صفحه نخست » اجتماعی

نشست چهارجانبه مسکو/

پیشنهاد امیرعبداللهیان برای شکل‌گیری کمیته پیگیری مصوبات نشست/ تأکید حاضران بر احترام به تمامیت ارضی سوریه و طراحی نقشه راه برای پیشبرد روابط ترکیه و سوریه/ بیانیه مشترک منتشر شد

اجلاس چهارجانبه مسکو، نقطه عطفی در گذار از گفت‌وگوهای امنیتی و نظامی به مرحله سیاسی و ترمیم روابط آنکارا و دمشق است، هدف مهمی که تهران و مسکو هم به تحقق این امر کمک می کنند.

کد خبر: ۲۸۱۲۵۸

تاریخ انتشار:۲۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۱۳:۳۱ - 10 May 2023

پیشنهاد امیرعبداللهیان برای شکل‌گیری کمیته پیگیری مصوبات نشست/ تأکید حاضران بر احترام به تمامیت ارضی سوریه و طراحی نقشه راه برای پیشبرد روابط ترکیه و سوریه

به گزارش روزپلاس، مسکو امروز (۲۰ اردیبهشت ماه) میزبان نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، سوریه، روسیه و ترکیه درباره مسئله سوریه بود؛ نشستی که نقطه عطفی برای گذار گفت‌وگوهای این چهار کشور از مرحله امنیتی و نظامی به مرحله سیاسی است.

نشست امروز در اصل بر بستر روند موسوم به آستانه شکل گرفته است که تقریبا موفق ترین و پایدارترین روند مربوط به حل و فصل مسائل سوریه از زمان بروز بحران و جنگ علیه این کشور از سال ۲۰۱۱ بوده است. این روند که با حضور سه کشور ایران، روسیه و ترکیه آغاز بکار کرد مبنایی شد که در ادامه سوریه هم به آن اضافه شود.

مبنا و سرآغاز شکل گیری فرمت چهارجانبه

فرمت چهارجانبه در واقع پس از سیر تحولات و روندهای مختلفی شکل گرفته است. با شروع ناآرامی ها در سوریه در سال ۲۰۱۱، ترکیه که زمانی روابط نسبتا نزدیکی با دمشق به ویژه در حوزه اقتصادی داشت به سمت حمایت از معارضان حرکت کرد. آنکارا از این مجرا دو هدف عمده را دنبال می کرد. اول اینکه، برای خود نقش تعیین کننده ای را در آینده سوریه تعریف و تعبیه کند. دوم اینکه، مشکل امنیتی را که می گوید از سمت برخی گروه های کردی مانند پ ک ک مواجه است را نیز مدیریت یا تا حد ممکن حل کند. برای این منظور، ترکیه در چند مرحله راه حل های مختلفی را مطرح یا دنبال کرد که یا جنس سیاسی نداشت یا تمامیت ارضی سوریه را زیر سوال می برد.

ترکیه در مقطعی بحث ایجاد منطقه حائل (Buffer Zone) را مطرح و پیگیری کرد. در مقاطعی هم بحث تهدید و اقدام نظامی را پیش کشید و برای مدت زمانی آن را مانند شمشیر داموکلوس بالای سر سوریه نگه داشت. اما گزینه نظامی یا سایر راه حل های ترکیه با مخالفت کشورهای شرقی مواجه شد و از سمت غرب نیز با اقبالی مواجه نشد.

شاید این سوال مطرح باشد که موضع کشورهایی مانند ایران در این زمینه چه بود. ایران به شدت با گزینه و تهدیدهای نظامی ترکیه و حضور آن در خاک سوریه مخالف بود و معتقد بود که به جای آن باید به سمت راه حل و گفتگوهای سیاسی حرکت کرد. صراحت ایران در این موضع، در مقایسه با سایر کشورها، محسوس تر بود. هر چند که طرف های دیگر نظیر روسیه نیز از این دیدگاه تهران حمایت می کردند.

ترکیه زمانی که حمایت و چراغ سبزی برای عملیات نظامی خود در سوریه دریافت نکرد، به ناچار به گفتگوهای امنیتی روی آورد و به مسیر پیشنهادی ایران برای حل و فصل مسائل خود با سوریه نزدیک شد. هر چند آنکارا شاید در ابتدا حضور تهران در گفتگوهای امنیتی با سوریه را به نفع خود نمی دانست و تصور می کرد که با وجود تهران کفه گفتگوها به نفع سوریه سنگینی کند. اما در نهایت، با اصرار سوریه، روسیه و با رجوع به تجربه روند آستانه، فرمتی چهارجانبه با حضور ایران، سوریه، روسیه و ترکیه برای ترمیم روابط آنکارا و دمشق شکل گرفت.

این فرمت ابتدا در حوزه امنیتی شروع بکار کرد و سپس در حوزه نظامی نیز ورود کرد. علاوه بر نشست های امنیتی، وزرای دفاع نیز سه دور با هم دیدار کردند که جدیدترین آن چندی پیش در مسکو بود. یک دور هم در سطح معاونان وزرای خارجه چهار کشور برگزار شد تا دستور کار و زمینه برگزاری نشست در سطح وزرا را بررسی و فراهم کند. اما تقریبا می توان گفت که نشست امروز چه به لحاظ سطح و چه تغییر فاز از امنیتی و نظامی به حوزه سیاسی، تحول و نقطه عطف قابل توجهی است.

میزان انتظارات از نشست چهارجانبه وزرای خارجه در مسکو

هر چند که دیدار امروز، با وجود پیشرفت ها در ادوار قبلی، شروع روندی جدید است که می تواند با اقدامات و نشست های تکمیلی در آینده ثمر دهد. از این جهت انتظار اعلام یک توافق زودهنگام از نشست امروز واقع بینانه و منطقی نیست. البته اینکه این روند مانع گزینه و عملیات نظامی ترکیه شده و گفتگوها را بر روند حل اختلافات حاکم کرده، تا به اینجای کار بزرگترین موفقیت برای طرف های طرفدار گفتگو، به ویژه ایران، است. به عبارتی دیگر، مفهوم برگزاری نشست امروز وزرای خارجه ایران، سوریه، روسیه و ترکیه آن است که حل و فصل سیاسی اولی بر راه حل نظامی است و اینکه گفتگوهای سیاسی جایگزین راه حل نظامی در این مرحله شده است.

در مرحله بعد، تسهیل بازگشت آوارگان سوری به خانه هایشان، برقراری امنیت و آرامش در مناطق مرزی سوریه و ترکیه و حاکمیت دولت سوریه بر کل خاک و تمامیت ارضی این کشور می تواند، رهاورد قابل توجه برای منطقه باشد.

طبیعتا هنوز صحبت در خصوص برگزاری این اجلاس در سطح سران کمی زود است، اما به طور منطقی برگزاری نشست در چنین سطحی می تواند، تحول جدید دیگر در آینده این روند باشد.

زمان‌بندی اجلاس

نشست چهارجانبه وزرای خارجه در شرایطی برگزار شد که کشورهای عربی رسما با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب موافقت کرده و روند عادی سازی اعراب با دمشق روز به روز گسترده‌تر و جدی تر شده است. بالطبع، این روند می تواند تاثیر کیفی بر رویکرد کشورهای دیگر نظیر ترکیه در قبال سوریه داشته و ترمیم روابط آنها را تسهیل کند.

در سوی دیگر، ترکیه نیز طی چند روز آینده شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود که رقابت تنگاتنگی را بین رئیس جمهور فعلی و رقبای جدی او رقم زده است. طبیعتا هر گونه دستاوردی در این زمینه می تواند برای آنکارا مهم باشد. هر چند که ترجیح ترکیه برگزاری نشست چهارجانبه در سطح سران قبل از برگزاری انتخابات در این کشور بود.

حسین امیرعبداللهیان چهارشنبه در نشست چهارجانبه وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه، سوریه و ترکیه درباره سوریه افزود: اطمینان دارم نشست امروز پیام نیرومندی را در جهت تحقق صلح و امنیت پایدار در منطق و تقویت حسن همجواری بین ترکیه و سوریه خواهد داشت.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه امروزه در شرایط ویژه و کم نظیری در روابط بین الملل قرار داریم، گفت: همه نشانه ها و متغیرها گواه روند گذار در نظم جهانی، افول قدرت آمریکا و پررنگ شدن منطقه گرایی است.

امیرعبداللهبان گفت: قدرت های سنتیِ جهان دیگر به مانند گذشته قادر به تحمیل نظرات خود و اعمال یکجانبه گرایی نیستند و این امر فرصتی را فراهم آورده است تا بتوان مشکلات جمهوری عربی سوریه را با بلوغ و ابتکارات سیاسی حل و فصل نموده و امنیت، ثبات و توسعه را در این کشور و منطقه رقم زد.

وی اظهار داشت: از چندین سال گذشته و شکل گیری روند موفقِ آستانه، تجربه خوبی در همکاری و هم فکری میان بازیگران مؤثر موضوع سوریه شکل گرفته است و نشست امروز وزرای امور خارجه چهار کشور را می توان از نتایج و مکملی برای این روند به شمار آورد. وظیفه سنگینی که این روزها بر دوش ماست، تقویت هر چه بیشتر روند آستانه برای پیشبرد صلح در سوریه و منطقه می باشد.

وزیر امور خارجه ایران ضمن استقبال از آغاز گفتگوهای جمهوری عربی سوریه و جمهوری ترکیه، این رخداد را در جهت خیر و صلاح مردم دو کشور و امنیت منطقه دانست و گفت: عمیقاً باور داریم این دو کشور می توانند گذشته را پشت سر گذاشته و با نگاهِ به آینده، موضوعات دوجانبه خود را از طریق گفتگو و تعمیق همکاری ها بر اساس حسن همجواری، حل و فصل کنند.

وی گفت: تجربه نشان داده است که توسل به اقدام نظامی نه تنها به حل مشکلات کمک نمی کند، بلکه علاوه بر تحمیل خسارات انسانی و مادی، موجب پیچیده تر شدن اختلافات موجود می شود. جمهوری اسلامی ایران در همین راستا آمادگی همکاری خود جهت حمایت از این روند و کمک به اجرایی شدن توافقات و تصمیمات گرفته شده را اعلام و تأکید می نماید در این زمینه از همه ظرفیت های خود استفاده خواهد کرد.

امیرعبداللهیان خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که هرگونه راه حل سیاسی برای موضوعات مرتبط با سوریه، باید به گونه‌ای هدفگذاری شود که جمهوری عربی سوریه بتواند حاکمیت ملی خود را بر سرتاسر خاک خود اعمال کند.

به اعتقاد وی، همسایگان سوریه به ویژه ترکیه می توانند با این کشور همکاری کنند تا این امر در سراسر کشور اعمال شود؛ زیرا تحقق آن هم به نفع ثبات و امنیت کشور سوریه و هم در راستای امنیت و ثبات مرزی کشورهای همسایه است.

وزیر امور خارجه گفت: استقرار ارتش سوریه در مرزها و تأمینِ مشترک امنیت با همسایگان، می تواند نگرانی های امنیتی آنکارا و سایر همسایگان را رفع و مانع فعالیت تروریست ها و جدایی طلبان شود و مقدمه برقراری روابط همسایگی و راهبردی میان دو طرف و زمینه خروج نیروهای نظامی ترکیه طبق جدول زمان بندی مورد توافق از مناطق مرزی مشترک با سوریه را فراهم آورد.

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: معتقدیم سوریه ای قوی و مستقل خواهد توانست بر تروریسم، جدایی طلبان، اشغالگری نیروهای آمریکایی و سرقت منابع ملی این کشور فائق آید.

وی گفت: همچنین برای تحقق بازگشت آوارگان سوری به میهن خود و رفع مشکلات بوجود آمده در کشورهای همسایه، بر همکاری مشترک کشورها و جوامع بین المللی در امر بازسازی سوریه و تهیه مقدمات زندگی مردم تأکید می کنیم. البته هرگونه پیش شرط سیاسی و برخورد دوگانه با این موضوع، نه تنها به حل این موضوع انسانی کمکی نخواهد کرد، بلکه بر پیچیدگی های آن خواهد افزود.

وزیر امور خارجه در ادامه بر لزوم مبارزه قاطع جامعه جهانی و به ویژه چهار کشور حاضر در جلسه با تروریسم تأکید و تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک سوریه خصوصاً به مناطق غیر نظامی این کشور محکوم کرد.

وی این حملات را ناقض صلح جهانی و ثبات منطقه ارزیابی کرد و از جامعه بین المللی خواست که با این اقدامات تجاوزکارانه مقابله نماید. رژیم صهیونیستی به گواه تحلیلگران خود آن رژیم در بدترین وضعیت از لحاظ اجتماعی و امنیتی خود به سر می برد و با حملات کور به کشور سوریه و نقض حقوق و قوانین بین الملل، به دنبال تسری دادن ناامنی و سرپوش گذاشتن به مشکلات داخلی خود است. یقین داریم که ملت و ارتش سوریه در موعد مقتضی پاسخ این اقدامات تجاوزکارانه و ضد بشری را خواهند داد.

امیرعبداللهیان: نشست مسکو بدنبال حل سیاسی مسائل سوریه است

وزیر امور خارجه ایران همچنین از درایت رؤسای جمهوری ترکیه و جمهوری عربی سوریه که با انتحاب مسیر تعامل و گفتگو زمینه را برای تشکیل این گردهمایی فراهم کردند، کمال قدردانی کرد.

وی از فدراسیون روسیه نیز به خاطر حسن میزبانی و تلاش در جهت برگزاری این نشست صمیمانه تقدیر و تشکر کرد.

امیرعبداللهیان در ادامه گفت: مجدداً مراتب تسلیت و همدردی عمیق خود، ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران را با براداران سوری و ترک خود به مناسبت زلزله دلخراش اخیر اعلام کنم.

وی یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای وقوع زلزله، تلاش کرد در جهت ارسال کمک و کاهش رنج آسیب دیدگان در دو کشور گام های سریع و جدی بردارد.

وی ادامه‌داد: امیدواریم هر چه زودتر شرایط زندگی مردم در این مناطق به وضعیت عادی برگردد. زلزله اخیر بار دیگر پیوستگی تاریخی و فرهنگی میان مردم سوریه و ترکیه را به همه جهانیان نشان داد.

نشست چهارجانبه وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه، جمهوری عربی سوریه و جمهوری ترکیه چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه در مسکو آغاز به کار کرد.

عمارت تشریفات وزارت امور خارجه روسیه در مسکو از دقایقی قبل میزبان دکتر حسین امیرعبداللهیان، سرگئی لاوروف، فیصل المقداد و مولود چاووش‌اوغلو است تا درباره حل مسائل سوریه در چارچوب سیاسی گفت‌وگو کردند.

بیانیه مشترک نشست چهارجانبه مسکو منتشر شد

در پایان این نشست بیانیه مشترکی از سوی چهار کشور صادر شد.

در بیانیه مشترک نشست چهارجانبه وزرای امور خارجه در مسکو آمده است: سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، فیصل مقداد وزیر امور خارجه و مهاجرین جمهوری عربی سوریه و چاووش اوغلو وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه در مسکو در بیستم اردیبهشت دیدار کردند.

این بیانیه افزود: وزیران درباره مسائل مربوط به از سرگیری روابط بین دولتی سوریه و ترکیه در ابعاد مختلف گفت و گوی اساسی و صریح داشتند.

بیانیه مشترک نشست چهارجانبه وزرای امور خارجه مسکو عنوان کرد: با نظر به قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل و بیانیه‌های رسمی در روند آستانه، شرکت کنندگان بر تعهد خود نسبت به تمامیت ارضی سوریه، عدم دخالت در امور داخلی و مبارزه با تمام اشکال تروریسم، تجزیه‌طلبی و افراط‌گرایی در این کشور و لزوم اعمال حاکمیت ملی جمهوری عربی سوریه بر سرتاسر خاک این کشور تأکید کردند و آمادگی خود را جهت رفع موانع موجود برای تحقق این اصول اعلام کردند.

این بیانیه خاطرنشان کرد: شرکت کنندگان همچنین توافق کردند معاونین وزرای خارجه وظیفه طراحی نقشه راهی برای پیشبرد روابط میان ترکیه و سوریه با هماهنگی وزارتخانه‌های دفاع و روسای اطلاعاتی چهارکشور را بر عهده بگیرند.

این بیانیه افزود: همچنین بر اهمیت افزایش کمک‌های بین‌المللی به سوریه، از جمله با هدف تسهیل بازگشت داوطلبانه، امن و عزتمندانه سوری‌ها به سرزمین خود و بازسازی پساجنگ تأکید شد.

بیانیه مشترک نشست چهارجانبه وزرای امور خارجه مسکو یادآور شد: مقامات چهار کشور ضمن استقبال از برگزاری نشست‌های وزرای دفاع و رؤسای سرویس های اطلاعاتی چهار کشور در مسکو، تصمیمات آن را در راستای امنیت و ثبات جمهوری عربی سوریه ارزیابی کردند.

این بیانیه افزود: شرکت کنندگان بر موظف کردن معاونان وزیر امور خارجه برای تهیه نقشه راه برای پیشبرد عادی سازی بین ترکیه و سوریه و اجرایی کردن مصوبات این نشست توافق کردند.

بیانیه مشترک نشست چهارجانبه وزرای امور خارجه مسکو تصریح کرد: وزیران در این دیدار فضای مثبت و سازنده‌ای را در تبادل نظر داشتند و توافق کردند که در دوره آتی تماس‌ها و گفت وگوهای فنی در سطح بالا در این قالب چهارجانبه ادامه یابد.

سایر اخبار

رژیم صهیونیستی پوسیده و در حال زوال است و به سقوط نزدیک شده/ عدم استقرار نظام سیاسی اولین نشانه زوال اسرائیل است

سه ویژگی بارز در نوجوانان/ این نسل چگونه فکر می کنند؟

عکس/چشم تمساح از نمای نزدیک

عکس/چهره های سیاسی جهان در هیبت راک استار!

رئیسی: نمی‌پذیریم عربستان را دشمن ما بخوانند/ در کنار سوریه بودیم و خواهیم ماند/ تهدیدها، تحریم‌ها و محاصره را برای خود به فرصت تبدیل کرده‌ایم/ مسیر در آینده متفاوت خواهد بود

ساخت چسب کوچکی که کار سونوگرافی را انجام می‌دهد

عکس/پوشش قابل توجه بانوان حاضر در مراسم تاجگذاری پادشاه انگلیس

«زمستان اسرائیل» در منطقه/ دلایل بی‌اثرماندن تقلای تل‌آویو برای جلوگیری از وحدت جبهه‌های مقاومت/ شکست پروژه خاورمیانه جدید و هرج‌ومرج خلاق آمریکا در منطقه

نحوه انتقال فایل‌ها بین گوشی و لپ‌تاپ از طریق گوگل

تولد نوزاد دو سر در مکزیک!/ عکس

برچسب ها: نشست چهارجانبه مسکو ، سوریه ، امیرعبداللهیان ، منطقه