از زمان آغاز پروژه پنتاگون در سال ۲۰۱۴، مگس‌هایی شبیه موارد مشاهده‌شده در گرجستان در داغستان (روسیه) پدیدار شده‌اند. طبق گفته مردم محلی، این مگس‌ها نیش می‌زنند و باعث خارش می‌شوند. زیستگاه و محل زادوولد آنها شبکه زهکشی خانه‌هاست.
منبع: «بندپایان دارای اهمیت پزشکی در آسیا و بخش اروپایی شوروی»، گزارش ارتش آمریکا، ۱۹۶۷
عملیات وایتکُت: آزمایش مگس‌های مبتلا جهت نیش زدن انسان‌ها
شن‌مگس
طبق یکی از گزارشات ارتش آمریکا که از حالت محرمانه خارج شده است ــ «فعالیت‌های ارتش آمریکا در آمریکا»، برنامه‌های جنگ بیولوژیکی، ۱۹۷۷، جلد ۲، صفحه ۲۰۳ ــ آزمایشاتی در رابطه با تب پشه خاکی در سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۷۲ بر روی انسان صورت گرفتند. در جریان عملیات وایتکُت، داوطلبان در معرض نیش شن‌مگس‌های آلوده قرار گرفتند. عملیات وایتکُت یک برنامه پژوهش پزشکی دفاع بیولوژیکی بود که توسط ارتش آمریکا در فورت دتریک ایالت مریلند بین سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۷۳ انجام گرفت.
به‌رغم اتمام رسمی برنامه تسلیحات بیولوژیکی آمریکا، مؤسسه پژوهش پزشکی بیماری‌های واگیر ارتش آمریکا (USAMRIID) در سال ۱۹۸۲ دست به یک آزمایش تجربی زد تا ببیند آیا شن‌مگس‌ها و پشه‌ها می‌توانند ناقل ویروس دره ریفت، دنگی، چیکونگونیا، و انسفالیت اسب شرقی باشند ــ همان ویروس‌هایی که ارتش آمریکا در خصوص قابلیت استفاده از آنها به عنوان سلاح بیولوژیکی دست به پژوهش زده است.
پشه تب زرد
استفاده پنتاگون از حشرات کشنده برای انتقال بیماری
پنتاگون در زمینه استفاده از حشرات به عنوان ناقل بیماری از پیشینه طولانی برخوردار است. طبق یکی از گزارشات سال ۱۹۸۱ ارتش آمریکا که بخشی از آن از حالت محرمانه خارج شده است، دانشمندان جنگ بیولوژیکی آمریکا دست به شماری از آزمایشات تجربی بر روی حشرات زدند. این عملیات‌ها بخشی از جنگ حشره‌شناسی آمریکا ذیل برنامه تسلیحات بیولوژیکی آمریکا بودند.
چگونگی کشتن ۶۲۵۰۰۰ نفر با هزینه فقط ۲۹ سنت برای هر نفر
ارتش آمریکا در گزارش سال ۱۹۸۱ خود دو سناریو را با یکدیگر مقایسه کرد ــ ۱۶ حمله همزمان به یک شهر با استفاده از پشه تب زرد، و حمله آئروسل تولارمی و ارزیابی کارآمدی آنها به لحاظ هزینه و تلفات.
جهت رجوع: ارزیابی جنگ حشره‌شناسی به منزله خطری برای آمریکا و کشورهای اروپایی عضو ناتو، ارتش آمریکا، گزارش مارس ۱۹۸۱
عملیات خارش بزرگ: آزمایشات میدانی در راستای تعیین الگوهای پوشش و بقاپذیری کک موش استوایی (Xenopsyllacheopis) به منظور استفاده از آن به عنوان ناقل بیماری در قالب جنگ بیولوژیکی انجام گرفتند.
عملیات وز وز بزرگ: ۱ میلیون پشه تب زرد پرورش داده شدند، یک سوم آنها در مهمات تعبیه شدند و با هواپیما به پایین انداخته شدند یا بر روی زمین پخش گردیدند. پشه‌ها در جریان پرتاب هوایی جان سالم بدر بردند و فعالانه به دنبال مکیدن خون انسان‌ها رفتند.
منبع: ارزیابی جنگ حشره‌شناسی به منزله خطری برای آمریکا و کشورهای اروپایی عضو ناتو، ارتش آمریکا، گزارش مارس ۱۹۸۱
عملیات جشن بهار: در جریان عملیات ارتش آمریکا با نام «جشن بهار»، پشه‌های تب زرد به طرق زمینی در گرجستان پخش شدند.
بخش‌هایی از گزارش سال ۱۹۸۱ ارتش آمریکا نظیر بخشی با عنوان «تولید انبوه پشه تب زرد» از حالت محرمانه خارج نشده‌اند. معنای چنین چیزی احتمالاً آن است که پروژه همچنان ادامه دارد. پشه تب زرد بطور گسترده در عملیات‌های نظامی آمریکا استفاده شده است. این نوع پشه ظاهراً ناقل دنگی، چیکونگونیا، و ویروس زیکا است، ویروسی که موجب بدریختی ژنتیکی نوزادان می‌شود.
عملیات گوسفند زنگوله‌دار
بخش تسلیحات بیولوژیکی ستاد فرماندهی تحقیق و توسعه شیمیایی ارتش آمریکا در سال ۱۹۶۰ گزندگی پشه‌ها در فضای باز را در قالب شماری از آزمایشات میدانی در تأسیسات داگوی پروینگ گراند واقع در ایالت یوتا مورد مطالعه قرار داد. پشه‌های ماده باکره تب زرد که گرسنگی داده شده بودند، بر روی نظامیان در فضای باز آزمایش شدند.
جهت رجوع: مطالعات در خصوص گزندگی پشه‌ها در فضای باز، پروژه گوسفند زنگوله‌دار ۱، ۱۹۶۰، گزارش فنی، ارتش آمریکا، تأسیسات داگوی پروینگ گراند
آزمایشات تجربی نظامی با استفاده از پشه‌های و کنه‌های استوایی در گرجستان
این گونه‌های پشه و کنه (که در گذشته ذیل برنامه جنگ حشره‌شناسی آمریکا مورد مطالعه قرار گرفتند) در گرجستان نیز جمع‌آوری شده و در مرکز لاگور مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. در قالب پروژه سال ۲۰۱۴ آژانس کاهش تهدیدات دفاعی موسوم به «ویروس و سایر آربوویروس‌ها در گرجستان»، پشه استوایی موسوم به پشه ببری (Aedesalbopictus) که قبلاً هیچگاه دبده نشده بود، برای اولین بار کشف شد و وجود پشه تب زرد پس از دهه‌ها (۶۰ سال) در غرب گرجستان تائید شد.
پشه ببری ناقل بسیاری از پاتوژن‌های ویروسی، ویروس تب زرد، دنگی، چیکونگونیا، و زیکا است.
طبق داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری اروپا، این پشه‌های استوایی موسوم به پشه ببری که قبلاً هیچگاه در گرجستان دیده نشده بودند، در روسیه (کراسنودار) و ترکیه نیز کشف شده‌اند. پخش و انتشار آنها در آن گوشه از دنیا امری غیرمعمول است.
پشه‌های تب زرد تنها در گرجستان، جنوب روسیه، و شمال ترکیه پخش شده‌اند. این پشه‌ها نخستین بار در سال ۲۰۱۴ و پس از آغاز برنامه پنتاگون در مرکز لاگور کشف گردیدند.
ذیل یک پروژه دیگر آژانس کاهش تهدیدات دفاعی موسوم به «واگیرشناسی و بوم‌شناسی تولارمی در گرجستان» (۲۰۱۳-۲۰۱۶)، تعداد ۶۱۴۸ کنه زمینی جمع‌آوری شدند؛ تعداد ۵۸۷۱ کنه از روی بدن دام‌ها جمع‌آوری شدند و ۱۳۱۰ کک و ۷۳۱ کنه نیز گرفته شدند. در سال ۲۰۱۶، تعداد ۲۱۵۹۰ کنه دیگر جمع‌آوری شدند و در مرکز لوگار مورد مطالعه قرار گرفتند.
دولت گرجستان در سال ۲۰۰۷ به واکسیناسیون اجباری ۷ ساله به‌رغم شیوع سیاه‌زخم پایان داد و ناتو در سال ۲۰۱۳ آزمایشات انسانی بر روی یک واکسن جدید سیاه‌زخم را در گرجستان آغاز کرد.
شیوع سیاه‌زخم در گرجستان و آزمایشات انسانی ناتو
گرجستان در سال ۲۰۰۷ به سیاست واکسیناسیون اجباری سالیانه دام‌ها علیه سیاه‌زخم پایان داد. در نتیجه، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در سال ۲۰۱۳ به اوج خود رسید. همان سال، ناتو آزمایشات انسانی واکسن سیاه‌زخم را در مرکز لاگور واقع در گرجستان آغاز کرد.
تحقیقات پنتاگون بر روی سیاه‌زخم روسی
سیاه‌زخم یکی از عامل‌های بیولوژیکی است که ارتش آمریکا در گذشته از آن به عنوان سلاح استفاده کرده است. به‌رغم ادعاهای پنتاگون در خصوص ماهیت دفاعی برنامه‌اش، حقایق خلاف چنین چیزی را نشان می‌دهند. دانشمندان آمریکایی در مرکز لوگار در سال ۲۰۱۶ تحقیقاتی بر روی «توالی ژنوم سویه واکسن VNIIVViM -۵۵ باسیلوس آنتراسیس شوروی/روسیه» انجام دادند. این تحقیقات توسط برنامه مشارکتی تعامل بیولوژیکی آژانس کاهش تهدیدات دفاعی در تفلیس تأمین مالی گردید و توسط شرکت متابیوتا (پیمانکار آمریکایی ذیل برنامه پنتاگون در گرجستان) به اجرا گذاشته شد.
در سال ۲۰۱۷، آژانس کاهش تهدیدات دفاعی یک پژوهش دیگر ــ «ده توالی ژنوم موارد ایزوله شده انسانی و دامی باسیلوس آنترسیس از کشور گرجستان» ــ را نیز تأمین مالی کرد که توسط معاونت پژوهش‌های پزشکی ارتش آمریکا در گرجستان (USAMRU-G) در مرکز لاگور به اجرا گذاشته شد.
۳۴ نفر در گرجستان به تب خونریزی دهنده کریمه کنگو مبتلا شدند که از این میان ۳ نفر جان خود را از دست دادند. منبع: مرکز ملی کنترل بیماری‌ها ـ گرجستان
ابتلای ۳۴ نفر به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در گرجستان
تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در اثر ابتلا به ویروس موجود در بدن کنه (نایروویروس) رخ می‌دهد. این ویروس نخستین بار در سال ۱۹۴۴ در کریمه شناسایی شد و تب خونریزی‌دهنده کریمه نام گرفت. این ویروس بعدها در سال ۱۹۶۹ به عنوان عامل همین بیماری در کنگو شناسایی شد و بدین طریق نام امروزی بیماری شکل گرفت. تعداد ۳۴ نفر (از جمله یک کودک ۴ ساله) در سال ۲۰۱۴ به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو مبتلا شدند که ۳ نفرشان جان خود را از دست دادند. همان سال، زیست‌شناسان پنتاگون این ویروس را در گرجستان در قالب پروژه آژانس کاهش تهدیدات دفاعی موسوم به «همه‌گیرشناسی بیماری‌های توأم با تب ناشی از ویروس‌های دنگی و سایر آربوویروس‌ها در گرجستان» مورد مطالعه قرار دادند. این پروژه شامل آزمایشات بر روی بیماران دارای علائم تب و جمع‌آوری کنه‌ها به عنوان ناقلان احتمالی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو جهت آنالیز آزمایشگاهی می‌شد.
علت شیوع بیماری تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در گرجستان هنوز ناشناخته است. طبق گزارش اداره دامپزشکی محلی، تنها یک کنه از میان همه گونه‌های جمع‌آوری شده در روستاهای آلوده نتیجه آزمایشش مثبت شد. به‌رغم ادعاهای مقامات محلی دال بر انتقال ویروس از حیوان به انسان، نتیجه آزمایش همه نمونه‌های حیوانی منفی اعلام شد. فقدان کنه‌ها و حیوانات آلوده با توجه افزایش شدید موارد انسانی ابتلا به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در سال ۲۰۱۴ غیرقابل توجیه است و معنایش آن است که شیوع بیماری به شکل طبیعی اتفاق نیفتاده و ویروس عامدانه پخش شده است.
علائم تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو
در سال ۲۰۱۶، تعداد ۲۱۵۹۰ کنه دیگر برای پایگاه داده دی‌ان‌ای جهت مطالعات در آینده در مرکز لاگور ذیل پروژه پنتاگون با عنوان «ارزیابی شیوع سرمی و تنوع ژنتیکی ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو و هانتاویروس‌ها در گرجستان» جمع‌آوری شد.
شیوع مرگبار تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در افغانستان
تعداد ۲۳۷ مورد ابتلا به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو همچنین تا ماه سپتامبر ۲۰۱۷ در افغانستان گزارش شد که ۴۱ مورد آنها به مرگ انجامیدند. بنا بر گفته وزارت بهداشت افغانستان، اکثر موارد ابتلا در کابل پایتخت این کشور با ۷۱ مورد ابتلا و ۱۳ مورد مرگ‌ومیر و استان هرات در مجاورت مرز با ایران (۶۷ مورد) ثبت گردیدند.
افغانستان یکی از ۲۵ کشور میزبان آزمایشگاه‌های بیولوژیکی پنتاگون در سطح دنیاست. پروژه افغانستان بخشی از برنامه دفاع بیولوژیکی آمریکاست ــ برنامه مشارکتی تعامل بیولوژیکی که توسط آژانس کاهش تهدیدات دفاعی تأمین مالی شده است. دو شرکت سی‌اچ۲ام هیل و باتل از پیمانکاران آژانس کاهش تهدیدات دفاعی که در مرکز لوگار گرجستان مشغول به کارند، در برنامه مربوط به افغانستان نیز به عنوان پیمانکار به کار گرفته شده‌اند. قراردادی به ارزش ۴/۱۰ میلیون دلار به شرکت سی‌اچ۲ام هیل واگذار شده است (۲۰۱۳-۲۰۱۷). پنتاگون پیمانکاران یکسانی را در افغانستان و گرجستان بکار گرفته و بیماری‌هایی که در میان جوامع محلی در هر دو کشور پخش می‌شوند نیز یکسان هستند.
۲۲۱ خفاش در سال ۲۰۱۴ در مرکز لوگار در راستای اهداف پژوهشی کشته شدند.
چرا پنتاگون اقدام به جمع‌آوری و مطالعه بر روی خفاش‌ها می‌کند
خفاش‌ها ظاهراً میزبان ویروس ابولا، سندروم تنفسی خاورمیانه، و سایر بیماری‌های مرگبار هستند. با این حال، شیوه‌های دقیق انتقال این ویروس‌ها به انسان در حال حاضر ناشناخته‌اند. در قالب جستجو جهت یافتن پاتوژن‌های مرگبار برخوردار از اهمیت نظامی در میان خفاش‌ها، مطالعات فراوانی ذیل برنامه مشارکتی تعامل بیولوژیکی آژانس کاهش تهدیدات دفاعی انجام گرفته‌اند.
خفاش‌ها عامل شیوع مرگبار ابولا در آفریقا معرفی شده‌اند (۲۰۱۴-۲۰۱۶). با این حال، هیچگونه شواهد و مدارک قاطعی دال بر چگونگی «جهش» ویروس به انسان‌ها ارائه نشده و این امر به سوءظن‌ها در خصوص ماهیت غیرطبیعی و عامدانه شیوع این بیماری دامن می‌زند.
گزارش شده که از هر ۱۰ بیمار مبتلا به سندروم تنفسی خاورمیانه، ۳ تا ۴ نفرشان از دنیا رفته‌اند (منبع: سازمان جهانی بهداشت)
مهندسی ویروس‌های مرگبار در آمریکا قانونی است
برداشت بر این است که ویروس کرونای سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) از خفاش‌ها نشأت گرفته و مستقیماً در میان انسان‌ها و/یا شترها پخش شده است. با این حال، همانند ابولا، شیوه‌های دقیق انتشار ویروس ناشناخته است. تعداد ۱۹۸۰ مورد ابتلا و ۶۹۹ مورد مرگ‌ومیر در اثر ویروس کرونای سندروم تنفسی خاورمیانه در ۱۵ کشور دنیا (تا ماه ژوئیه ۲۰۱۷) گزارش شدند.
ویروس کرونای سندروم تنفسی خاورمیانه یکی از ویروس‌هایی است که به همراه ویروس آنفلوانزا و سارس توسط آمریکا مهندسی شده و در پنتاگون مورد مطالعه قرار گرفته است. ممنوعیت موقتی که اوباما در سال ۲۰۱۴ در رابطه با تأمین مالی دولتی اینگونه پژوهش‌های «دارای کاربرد دوگانه» وضع کرد، مؤید ادعای فوق است. این ممنوعیت در سال ۲۰۱۷ برداشته شد و آزمایشات تجربی ادامه یافته‌اند. آزمایشات تجربی بر روی پاتوژن‌های ارتقا یافته بالقوه همه‌گیر (PPPs) در آمریکا قانونی هستند. اینگونه آزمایشات تجربی هدفشان افزایش انتقال‌پذیری و/یا عفونت‌زایی پاتوژن‌هاست.
فرانسیسلا تولارنسیس یک باکتری بسیار مسری است و بطور بالقوه می‌توان از آن به عنوان سلاح در قالب حملات آئروسل استفاده کرد.
تولارمی به منزله یک سلاح بیولوژیکی
تولارمی که به تب خرگوش نیز معروف است، به عنوان یک عامل بیوتروریسم طبقه‌بندی شده و در گذشته بدین منظور توسط آمریکا تولید شده است. با این حال، پژوهش‌های پنتاگون بر روی تولارمی و همچنین ناقل‌های احتمالی این باکتری نظیر کنه‌ها و جوندگانی که باعث ابتلا به این بیماری می‌شوند، کماکان ادامه دارند. آژانس کاهش تهدیدات دفاعی شماری از پروژه‌ها در رابطه با تولارمی در کنار سایر پاتوژن‌های به ویژه خطرناک در گرجستان راه‌اندازی کرده است. پاتوژن‌های به ویژه خطرناک (EDPs) یا عامل‌های منتخب یک نگرانی بزرگ در رابطه با سلامت عمومی در سطح دنیا قلمداد می‌شوند.
تولارمی یکی از سلاح‌های بیولوژیکی است که ارتش آمریکا در گذشته تولید کرده است. منبع: گزارش سال ۱۹۸۱ ارتش آمریکا
این عامل‌های به شدت بیماریزا را بطور بالقوه می‌توان به سلاح تبدیل کرد و اهمیت نظامی آنها را می‌توان با رجوع به پروژه‌های پنتاگون که در ادامه آمده‌اند، اثبات نمود: «واگیرشناسی و بوم‌شناسی تولارمی در گرجستان» (۲۰۱۳-۲۰۱۶) (۶۰ هزار ناقل در راستای ایزوله‌سازی سویه‌ها و پژوهش‌های ژنومی جمع‌آوری شدند)؛ «واگیرشناسی تولارمی انسانی در گرجستان»؛ و «همه‌گیرشناسی بیماری انسانی و پایش پاتوژن‌های به ویژه خطرناک در گرجستان» (مطالعه عامل‌های منتخب در میان بیماران دارای تب نامتمایز و تب خونریزی‌دهنده/شوک عفونی).