تحریف سخنان بشار اسد در رسانه‌های ترکیه

به گزارش روزپلاس، سخنرانی اخیر بشار اسد رییس جمهور سوریه در پارلمان این کشور، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه و جهان داشت. اسد در آن سخنرانی، به طور شفاف، رویکرد ترکیه در قبال تحولات سوریه را با عباراتی همچون حمایت از تروریسم توصیف کرد. اما اغلب رسانه‌های ترکیه، نه تنها سخنان رییس جمهور سوریه را به طور کامل ترجمه و منتشر نکرده اند، بلکه مدعی هستند که اسد هیچ نوع پیش شرطی برای دیدار با اردوغان ندارد.

به نظر می‌رسد، ابهام و سرگردانی وزارت امور خارجه ترکیه، سرویس اطلاعاتی میت و نهاد ریاست جمهوری این کشور در قبال روابط آنکارا – دمشق، بر روند فعالیت رسانه‌ها نیز اثر گذاشته است و تحلیلگران نمی‌دانند دقیقاً باید چه بنویسند که دربردارنده منافع ملی ترکیه باشد و در عین حال، حساسیت‌های اردوغان نیز در آن لحاظ شود.

برای آن که درک روشنی از سردرگمی تیم رسانه‌ای اردوغان درباره سوریه داشته باشیم، آخرین نظرات دو تن از نویسندگان مشهور این کشور را مرور می‌کنیم که هر دو آنان، جایگاه ویژه‌ای نزد اردوغان و هاکان فیدان دارند و در اغلب سفرهای خارجی با این دو مقام سیاسی، همسفر هستند.

یکی از آنان، عبدالقادر سلوی نویسنده روزنامه حریت است که مراسم عقد و عروسی فرزند او با حضور عبدالله گل و رجب طیب اردوغان برگزار شد و همواره بدون نیاز به تماس با مسئول دفتر و منشیان ریاست جمهوری، می‌تواند به طور مستقیم با خود اردوغان صحبت کند.

نفر دوم نیز همان خانم خنده فرات، روزنامه نگار مشهوری است که در شب کودتای سال 2016 میلادی، با گوشی تلفن همراه خود، با اردوغان تماس ویدیویی گرفت و سخنان اردوغان را به صورت زنده روی آنتن شبکه تلویزیونی برد و به این ترتیب، نقش مهمی در خنثی‌سازی کودتا ایفا کرد.

خنده فرات نیز در حریت قلم می‌زند و این دو نویسنده امروز در دو ستون تحلیلی، به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که چرا اردوغان به راحتی توانسته در مسیر عادی سازی روابط کشورش با یونان، ارمنستان، امارات، عربستان، مصر و رژیم صهیونیستی به راحتی قدم بردارد اما نمی‌تواند با بشار اسد به راحتی دیدار کند.

مطالب این دو نویسنده را با هم مرور می کنیم:

عبدالقادر سلوی: نا امید نیستیم، دیدار خواهند کرد

تنها 24 ساعت پس از سخنرانی بشار اسد در پارلمان سوریه مبنی بر اینکه هیچ شرطی برای خروج نیروهای ترکیه از سوریه برای آغاز مذاکرات با ترکیه وجود ندارد، خبرهای عجیبی از خبرگزاری رویترز منتشر شد.

این خبرگزاری اعلام کرد که تلاش‌های رییس جمهور اردوغان برای دیدار با اسد به نتیجه نرسیده است. در جزئیات این خبر نوشته شده بود که دیدار اردوغان و اسد برگزار نمی‌شود.

من خطاب به آنها می‌گویم: حتی اگر اسم شما رویترز است، نباید اینقدر قاطعانه حرف بزنید. چون اینجا خاورمیانه است. مگر تا همین چند سال پیش، کسی انتظار داشت که اردوغان و سیسی با هم دیدار کنند؟ خیر. ولی حالا اعلام شده که عبدالفتاح سیسی برای دیدار با اردوغان، در 4 سپتامبر در آنکارا خواهد بود.

در مورد بشار اسد نیز نباید قاطعانه حرف بزنید و اعلام کنید که قرار نیست دیدار کنند. دیدار اردوغان و اسد در ماه اوت پیش‌بینی می‌شد. حتی گفته شد که این دیدار می‌تواند در بغداد یا دروازه مرزی "کسب" بین ترکیه و سوریه برگزار شود.

تاکنون دیدار انجام نشده ولی این بدان معنا نیست که در آینده این اتفاق نخواهد افتاد. چرا که خاورمیانه در حال تغییر و تحول است. این شرایط جدید، دو رهبر را مجبور به ملاقات می‌کند.

روزی اخباری خواهیم شنید که دیدار اردوغان و اسد برگزار خواهد شد. این دو رهبر دیدار خواهند کرد. فقط زمان این اتفاق، غیرقابل پیش‌بینی است. اگر به خاطر داشته باشید، دیدار قبلی روسای جمهوری ترکیه و سوریه، خانوادگی و بسیار صمیمانه بوده است.

رئیس جمهور اردوغان یادآور شد: به محض اینکه اسد گامی در جهت بهبود روابط با ترکیه بردارد، ما این رویکرد را نسبت به او، دو چندان نشان خواهیم داد. این رویکردی است که هاکان فیدان در دوران ریاست در سرویس اطلاعاتی میت دنبال کرده و حالا هم در مقام وزیر امور خارجه این مسیر را ادامه می‌دهد. 

سلوی در ادامه موضوع عجیب و غیرواقعی جدید به میان کشیده و نوشته است: «آیا اسد درباره پیروزی اردوغان تردید داشت؟ اردوغان ترجیح می‌داد در سال 2023 میلادی و پیش از انتخابات ریاست جمهوری با بشار اسد دیدار کند. اما تصور اسد این بود که کمال کلیچدار اوغلو برنده خواهد شد و نمی‌خواست با اردوغانی که قرار است در انتخابات شکست بخورد، پشت میز گفتگو بنشیند!

اما محاسبه او اشتباه بود. زمانی که اردوغان در انتخابات پیروز شد، اسد مجبور شد یک محاسبه جدید انجام دهد. این بار تلاش برای برقراری گفتگو با ترکیه از سوی اسد انجام شد. رییس جمهور اردوغان درخواست اسد برای دیدار را رد نکرد. (سلوی در حالی این اظهارات را بیان کرده که هیچکدام از آنها صحت ندارد و در نوبت جدید هم، این ترکیه است که سراغ سوریه رفته و بر ضرورت عادی سازی روابط، پافشاری کرده است.)

عبدالقادر سلوی نویسنده روزنامه حریت و تحلیلگر موثق اردوغان، در ادامه به نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده و حضور دیپلمات‌های ایرانی در کنار دیپلمات‌هایی از روسیه و عراق را برای میانجیگری بین آنکارا و دمشق لازم دانسته است.

او به این اشاره کرده که قرار بوده با وساطت فواد حسین وزیر امور خارجه عراق، وزرای امور خارجه ترکیه و سوریه در بغداد دیدار کنند. اما از آنجایی که بشار اسد، خروج نظامیان ترکیه را به عنوان پیش شرط اعلام کرده، آنکارا زیر بار نرفته و این دیدار شکل نگرفته است.

سلوی نوشته است: «تیم اردوغان اعلام کرد که خروج سربازان ترکیه از سوریه قابل مذاکره نیست و خواستار ملاقات بدون پیش شرط شد. توافق اولیه رعایت نشد. به همین دلیل نشستی که قرار بود در بغداد برگزار شود، برگزار نشد». این در حالی است که مقامات سوریه بارها اعلام کرده‌اند که این یک ضرورت مهم و حیاتی است. 

عبدالقادر سلوی، در پایان نوشته است: «انتظار اینکه همه چیز با دیدار اردوغان و اسد حل شود، ساده لوحانه است. اما با این دیدار از آستانه بحران عبور خواهیم کرد. مکانیسم‌های مشترک ایجاد شده است. اما عادی‌سازی سوریه با ترکیه مانند عادی‌سازی با عربستان سعودی، امارات و مصر نیست. برای این کار، باید خط مکالمه بین اردوغان و اسد برقرار شود، همانطور که بین روسای جمهور آمریکا و روسیه در دوران جنگ سرد چنین بود. باید مکانیزمی ایجاد شود که دو رهبر بتوانند 24 ساعته تلفنی صحبت کنند. زیرا این تنها راه غلبه بر مشکلات است.

خنده فرات: ترکیه تضمین می‌خواهد

خانم خنده فرات نیز به عنوان یک روزنامه نگار طرفدار دوآتشه اردوغان، در اظهاراتی عجیب نوشته است: «رئیس جمهور طیب اردوغان، یک گام تاریخی برداشت و از بشار اسد دعوت کرد تا به ترکیه سفر کند. اما نکته مهم اینجاست که ترکیه از دولت سوریه تضمین می‌خواهد. دمشق باید تضمین کند که در زمینه مبارزه با تروریسم و اطمینان از بازگشت امن و آبرومندانه آوارگان، اقدامات لازم را انجام دهد!».

خنده فرات در حالی این اظهارات مضحک را بیان کرده که بشار اسد، تسلیح صدها هزار نفر از مخالفین خود توسط ترکیه را، به عنوان مصداق حمایت از تروریسم قلمداد کرده است. 

خنده فرات در ادامه به این اشاره کرده که توافق در مورد فرمول بدون دیدار بدون پیش شرط، از نظر آنکارا اهمیت بالایی دارد.

وی پیشنهاد کرده که نشست مقامات دو کشور، دوباره از سطح معاونین روسای سرویس‌های اطلاعاتی ادامه پیدا کند. سپس روسای سرویس‌ها، معاونین وزاری امور خارجه و خود وزرای امور خارجه در چهار پنج نشست، مقدمات دیدار اردوغان و اسد را فراهم کنند و دمشق تضمین دهد که در مورد اصلاح قانون اساسی و امنیت مرزها نیز اقدام خواهد کرد!

به عبارتی دیگر، خنده فرات، اصطلاحاً از پاپ هم کاتولیک‌تر شده و به نکته‌ای اشاره کرده که یادآور حمایت کامل ترکیه از تجزیه طلب‌ها و شبه نظامیانی است که خواستار سرنگونی دولت سوریه بوده‌اند.

این اظهارات نشان دهنده این است که تیم اردوغان و حلقه‌های امنیتی و رسانه‌ای نهاد ریاست جهوری ترکیه، هنوز هم به حساسیت‌های امنیتی و نگرش حاکمیت ملی سوریه اهمیت نمی‌دهند و در مورد روابط آنکارا – دمشق، دیداری تخیلی و دور از واقعیت دارند.