شد/ تصویر
تولد اولین جگوار سیاه در ایران/ عکس
عکسی از احمدی نژاد در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)
عکس/ ستاره سابق استقلال پدر شد
عکس ویژه و وایرال شده از حقانیان در زمان قطع برق وزارت کشور
پس از ثبتنام در انتخابات؛ همراهی محمود احمدی نژاد با درخواست خبرنگاران و نشان دادن علامت پیروزی معروف
ویدیو/حقانیان، کاندیدای شناختهشدهای که شناسنامهاش را نشان نداد!
عکسی از دیوارنگاره انتخاباتی میدان ولیعصر
عکس/ شناسنامه علی لاریجانی!
سعید جلیلی رسما کاندید ریاست جمهوری شد/ دژاوو ۱۳۹۲
ویدیو/ کواکبیان در پاسخ به روزپلاس: درخصوص احتمال رد صلاحیت مجدد توکل بر خدا دارم…
عکس/ هدیه لاکچری و گرانقیمت الهلال برای علی دایی
تازهترین اثر روحالأمین با عنوان "فتح قریب"
تصاویری از امضای یادگاری مخبر و محمدی گلپایگانی بر تمبر یابود مجلس دوازدهم
مسعود پزشکیان در زمان جنگ چه کاره بود؟
آنچه در جلسه تاریخی ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ مجلس خبرگان گذشت/ آغاز دوران رهبری آیتالله خامنهای/ رای مجدد خبرگان به رهبری حضرت آیتالله خامنهای در مرداد ۶۸
بازنشر/ ویدیویی از حضور سیدمجتبی خامنه ای در جبهههای جنگ
مسعود رجوی در سفر حج چه هدفی را دنبال میکرد؟
بازخوانی تذکر رهبرانقلاب به دولت آقای هاشمی/ فعالیت حزبی وزرا، حرام است
عکس/ رسمی: ستاره استقلال دو فصل دیگر تمدید کرد
ویدیو/حضور سعید جلیلی در جمع پرشور مردم گرگان و پوشیدن لباس محلی ترکمنها
ستاره استقلال سرباز شد
هافبک سابق استقلال در لیست نکونام
چگونه بازیکنان ایرانی با گنجاندن بند فسخ، دست بالاتر را نسبت به باشگاهها دارند؟/ گروگانگیری مالی!
مهاجم پرسپولیس در لیست خرید استقلال!
قیمت روز محصولات ایرانخودرو و سایپا یکشنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳
طلا خیز برداشت/ قیمت جدید طلا ۱۱ تیر ۱۴۰۳
قیمت سکه و طلا امروز یکشنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳ + جدول
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار ثابت ماند
سهامداران عدالت بخوانند/ مرحله سوم سود سهام عدالت چه زمانی واریز میشود؟
خبر مهم وزیر صنعت برای بازار خودرو/ خودروهای ارزان در راه بازار ایران؟ + جزییات
قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳ + جدول
برنامه و نتایج دور حذفی یورو ۲۰۲۴ به وقت ایران
نخستین رکورد منفی مشترک رونالدو و مسی در سطح ملی
عکس/ دومین خرید عجیب استقلال؛ وینگر اهل بوسنی در راه تهران!
۱۰ بازیکن برتر مرحله گروهی یورو ۲۰۲۴
قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۹ تیر ۱۴۰۳ + جدول
شوک جدید به بازار خودرو / خرید و فروش خودرو متوقف شد
پرسپولیس نه، هایجک بزرگ استقلال از سپاهان/ دوربرگردان یک ستاره از پای قرارداد
بمب نقل و انتقالاتی فصل پیش در باشگاه پرسپولیس
عکس/ مدافع استقلال پای صندوق رای
حضور ولایتی در انتخابات
ویدیو/ آیتالله جاودان در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد
سعید جلیلی کجا رأی خود را به صندوق انداخت؟
قلعهنویی: در گروه سختی قرار گرفتهایم/ مطمئنم به جام جهانی صعود میکنیم
ترکیب تیمهای مرحله یکهشتم نهایی مشخص شد/ نبرد سخت فرانسه با بلژیک و سوئیس با ایتالیا
عکس| دست مهدوی کیا به جام جهانی رسید
قیمت دلار امروز ۷ تیر ۱۴۰۳ / سرکشی دلار در آستانه انتخابات
عکسی از دختر و نوه مسعود پزشکیان در پای صندوق رأی
اقدام جدید پرسپولیس در نقلوانتقالات تابستانی
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۴/۰۶
واریز مرحله سوم سود سهام عدالت؛ شاید وقتی دیگر
طلا دوباره ریخت/ قیمت جدید طلا ۵ تیر ۱۴۰۳
عکس/ نخستین واکنش خوان کارلوس گاریدو به حضور در پرسپولیس
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار ثابت ماند
خریداران طلا بخوانند/ چرا فروش طلای دست دوم رسما ممنوع شد؟
رونالدو عامل اخراج سرمربی پرسپولیس!
سرمربی جدید پرسپولیس رونمایی شد؛ خوان کارلوس گاریدو
تولید سری هفتم؛ بازیگرانی که در فصل جدید پایتخت حذف شدند
بیشترین و کمترین ضریب جینی در کدام دولتها بود؟
اولین تصویر از شهید علی هاشمی در «قرارگاه سری»/ عکس
استوری جنجالی بیرانوند؛ پرسپولیس قهرمانی را در خواب هم نمیدید!
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۴/۰۴
زمان حضور ۲ ستاره در باشگاه پرسپولیس مشخص شد
قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۳ تیر ۱۴۰۳ + جدول
قیمت سکه و قیمت طلا امروز شنبه ۲ تیر ماه
۳ بازیکن در لیست تمدیدیهای استقلال قرار گرفت
ورزشگاه تختی جایگزین آزادی شد/ آخرین وضعیت پرونده فساد
جنجال برگزاری کنسرت قربانی در تخت جمشید/ امکان لغو منتفی شد
بمب تراکتوریها؛ مربی رئال مادرید در راه ایران!
عکس| تبریک تولد فیفا به مسی به زبان فارسی!
قیمت سکه و طلا در بازار آزاد ۳ تیرماه ۱۴۰۳
ایران مغلوب آلمان شد/ پایان کار شاگردان اکبری با ۲ پیروزی
رونمایی از جانشین علیرضا بیرانوند؛ دومین ازبک در یکقدمی پرسپولیس
قیمت خودروهای ایران خودرو امروز شنبه ۲ تیر ۱۴۰۳ + جدول
ادعای جنجالی علیرضا بیرانوند تکذیب شد/ دروازهبان پرسپولیس دوباره برمیگردد؟
قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۴ تیر ۱۴۰۳ + جدول
خبر مهم برای دارندگان سهام عدالت؛ واریزی در راه است؟
چه تیمهایی وارد لیگ ملتهای والیبال ۲۰۲۵ میشوند؟
بیرانوند به صورت یکطرفه قراردادش را با پرسپولیس فسخ کرد
نقش رونالدو در انتقال راموس به النصر
طلا دوباره اوج گرفت/ قیمت جدید طلا ۲۹ خرداد ۱۴۰۳
اعلام قیمت طلا در اولین روز تابستان/دلیل رشد قیمت چیست؟
قیمت افغانی به تومان، امروز ۲۹ خرداد ۱۴۰۳
اعلام رسمی المپیکی شدن نوشاد عالمیان از سوی فدراسیون جهانی
قیمت خودرو ۳۱ خرداد ۱۴۰۳/ کدام خودرو ۱۷۰ میلیون تومان ارزان شد؟ + جدول
جدیدترین قیمت دلار، یورو و درهم در مرکز مبادله ارز / یورو رشد کرد
اینفوگرافیک/ نکات رهبر انقلاب درباره اخلاق رقابت میان نامزدهای انتخاباتی
واردات طلا تا این تاریخ از مالیات معاف شد/ ابلاغیه امور مالیاتی
بیرانوند در آستانه فسخ قرارداد با پرسپولیس!
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۳/۲۷
طلسم ۶ ساله سپاهان چگونه شکست؟
زمان حراج بعدی شمش طلا اعلام شد + شرایط
قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۲۵ خرداد ۱۴۰۳ + جدول
عکس/ بمب نقلوانتقالاتی در اصفهان؛ آقای گل آسیا قرارداد بست
سختترین و آسانترین قرعه ایران در دور سوم انتخابی جام جهانی
نظر وزارت اقتصاد درباره عدم خروج خودروسازان از بورس/جزئیات اطلاعیه جدید این وزارتخانه برای بازار سرمایه
۳ باشگاه در خطر حذف از لیگ برتر فوتبال
طلا به کف قیمتی رسید/ قیمت جدید طلا ۲۳ خرداد ۱۴۰۳
افزایش قیمت ارزهای مبادلهای/ دلار چند شد؟
پیش بینی قیمت اجاره/ رشد بازار اجاره از چه زمانی آغاز میشود؟
اکانت توییتری سعید جلیلی خبر داد؛ ریزپرداخت کمپین جمع اوری کمک های مردمی/ جمعآوری ۱ میلیارد ۱۲۸ میلیون تومان
شناسنامهها در انتخابات ۸ تیر مهر نمیشوند/ سامانه احراز هویت مشخص خواهد کرد که چه کسی رای داده یا نداده
قیمت دلار و یورو امروز سه شنبه ۲۲ خرداد ۱۴۰۳ + جدول
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۳/۲۱
طلا دوباره اوج گرفت/ قیمت جدید طلا ۲۱ خرداد ۱۴۰۳
قیمت جدید کارخانهای محصولات ایران خودرو اعلام شد
مهمترین سوابق ۶نامزد انتخابات ریاست جمهوری
شرایط فروش اینترنتی خودرو/ واردکنندگان موبایل رتبهبندی میشوند
گزینه محبوب پرسپولیسیها فسخ کرد/ مهاجم قاتل سرخپوش میشود؟
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ١۷ خردادماه ۱۴۰۳/ سد مقاومتی سکه شکسته میشود؟
قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۸ خرداد ۱۴۰۳ + جدول
توضیحات باشگاه پرسپولیس درباره انتقال علی پروین با آمبولانس
پرونده فساد در فوتبال؛ فریبرز محمودزاده بازداشت شد
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۳/۱۹
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۳/۱۶
شرط ممنوعالمعامله شدن خانههای خالی اعلام شد
عوارض خروج از کشور اعلام شد/ عوارض خروج از کشور برای هر نفر در سال جاری در سفر اول ۵۲۰ هزار تومان تعیین شد
گل آفسایدی که قهرمان را عوض کرد/ فصل تلخ استقلال
بیانیه باشگاه استقلال درباره صحبتهای مدیرعامل پرسپولیس
ماجرای توییت مرموز حسن روحانی پیش از حادثه هواپیمای اوکراینی چه بود؟
راهاندازی تالار ارز اشخاص در مرکز مبادله تا ۱ ماه دیگر
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ١٣خردادماه ۱۴۰۳/ حرکت بازار معکوس شد
جدیدترین قیمت دلار، یورو و درهم در مرکز مبادله ارز | دلار چند شد؟
بازار خودرو به کما رفت/ قیمت جدید سمند، کوییک، دنا، تارا و شاهین
قیمت دلار و یورو امروز سه شنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ + جدول
واکنش کرباسچی به ثبتنام چهرههای شناخته شده در انتخابات ریاست جمهوری
تام کروز ۶۱ ساله طرفدارانش را مبهوت کرد/ عکس
قیمت خودروهای ایران خودرو امروز شنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ + جدول
فهرست ۱۰ دروازهبان گران قیمت جهان
لیگ ملتهای والیبال| ایران به آرژانتین هم نه نگفت/ عملکرد شاگردان پائز چیزی شبیه فاجعه
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۹ خردادماه ۱۴۰۳/ سد مقاومتی طلا شکست
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار رشد کرد
ترکیب کشتیگیران اعزامی به تورنمنت مجارستان مشخص شد
شکست سریع و قابل پیشبینی والیبال ایران مقابل ایتالیا
پاسخ به ۴ سئوال مهم دانش آموزان/ اعلام جزییاتی از امتحانات نهایی و کنکور سراسری
تصمیم مهم دولت برای یارانهبگیران/ اعلام جزییات مصوبه یارانهای دولت
کاهش قیمت طلا و سکه/ آرامش در بازار حاکم شد
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار کاهشی شد
وزیر علوم در گفتگو با روزپلاس: نظام جمهوری اسلامی بارها از اینگونه حوادث عبور کرده
یک پیشبینی مهم درباره قیمت خودرو در هفته آینده/ قیمت این خودروها شکسته میشود
توضیح پلیس درباره فیلم خودسوزی در میدان انقلاب
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۳ خردادماه ۱۴۰۳/ ریزش شدید قیمتها در بازار
غافلگیری در روز نخست/ شکست برزیل و پیروزی ژاپن برابر آرژانتین
جزئیات سقف بودجه تیمهای لیگ برتری؛۳۲۵ میلیارد+آپشن فراوان!
نوبت دوم کنکور ۲۱ و ۲۲ تیر برگزار میشود
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۳/۰۱
دلار مبادلهای ثابت ماند/ یورو رشد کرد
برنامه لیگ ملتهای والیبال ۲۰۲۴
زری خوشکام درگذشت
حضور ۵۹ کشور در مسابقات کشتی المپیک/ پیشتازی آمریکاییها در کسب سهمیهها
اعلام شرایط فروش و پیش فروش یک خودروی پرطرفدار ایران خودرو
۴ تکواندوکار ایران در فینال قهرمانی آسیا/ زندی برنز گرفت
ترمز طلا کشیده شد/ قیمت جدید طلا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
اولین جاسوس بعد از انقلاب اسلامی جاسوس کدام کشور بود؟ + جزئیات
دلار مبادلهای ثابت ماند/ یورو رشد کرد
امتحانات نهایی دیگر توسط آموزش و پرورش برگزار نمیشود
شاهین اتومات امروز ۲۶ اردیبهشت چند؟ + جدول قیمت
اسامی تمام کشتیگیران آزاد برنده سهمیه المپیک؛ ایران با ۵ ستاره در پاریس
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۲۶ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ طلا و سکه جهشی شد
جزییات جدید درباره تعطیلی شنبهها/ کدام ارگانها مشمول تعطیلی شنبهها نمیشوند؟
روند قیمت طلا و سکه در بازار؛ سکه چند شد؟ | جدول قیمت انواع سکه و طلای ۱۸ عیار را ببینید
جزئیات آتشسوزی در ریلباس هشتگرد ـ تهران
قیمت طلا ۱۸ عیار امروز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
تشکیل پرونده قضایی فساد مالی در یکی از باشگاههای کرمانی/ مسئولان سابق تحت تعقیب هستند
واکنش الناز شاکردوست به جنایات اسرائیل
کارمندان دولت بخوانند/ مصوبه جدید مجلس درباره کاهش ساعت کاری کارمندان + جزییات
نه خیانتی در کار بود نه هیچچیز دیگر، خسته شد صبر ما / رفاقت تا همیشه پابرجاست
کسب اولین مدال تاریخ ترامپولین ایران در آسیا
دو خبر خوب برای نکونام و استقلالی ها
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تعطیلی پنجشنبهها مخالفت کردند/ شنبه ها تعطیل میشود/ موافقت مجلس با تعطیلی روزهای شنبه
طلا دوباره اوج گرفت/ قیمت جدید طلا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۲۴ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ سکه به کانال ۳۰ میلیون تومان نزدیک ش
حکم قطعی پرونده حادثه فوت ۶ کارگر معدن رزمجاه طزره دامغان صادر شد
آخرین وضعیت طرح کالابرگ فجرانه/ تمدید طرح فجرانه در دستور کار قرار گرفت؟
حضور سفیر جدید چین در ایران/ چانگهوآ؛ سفیر جدید چین در عربستان
دورتموند با پیروزی مقابل پاریس فینالیست شد؛ طلسم تیرکها نفس امباپه و یارانش را گرفت
اینفوگرافیک/ ترکیب نهایی حوزه انتخابیه تهران، ری و شمیرانات در مجلس دوازدهم
حادثه عجیب برای فرزند مربی استقلال و از حال رفتن چند بازیکن
طلا دوباره اوج گرفت/ قیمت جدید طلا ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
هواشناسی ایران۱۴۰۳/۰۲/۲۲؛هشدار ورود سامانه بارشی به کشور
ثبتنام کلاس اولیها شروع شد / دانشآموزان اتباع خارجی چه میشوند؟
جزئیات پرداخت وام ۴۰ تا ۳۰۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن/ وام ۳۰۰ میلیون تومانی به چه کسانی تعلق می گیرد؟
چه کسانی میتواند در مرحله دوم دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی رأی بدهند؟
مدارس استان تهران فردا تعطیل است؟
تغییر نام استقلال به «استقلال خلیج فارس» منتفی شد
حراج بعدی شمش طلا فردا برگزار میشود
جزئیات مالیات بر عایدی سرمایه برای طلا، مسکن و خودرو اعلام شد/ تنفس ۳ ساله برای دریافت
شهردار مرند بازداشت شد
واکنش چمران به ودیعه میلیاردی به برخی مدیران شهرداری تهران
اعلام زمان قطعی پخش فصل سوم «زخم کاری»
مسابقات کشتی گزینشی المپیک به ایستگاه پایانی رسید/ رزرو بلیت پاریس در استانبول
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۱۶ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ ریزش شدید قیمتها در بازار
اولین خرید فصل جدید استقلال مشخص شد؛ فوق ستارهای با لهجه اسپانیایی
ترکیب تیم ملی والیبال ایران کامل شد
قیمت قطعی و علی الحساب خودروهای برقی وارداتی اعلام شد/ چه کسانی می توانند ثبت نام کنند؟
نرخ شهریه مدارس غیردولتی چه زمانی اعلام می شود؟/ امکان کاهش شهریه برخی مدارس
همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری از خردادماه سال جاری
پایان دوران حرفهای جادوگر؛ تیلور سرمربی تیم کشتی اوکلاهاما شد
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۱۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ کمر قیمتها شکست
چگونه ویجتهای پیشفرض ویندوز ۱۱ را حذف کنیم؟
چگونه مخاطبان را از آیفون به اندروید منتقل کنیم؟
بهترین زمان برای مسواک زدن / چند بار در روز مسواک بزنیم؟
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار ثابت ماند
اینفوگرافیک/ پرترددترین فرودگاههای جهان در سال ۲۰۲۴ کدامند؟
فهرست کاندیداهای مورد حمایت جامعه اسلامی مهندسین اعلام شد
صعود قیمت خودورهای داخلی و خارجی در بازار؛ این خودروی داخلی رکورد رشد قیمت را زد / جدول قیمت ها
دلار مبادلهای ثابت ماند/ یورو رشد کرد
خبری مهم برای متقاضیان خودروهای خارجی/ زمان دقیق عرضه خودروهای برقی اعلام شد + جزییات
اختیارات «خطیر» در استقلال محدود شد/ نماینده هلدینگ همه کاره شد
تجویز داروی خارج از فهرست کشوری ممنوع است
کدام کشورها بیشترین تعداد میلیاردرهای جهان را دارند؟ + اینفوگرافیک
۵ بازیکن پرسپولیس در مسیر جدایی! / ۵۴۰دقیقه آخر؟
تراکتور - استقلال؛ دژاوو یا طلسمشکنی؟
قیمت روز ارزهای مبادلهای/ دلار کاهشی شد
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
این حسابهای بانکی مشمول مالیات میشوند/ اعلام جزییات دریافت مالیات از تراکنشهای بانکی
آغاز ثبتنام کلاس اولیها از ۱۹ اردیبهشت
اینفوگرافیک/ دور دوم انتخابات مجلس در یک نگاه
زمان اجرای طرح ترافیک تهران
اینفوگرافیک/ همه دستگاههایی که درباره حجاب وظیفه دارند
روایت امیرعبداللهیان از حال و هوای سفر رئیسی به پاکستان و سریلانکا
اینفوگرافیک/ ابرپروژه سد و نیروگاه "اومااویا" نمونه توان صنعت فنی و مهندسی کشور
آغاز مرحله یک هشتم نهایی جام حذفی با نبرد تکراری مس و پیکان
ورق در بازار خودرو برگشت؛ قیمتها صعودی شد/ آخرین قیمت پژو، سمند، ساینا، شاهین، دنا و تارا + جدول
رژلبها حاوی فلزات سنگین و مواد سمی هستند
شوک به گرایی؛ حذف کاپیتان کشتی از المپیک!
نقش متفاوت لیلا حاتمی در یک فیلم آمریکایی
مصوبه جدید مجلس درباره مالیات بر عایدی سرمایه | چه داراییهایی شامل این نوع از مالیات میشوند؟
ادای احترام آیتالله رئیسی به اقبال لاهوری
پیشبینی وضعیت هوا طی روزهای آینده/ کدام استانها بارانی میشوند؟
جزئیات ثبت سفارش کتابهای درسی اعلام شد
لیست نهایی تیم ملی والیبال ایران با غیبت دو فوقستاره
حذف «زوج و فرد» در طرح جدید ترافیک پایتخت/ بهروز رسانی طرح ترافیک در نیمه اول امسال
ایران با ۳۱ سهمیه المپیک در مسیر پاریس/ ۷ رشته همچنان در انتظار
قیمت سکه و طلا در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
جزئیات تعرفه خدمات دارویی ۱۴۰۳ اعلام شد
کدام کشورها در کشتی فرنگی آسیا سهمیه گرفتند؟
روند نزولی بازار ارز ادامه دارد/ افزایش نرخ ارز در بحرانهای سیاسی، ناپایدار و موقتی است
تکلیف شهریه مدارس غیردولتی مشخص شد/ بالاترین شهریه ۶۵ میلیون تومان
خبر شوکه کننده درباره ترانه علیدوستی | مادر: برایش دعا کنید
واکنش عجیب آقای «جدی میفرمایید» به شکست تیلور
ستاره گلزن سابق استقلال قرمزپوش شد
این خودرو رکورددار افزایش قیمت در بازار خودروهای داخلی شد؛ ساینا، شاهین، سمند، ام وی ام و فونیکس چقدر قیمت خورد؟ | جدول قیمت ها
پرداخت با تلفن همراه بدون کارت بانکی چگونه است؟
کدام سلاح و مهمات قاچاق به نفع دولت مصادره میشود؟ + جزئیات
این اسلحه ها و مهمات به نفع دولت ضبط میشوند +اینفوگرافیک
انتقاد تند و تیز به شوخیهای سریال نون خ ۵
آغاز اعزام ایرانیها به عمره پس از ۹ سال
سلطان کوکائین دستگیر شد
اسم پدر و مادر از کارت ملی حذف میشود؟
جزئیات مذاکرات اوسمار و پرسپولیس/ مربی برزیلی چراغ سبز نشان داد
هدف نتانیاهو از حمله به رفح چیست؟
پاسخ مثبت بازیکن پرسپولیس به پیشنهاد میلیون دلاری
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟